logo czasopisma

Artykuły

Tom 58 Nr 5 (2025): Prawo i Więź nr 5 (58) 2025

Wojna. Fiodor Martens i konferencja brukselska z 1874 roku

DOI:
https://doi.org/10.36128/9v2dz706
Przesłane
24 czerwca 2025
Opublikowane
18-11-2025

Abstrakt

The article focuses on the role of Fyodor Martens in the 1874 Brussels Conference – the first international attempt to codify the laws and customs of war. Its aim is to highlight Fyodor Martens’ contribution to the development of international humanitarian law and to examine the political context and outcomes of the conference. Special attention is given to Fyodor Martens’ views on war, which he regarded as historically inevitable but in need of legal and moral limitation. The study analyzes the Russian draft convention, the positions of other participating states, and the broader impact of the Brussels Declaration. Although never ratified, the Declaration laid the foundation for later Hague Conventions and contributed significantly to the humanization of armed conflict.

Bibliografia

  1. Baszkiewicz, Jan. Historia Francji. Wrocław–Warszawa–Kraków: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1999.
    Pokaż w Google Scholar
  2. Biograficzeskij słowar’ profiessorow i priepodawatielej Impieratorskogo Sankt-Peterburgskogo Uniwiersitieta za istiekszuju trietju czetwiert’ wieka jego suszczestwowanija. 1869–1894, t. 2, M–Ja. Sankt-Peterburg: Tipografija i Litografija B.M. Wolfa, 1898.
    Pokaż w Google Scholar
  3. Boissier, Pierre. Henry Dunant. Geneva: Henry Dunant Institute, 1974.
    Pokaż w Google Scholar
  4. Chwostow, W.M. “Wostocznyj krizis (1875–1877).” W Istorija diplomatii. Tom drugi: Diplomatia w nowoje wriemia (1872–1919 gg.), red. W.P. Potiomkin, 22 – 39. Moskwa–Leningrad: OGIZ, Gosudarstwiennoje izdatiel’stwo politiczieskoj litieratury, 1945.
    Pokaż w Google Scholar
  5. Dictionnaire des parlementaires français depuis le 1er mai 1789 jusqu’au 1er mai 1889, red. Adolphe Robert i Gaston Cougny, t. 2: Cay–Fes. Paris: Bourloton, 1890.
    Pokaż w Google Scholar
  6. Dowdeswell, Tracey Leigh. “The Brussels Peace Conference of 1874 and the Modern Laws of Belligerent Qualification.” Osgoode Hall Law Journal 54.3 (2017): 805 – 850. https://doi.org/10.60082/2817-5069.3159.
    Pokaż w Google Scholar
  7. Gasser, Hans-Peter. “A Look at the Declaration of St. Petersburg of 1868.” International Review of the Red Cross 33, nr 297 (1993): 512 – 513. https://doi.org/10.1017/S0020860400082188.
    Pokaż w Google Scholar
  8. Holquist, Peter. The Russian Empire as a „Civilized State”: International Law as Principle and Practice in Imperial Russia, 1874–1878. Washington, D.C.: National Council for Eurasian and East European Research, 2004.
    Pokaż w Google Scholar
  9. Jelavich, Barbara. Historia Bałkanów. Tom drugi, wiek XX. Tłumaczenie Marek Chojnacki i Justyn Hunia. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2005.
    Pokaż w Google Scholar
  10. Leisering, Lutz. “Nation State and Social Policy: An Ideational and Political History. Introduction to the Book Series German Social Policy.” W Origins of the German Welfare State. Social Policy in Germany to 1945, red. Michael Stolleis, tłumaczenie Thomas Dunlap, 1 – 22. Heidelberg–New York–Dordrecht–London: Springer, 2013. https://doi.org/10.1007/978-3-642-22522-2.
    Pokaż w Google Scholar
  11. Mackintosh, John P. The British Cabinet. 3rd ed. London: Stevens & Sons, 1977.
    Pokaż w Google Scholar
  12. Marszałek, Piotr K. Międzynarodowe prawo humanitarne konfliktów zbrojnych. Dokumenty. Warszawa: C.H. Beck, 2019.
    Pokaż w Google Scholar
  13. Martens, F.F. “Briusselskaja mieżdunarodnaja konfieriencija 1874 g.” W Sbornik gosudarstwiennych znanij, t. 1, red. W.P. Biezobrazow, 181 – 232. Sankt-Petersburg: W tipografii W. Biezobrazowa i Ko., 1874.
    Pokaż w Google Scholar
