Skip to main navigation menu Skip to main content Skip to site footer
logo czasopisma

Articles

No. 4 (42) (2022)

Assumptions and concept of codification of law in the Second Polish Republic

DOI
https://doi.org/10.36128/priw.vi42.578
Submitted
December 4, 2022
Published
2023-01-19 — Updated on 2023-01-25
Versions

Abstract

The author presents the Codification Commission of the Second Polish Republic, which symbolized the idea of preparing Poland’s own legislation. The author focuses on the ideological and doctrinal foundations of the codification of private law (civil and commercial) and criminal law in Europe in the 19th and 20th centuries, representing a specific pattern, a manifestation of the pursuit of modernity, the progressiveness of codes of civil law,
commercial law, civil procedure, substantive criminal law, and criminal procedure. These codifications often reflected the opposing currents in the science of law, creating model approaches and serving as a certain legislative standard. On this basis, the author shows firstly, which models Polish codifiers took as a model. And secondly, whether and to what extent the legal acts prepared by them corresponded to development trends and brought original elements to the European codification of law. The author proves that considering the difficult political and social situation of Poland, and – above all – the necessity to build the entire
organizational structure of the state almost from basis, the economic situation, party struggles, and finally the deep particularism of the district legislatures, the achieved results should be assessed highly despite the failure to complete the process of unification and codification of the law.

References

  1. Baldus Christian, Raff Thomas, „La capacité du «système des pandectes»” Studia Universitatis Babeş-Bolyai. Iurisprudentia, nr 2 (2008).
    Show in Google Scholar -->>
  2. Bergel Jean Louis, „Principal features and methods of codification” Louisiana Law Review, vol. 48 (1988).
    Show in Google Scholar -->>
  3. Broniewicz Witold, „Kształtowanie się nowożytnego europejskiego kontynentalnego prawa postępowania cywilnego a prawo polskie”, [w:] Związek prawa polskiego z prawem niemieckim, red. Agnieszka Liszewska, Krzysztof Skotnicki. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 2006.
    Show in Google Scholar -->>
  4. Caroni Pio, El código para una nueva sociedad. Lecciones catalanas sobre la historia de la codificación. Madrid: Marcial Pons, Ediciones Jurídicas y Sociales, 1996.
    Show in Google Scholar -->>
  5. Caroni Pio, Privatrecht. Eine sozialhistorische Einführung (Das Recht in Theorie und Praxis). Basel-Frankfurt am Main: Helbling und Lichtenhahn, 1988.
    Show in Google Scholar -->>
  6. Coing Helmut, Europaisches Privatrecht, Band II, 19. Jahrhundert. Überblick über die Entwicklung des Privatrechts in den ehemals gemeinrechtlichen Ländern. München: C. H. Beck, 1989.
    Show in Google Scholar -->>
  7. Czubik Paweł, „O braku unifikacji prawa kolizyjnego w okresie obowiązywania w II Rzeczypospolitej ustawy prawo prywatne międzynarodowe z 1926 roku w odniesieniu do formy czynności” Problemy Prawa Prywatnego Międzynarodowego, t. XIII (2013): 199-206.
    Show in Google Scholar -->>
  8. Dąbrowski Przemysław, Dariusz Szpoper, „»Prawo ubogich« w postępowaniu cywilnym w okresie dwudziestolecia międzywojennego w Polsce” Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio G, Vol. LXVI (2019): 79-86.
    Show in Google Scholar -->>
  9. Daszkiewicz Wiesław, Krystyna Paluszyńska-Daszkiewicz, Proces karny i materialne prawo karne w Polsce w latach 1918–1939. Toruń: Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, 1965.
    Show in Google Scholar -->>
  10. Dölemeyer Barbara, „Zivilrechtliche Kodifikationen in Europa im19. Jahrhundert”, [w:] Evolution of the judicial law in XIX th Century, red. Grzegorz Górski. Lublin: Catholic University of Lublin. Faculty of Law, Pomerania Foundation, 2000.
