logo czasopisma

Artykuły

Tom 59 Nr 6 (2025): Prawo i Więź nr 6 (59) 2025

Definicja radykalizacji w ujęciu konstytucyjnym – uwagi na tle orzecznictwa polskiego Trybunału Konstytucyjnego

DOI:
https://doi.org/10.36128/zc7fqp10
Przesłane
27 września 2025
Opublikowane
23-12-2025

Abstrakt

Artykuł analizuje pojęcie radykalizacji w kontekście Konstytucji i orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego. Autorzy rozważają, czy art. 13 Konstytucji jest wystarczającą granicą dla ochrony przed radykalizacją. Stwierdzają, że radykalizacja obejmuje implementację skrajnych poglądów. W przeciwdziałaniu radykalizacji ważną rolę pełni TK. Jego kompetencje wymagają poszerzenia. Zasadne jest wprowadzenie gradacji sankcji za naruszenia celów lub działalności partii politycznych, aby skutecznie chronić wartości demokratyczne i praworządność.

Bibliografia

  1. Bielankowska, Judyta. „Radykalizmy społeczno-polityczne III RP w kontekście współczesnych zagrożeń bezpieczeństwa państwa.” W Zwierciadła bezpieczeństwa, red. Hanna Sommer i Grzegorz Zakrzewski, 63-83. Rzeszów: Oficyna Wydawnicza Politechniki Rzeszowskiej, 2022.
    Pokaż w Google Scholar
  2. DARE. Czynniki wpływające na proces radykalizacji młodych ludzi. Wnioski z badań w projekcie „DARE”, https://dare-h2020.civitas.edu.pl/wp-content/uploads/2021/10/DARE-Spoleczny-wymiar-radykalizacji.pdf [dostęp 25.03.2024].
    Pokaż w Google Scholar
  3. Garlicki, Leszek. „Komentarz do art. 188”, W Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej. Komentarz, red. Leszek Garlicki, t. 5, 609-613. Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe, 2007.
    Pokaż w Google Scholar
  4. Garlicki, Leszek i Trzcinski, Janusz. Komentarz do ustawy o Trybunale Konstytucyjnym z dnia 1 sierpnia 1997 r. Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe, 1999.
    Pokaż w Google Scholar
  5. Granat, Mirosław. „Problem badania konstytucyjności partii politycznych w Europie Środkowej i Wschodniej,” W Prawne aspekty funkcjonowania partii politycznych w państwach Europie Środkowej i Wschodniej, red. Aldona Domańska i Krzysztof Skotnicki, 182-202. Łódź: Łódzkie Towarzystwo Naukowe, 2003.
    Pokaż w Google Scholar
  6. Kordela, Marzena. „Kodowanie wartości prawnych w przepisach Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z 1997 roku. Perspektywa aksjologicznej wykładni prawa,” Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza 28(48), nr 1 (2021): 57-70.
    Pokaż w Google Scholar
  7. Majchrowski, Jacek. „Status prawny partii komunistycznej w Polsce współczesnej,” W Historia et Ius, Księga pamiątkowa ku czci ks. prof. H. Karbownika, red. Antoni Dębiński i Grzegorz Górski, 601-623, Lublin: Roczniki Nauk Prawnych, 1998.
    Pokaż w Google Scholar
  8. Mazurczak, Jacek. „Radykalizacja jako proces prowadzący do ekstremizmu i terroryzmu”, Miscellanea Anthropologica et Sociologica, nr 21(2) (2020): 45-73.
    Pokaż w Google Scholar
  9. Mączyński, Andrzej i Podkowik, Jan. „Komentarz do art. 188”, w Konstytucja RP. T. II, red. Marek Safjan i Leszek Bosek, 1125-1138. Warszawa: C. H. Beck, 2016.
    Pokaż w Google Scholar
  10. McLaughlin, Paul. Radicalism; A Philosophical Study, New York: Palgrave Macmillan, 2012.
    Pokaż w Google Scholar
