Treść głównego artykułu

Abstrakt

Celem artykułu jest analiza relacji pomiędzy wartością publiczną, jaką jest spójność aksjologiczna, a konstytucyjnym obowiązkiem płacenia podatków. Postawiony w opracowaniu problem badawczy sprowadza się do odpowiedzi na pytanie czy konstytucyjny obowiązek płacenia podatków wzmacnia spójność aksjologiczną?
Mając na uwadze charakter powziętych badań oraz realizację celu badawczego, w artykule wykorzystano dwie główne metody badawcze. Po pierwsze, zastosowano metodę dogmatyczno-prawną, która posłużyła ustaleniu treści art. 84 Konstytucji RP, jej analizie i wykładni. Po drugie, uwzględniając fakt, że weryfikacja hipotezy badawczej wymagała wyjścia poza ramy analizy stricte prawnej, zastosowano socjologiczne badania jakościowe w postaci wywiadów.
Przeprowadzone badania pozwoliły częściowo pozytywnie zweryfikować przyjętą hipotezę badawczą i stwierdzić, że wyrażony w art. 84 Konstytucji RP obowiązek wzmacnia takie wartości, jak uczciwość, świadomość, moralność, które plasują się w spójności aksjologicznej. Niemniej przestrzeganie spójności aksjologicznej wiąże się z koniecznością dbania o jakość stanowionego prawa podatkowego.

Słowa kluczowe

konstytucja, obowiązek podatkowy, podatek, spójność aksjologiczna, wartości publiczne constitution, tax obligation, tax, integrity, public values