    Show in Google Scholar -->>
  11. Domański Ludwik, „O systemie przyszłego kodeksu cywilnego polskiego” Dziennik Urzędowy Ministerstwa Sprawiedliwości. Dział Nieurzędowy, nr 4-8 (1921).
    Show in Google Scholar -->>
  12. Domański Ludwik, „System kodeksu zobowiązań” Nowy Kodeks Zobowiązań, nr 3 i 4 (1934).
    Show in Google Scholar -->>
  13. Dubber Markus D., „Comparative Criminal Law”, [w:] The Oxford Handbook of Comparative Law, red. M. Reimann, R. Zimmermann. Oxford: Oxford University Press, 2006.
    Show in Google Scholar -->>
  14. Dunin Karol, „Nowy kodeks cywilny szwajcarski” Gazeta Sądowa Warszawska, nr 45 (1908).
    Show in Google Scholar -->>
  15. Dvorský Vaclav F., „Międzydzielnicowe prawo prywatne w międzywojennych Polsce i Czechosłowacji” Forum Prawnicze, nr 5 (2020): 69-78.
    Show in Google Scholar -->>
  16. Dyjakowska Marzena, „Prawo cywilne – część ogólna”, [w:] Synteza prawa polskiego 1918-1939, red. Tadeusz Guz, Jan Głuchowski, Maria R. Pałubska. Warszawa: C. H. Beck, 2013.
    Show in Google Scholar -->>
  17. Engelmann Arthur, A History of Continental Civil Procedure. Boston: Cambridge University Press, 1927.
    Show in Google Scholar -->>
  18. Ereciński Tadeusz, „Znaczenie francuskiego Code de procedure z 1806 roku dla rozwoju procesu cywilnego w Polsce” Czasopismo Prawno-Historyczne, z. 2 (2005).
    Show in Google Scholar -->>
  19. Falkowska Anna, „Szwajcarski kodeks zobowiązań w pracach Komisji Kodyfikacyjnej Rzeczypospolitej Polskiej w okresie dwudziestolecia międzywojennego” Studia Iuridica Toruniensia, t. IV (2008): 57-67.
    Show in Google Scholar -->>
  20. Gans Eduard, System des römischen Zivilrechts. Berlin: Dümmler, 1827.
    Show in Google Scholar -->>
  21. Giaro Tomasz, „Historia i tradycja prawa rzymskiego”, [w:] Wojciech Dajczak, Tomasz Giaro, Franciszek Longchamps de Berier, Prawo rzymskie. U podstaw prawa prywatnego. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2013.
    Show in Google Scholar -->>
  22. Giesen Beata, Droga do ujednoliconego prawa cywilnego w odrodzonej Polsce, [w:] Niepodległa. Rozważania prawno-ustrojowe w 100. rocznicę odrodzenia suwerennego państwa polskiego, red. Anny Michalak, Aldony Domańskiej. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 2018.
    Show in Google Scholar -->>
  23. Glaser Stefan, Wstęp do nauki procesu karnego ze szczególnym uwzględnieniem ustaw obowiązujących tymczasowo w Polsce oraz polskiego kodeksu postępowania karnego i polskiego prawa o ustroju sądów powszechnych. Warszawa: Gazeta Administracji i Policji Państwowej, 1928.
    Show in Google Scholar -->>
  24. Gołąb Stanisław, Polski kodeks postępowania cywilnego a procedura cywilna austriacka, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny”, z. 2 (1931).
    Show in Google Scholar -->>
  25. Góralski Piotr, „Środki zabezpieczające a zakaz reformationis in peius” Prokuratura i Prawo, t. II (2014): 29-46.
    Show in Google Scholar -->>
  26. Górnicki Leonard, „»Droit moral«, insbesondere nach dem Tode des Urhebers, im polnischen Urheberrechtsgesetz aus dem Jahre 1926”, [w:] Leben nach dem Tod. Rechtliche Probleme im Dualismus: Mensch-Rechtssubjekt, red. Andrzej Gulczyński. Graz: Leykam, 2010.
