Skip to main navigation menu Skip to main content Skip to site footer
Law & Social Bounds

Articles

No. 4 (42) (2022)

Eugeniusz Waśkowski and His Selected Views on the Codification of Law in Europe and Poland in the 19th and 20th Centuries (until 1939)

DOI
https://doi.org/10.36128/priw.vi42.448
Submitted
June 9, 2022
Published
2023-01-19
Versions

Abstract

The author describes selected legal views and scientific theses of Eugeniusz Waśkowski. The article proves that Waśkowski based his academic considerations in civil law
development on theories drawn from French, German, and Austrian studies. To explain the principle of the autonomy of the parties of a legal relationship, which was guaranteed by European codes, he refers to the views of French lawyers. He explains the limitations of this principle based on the opinions of German science (neighborhood law) and of Joseph Charmont (the phenomenon of ,,socialization of law”). His works also addressed the issue of compiling
civil law in Russia, showing the reasons for the declining codification trend in that country in the 19th century. In the views on the codification of civil procedure in Europe and Poland, an essential element was that Waśkowski drew attention to creating a basic catalog of procedural rules and a ,,system of procedural rights”, derived from the theory of subjective rights.

References

  1. Bardach, Juliusz. W obiektywie nauki i w lustrze pamięci (o uczonych, pisarzach i politykach XIX i XX wieku. Warszawa: CH Beck, 2004.
  2. Bokwa, Krzysztof. “Św. Stefan, Tripartitum, konferencja judekskurialna ̶ podstawy systemu prawa prywatnego na Słowacji do XX wieku.” Internetowy Przegląd Prawniczy TBSP UJ, nr 3 (2018): 18-28.
  3. Dąbrowski, Przemysław. Tradycja Wielkiego Księstwa Litewskiego a rzeczywistość. Myśl polityczno-prawna i działalność Tadeusza Wróblewskiego (1858-1925). Sopot: Arche, 2018.
  4. Falkowska, Anna. Odpowiedzialność sprzedawcy z tytułu rękojmi za wady fizyczne rzeczy. Warszawa: Wolters Kluwer, 2010.
  5. Flin Piotr, Elena Panko. “Stopnie naukowe w carskiej Rosji.” Prace Komisji Historii Nauki PAU, t. XIV (2015): 269-272.
  6. Giaro, Tomasz. “Civilpolitik Petrażyckiego, czyli ideał miłości w Gospodarce zdecentralizowanej.” W Leon Petrażycki i współczesna nauka prawa, red. Tomasz Giaro, 103 - 210. Warszawa: Wolters Kluwer, 2020.
  7. Górnicki, Leonard. Prawo cywilne w pracach Komisji Kodyfikacyjnej Rzeczypospolitej Polskiej w latach 1919-1929.Wrocław: Kolonia Limited, 2002.
  8. Grabowska, Anna. “Aleksander Lednicki (1866-1934) – zderzenie niezwykłej osobowości z systemem.” Palestra, nr 4 (2021): 137-141.
  9. Hörner, Hans. “Menger (von Wolfensgrün) Anton.” W Österreichisches Biographisches Lexikon 1815–1950, t. 6, red. Eva Obermayer-Marnach, 220- 221. Wiedeń: Austriacka Akademia Nauk, 1976.
  10. Jaślikowski, Marek. “Włodzimerz Spasowicz (1829-1906) w stulecie śmierci.” Rocznik Wydziału Nauk Prawnych i Ekonomicznych KUL, t. II, z. 1 (2006): 201-249.
  11. Jużakow, Siergiej. M. M. Speranskij: jego żizn i obszczestwiennaja diejatielnost. Biograficzeskij oczerk. Sankt Peterburg: Biograficzeskaja Biblioteka F. Pawlenkowa, 1861.
  12. Kessler, Mario. “Between comunism and annti-communism: Franz Borkena.” W German scholars in exile: new studies in intellectual history, red. Axel Fair-Schulz, Mario Kessler, 93-120. Plymouth: Lexington Books, 2011.
  13. Koranyi, Karol. Powszechna historia państwa i prawa. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1966.
  14. Korf, Modest, Żizn grafa Speranskogo. Sankt-Peterburg: Imperatoskaja Publicznaja Bibliotieka, 1861.
  15. Krzyżanowski, Hieronim. Zasady postępowania sądowego cywilnego. Warszawa: Nakład Własny Autora, 1864.
  16. Lednicki, Wacław. Pamiętniki, red. B. Świderski, t. II. Londyn: Wydawnictwo B. Świderskiego, 1967.
  17. Markiewicz, Jerzy. “Kształtowanie się polskiego systemu prawa sądowego i jego twórcy w okresie międzywojennym 1919-1939 (wybrane zagadnienia)”. Teka Komisji Prawniczej PAN Oddział w Lublinie, t. III (2010): 113-122.
  18. Motyka, Krzysztof. Wpływ Leona Petrażyckiego na polską teorię i socjologię prawa. Lublin: Redakcja Wydawnictw Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 1993.
  19. Paletschek, Sylvia. Die permanente Erfindung einer Tradition. Die Unniversität Tübingen im Kaiserreich und in der Weimarer Republik. Stuttgart: Franz Steiner Verlag Stuttgart, 2001.
