logo czasopisma

Artykuły

Nr 3 (46) (2023)

Fiodor Martens – pionier międzynarodowego prawa humanitarnego

Przesłane
9 lipca 2023
Opublikowane
17-11-2023

Abstrakt

Tekst zarysowuje sylwetkę Fiodora Fiodorowicza Martensa, wybitnego XIX-wiecznego rosyjskiego prawnika i dyplomaty. Autorzy opisują tak jego dorobek naukowy, jak i wymiar praktyczny na niwie prawa międzynarodowego publicznego, a również wpływ, jaki wywarł na rozwój międzynarodowego prawa humanitarnego. Przedstawiono poszczególne etapy drogi życiowej i kariery zawodowej Martensa, w tym studia poza Imperium Rosyjskim, pracę w Ministerstwie Spraw Zagranicznych oraz działalność naukową. Podkreślono jego aktywną rolę w opracowywaniu umów międzynarodowych, w tym konwencji haskich z 1899 i 1907 roku. Ujawniono nowe fakty dotyczące biografii Martensa, przybliżając tego nieznanego szerzej w Polsce wybitnego naukowca i praktyka szerokiemu gronu badaczy tak prawa międzynarodowego publicznego, jak i historii prawa.

Bibliografia

  1. Ananjicz Boris Wasiljewicz, Rafaił Szołomowicz Ganielin, Uprawlenczeskaja elita Rossijskoj Impierii. Istorija ministierstw 1802–1917. Sankt-Peterburg: Liki Rossiji, 2008.
    Pokaż w Google Scholar
  2. Bazylow Ludwik, Dzieje Rosji. 1801–1917. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1977.
    Pokaż w Google Scholar
  3. Biograficzeskij słowar’ profiessorow i priepodawatielej Impieratorskogo Sankt-Peterburgskogo Uniwiersitieta za istiekszuju trietju czetwiert’ wieka jego suszczestwowanija. 1869–1894, t. ii, M-JA. Sankt-Peterburg: Tipografija i Litografija B.M. Wolfa, 1898.
    Pokaż w Google Scholar
  4. Bochanow Aleksandr Nikołajewicz, „Rossija w konce XiX- naczale XX wiekow”, [w:] Istorija Rossiji s driewniejszych wriemien do naczała XXI wieka, red. Andriej Nikołajewicz Sacharow. 869–940. Moskwa: Izdatielstwo ast; Izdatielstwo Astriel; Izdatielstwo Chranitiel, 2008.
    Pokaż w Google Scholar
  5. Brzeziński Andrzej, „Rosja a sprawa ograniczenia zbrojeń na konferencji haskiej w 1907 r.” Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica, nr 10 (1981): 65–87. https://doi.org/10.18778/0208–6050.10.06.
    Pokaż w Google Scholar
  6. Cassese Antonio, „The Martens Clause: Half a Loaf or Simply Pie in the Sky?” European Journal of International Law, t. Xi, nr 1 (2000): 187–216. https://doi.org/10.1093/ejil/11.1.187.
    Pokaż w Google Scholar
  7. „Cyrkularnoje soobszczenije Ministra Inostrannych Dieł priebywajuszczim w Sankt-Peterburge priedstawitielam inostrannych gosudarstw ot 30-go diekabria 1898 g. Pieriewod” Prawitielstwiennyj wiestnik, nr 8 (1899): 1–2.
    Pokaż w Google Scholar
  8. Czerniawskij Stanisław Iwanowicz, „Wtoraja Gaagskaja konfieriencyja mira 1907 goda: wzgljad cieriez 110 let.” Tractus aevorum: ewolucyja socyokulturnych i politiczeskich prostranstw, t. iV (2017): 23–40. https://doi.org/10.18413/2312–3044–2017-4-1-23-40.
    Pokaż w Google Scholar
  9. Dobrzycki Wiesław, Historia stosunków międzynarodowych w czasach nowożytnych 1815–1945. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar, 1996.
    Pokaż w Google Scholar
  10. Grabar’ Władimir Emmanuiłowicz, Matieriały k istorii litieratury mieżdunarodnogo prawa w Rossiji (1647–1917). Moskwa: Izdatielstwo „Ziercało” 2005.
    Pokaż w Google Scholar
  11. Holland Thomas, „Frederik de Martens” Journal of the Society of Comparative Legislation, nr 10 (1909): 10–12.
    Pokaż w Google Scholar
  12. Instrukcyja ministra inostrannych dieł Rossiji A.P. Izwolskogo niepriemiennomu czlenu Sowieta MiD Rossiji F.F. Martiensu. 1/14 janwaria 1907 g. AWPRI,F. Politarchiw, op. 482, d.5036, l. 114. https://idd.mid.ru/informacionno-spravocnye-materialy/-/asset_publisher/WsjViuPpk1am/content/k-110-letiu-vtoroj-gaagskoj-konferencii-mira.