  11. Moulin-Stożek, Maria, Przywora, Bogusław i Garwol, Milena. “State security versus fundamental freedoms. Evaluating Polish legislative responses to terrorism and radicalization”, DPCE Online (Special Issue Democracy, radicalisation and de-radicalisation), nr 59/2 (2023): 2087-2108. https://www.dpceonline.it/index.php/dpceonline/article/view/1960.
    Pokaż w Google Scholar
  12. Moulin-Stozek, Maria. De-radicalization and Integration. Legal and Policy Framework. D4 Country Report. Horizon 2020 project ‘De-Radicalisation in Europe and Beyond: Detect, Resolve, Re-integrate’ (959198), (2021). https://dradproject.com/?publications=de-radicalisation-and-integration-legal-policy-framework-in-poland [dostęp 25.03.2024].
    Pokaż w Google Scholar
  13. Przywora, Bogusław. „Instytucja partii politycznej w Konstytucji”, Przegląd Sejmowy, nr 3 (2021): 87-110.
    Pokaż w Google Scholar
  14. Przywora, Bogusław. „Wzorce kontroli partii politycznych w świetle ustaleń doktryny i orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego – próba oceny i podsumowania,” W Ustroje, tradycje i porównania. Księga Jubileuszowa dedykowana prof. dr hab. M. Grzybowskiemu w siedemdziesiątą rocznicę urodzin red. Piotr Mikuli, Andrzej Kulig, Janusz Karp, Grzegorz Kuca, 522-530. Warszawa: Kancelaria Sejmu. Wydawnictwo Sejmowe, 2015.
    Pokaż w Google Scholar
  15. Rakusa-Suszczewski, Mikołaj. „Trzy nurty badania radykalizmu społecznego,” Zoon Politikon, nr 7 (2016): 13-33.
    Pokaż w Google Scholar
  16. Ruczkowski, Piotr. „Aksjologia Konstytucji RP, czyli od wartości do prawa pozytywnego”, Political Dialogues nr 30 (2021): 97-114. http://dx.doi.org/10.12775/DP.2021.005.
    Pokaż w Google Scholar
  17. Sułkowski, Jarosław. „Komentarz do art. 13,” W Konstytucja RP. T. 1, red. Marek Safjan i Leszek Bosek, 622-632, Warszawa: C. H. Beck, 2016).
    Pokaż w Google Scholar
  18. Syryt, Aleksandra. „Kilka uwag o rodzajach wykładni w uzasadnieniach orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego,” W Księga dedykowana Profesorowi Mieczysławowi Omyle. Veritas in iurisprudentia, red. Artur Kotowski, 122-142. Warszawa: Difin, 2023.
    Pokaż w Google Scholar
  19. Tuleja, Piotr. „Podstawy prawne delegalizacji partii politycznych,” W Państwo prawa i prawo karne. Księga jubileuszowa Profesora Andrzeja Zolla, t. 1, red. Włodzimierz Wróbel, Piotr Kardas i Tomasz Sroka, 603-618. Warszawa: Wolters Kluwer Polska, 2012.
    Pokaż w Google Scholar
  20. Uziębło, Piotr. „Kilka uwag o badaniu przez Trybunał Konstytucyjny zgodności z Konstytucją celów i działalności partii politycznych”, W Trzecia władza – sądy i trybunały w Polsce. Materiały Jubileuszowego Ogólnopolskiego Zjazdu Katedr i Zakładów Prawa Konstytucyjnego, red. Andrzej Szmyt, 471-486. Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, 2008.
    Pokaż w Google Scholar
  21. Zdyb, Marian. Wspólnotowe i polskie publiczne prawo gospodarcze. Wolność i reglamentacja działalności gospodarczej. Warszawa: WoltersKluwer, 2008.
    Pokaż w Google Scholar
  22. Zubik, Marek. „Inicjowanie postępowania przed Trybunałem Konstytucyjnym w sprawie partii politycznych,” W Prawo, język, logika. Księga jubileuszowa profesora Andrzeja Malinowskiego, red. Sławomir Lewandowski, Hanna Machińska i Jacek Petzel, 305-322. Warszawa: LexisNexis 2013.
    Pokaż w Google Scholar

Downloads

Download data is not yet available.