Przejdź do głównego menu Przejdź do sekcji głównej Przejdź do stopki

Artykuły

Nr 4 (38) (2021)

Czy akt samobójczy jest świadomym i dobrowolnym aktem woli suicydenta? - rozważania nad prawnokarnymi aspektami odpowiedzialności za przestępstwo stypizowane w art. 151 k.k.

DOI
https://doi.org/10.36128/priw.vi38.233
Przesłane
1 grudnia 2020
Opublikowane
06.01.2022

Abstrakt

Przedmiotem niniejszego opracowania jest problematyka dotycząca przestępstwa stypizowanego w art. 151 k.k. Punktem wyjścia uczyniono rozważania dotyczące istoty samobójstwa z perspektywy socjologicznej, co pozwoliło na wskazanie społecznych uwarunkowań tego zjawiska oraz wyprowadzenie jego definicji, zgodnie z którą decyzja suicydenta musi charakteryzować się świadomością i wolą pozbawienia się życia. Analogiczne wnioski wysunięto po przeprowadzeniu analizy znamienia „doprowadza”, oznacza to, że warunkiem pociągnięcia sprawcy do odpowiedzialności karnej na podstawie art. 151 k.k. jest doprowadzenie do targnięcia się na własne życie osoby zdolnej do rozpoznania znaczenia swego czynu i pokierowania swoim postępowaniem. W dalszej kolejności omówiono kryteria wpływające na swobodę decyzji suicydenta, takie jak niepoczytalność oraz wiek pokrzywdzonego. Ich analiza  pozwoliła na wykazanie wielu nieścisłości, a w rezultacie na wysunięcie własnych propozycji dotyczących wprowadzenia odpowiednich regulacji, które mogłyby stanowić rozwiązanie pojawiających się obecnie wątpliwości interpretacyjnych. Kwestie te umożliwiają udzielenie odpowiedzi na pytanie zasygnalizowane w tytule niniejszego opracowania. To zaś stanowi podstawę do wyprowadzenia wniosków dotyczących tego, czy osoba nakłaniająca inną do aktu samobójczego lub udzielająca suicydentowi pomocy powinna ponieść odpowiedzialność karną na podstawie art. 151 k.k., tj. za przestępstwo wspomaganego samobójstwa, czy może bardziej uzasadnione byłoby pociągnięcie jej do odpowiedzialności karnej za przestępstwo zabójstwa (art. 148 k.k.). 