Szczegóły artykułu

Referencje

  1. Barankiewicz Tomasz, „Aksjologiczna problematyka prawa” Roczniki Nauk Prawnych, t. XIV, z. 1 (2004): 45-58.
  2. Bernat Rafał, „Konstytucyjny nakaz ponoszenia ciężaru podatku – wybrane zagadnienia” Acta Iuris Stetinensis, nr 3 (2018): 35-54.
  3. https://DOI:10.18276/ais.2018.23-02.
  4. Biuletyn Komisji Konstytucyjnej Zgromadzenia Narodowego, nr 17 (1995).
  5. Biuletyn Komisji Konstytucyjnej Zgromadzenia Narodowego, nr 38 (1997).
  6. Bojkowski Tomasz, „Wolności oraz prawa konstytucyjne podatnika” Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny, z. 3 (2004): 113-126.
  7. Bouvier Michael, Wprowadzenie do prawa podatkowego i teorii podatku. Warszawa: Wydawnictwo KiK, 2000.
  8. Brzeziński Bogumił, Szkice z wykładni prawa podatkowego. Gdańsk: ODDK, 2002.
  9. Dębowska-Romanowska Teresa, „Istota i treść władztwa finansowego – samowola finansowa (samowola podatkowa), restrykcje finansowe – zagadnienia pojęciowe”, [w:] Konstytucja, ustrój, system finansowy państwa. Księga pamiątkowa ku czci prof. Natalii Gajl, red. Adam Jankiewicz, Teresa Dębowska-Romanowska. 345-360. Warszawa: Wydawnictwa Trybunału Konstytucyjnego, 1999.
  10. Dębowska-Romanowska Teresa, Tomasz Nowak, „Komentarz do art. 84 Konstytucji RP”, [w:] Konstytucja RP, t. I, Komentarz art. 1-86, red. Marek Safjan, Leszek Bosek. 1879-1886. Warszawa: Wydawnictwo C. H. Beck, 2016.
  11. Dębowska-Romanowska Teresa, Prawo finansowe. Część konstytucyjna wraz z częścią ogólną. Warszawa: Wydawnictwo C. H. Beck, 2010.
  12. Działocha Kazimierz, Agnieszka Łukaszczuk, „Komentarz do art. 84 Konstytucji RP”, [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz II art. 30-86, red. Leszek Garlicki, Marek Zubik. 956-988. Warszawa: Wydawnictw Sejmowe, 2016.
  13. Glumińska-Pawlic Jadwiga, „Interpretacja prawa podatkowego przez samorządowe organy podatkowe”, [w:] Kręgu prawa podatkowego i finansów publicznych. Księga dedykowana Profesorowi Cezaremu Kosikowskiemu w 40-lecie pracy naukowej, red. Alicja Pomorska, Jolanta Szołno-Koguc, Jan Głuchowski, Henryk Dzwonkowski. 135-142. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, 2005.
  14. Gomułowicz Andrzej, „Etyka a opodatkowanie”, [w:] Sądownictwo administracyjne gwarantem wolności i praw obywatelskich 1980-2005, red. Jerzy Góral, Roman Hauser, Janusz Trzciński. 170-187. Warszawa: Naczelny Sąd Administracyjny, 2005.
  15. Gomułowicz Andrzej, „Moralnośc podatkowa – uwarunkowania i zasadnicze dylematy”, [w:] Ex iniuria non oritur ius. Księga ku czci Profesora Wojciecha Łączkowskiego, red. Andrzej Gomułowicz, Jerzy Małecki. 365-375. Poznań: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza, 2003.
  16. Gomułowicz Andrzej, „Sprzeczność interesów a sprawiedliwe opodatkowanie – zasadnicze dylematy”, [w:] Ius suum quique. Studia prawnofinansowe. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Wacławowi Gronowskiemu, red. Witold Konieczny, Warszawa: Wydawnictwo Liber, 2005.
  17. Gomułowicz Andrzej, Zasada sprawiedliwości podatkowej. Warszawa: Dom Wydawniczy ABC, 2001.
  18. Gomułowicz Andrzej, „Zasada sprawiedliwości w polskim systemie podatkowym” Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Społeczny, z. 3 (1989): 53-61.
  19. Maciej Gutowski, Piotr Kardas, Wykładnia i stosowanie prawa w procesie opartym na Konstytucji. Warszawa: Wydawnictwo C. H. Beck, 2017.
  20. Hausner Jerzy, „Polityka a polityka publiczna” Zarządzanie publiczne, nr 1 (2007): 43-60.
  21. Huberts Leo, The Integrity of Governance. What It Is, What We Know, What Is Done, And Where To Go. Hampshire: Palgrave Macmillan UK, 2014.
  22. Jørgensen Torben B., Bozeman Barry, „Public Values: An Inventory” Administration & Society, nr 3 (2007): 354-381.
  23. https://doi.org/10.1177/0095399707300703.
  24. Kalinowski Marek, Granice legalności unikania opodatkowania w polskim systemie podatkowym. Toruń: Dom Organizatora, 2001.
  25. Kordela Marzena, „Aksjologia źródeł prawa” Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny, z. 2 (2016): 15-26.
  26. Kordela Marzena, „Zasady prawa jako normatywna postać wartości” Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny, z. 1 (2006): 39-54.
  27. Krzywoń Adam, Podatki i inne daniny publiczne w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe, 2011.
  28. Król Przemysław, Obowiązek podatkowy jako powinność moralna w świetle katolickiej nauki społecznej. Kraków: Duszpasterstwo Przedsiębiorców i Pracodawców TALENT, 2018.
  29. Łukawska-Białogłowska Dominika, Wprowadzenie klauzuli przeciwdziałającej obejściu prawa podatkowego do polskiego systemu prawa. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 2020.
  30. Marusik Jakub, „Konstytucyjne zasady sprawiedliwości, równości i powszechności opodatkowania a system ulg, zwolnień, odliczeń, kwot
  31. wolnych i kosztów w podatku dochodowym” Studia BAS, nr 2 (2018): 67-91.
  32. https://doi.10.31268/StudiaBAS.2018.04.
  33. Mastalski Ryszard, „Konstytucyjne podstawy prawa podatkowego”, [w:] Konstytucyjne podstawy systemu prawa, red. Mirosław Wyrzykowski. 159-167. Warszawa: Instytut Spraw Publicznych, 2001.
  34. Modzelewski Witold, „Podatkowy rachunek sumienia” Rzeczpospolita, nr 206 (3 października 2010): E6.
  35. Morawski Lech, „Teoria prawodawcy racjonalnego a postmodernizm” Państwo i Prawo, nr 11 (2000): 31.
  36. Musialik Grażyna, Rafał Musialik, „Kreacja wartości publicznej” Współczesne Zarządzanie, nr 2 (2013): 141-148.
  37. Nogalski Bogdan, Janusz Śniadecki, „Moralny aspekt podatków i doradztwa podatkowego w świetle współczesnej wykładni etyki”, [w:] Etyka a podatki i doradztwo podatkowe, red. Henryk Ćwilkiński, Barbara Kubska-Maciejewicz, Zbigniew Godecki. 23-35. Poznań: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Bankowej, 2006.
  38. Nowak Leszek, Próba metodologicznej charakterystyki prawoznawstwa. Poznań, Wydawnictwo Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, 1968.
  39. Oniszczuk Jerzy, Podatki i inne daniny w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego Warszawa: Wydawnictwo KIK Konieczny i Kruszewski, 2001.
  40. Piechowiak Marek, Dobro wspólne jako fundament polskiego porządku konstytucyjnego. Warszawa: Biuro Trybunału Konstytucyjnego, 2012.
  41. Piechowiak Marek, „Elementy prawnonaturalne w stosowaniu Konstytucji RP” Przegląd Sejmowy, nr 5 (2009): 71-90.
  42. Ruśkowski Eugeniusz, „Komentarz do art. 5 ustawy o finansach publicznych”, [w:] Finanse publiczne. Komentarz praktyczny, red. Eugeniusz Ruśkowski, Joanna M. Salachna. 66-93. Gdańsk: ODDK, 2014.
  43. Słownik języka polskiego, t. II. red. Mieczysław Szymczak. Warszawa: PWN, 1999.
  44. Tobor Zygmun, W poszukiwaniu intencji prawodawcy. Warszawa: Wolters Kluwer, 2013.
  45. Tuleja Piotr, „Komentarz do art. 2 Konstytucji RP”, [w:] Konstytucja RP, t. I, Komentarz art. 1-86, red. Marek Safjan, Leszek Bosek. Warszawa: Wydawnictwo C. H. Beck, 2016.
  46. Wiśniewski Ryszard, „Podstawy aksjologii Władysława Tatarkiewicza”, [w:] Człowiek i wartości moralne. Studia z dziejów niezależnej myśli etycznej, red. Zdzisław J. Czarnecki i Stanisław Soldenhoff. 290-312. Lublin: Wydawnictwo Lubelskie, 1989.
  47. Wróblewski Jerzy, „Wybrane zagadnienia metodologiczne dogmatyki prawa”, [w:] Zagadnienia metodologiczne prawoznawstwa. Materiały z sesji naukowej, red. Jerzy Wróblewski. Wrocław: Ossolineum, 1982.
  48. Zakolska Joanna, Zasada proporcjonalności w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego. Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe, 2008.
  49. Zawadzka-Pąk Urszula K., Ochrona dobra wspólnego poprzez budżet partycypacyjny (obywatelski). Studium aksjologiczno-prawne. Białystok: Temida 2, 2019.
  50. Ziembiński Zygmunt, Wartości konstytucyjne. Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe, 1993.
  51. Zubik Marek, „Podmioty konstytucyjnych wolności, praw i obowiązków” Przegląd Legislacyjny, nr 2 (2007): 29.