    Show in Google Scholar -->>
  27. Górnicki Leonard, „»Onera matrimonii« i majątek rodziny w projektach kodyfikacji prawa familijnego w II RP”, [w:] Rodzina i jej prawa, red. Jarosław Rominkiewicza. Wrocław: Kolonia Limited, 2012.
    Show in Google Scholar -->>
  28. Górnicki Leonard, „Czek i jego forma w projekcie ustawy czekowej z 1923 roku” Wrocławsko-Lwowskie Zeszyty Prawnicze, t. IX (2018): 33-57.
    Show in Google Scholar -->>
  29. Górnicki Leonard, „Czynności handlowe w kodeksie handlowym z 1934 roku”, [w:] Regulacje prawne gospodarki w rozwoju historycznym, red. Aleksandra Szymańska. Wrocław: Oficyna Wydawnicza Atut-Wrocławskie Wydawnictwo Oświatowe, 2017.
    Show in Google Scholar -->>
  30. Górnicki Leonard, „Dobra nie będące rzeczami (inne dobra) w projekcie prawa rzeczowego z 1937 i 1939 roku” Acta Universitatis Wratislaviensis. Prawo, t. CCCIII (2007): 233-258.
    Show in Google Scholar -->>
  31. Górnicki Leonard, „Działalność kodyfikacyjna Józefa Skąpskiego seniora”, [w:] Józef Skąpski ojciec 1868-1950, Józef Skąpski syn 1921-1998: materiały z posiedzenia naukowego w dniu 13 listopada 2009 r., red. Rita Majkowska, Lucyna Nowak. Kraków: Polska Akademia Umiejętności, 2014.
    Show in Google Scholar -->>
  32. Górnicki Leonard, „Działalność Stanisława Wróblewskiego w Komisji Kodyfikacyjnej Rzeczypospolitej Polskie”, [w:] Stanisław Wróblewski 1868-1938. Materiały z posiedzenia naukowego w dniu 21 listopada 2008 r. Kraków: Polska Akademia Umiejętności, 2011.
    Show in Google Scholar -->>
  33. Górnicki Leonard, „Godność osobista pracownika pod rządami kodeksu zobowiązań z 1933 r.”, [w:] Honor, cześć, godność. Aspekty historyczno-prawne, red. Paweł Wiązek Wrocław: Atut, 2016.
    Show in Google Scholar -->>
  34. Górnicki Leonard, „Historia, koncepcja i systematyka projektu ustawy czekowej z 1923 r.”, [w:] Świat, Europa, Mała Ojczyzna. Studia ofiarowane Profesorowi Stanisławowi Grodziskiemu w 80-lecie urodzin, red. Marian Małecki. Bielsko-Biała: Wyższa Szkoła Administracji, 2009.
    Show in Google Scholar -->>
  35. Górnicki Leonard, „Kodeks handlowy”, [w:] Prawo handlowe i gospodarcze II Rzeczypospolitej, red. R. Jastrzębski. Warszawa: Wolters Kluwer Polska, 2019.
    Show in Google Scholar -->>
  36. Górnicki Leonard, „Komisja Kodyfikacyjna II RP: pozycja ustrojowa, struktura organizacyjna, podejmowanie decyzji” Acta Universitatis Wratislaviensis. Prawo, nr 328 (2019): 109-151.
    Show in Google Scholar -->>
  37. Górnicki Leonard, „Metoda opracowania i koncepcja kodeksu zobowiązań z 1934 roku” Acta Universitatis Wratislaviensis. Prawo, t. CCCV (2008): 79-94.
    Show in Google Scholar -->>
  38. Górnicki Leonard, „O pojęciu i znaczeniu wielkich kodeksów cywilnych” Kwartalnik Prawa Prywatnego, z. 1 (2012): 51-89.
    Show in Google Scholar -->>
  39. Górnicki Leonard, „Organizacyjne zagadnienia kodyfikacji prawa handlowego w Komisji Kodyfikacyjnej RP (1919-1939)” Acta Universi-
    Show in Google Scholar -->>
  40. tatis Wratislaviensis. Prawo, t. CCLXXXV (2003): 261-288.
