Treść głównego artykułu
Abstrakt
Autorzy przedstawiają zagadnienie obowiązywania i stosowania przepisów X tomu Zbioru Praw Cesarstwa Rosyjskiego na terenie wschodnich województw Rzeczypospolitej Polskiej w okresie dwudziestolecia międzywojennego. W okresie niepodległości między dwoma wojnami światowymi w XX wieku na obszarach ziem byłego zaboru rosyjskiego doszło do występowania ciekawego zjawiska funkcjonowania przepisów wprowadzonych do obrotu prawnego przez państwo, które utraciło po 1917 roku swój byt prawny. Mimo podejmowanych prób wprowadzenia na tych obszarach „polskiego” prawa w formie nowych kodyfikacji, rosyjskie przepisy prawa cywilnego obowiązywały przez cały okres niepodległości między 1918 a 1939 rokiem. Wobec powolnie postępujących prac kodyfikacyjnych, zarówno praktycy, jak i teoretycy prawa cywilnego podejmowali kolejne próby zebrania tych przepisów, w sposób umożliwiający korzystanie z nich. Nad ich wykładnią w sprawach indywidualnych pochylał się również Sąd Najwyższy Rzeczypospolitej Polskiej. Z tych względów na Uniwersytecie Stefana Batorego w Wilnie podjęto nauczanie również tych przepisów w sposób zorganizowany.
Słowa kluczowe
Szczegóły artykułu
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Referencje
- Bossowski Franciszek, „Prawo cywilne Ziem Wschodnich”, [w:] Encyklopedia Prawa, część III, red. Roman Longchamps de Berier. Kraków: Fisher i Majewski, 1925.
- Bossowski Franciszek, Fryderyk Zoll, Prawo cywilne dzielnic polskich w zarysie. Cz. 4, Prawo cywilne Ziem Wschodnich obejmujących województwa: Nowogrodzkie, Poleskie, Wołyńskie oraz powiaty: Grodzieński, Wołkowyski i Białowieski województwa białostockiego tudzież Ziemię Wileńską. Wilno: Księgarnia J. Czerneckiego, 1922.
- Brzoza Czesław, Kamil Stepan. Posłowie polscy w parlamencie rosyjskim 1906-1917. Słownik biograficzny. Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe Kancelaria Sejmu, 2001.
- Fenichel Zygmunt, Prawo prywatne międzynarodowe i prywatne. Kraków: Księgarnia powszechna, 1928.
- Fleszyński Kazimierz, „Dookoła prawa (po III-cim Zjeździe Prawników Polskich)” Głos Sądownictwa, nr 12 (1936): 915-920.
- Grodziski, Stanisław. „Komisja Kodyfikacyjna”, Czasopismo Prawno-Historyczne, nr 1 (1981): 47-81.
- Homola-Skąpska Irena, Wspomnienia Fryderyka Zolla (1865-1948), oprac. Irena Homola-Skąpska. Kraków: Zakamycze, 2000.
- Isajew Igor, Istoria gasudarstwa i prawa Rosiji. Moskwa: Norma, 2021.
- Jaworski Czesław, „Słowo wstępne”, [w:] Aleksander Mogilnicki, Wspomnienia adwokata i sędziego. 5-20. Warszawa: Wolters Kluwer, 2016.
- Kapłan Ignacy, „Eksmisja przez współwłaściciela" Wileński Przegląd Prawniczy, nr 3 (1930): 89-104.
- Korobowicz Artur, Wojciech Witkowski. Ustrój i prawo na ziemiach polskich. Lublin: Morpol, 1996.
- Kozłowski Jan, Władysław Szawłowski, Prawo cywilne obowiązujące na Ziemiach Wschodnich Rzeczypospolitej Polskiej (zwód praw b. Cesarstwa Rosyjskiego T. X. cz. 1, wyd, 1914 r.). Wilno: Zakłady Graficzne „Znicz”, 1930.
- Lityński Adam, Prawo Rosji i ZSRR 1917-1991, czyli historia wszechzwiązkowego komunistycznego prawa (bolszewików). Krótki kurs. Warszawa: C. H. Beck, 2017.
- Łuczyński Wincenty, „Z bibliografii. Kodeks Handlowy obowiązujący na Ziemiach Wschodnich” Wileński Przegląd Prawniczy, nr 1 (1930): 37-40.
- Mogilnicki Aleksander, Wspomnienia adwokata i sędziego. Warszawa: Wolters Kluwer, 2016.
- Nikołajew Andrij Borisowicz, Nikołaj Dmitriewicz Postnikow, „Parczewskij Alfons”, [w:] Gosudarstwiennaja Duma Rassijskoj Imperii 1906-1917, t. I, red. Walentij Szelochajew. 463. Moskwa: Rassijskaja paliticzeskaja enciklopiedia, 1996.
- Parczewski Alfons, „Uwagi nad kodyfikacją prawa cywilnego w Polsce” Rocznik Prawniczy Wileński, nr 1 (1925): 1-69.
- Parczewski Józef Ignacy, „Dziesięciolecie pracy Sądu Apelacyjnego w Wilnie” Wileński Przegląd Prawniczy, nr 1 (1930): 4-10.