  14. Martens, Fiodor. Wostocznaja wojna i Briussielskaja konfieriencija 1874–1878 gg. Sankt-Petersburg: Tipografija Ministerstwa Putiej Soobszczenija [A. Bienkie], 1879.
    Pokaż w Google Scholar
  15. de Pourtalès, Yvonne, i Roger H. Durand. “Henry Dunant, Promoter of the 1874 Brussels Conference, Pioneer of Diplomatic Protection for Prisoners of War.” International Review of the Red Cross 15, nr 167 (1975): 61 – 85. https://doi.org/10.1017/S0020860400018398.
    Pokaż w Google Scholar
  16. “Proiekt mieżdunarodnoj dieklaracii o zakonach i obyczajach wojny, sostawliennoj konfierienciej w Briussielie w 1874 g.” Russkij Invalid: Gazieta wojennaja, politiczieskaja i litieraturnaja. 1875, nr 10, 14 (26) stycznia 1875, 3 – 4. Pietrogród, 1875. https://rusneb.ru/catalog/000199_000009_012442893/?ysclid=mb5a1j59gp6897972.
    Pokaż w Google Scholar
  17. “Projet d’une Déclaration internationale concernant les lois et coutumes de la guerre,” Bruxelles, 27 août 1874, art. 13. W: Actes de la Conférence de Bruxelles de 1874 sur le projet d’une convention internationale concernant la guerre : protocoles des séances plénières, protocoles de la commission déléguée par la conférence, annexes. Paris: Librairie des Publications Législatives, A. Wittersheim & Cie, 1874. Bibliothèque diplomatique numérique. https://bibliotheque numerique.diplomatie.gouv.fr/ark:/12148/bpt6k5813563c.texteImage.
    Pokaż w Google Scholar
  18. Pustogarov, Vladimir. “Fyodor Fyodorovich Martens (1845–1909): A Humanist of Modern Times.” International Review of the Red Cross 36, nr 312 (1996): 300 – 314. https://doi.org/10.1017/S0020860400089890.
    Pokaż w Google Scholar
  19. Pustogarow, Władimir. Fiodor Fiodorowicz Martens. Jurist. Dipłomat. Moskwa: Mieżdunarodnyje otnoszienija, 1999.
    Pokaż w Google Scholar
  20. Raczkow, Ilja, i Jelizawieta Raczkowa. “Wydierżka iz dniewnikow Fiodora Fiodorowicza Martiensa za 1899 god.” Mieżdunarodnoje prawosudije, nr 1 (2022): 122 – 137.
    Pokaż w Google Scholar
  21. Russkij biograficzeskij słowar’, t. 7: Żabokritskij – Ziałowskij, red. Je. S. Szumigorskij i M.G. Kurdiumow. Pietrograd: Tipografija Gławnogo Uprawlenija Udiełow, 1916.
    Pokaż w Google Scholar
  22. Russko-turieckaja wojna 1877–1878, red. I.I. Rostunow. Moskwa: Wojenizdat, 1977.
    Pokaż w Google Scholar
  23. Schumacher, Leslie Rogne. „A Lasting Solution”: The Eastern Question and British Imperialism, 1875–1878. PhD diss., University of Minnesota, 2012.
    Pokaż w Google Scholar
  24. Szpoper, Dariusz i Arsen Tagirov. “Fiodor Martens – pionier międzynarodowego prawa humanitarnego.” Prawo i Więź, nr 3 (46) (2023): 133 – 153. https://doi.org/10.36128/PRIW.VI46.718.
    Pokaż w Google Scholar
  25. The Encyclopædia Britannica: A Dictionary of Arts, Sciences, Literature and General Information, 11th ed., vol. 4: Bisharin to Calgary. Cambridge: Cambridge University Press. 1910.
    Pokaż w Google Scholar
  26. The Encyclopædia Britannica: A Dictionary of Arts, Sciences, Literature and General Information, 11th ed., vol. 8: Demijohn to Edward. Cambridge: Cambridge University Press, 1910.
    Pokaż w Google Scholar
  27. UK Parliament. House of Lords. “Conference At Brussels—Rules of Military Warfare.” Hansard, vol. 220, debata z 3 lipca 1874 r., kol. 994. https://hansard.parliament.uk/Lords/1874-07-03/debates/73761b83-2d19-437b-8965-c3db7d5ad18a/ConferenceAtBrussels%E2%80%94RulesOfMilitaryWarfare.
    Pokaż w Google Scholar
  28. Wawro, Geoffrey. The Franco-Prussian War: The German Conquest of France in 1870–1871. Cambridge: Cambridge University Press, 2003.
    Pokaż w Google Scholar
  29. Wojennaja encykłopiedija, red. K.I. Wieliczko, W.F. Nowickij, A.W. von Szwarc i in., t. 14: Krukowskij, F.A. – Linita. Sankt-Petersburg: Tipografija T-wa I.D. Sytina, 1914.
    Pokaż w Google Scholar

Downloads

Download data is not yet available.