    Show in Google Scholar -->>
  41. Górnicki Leonard, „Podstawowe założenia i systematyka polskiego kodeksu handlowego z 1934 roku” Acta Universitatis Wratislaviensis. Prawo, t. CCLXXXVIII (2004): 261-280.
    Show in Google Scholar -->>
  42. Górnicki Leonard, „Pogranicza systemów prawnych, w szczególności pozaborowych, w pracach nad kodyfikacjami prawa cywilnego i handlowego w II RP” Acta Universitatis Wratislaviensis. Prawo, t. CCCXXIV (2017): 129-167.
    Show in Google Scholar -->>
  43. Górnicki Leonard, „Prace Komisji Kodyfikacyjnej RP nad kodeksem handlowym z 1934 r.: organizacja i koncepcja kodyfikacyjna” Przegląd Prawa Handlowego, nr 8 (2015): 50-58.
    Show in Google Scholar -->>
  44. Górnicki Leonard, „Prawa na dobrach niematerialnych”, [w:] Synteza prawa polskiego 1918-1939, red. Tadeusz Guz, Jan Głuchowski, Maria R. Pałubska. Warszawa: C. H. Beck, 2013.
    Show in Google Scholar -->>
  45. Górnicki Leonard, „Prawa rzeczowe”, [w:] Synteza prawa polskiego 1918-1939, red. Tadeusz Guz, Jan Głuchowski, Maria R. Pałubska. Warszawa: C. H. Beck, 2013.
    Show in Google Scholar -->>
  46. Górnicki Leonard, „Prawo prywatne międzydzielnicowe z 1926 r.”, [w:] Okresy przejściowe – ustrój i prawo, red. Jacek Przygodzki. Wrocław: E-Wydawnictwo. Prawnicza i Ekonomiczna Biblioteka Cyfrowa. Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytetu Wrocławskiego, 2019.
    Show in Google Scholar -->>
  47. Górnicki Leonard, „Prawo własności przemysłowej”, [w:] Prawo handlowe i gospodarcze II Rzeczypospolitej, red. Robert Jastrzębski, Warszawa, Wolters Kluwer, 2019.
    Show in Google Scholar -->>
  48. Górnicki Leonard, „Projekty regulacji prawnych stosunków między rodzicami a dziećmi w pracach Komisji Kodyfikacyjnej na tle stanu prawnego w II RP”, [w:] Dziecko i jego pozycja prawna w dziejach, red. Andrzej Pasek. Wrocław: Kolonia Limited, 2014.
    Show in Google Scholar -->>
  49. Górnicki Leonard, „Przewodnie konstrukcje i pojęcia kodeksu handlowego z 1934 roku” Acta Universitatis Wratislaviensis. Przegląd Prawa i Administracji, t. CI (2015): 63-91.
    Show in Google Scholar -->>
  50. Górnicki Leonard, „Rola parlamentu w powstaniu i działalności Komisji Kodyfikacyjnej II RP w zakresie kodyfikacji prawa prywatnego”, [w:] Zgromadzenia stanowe i organy przedstawicielskie w dziejach: księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Marianowi Józefowi Ptakowi, red. Józef Koredczuk, Paweł Wiązek. Wrocław: E-Wydawnictwo. Prawnicza i Ekonomiczna Biblioteka Cyfrowa. Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytetu Wrocławskiego, 2020.
    Show in Google Scholar -->>
  51. Górnicki Leonard, „Rozwój idei kodyfikacji prawa od XVIII wieku do współczesności”, [w:] Vetera novis augere. Studia i prace dedykowane Profesorowi Wacławowi Uruszczakowi, t. I, red. Stanisław Grodziski, Dorota Malec, Anna Karabowicz, Marek Stusa. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2010.