- Parczewski Józef Ignacy, „Dziesięciolecie pracy Sądu Apelacyjnego w Wilnie” Wileński Przegląd Prawniczy, nr 2 (1930): 45-49.
- Pałunow Andrij, K. P. Pabiedonoscew w obszciestwenna – paliticieskoj i duchownoj żyzni Rassiji. Moskwa: Raspien, 2010.
- Petrusewicz Kazimierz, „Zmiany wprowadzające do rosyjskiej ustawy postępowania cywilnego przez Polskie Ustawodawstwo” Wileński Przegląd Prawniczy, nr 4 (1930): 119-122.
- Pobiedonoscew Konstantin Pietrowicz, Kurs grażdanskogo prawa. Moskwa: Izdatielstwo Zercało, 2003.
- Płaza Stanisław, Historia prawa w Polsce na tle porównawczym. Część II. Kraków: Księgarnia Akademicka, 2002.
- Płaza Stanisław, Historia prawa w Polsce na tle porównawczym. Część III. Kraków: Księgarnia Akademicka, 2001.
- Historia państwa i prawa Polski 1918-1939, red. Franciszek Ryszka. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1968.
- Święcicki Witold, Zygmunt Rymowicz, Prawo Cywilne Ziem Wschodnich. Tom X Cz. I Zwodu Praw Rosyjskich. Warszawa: Księgarnia F. Hoesicka, 1932.
- Szpoper Dariusz, Andrzej Bielecki, Aleksander Meysztowicz. Portret polityczny konserwatysty. Gdańsk: Arche, 2001.
- Tarkowski Mikołaj, „Spółka akcyjna w poglądach prawniczych Gabriela Szerszeniewicza (1863-1912). Przyczynek do historii prawa handlowego Imperium Rosyjskiego”, [w:] Kształtowanie się spółki akcyjnej a doświadczenia polskie, red. Marek Michalski, 105-126. Warszawa: C. H. Beck, 2020.
- Tarkowski Mikołaj, Wydział Prawa i Nauk Społecznych Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie w latach 1919-1939. Gdańsk: Wydawnictwo Gdańskiej Szkoły Wyższej, 2015.
- Turłukowski Jarosław, „Wprowadzenie: Profesor Gabriel Szerszeniewicz (1863-1912) – życie w myśli”, [w:] Prawo Prywatne Ponad Granicami. Księga pamięci Profesora Gabriela Szerszeniwicza w setną rocznicę śmierci. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 2013.
- Usmanowa, Dilirja Mirkasymovna, „Szerszeniewicz Gabriel”, [w:] Gosudarstwiennaja Duma Rassijskoj Imperii 1906-1917, t. I., red. Walentij Szelochajew. 724. Moskwa: Rassijskaja paliticzeskaja enciklopiedia, 1996.
- Waśkowski Eugeniusz, „Źródła prawa rosyjskiego, obowiązującego na Ziemiach Wschodnich” Wileński Przegląd Prawniczy, nr 1 (1930): 10-13.
- Waśkowski Eugeniusz, „Źródła prawa rosyjskiego, obowiązującego na Ziemiach Wschodnich (C.d.)” Wileński Przegląd Prawniczy, nr 2 (1930): 49-53.
Referencje
Bossowski Franciszek, „Prawo cywilne Ziem Wschodnich”, [w:] Encyklopedia Prawa, część III, red. Roman Longchamps de Berier. Kraków: Fisher i Majewski, 1925.
Bossowski Franciszek, Fryderyk Zoll, Prawo cywilne dzielnic polskich w zarysie. Cz. 4, Prawo cywilne Ziem Wschodnich obejmujących województwa: Nowogrodzkie, Poleskie, Wołyńskie oraz powiaty: Grodzieński, Wołkowyski i Białowieski województwa białostockiego tudzież Ziemię Wileńską. Wilno: Księgarnia J. Czerneckiego, 1922.
Brzoza Czesław, Kamil Stepan. Posłowie polscy w parlamencie rosyjskim 1906-1917. Słownik biograficzny. Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe Kancelaria Sejmu, 2001.
Fenichel Zygmunt, Prawo prywatne międzynarodowe i prywatne. Kraków: Księgarnia powszechna, 1928.
Fleszyński Kazimierz, „Dookoła prawa (po III-cim Zjeździe Prawników Polskich)” Głos Sądownictwa, nr 12 (1936): 915-920.
Grodziski, Stanisław. „Komisja Kodyfikacyjna”, Czasopismo Prawno-Historyczne, nr 1 (1981): 47-81.
Homola-Skąpska Irena, Wspomnienia Fryderyka Zolla (1865-1948), oprac. Irena Homola-Skąpska. Kraków: Zakamycze, 2000.
Isajew Igor, Istoria gasudarstwa i prawa Rosiji. Moskwa: Norma, 2021.
Jaworski Czesław, „Słowo wstępne”, [w:] Aleksander Mogilnicki, Wspomnienia adwokata i sędziego. 5-20. Warszawa: Wolters Kluwer, 2016.