    Pokaż w Google Scholar
  13. Jeljaszewicz Faina Osipowna, „Iz inostrannych żurnałow” Żurnał Ministierstwa Justicyi, nr 2 (1911): 330–332.
    Pokaż w Google Scholar
  14. Kamarowski Leonid Aleksejewicz, Gaagskaja mirnaja konfieriencyja 1899. Moskwa: Tipo-Litografija G.I. Prostakowa, 1905.
    Pokaż w Google Scholar
  15. Kamarowski Leonid Aleksejewicz, „Sowriemiennoje mieżdunarodnoje prawo cywilizowannych narodow (Martens, dwa toma, 1882–1883 gg.)” Juridiczeskij wiestnik, t. Xi, kn. 3 (1886): 460–486.
    Pokaż w Google Scholar
  16. Kulikow Siergiej Wiktorowicz, „Obolenski-Nieliedinski-Mielecki Walerian Siergiejewicz”, [w:] Gosudarstwiennyj sowiet Rossijskoj Impierii 1906–1917. Encykłopiedija, red. Walentin Walentinowicz Szełochajew. 188. Moskwa: Izdatielstwo «Rossijskaja politiczeskaja encekłopiedija», 2008.
    Pokaż w Google Scholar
  17. Lieven Dominic, The Cambridge History of Russia, t. ii, Imperial Russia, 1689–1917. Cambridge: Cambridge University Press, 2008.
    Pokaż w Google Scholar
  18. Martens Fedor Fedorovich, La Russie et l’Angleterre dans l’Asie centrale. Gand: Imprimerie Isidore-Sébastien Van Doosselaere, 1879.
    Pokaż w Google Scholar
  19. Martens Fedor Fedorovich, Le Conflit Entre La Russie Et La Chine: Ses Origines, Son Développement Et Sa Portée Universelle: Étude Politique. Bruxelles: Librairie C. Muquardt, Merzbach et Falk, éditeurs, libraires du roi, 1880.
    Pokaż w Google Scholar
  20. Martens Fiodor Fiodorowicz, Sobranije traktatow i konwiencyj, zakluczennych Rossijeju s inostrannymi dierżawami, t. i, Traktaty s Awstrijeju. 1648–1762 g. Sankt-Peterburg: Tipografija Ministierstwa Putiej Soobszczenija (A. Bienkie), 1874.
    Pokaż w Google Scholar
  21. Martens Fiodor Fiodorowicz, Sowriemiennoje mieżdunarodnoje prawo cywilizowannych narodow, t. i, Sankt-Peterburg: Tipografija Ministierstwa Putiej Soobszczenija (A. Bienkie), 1882.
    Pokaż w Google Scholar
  22. Martens Fiodor Fiodorowicz, Wostocznaja wojna i Briussielskaja konfieriencyja 1874–1878 gg. Sankt-Peterburg: Tipografija Ministierstwa Putiej Soobszczenija (A. Bienkie), 1879.
    Pokaż w Google Scholar
  23. Martens Fiodor Fiodorowicz, „Aleksandr I i Napoleon I. Poslednije gody ich drużby i sojuza” Wiestnik Jewropy, t. i, k.2 – t. ii, kn. 4 (1905).
    Pokaż w Google Scholar
  24. Martens Fiodor Fiodorowicz, „Edinburgskij uniwiersitiet i triechsotletnij jego jubilej: istoriko-kulturnyj oczerk” Wiestnik Jewropy, t. V, kn. 9 (1884): 109–163.
    Pokaż w Google Scholar
  25. Martens, Fiodor Fiodorowicz. „Gaagskaja konfieriencyja mira: kulturno-istoriczeskij oczerk” Wiestnik Jewropy, t. ii (1900): 5–28.
    Pokaż w Google Scholar
  26. Martens, Fiodor Fiodorowicz, „Impierator Nikołaj I i korolewa Wiktorija: istoriczeskij oczerk” Wiestnik Jewropy, t. Vi, kn. 11 (1896): 74–130.
    Pokaż w Google Scholar
  27. Martens Fiodor Fiodorowicz, „Rossija i Anglija nakanunie razrywa: 1853–1854” Wiestnik Jewropy, t. ii, kn. 4 (1898): 563–610.
    Pokaż w Google Scholar
  28. Martens Fiodor Fiodorowicz, „Rossija i Anglija w carstwowanije impieratora Nikołaja I” Wiestnik Jewropy, t. i, kn. 1 – t. ii, kn. 3 (1898).
    Pokaż w Google Scholar
  29. Martens Fiodor Fiodorowicz, „Rossija i Anglija w naczale XiX-go stoletija” Wiestnik Jewropy, t. V, kn.10 – t. Vi, kn. 11 (1894).
    Pokaż w Google Scholar
  30. Meron Theodor, „The Martens Clause, Principles of Humanity, and Dictates of Public Conscience” The American Journal of International Law, t XciV, nr 1 (2000): 78–89. https://doi.org/10.2307/2555232.
    Pokaż w Google Scholar
  31. Ministierstwo inostrannych dieł. Wtoraja konfieriencyja mira 1907. Sankt-Peterburg: Tipografija W. F. Kirszbauma, 1908.