Bibliografia

  1. Andrejew Igor, Kodeks karny. Krótki komentarz. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1978.
    Obejrzyj w Google Scholar -->>
  2. Budyn-Kulik Magdalena, „Art. 151. Namowa do samobójstwa i pomoc do niego”, [w:] Kodeks karny. Komentarz aktualizowany, LEX 2020.
    Obejrzyj w Google Scholar -->>
  3. Burdziak Konrad, „Propozycja nowelizacji art. 151 Kodeksu karnego” Prawo w Działaniu. Sprawy Karne, nr 39 (2019): 196-203.
    Obejrzyj w Google Scholar -->>
  4. Burdziak Konrad, „Przedmiot czynności wykonawczej przestępstwa z art. 151 kodeksu karnego” Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, nr 861 (2015): 15-29.
    Obejrzyj w Google Scholar -->>
  5. Burdziak Konrad, Samobójstwo w prawie polskim. Warszawa: Wolters Kluwer. 2019. LEX.
    Obejrzyj w Google Scholar -->>
  6. Golonka Anna, Niepoczytalność i poczytalność ograniczona. Warszawa: Wolters Kluwer, 2013.
    Obejrzyj w Google Scholar -->>
  7. Hołyst Brunon, Samobójstwo – przypadek czy konieczność. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1983.
    Obejrzyj w Google Scholar -->>
  8. Jamison Kay R., Noc szybko nadchodzi. Zrozumieć samobójstwo, by mu zapobiec, przeł. Tomasz Bieroń. Poznań: Zysk i S-ka, 2004.
    Obejrzyj w Google Scholar -->>
  9. Jarosz Maria, „Rezygnacja z życia: analiza socjologiczna zjawiska samobójstwa w Polsce”, Ethos, nr 3 (1999): 115-126.
    Obejrzyj w Google Scholar -->>
  10. Jarosz Maria, Samobójstwa. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1997.
    Obejrzyj w Google Scholar -->>
  11. Jędrejek Grzegorz, „Art. 10”, [w:] Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Komentarz aktualizowany. LEX 2019.
    Obejrzyj w Google Scholar -->>
  12. Jędrzejewska Sylwia, Agnieszka Kostrzewska, Świadek świadkowi nierówn – o przesłuchaniu wybranych kategorii świadków. Olsztyn: Kortowski Przegląd Prawniczy Monografie, 2019.
    Obejrzyj w Google Scholar -->>
  13. Kaznowski Artur, „Udział pokrzywdzonego małoletniego w procesie karnym” Prokuratura i Prawo, nr 5 (2007): 75-88.
    Obejrzyj w Google Scholar -->>
  14. Kokot Rajnhardt, [w:] Kodeks karny. Komentarz, red. Ryszard A. Stefański. Warszawa: C. H. Beck, 2015.
    Obejrzyj w Google Scholar -->>
  15. Kołodziej-Sarzyńska Małgorzata, Magdalena Majewska, Dariusz Juchnowicz, Hanna Karakuła-Juchnowicz, „Czynniki ryzyka samobójstwa
    Obejrzyj w Google Scholar -->>
  16. w kontekście teorii integracji społecznej według Émile’a Durkheima” Psychiatria Polska 53, nr 4 (2019): 865-881. https://doi.org/10.12740/PP/92217.
    Obejrzyj w Google Scholar -->>
  17. Kosonoga-Zygmunt Julia, „Swoboda decyzji woli suicydenta jako przesłanka odpowiedzialności karnej za przestępstwo z art. 151 k.k.” Kwartalnik Prawa Publicznego, nr 2 (2015): 23-36.
    Obejrzyj w Google Scholar -->>
  18. https://doi.org/10.21697/kpp.2015.13.2.02.
    Obejrzyj w Google Scholar -->>
  19. Kosonoga-Zygmunt Julia, „Namowa i udzielenie pomocy do samobójstwa (art. 151 k.k.)”, Prokuratura i Prawo, nr 11 (2015): 45-65.
    Obejrzyj w Google Scholar -->>
  20. Lowe Geoffrey, „Uzależnienie od alkoholu i narkotyków”, [w:] Psychopatologia, red. Arnald A. Lazarus, Andrew M. Colman, przeł. Joanna Gilewicz. 104. Poznań: Zysk i S-ka, 2001.
    Obejrzyj w Google Scholar -->>
  21. Makarewicz Juliusz, Kodeks karny z komentarzem. Lwów: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1938.
    Obejrzyj w Google Scholar -->>
  22. Makarewicz Juliusz, Prawo karne ogólne. Kraków: Leon Frommer, 1914.
    Obejrzyj w Google Scholar -->>
  23. Malczewski Jacek, „Problemy z prawną kwalifikacją lekarskiej pomocy do samobójstwa (art. 151 k.k.)” Prokuratura i Prawo, nr 11 (2008): 20-35.
    Obejrzyj w Google Scholar -->>
  24. Michalski Bogusław, [w:] Kodeks Karny. Część szczególna. Komentarz do artykułów 117-221. Tom I, red. Andrzej Wąsek. Warszawa: C. H. Beck, 2006.
    Obejrzyj w Google Scholar -->>
  25. Mozgawa Marek, Samobójstwo. Warszawa: Wolters Kluwer, 2017. LEX.
    Obejrzyj w Google Scholar -->>
  26. Peiper Leon, Komentarz do kodeksu karnego i prawa o wykroczeniach. Kraków: Leon Frommer, 1936.
    Obejrzyj w Google Scholar -->>
  27. Pohl Łukasz, „Kierowanie wykonaniem samobójstwa oraz polecenie jego wykonania w polskim prawie karnym (analiza de lega lata i postulaty de lege ferenda)”, [w:] Teoretyczne i praktyczne problemy współczesnego prawa karnego. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Tadeuszowi Bojarskiemu, red. A. Michalska-Warias, I. Nowikowski, J. Piórkowska-Flieger. 523-530. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie--Skłodowskiej, 2011.
    Obejrzyj w Google Scholar -->>
  28. Pohl Łukasz, Struktura normy sankcjonowanej w prawie karnym. Zagadnienia ogólne. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM, 2007.
    Obejrzyj w Google Scholar -->>
  29. Raniszewska-Wyrwa Agnieszka, „Problem samobójstw w perspektywie psychiatrycznej i psychologicznej” Acta universitatis lodziensis. Folia psychologica, nr 14 (2010): 45-61.
    Obejrzyj w Google Scholar -->>
  30. Śliwiński Stanisław, „Udział w czynie osoby atakującej własne dobro własne Demokratyczny Przegląd Prawniczy, nr 9 (1948): 24-28.
    Obejrzyj w Google Scholar -->>
  31. Śliz Anna, „Samobójstwo w ujęciu socjologicznym”, [w:] Samobójstwo. Specyfika problemu, horyzonty badawcze, red. Stanisław Kijaczko. 79-98. Opole: Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego, 2003.
    Obejrzyj w Google Scholar -->>
  32. Wąsek Andrzej, Prawnokarna problematyka samobójstwa. Warszawa: Wydawnictwo Prawnicze, 1982.
    Obejrzyj w Google Scholar -->>
  33. Wiak Krzysztof, [w:] Kodeks karny. Komentarz, red. Alicja Grześkowiak, Krzysztof Wiak. 907-908. Warszawa: C. H. Beck, 2019.
    Obejrzyj w Google Scholar -->>
  34. Wolter Władysław, [w:] Kodeks karny z komentarzem, Igor Andrejew, Witold Świda, Władysław Wolter. Warszawa: Wydawnictwo Prawnicze, 1973.
    Obejrzyj w Google Scholar -->>
  35. Zoll Andrzej, [w:] Kodeks Karny. Cześć szczególna. Komentarz. Tom II, red. Andrzej Zoll. Kraków: Zakamycze, 2006.
    Obejrzyj w Google Scholar -->>
  36. Zwoliński Andrzej, Samobójstwo jako problem osobisty i publiczny. Kraków: Wydawnictwo WAMA, 2013.
    Obejrzyj w Google Scholar -->>

Pobrania

Brak dostępnych danych do wyświetlenia.