Kapłan Ignacy, „Eksmisja przez współwłaściciela" Wileński Przegląd Prawniczy, nr 3 (1930): 89-104.
Korobowicz Artur, Wojciech Witkowski. Ustrój i prawo na ziemiach polskich. Lublin: Morpol, 1996.
Kozłowski Jan, Władysław Szawłowski, Prawo cywilne obowiązujące na Ziemiach Wschodnich Rzeczypospolitej Polskiej (zwód praw b. Cesarstwa Rosyjskiego T. X. cz. 1, wyd, 1914 r.). Wilno: Zakłady Graficzne „Znicz”, 1930.
Lityński Adam, Prawo Rosji i ZSRR 1917-1991, czyli historia wszechzwiązkowego komunistycznego prawa (bolszewików). Krótki kurs. Warszawa: C. H. Beck, 2017.
Łuczyński Wincenty, „Z bibliografii. Kodeks Handlowy obowiązujący na Ziemiach Wschodnich” Wileński Przegląd Prawniczy, nr 1 (1930): 37-40.
Mogilnicki Aleksander, Wspomnienia adwokata i sędziego. Warszawa: Wolters Kluwer, 2016.
Nikołajew Andrij Borisowicz, Nikołaj Dmitriewicz Postnikow, „Parczewskij Alfons”, [w:] Gosudarstwiennaja Duma Rassijskoj Imperii 1906-1917, t. I, red. Walentij Szelochajew. 463. Moskwa: Rassijskaja paliticzeskaja enciklopiedia, 1996.
Parczewski Alfons, „Uwagi nad kodyfikacją prawa cywilnego w Polsce” Rocznik Prawniczy Wileński, nr 1 (1925): 1-69.
Parczewski Józef Ignacy, „Dziesięciolecie pracy Sądu Apelacyjnego w Wilnie” Wileński Przegląd Prawniczy, nr 1 (1930): 4-10.
Parczewski Józef Ignacy, „Dziesięciolecie pracy Sądu Apelacyjnego w Wilnie” Wileński Przegląd Prawniczy, nr 2 (1930): 45-49.
Pałunow Andrij, K. P. Pabiedonoscew w obszciestwenna – paliticieskoj i duchownoj żyzni Rassiji. Moskwa: Raspien, 2010.
Petrusewicz Kazimierz, „Zmiany wprowadzające do rosyjskiej ustawy postępowania cywilnego przez Polskie Ustawodawstwo” Wileński Przegląd Prawniczy, nr 4 (1930): 119-122.
Pobiedonoscew Konstantin Pietrowicz, Kurs grażdanskogo prawa. Moskwa: Izdatielstwo Zercało, 2003.
Płaza Stanisław, Historia prawa w Polsce na tle porównawczym. Część II. Kraków: Księgarnia Akademicka, 2002.
Płaza Stanisław, Historia prawa w Polsce na tle porównawczym. Część III. Kraków: Księgarnia Akademicka, 2001.
Historia państwa i prawa Polski 1918-1939, red. Franciszek Ryszka. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1968.
Święcicki Witold, Zygmunt Rymowicz, Prawo Cywilne Ziem Wschodnich. Tom X Cz. I Zwodu Praw Rosyjskich. Warszawa: Księgarnia F. Hoesicka, 1932.
Szpoper Dariusz, Andrzej Bielecki, Aleksander Meysztowicz. Portret polityczny konserwatysty. Gdańsk: Arche, 2001.
Tarkowski Mikołaj, „Spółka akcyjna w poglądach prawniczych Gabriela Szerszeniewicza (1863-1912). Przyczynek do historii prawa handlowego Imperium Rosyjskiego”, [w:] Kształtowanie się spółki akcyjnej a doświadczenia polskie, red. Marek Michalski, 105-126. Warszawa: C. H. Beck, 2020.
Tarkowski Mikołaj, Wydział Prawa i Nauk Społecznych Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie w latach 1919-1939. Gdańsk: Wydawnictwo Gdańskiej Szkoły Wyższej, 2015.
Turłukowski Jarosław, „Wprowadzenie: Profesor Gabriel Szerszeniewicz (1863-1912) – życie w myśli”, [w:] Prawo Prywatne Ponad Granicami. Księga pamięci Profesora Gabriela Szerszeniwicza w setną rocznicę śmierci. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 2013.
Usmanowa, Dilirja Mirkasymovna, „Szerszeniewicz Gabriel”, [w:] Gosudarstwiennaja Duma Rassijskoj Imperii 1906-1917, t. I., red. Walentij Szelochajew. 724. Moskwa: Rassijskaja paliticzeskaja enciklopiedia, 1996.
Waśkowski Eugeniusz, „Źródła prawa rosyjskiego, obowiązującego na Ziemiach Wschodnich” Wileński Przegląd Prawniczy, nr 1 (1930): 10-13.
Waśkowski Eugeniusz, „Źródła prawa rosyjskiego, obowiązującego na Ziemiach Wschodnich (C.d.)” Wileński Przegląd Prawniczy, nr 2 (1930): 49-53.