    Pokaż w Google Scholar
  32. Nolde Boris. „F. F. Martens (Niekrołog)” Prawo. Jeżeniedielnaja juridiczeskaja gazieta, nr 24 (1909): k. 1449–1452.
    Pokaż w Google Scholar
  33. Pis’mo czlena Sowieta MiD Rossiji profiessora F.F. Martiensa ministru inostrannych dieł Rossiji W.N. Łamzdorfu o projektie programmy Wtoroj Gaagskoj konfieriencyi mira i projekt programmy, razrabotannyj F.F. Martensom 3/16 diekabria 1905 g. awPri, f. Politarchiw, op. 482, d. 4924, l. 41–43. https://idd.mid.ru/informacionno-spravocnye-materialy/-/asset_publisher/WsjViuPpk1am/content/k-110-letiu-vtoroj-gaagskoj-onferencii-mira.
    Pokaż w Google Scholar
  34. Pustogarow Władimir Wasiljewicz, Fiodor Fiodorowicz Martens. Jurist, dipłomat. Moskwa: Mieżdunarodnyje otnoszenija, 1999.
    Pokaż w Google Scholar
  35. Pustogarow Władimir Wasiljewicz, „F.[iodor] F.[iodorowicz] Martens – mieżduna-rodnyj supierarbitr (po angło-wieniesuelskomu konfliktu 1899 g.)” Moskowskij żurnał mieżdunarodnogo prawa, nr 4 (1992): 107.
    Pokaż w Google Scholar
  36. Pustogarow Władimir Wasiljewicz. „F[iodor] F.[iodorowicz] Martens: Jurist, diplomat, publicyst.” Sowietskij żurnał mieżdunarodnogo prawa, nr 3–4 (1991): 76–94. https://doi.org/10.24833/0869–0049–1991-3-4-76-94.
    Pokaż w Google Scholar
  37. Raczkow Ilja, Jelizawieta Raczkowa, „Wydierżka iz dniewnikow Fiodora Fiodorowicza Martiensa za 1899 god” Mieżdunarodnoje prawosudije, nr 1 (2022): 122–137.
    Pokaż w Google Scholar
  38. Rudnicki Zbigniew B., „Międzynarodowe komisje badawcze w nowoczesnym systemie pokojowego rozwiązywania sporów międzynarodowych” Zeszyty Prawnicze, t. Xi, nr 3 (2011): 287–312. https://doi.org/10.21697/zp.2011.11.3.15.
    Pokaż w Google Scholar
  39. Rybaczonok Irina, „Rossija i wtoraja konfieriencyja mira 1907 goda w Gaagie” Nowaja i nowiejszaja istorija, nr 1 (2019): 113–146. https://doi.org/10.31857/S013038640003809-7.
    Pokaż w Google Scholar
  40. Sassòli Marco, Antoine A. Bouvier, Anne Quintin, How Does Law Protect in War? Cases, Documents and Teaching Materials on Contemporary Practice in International Humanitarian Law, t. i. International Committee of the Red Cross, 2012.
    Pokaż w Google Scholar
  41. https://www.icrc.org/en/doc/assets/files/publications/icrc-0739-part-i.pdf.
    Pokaż w Google Scholar
  42. Sziłow Denis Nikołajewicz, Gosudarstwiennyje diejatieli Rossijskoj impierii: Gławy wysszych i centralnych uczrieżdienij. 1802–1917: Biobibliograficzeskij sprawocznik. Sankt-Peterburg: Dmitrij Bułanin, Jewropiejskij uniwiersitiet w Sankt-Peterburgie, 2001.
    Pokaż w Google Scholar
  43. Szpoper Dariusz, Arsen Tagirov, „Hrabiego Leonida Kamarowskiego wizja idei suwerenności państw w postępowaniach przed trybunałem międzynarodowym” Prawo i Więź, nr 1 (2023): 59–72.
    Pokaż w Google Scholar
  44. Taube Michail Aleksandrowicz, Rossija i Anglija w Sriedniej Azii. Sankt-Peterburg: Kniżnyj Skład „Rossijskoj Bibliografii”, 1880.
    Pokaż w Google Scholar
  45. Taube Michaił Aleksandrowicz, F.[iodor] F.[iodorowicz] Martens (1845–1909). Niekrołog. Sankt-Peterburg: Sienatskaja Tipografija, 1909.
    Pokaż w Google Scholar
  46. Tilly Charles, Social movements, 1768–2004. Boulder-London: Paradigm Publishers, 2004.
    Pokaż w Google Scholar
  47. Wereszycki Henryk, Historia Austrii. Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk–Łódź: Zakład Narodowy im. Ossolińskich-Wydawnictwo, 1986.
    Pokaż w Google Scholar
  48. Zipunnikowa Natalja Nikołajewna, „K 165-letiju so dnia rożdienija F. F. Martiensa.” Elektronnoje priłożenije k Rossijskomu juridiczeskomu żurnału, nr 1 (2010): 91–102.
    Pokaż w Google Scholar

Downloads

Download data is not yet available.