    Show in Google Scholar -->>
  52. Górnicki Leonard, „Sprzedaż handlowa według kodeksu handlowego z 1934 r.”, [w:] Handel w dziejach państwa i prawa, red. Dobromiła Nowicka. Wrocław: E-Wydawnictwo. Prawnicza i Ekonomiczna Biblioteka Cyfrowa. Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytetu
    Show in Google Scholar -->>
  53. Wrocławskiego, 2021.
    Show in Google Scholar -->>
  54. Górnicki Leonard, „Udział Stanisława Wróblewskiego w pracach nad prawem spadkowym w Komisji Kodyfikacyjnej II RP” Acta Universitatis Wratislaviensis. Prawo, t. CCXC (2004): 207-238.
    Show in Google Scholar -->>
  55. Górnicki Leonard, „Unifikacja i kodyfikacja prawa o spółkach akcyjnych w II Rzeczypospolitej Polskiej” Miscellanea historico-iuridica, z. (2015): 133-168.
    Show in Google Scholar -->>
  56. Górnicki Leonard, „Z dziejów zwalczania nieuczciwej konkurencji”, [w:] O prawie i jego dziejach księgi dwie. Studia ofiarowane Profesorowi Adamowi Lityńskiemu w czterdziestopięciolecie pracy naukowej i siedemdziesięciolecie urodzin, Księga II. Białystok-Katowice, Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, 2010.
    Show in Google Scholar -->>
  57. Górnicki Leonard, „Zagadnienie systematyki kodyfikacji prawa cywilnego i handlowego w pracach Komisji Kodyfikacyjnej (1919-1939)” Kwartalnik Prawa Prywatnego, z. 3 (2004): 623-664.
    Show in Google Scholar -->>
  58. Górnicki Leonard, „Zasada uspołecznienia pewnych stosunków umownych w kodeksie zobowiązań z 1933 roku”, [w:] Zasady prawne w dziejach prawa publicznego i prywatnego, red. Marek Podkowski. Wrocław: Kolonia Limited, 2015.
    Show in Google Scholar -->>
  59. Górnicki Leonard, „Zwalczanie nieuczciwej konkurencji”, [w:] Prawo handlowe i gospodarcze II Rzeczypospolitej, red. Robert Jastrzębski. Warszawa: Wolters Kluwer, 2019.
    Show in Google Scholar -->>
  60. Górnicki Leonard, „Zwalczanie nieuczciwej konkurencji”, [w:] Prawo handlowe i gospodarcze II Rzeczypospolitej, red. Robert Jastrzębski. Warszawa: Wolters Kluwer, 2019.
    Show in Google Scholar -->>
  61. Górnicki Leonard, Kodyfikacja prawa prywatnego, [w:] System Prawa Prywatnego, t. I, Prawo cywilne – część ogólna, wyd. 2, red. Marek Safjan. Warszawa, C. H. Beck 2012.
    Show in Google Scholar -->>
  62. Górnicki Leonard, Koncepcja i konstrukcja prawna małżeństwa w projekcie osobowego prawa małżeńskiego z 1929 r., [w:] Regulacje prawne dotyczące małżeństwa w rozwoju historycznym, red. Tomasz Dolata. Wrocław: Atut, 2018.
    Show in Google Scholar -->>
  63. Górnicki Leonard, Koncepcja prawa na przedsiębiorstwie Fryderyka Zolla, [w:] Państwo, prawo, społeczeństwo w dziejach Europy Środkowej. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Józefowi Ciągwie w siedemdziesięciolecie urodzin. Komitet redakcyjny: A. Lityński, M. Mikołajczyk, T. Adamczyk, A. Drogoń, W. Organiściak, Katowice-Kraków, Uniwersytet Śląski 2009.
    Show in Google Scholar -->>
  64. Górnicki Leonard, Nieuczciwa konkurencja, w szczególności przez wprowadzające w błąd oznaczenie towarów lub usług i środki ochrony w prawie polskim, Wrocław 1997.
    Show in Google Scholar -->>
  65. Górnicki Leonard, Prawo cywilne w pracach Komisji Kodyfikacyjnej Rzeczypospolitej Polskiej w latach 1919-1939, Wrocław, Kolonia Limited, 2000.
    Show in Google Scholar -->>
  66. Górnicki Leonard, Prawo Trzeciej Rzeszy w nauce i publicystyce prawniczej Polski międzywojennej (1933 - 1939). Bielsko-Biała: Wydawnictwo AS, 1993.
