Skip to main navigation menu Skip to main content Skip to site footer
logo czasopisma

Articles

No. 1 (48) (2024)

Polish Code of Criminal Procedure of 1928: the Scope of Application in the General Government from 1939 to 1945

  • Andrzej Wrzyszcz
DOI
https://doi.org/10.36128/PRIW.VI48.741
Submitted
September 1, 2023
Published
2024-03-25

Abstract

During World War II, the Polish Code of Criminal Procedure of 1928 was formally enforced by the General Government. However, its scope was significantly limited. Its provisions were used by the judiciary of the Polish Underground State, but to a minimal extent. German courts did not apply it. Polish (non-German) courts used it, but only when the court was considering a criminal case against a person of non-German nationality, and only when the German prosecutor did not transfer the case to the jurisdiction of a German court. Several million people of nationalities other than German lived in the General Government: Poles, Jews, Ukrainians, and others. Most of the criminal cases against such persons, if they were brought, were conducted in Polish courts, which, unlike German courts, followed rational rules of procedure and gave the accused a chance for a fair trial. These cases were used in the Polish Code of Criminal Procedure of 1928.

References

  1. Domański Tomasz, „Żydzi w sprawach karnych przed Sądem Okręgowym w Kielcach w latach 1939–1941 – przyczynek do relacji polsko-żydowskich w okresie okupacji niemieckiej” Polish-Jewish Studies, 3 (2022): 261-321.
  2. Gondek Lesław, Polska karząca 1939-1945. Polski podziemny wymiar sprawiedliwości w okresie okupacji niemieckiej. Warszawa: Pax, 1988.
  3. Gondek Lesław, W imieniu Rzeczypospolitej. Wymiar sprawiedliwości w Polsce w czasie II wojny światowej. Warszawa: PWN, 2011.
  4. Górski Grzegorz, „Wymiar sprawiedliwości na ziemiach polskich w latach 1939–1945”, [w:] Dzieje wymiaru sprawiedliwości, red. Tadeusz Maciejewski. 347-354. Koszalin: Bałtycka Wyższa Szkoła Humanistyczna, 1999.
  5. Kania Leszek, Przestępstwa przeciwko obowiązkowi wojskowemu i dyscyplinie w polskim prawie karnym i praktyce sądów wojskowych w latach 1795–1945. Sulechów: PWSZ, 2010.
  6. Lisiewicz Paweł Maria, W imieniu Polski Podziemnej. Z dziejów wojskowego sądownictwa specjalnego Armii Krajowej. Warszawa: Instytut Wydawniczy Związków Zawodowych, 1988.
  7. Mielnik Hubert, „Nazistowski kolonializm prawny. (Nie)porządek prawny Generalnego Gubernatorstwa (1939–1945)” Studia nad Autorytaryzmem i Totalitaryzmem, nr 3 (2022): 101-132.
  8. Mielnik Hubert, Sądownictwo polskie (nieniemieckie) w dystrykcie lubelskim Generalnego Gubernatorstwa w latach 1939–1945. Lublin: UMCS, 2020.
  9. Mielnik Hubert, „Tezy prawne z zakresu prawa karnego wydawane przez polskie (nieniemieckie) sądy apelacyjne w Generalnym Gubernatorstwie (1940–1943)” Czasopismo Prawno-Historyczne, 1 (2021): 99-116.
  10. Mitera Maciej, Zwyczajny faszyzm. Położenie prawne obywateli II Rzeczypospolitej w Generalnym Gubernatorstwie 1939–1944. Warszawa: Agencja Wydawnicza CB, 2017.
  11. Mogilnicki Aleksander, Kodeks postępowania karnego. Komentarz. Kraków: Księgarnia Powszechna 1933.
  12. Paśnik Jerzy, „Statut Cywilnych Sądów Specjalnych jako podstawa działania sądownictwa konspiracyjnego (1943-1944)” Zeszyty Naukowe Instytutu Badania Prawa Sądowego, nr 2 (1988): 155-156.
  13. Pospieszalski Karol Marian, „Odpowiedzialność naczelnych zwierzchników administracji terenowej za zbrodnie wojenne w okupowanej Polsce” Przegląd Zachodni, nr 3 (1962): 3-27.
  14. Sieroszewski Władysław, „Organizacja wymiaru sprawiedliwości w Powstaniu Warszawskim i udział w niej adwokatów” Palestra, 7 (1977): 69-84.
  15. Szerkus Oscar, Die Sondergerichtsbarkeit des Polnischen Untergrundstaates. Berlin: Duncker & Humblot, 2019.
  16. Szopa Piotr, „W imieniu Rzeczypospolitej…”. Wymiar sprawiedliwości Polskiego Państwa Podziemnego na terenie Podokręgu AK Rzeszów. Rzeszów: IPN, 2014.
  17. Szulczyński Andrzej, Sądownictwo polskie w Generalnym Gubernatorstwie 1939–1945. Warszawa: Słowo, 2020.
  18. Szyprowski Bartłomiej, Sąd Kapturowy przy Komendzie Głównej Związku Walki Zbrojnej w Warszawie (sierpień 1940 r. – listopad 1941 r.). Podziemie w walce ze zdrajcami Rzeczypospolitej. Warszawa: Historyczna, 2016.
  19. Weh Albert, Prawo Generalnego Gubernatorstwa w układzie rzeczowym z objaśnieniami i szczegółowym skorowidzem, (wydanie trzecie). Kraków: Burgverlag, 1941.
  20. Wrzyszcz Andrzej, „Hierarchia aktów prawnych wprowadzonych przez okupanta niemieckiego w Generalnym Gubernatorstwie w latach 1939–1945” Studia Iuridica Lublinensia, 22 (2014): 695-708.
  21. Wrzyszcz Andrzej, „Kształtowanie wykładni prawa sądowego w praktyce funkcjonowania sądownictwa okupacyjnego w Generalnym Gubernatorstwie (1939–1945)”, [w:] Omnia sunt interpretanda. Teoria i dogmatyka prawnicza, Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Leszkowi Leszczyńskiemu, red. Andrzej Korybski, Bartosz Liżewski. 466-471. Lublin: UMCS, 2023.
  22. Wrzyszcz Andrzej, Okupacyjne sądownictwo niemieckie w Generalnym Gubernatorstwie 1939 – 1945. Organizacja i funkcjonowanie. Lublin: UMCS, 2008.
  23. Wrzyszcz Andrzej, „Uwagi o prawie łaski w Generalnym Gubernatorstwie (1939–1945). Podstawy normatywne stosowania prawa łaski w GG” Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego, cz. 2 (2006): 445-452.

Downloads

Download data is not yet available.