  20. Pietrzykowski, Krzysztof. “Teoria wykładni prawa cywilnego według Eugeniusza Waśkowskiego.” Studia Iuridica, t. 70 (2017): 179-190.
  21. Przeniosło, Małgorzata. “Profesorowie Wydziału Prawa i Nauk Społecznych Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie 1919-1939.” Kwartalnik Historii Nauki i Techniki, nr 2 (2016): 7-32.
  22. Redzik, Adam. “Eugeniusz Waśkowski (1866-1942). W siedemdziesięciolecie śmierci wybitnego uczonego i adwokata.” Palestra, nr 9-10 (2012): 255-267.
  23. Schneider, Karsten. “Dr Jakob Weismann, Prof. in Greifswald, Lehrbuch des deutschen Zivilprozessrechts. I. Bd. Stuttgart, F. Enke, 1903.” Archivs öfentlichen Rechts, nr 1 (1905): 134-136.
  24. Socka, Izabela. “Absolwenci oraz wykładowcy Uniwersytetu Noworosyjskiego w Odessie w XIX i na początku XX wieku w polskiej historiografii ostatnich trzech dekad.” Echa Przeszłości, nr XVI (2015): 141-149.
  25. Sójka-Zielińska, Katarzyna. Historia prawa. Warszawa: Lexis Nexis, 2011.
  26. Sójka-Zielińska, Katarzyna. Wielkie kodyfikacje cywilne. Historia i współczesność. Warszawa: Liber, 2009.
  27. Spencer, Arthur. “Editorial preface to this volume.” W Modern French legal philosophy, red. Alfred Fouillee, Joseph Charmont, Leon Duguit, Rene Demogue. Boston: The Boston Book Company, 1916, XXIX-LIV.
  28. Szpoper, Dariusz. “Rada Państwa (1810-1917). Od subsydiarnego organu władzy rosyjskich imperatorów do izby wyższej parlamentu.” Opolskie Studia Administracyjno-Prawne, nr 2 (2016): 91-117.
  29. Szpoper, Dariusz. “Wstęp.” W Włodzimierz Spasowicz, Liberalizm i narodowość. Wybór pism, red. Michał Jaskólski, Jacek Kloczkowski, Miłowit Kuniński, Ryszard Legutko, Jacek Majchrowski, Tomasz Merta, Bogdan Szlachta, VII-XXII. Kraków: Ośrodek Myśli Politycznej, 2010.
  30. Tarkowski, Mikołaj. “Nauka i nauczanie prawa cywilnego materialnego i formalnego na Uniwersytecie Stefana Batorego w Wilnie (1919-1939).” W Historia testis temporum, lux veritastis, vita memoriae nuntia vetustatis. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Włodzimierzowi Kaczorowskiemu, red. Ewa Kozerska, Marek Maciejewski, Piotr Stec, 559-572. Opole: Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego, 2015.
  31. Tarkowski, Mikołaj. “Spółka akcyjna w poglądach prawniczych Gabriela Szerszeniewicza (1863-1912). Przyczynek do historii prawa handlowego w Imperium Rosyjskim.” W Kształtowanie się spółki akcyjnej a doświadczenia polskie, red. Marek Michalski, 105-125. Warszawa: CH Beck, 2020.
  32. Tarkowski, Mikołaj. Wydział Prawa i Nauk Społecznych Uniwersytetu Stefana Batorego w Polsce w latach 1919-1939. Gdańsk: Wydawnictwo Gdańskiej Szkoły Wyższej, 2015.
  33. Veress, Emőd.“Projekt węgierskiego Kodeksu prawa prywatnego z 1928 r. – znaczenie z perspektywy historycznoprawnej.” Krytyka Prawa. Niezależne studia nad prawem, nr 4 (2020): 178-199. https://doi.org/10.7206/kp.2080-1084.416
  34. Waśkowski, Eugeniusz. Istota czynności procesowych. Warszawa: s.n., 1938.
  35. Waśkowski, Eugeniusz. Prawo cywilne. Część ogólna. Skrypt wg. wykładów prof. dra E. Waśkowskiego. Wilno: Sekcja Wydawnicza Koła Prawników Studentów USB, 1934.
  36. Waśkowski, Eugeniusz. Prof. Gabriel Szerszeniewicz (z powodu 25-lecia od dnia śmierci). Warszawa: Wydawnictwo Palestry, 1938.
  37. Waśkowski, Eugeniusz. Przyznanie stron w procesie cywilnym. Z powodu projektu polskiej procedury cywilnej. Wilno: s.n., 1927.
  38. Waśkowski, Eugeniusz. Rozwój ustawodawstwa cywilnego w XIX wieku. Wilno: Wydawnictwo Księgarni Józefa Zawadzkiego w Wilnie, 1925.
  39. Waśkowski, Eugeniusz. System procesu cywilnego. Wstęp teoretyczny. Zasady racjonalnego ustroju sądów i procesu cywilnego. Wilno: s.n., 1932.
  40. Waśkowski, Eugeniusz. Teoria wykładni prawa cywilnego. Metodologia dogmatyki cywilistycznej w zarysie. Warszawa: Izba Adwokacka w Warszawie, 1936.
  41. Zaorski, Krzysztof. “Udział Bronisława Hełczyńskiego w pracach Komisji Kodyfikacyjnej Rzeczypospolitej Polskiej.” Miscellanea Historico-Iuridica, z. 1 (2018): 309-344. https://doi.org/10.15290/mhi.2018.17.01.17
  42. Zieliński, Marcin. “Gabriel Szerszeniewicz (1863-1912) – jego życie i pogląd na kwestię poszanowania prawa. W związku ze stuleciem śmierci.” Palestra, nr 1-2, (2012): 234-242.
  43. Żukowski, Przemysław. “Uniwersytet Stefana Batorego w Wilnie w latach 1929-1939 we wspomnieniach Jana Wilczyńskiego.” Archiwum Emigracji. Studia – Szkice – Dokumenty, z. 1-2 (2018/2019): 137-169. https://doi.org/10.12775/AE.2018-2019.010

Downloads

Download data is not yet available.