    Show in Google Scholar -->>
  67. Górnicki Leonard, „Prawo własności przemysłowej”, [w:] Prawo handlowe i gospodarcze II Rzeczypospolitej, red. Robert Jastrzębski. Warszawa: Wolters Kluwer, 2019.
    Show in Google Scholar -->>
  68. Górnicki Leonard, Rozwój idei praw autorskich: od starożytności do II wojny światowej. Wrocław: Prawnicza i Ekonomiczna Biblioteka Cyfrowa, 2013.
    Show in Google Scholar -->>
  69. Gudowski Jacek, Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Orzecznictwo. Piśmiennictwo. Warszawa: Wolters Kluwer, 2021.
    Show in Google Scholar -->>
  70. Guzik-Makaruk Ewa M., Fiedorczyk Piotr, „The Achievements of the Codification Commission of the Second Republic of Poland – a Cen-
    Show in Google Scholar -->>
  71. tury After Regaining the Independence” Internal Security (2018). DOI:10.5604/01.3001.0012.8398
    Show in Google Scholar -->>
  72. Hamza Gábor, Wege der Entwicklung des Privatrechts in Europa. Römischrechtliche Grundlagen der Privatrechtsentwicklung in den deutschsprachigen Ländern und ihre Ausstrahlungauf Mittelund Osteuropa. Passau: Schenk, 2007. doi:10.4067/S0716-54552007000100028.
    Show in Google Scholar -->>
  73. Harla Andrzej G., „Prawo upadłościowe oraz prawo o postępowaniu układowym”, [w:] Prawo handlowe i gospodarcze II Rzeczypospolitej, red. Robert Jastrzębski. Warszawa: Wolters Kluwer, 2019.
    Show in Google Scholar -->>
  74. Honzatko Mieczysław, „Polski Kodeks Handlowy” Głos Prawa, nr 11 (1933).
    Show in Google Scholar -->>
  75. Hube Romuald, „Uwagi nad systematem Kodeksu cywilnego francuskiego” Themis Polska, t. V (1829).
    Show in Google Scholar -->>
  76. Huber Eugen, System und Geschichte des schweizerischen Privat-rechtes, t. I-IV. Basel, 1886-1894.
    Show in Google Scholar -->>
  77. Jakubowski Ireneusz, Prawo rzymskie w projektach kodyfikacyjnych polskiego Oświecenia. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 1984.
    Show in Google Scholar -->>
  78. Janicka Danuta, „Kodeks Makarewicza w opiniach niemieckich autorów”, [w:] Nil nisi veritas. Księga dedykowana Profesorowi Jackowi Matuszewskiemu, red. Marcin Głuszak, Dorota Wiśniewska-Jóźwiak. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 2016.
    Show in Google Scholar -->>
  79. Janicka Danuta, „Makarewicz a Liszt. Próba analizy porównawczej” Czasopismo Prawno-Historyczne, z. 1 (2015): 107-128.
    Show in Google Scholar -->>
  80. Janicka Danuta, „Spór o teorie kary w dobie klasycznej szkoły prawa karnego na ziemiach polskich i niemieckich w XIX wieku”, Polska Akademia Umiejętności. Prace Komisji Historii Nauki Polskiej Akademii umiejętności, t. II (2000): 107-126.
    Show in Google Scholar -->>
  81. Janicka Danuta, Nauka o winie i karze w dziejach klasycznej szkoły prawa karnego w Niemczech w 1 połowie XIX wieku. Toruń: Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, 1998.
    Show in Google Scholar -->>
  82. Jastrzębski Robert, „Czek i jego funkcje w II Rzeczypospolitej” Studia Iuridica, t. XLII (2003): 77-104.
    Show in Google Scholar -->>
  83. Jastrzębski Robert, „Kodyfikacja i unifikacja polskiego prawa czekowego” Miscellanea historico – Iuridica, t. X (2011): 99-117.
    Show in Google Scholar -->>

Downloads

Download data is not yet available.