Pasek boczny artykułu

Przesłane
8 stycznia 2021
Opublikowane
25 lipca 2022
Pobieranie
PDF
Statystyczny
Read Counter : 290 Pobieranie : 532

Treść głównego artykułu

Abstrakt

W artykule z jednej strony przedstawiono rozpoznane relacje treściowe i funkcjonalne pomiędzy współczesnym polskim porządkiem prawnym a Dziesięcioma Przykazaniami. W tym zakresie kolejno wskazano przepisy i instytucje prawne odzwierciedlające normy Dekalogu, podano funkcje jakie odniesienia do Dekalogu pełnią w  uzasadnieniach nielicznych orzeczeń oraz przeanalizowano rolę takich odniesień w piśmiennictwie prawniczym. Z drugiej strony sformułowano i uzasadniono normatywną tezę o ciągłej doniosłości Dziesięciu Przykazań dla prawodawcy, ilekroć stanowione przez niego prawo ma pozostawać w służbie autentycznej wolności człowieka. Dekalog wyraża uniwersalne zasady etyczne, których implementacja w prawie chroni godność osoby ludzkiej, a nie – jak co raz częściej mylnie twierdzi się – zagraża przyrodzonym prawom podstawowym jednostki. 

Słowa kluczowe

Dziesięć Przykazań, prawo, aksjologia, religia, prawa podstawowe jednostki The Ten Commandments, law, axiology, religion, fundamental rights of an individual

Szczegóły artykułu

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.

Referencje

  1. Bereza Arkadiusz, „Przestępstwa przeciwko czci i nietykalności cielesnej w dawnej Polsce”, [w:] Przestępstwa przeciwko czci i nietykalności cielesnej, red. Marek Mozgawa. 15-31. Warszawa: Wolters Kluwer, 2013.
  2. Błaszczyk Magdalena, „Przepołowienie kradzieży”, [w:] Verba volant, scripta manent. Proces karny, prawo karne skarbowe i prawo wykroczeń po zmianach z lat 2015-2016, red. Tomasz Grzegorczyk, Radosław Olszewski. 536-552. Warszawa: Wolters Kluwer, 2017.
  3. Bork Robert, Slouching towards Gomorrah. Modern Liberalism and American Decline. New York: NY Regan Books, 1996.
  4. Broński Włodzimierz, „Prawnoautorskie aspekty kazania” Studia z Prawa Wyznaniowego, vol. 22 (2019): 101-117.
  5. Brzezińska Joanna, Dzieciobójstwo. Aspekty prawne i etyczne. Warszawa: Wolters Kluwer, 2013.
  6. Buckley James, „The Catholic Public Servant” First Things, vol. 20 (1992): 18-22.
  7. Carter Stephen, Culture of disbelief. How American law and politics trivialize religious devotion. New York: Anchor Books, 1993.
  8. Chochowski Krzysztof, „Aksjologia w prawie administracyjnym”, [w:] Aksjologia prawa administracyjnego, t. I, red. Jan Zimmermann. 49-60. Warszawa: Wolters Kluwer, 2017.
  9. Chochowski Krzysztof, „Wpływ przemian cywilizacyjnych na pojęcie interesu publicznego w prawie administracyjnym”, [w:] Wpływ przemian cywilizacyjnych na prawo administracyjne i administrację publiczną, red. Patrycja Suwaj, Jan Zimmermann. 700-713. Warszawa: Wolters Kluwer, 2013.
  10. De Mattei Roberto, Dyktatura relatywizmu. Warszawa: Prohinita, 2009.
  11. Drożdż Michał, „Status dziennikarza w świetle etyczności mediów”, [w:] Status prawny dziennikarza, red. Wojciech Lis. 39-60. Warszawa: Wolters Kluwer, 2014.
  12. Dudek Dariusz, „Konstytucyjna aksjologia wyborów”, [w:] Iudices electionis custodes (Sędziowie kustoszami wyborów), red. Ferdynand Rymarz. 43-57. Warszawa: Wydawnictwo Krajowego Biura Wyborczego, 2007.
  13. Eidsmoe John, „The Use of the Ten Commandments in American Courts” Liberty University Law Review vol. 3, nr 1 (2009): 15-46.
  14. Federer William, The Ten Commandments & their Influence on American Law – a study in history. St. Louis: Amerisearch, 2003.
  15. Goździewicz Grzegorz, Tadeusz Zieliński, „Komentarz do art. 8”, [w:] Kodeks pracy. Komentarz, red. Ludwik Florek (Warszawa: Wolters Kluwer,2017). https://sip.lex.pl/#/commentary/587761876/542494.
  16. Green Stephen, „The Fount of Everything Just and Right? The Ten Commandments as a Source of American Law” Journal of Law and Religion, vol. 14, nr 2 (1999-2000): 525-558.
  17. Harrelson Walter, The Ten Commandments and Human Rights. Macon: Mercer University Press, 1997.
  18. Izydorczyk Jacek, „Przestępczość zorganizowana w Japonii – Jakuza (Bōryokudan)” Studia Prawnicze i Administracyjne, nr 1 (2010):
  19. -141.
  20. Jadczak-Żebrowska Marta, Prawa i obowiązki małżonków. Warszawa: Wolters Kluwer, 2017.
  21. Jan Paweł II, Dziesięcioro przykazań. Kraków: Wydawnictwo M, 2012.
  22. Jan Paweł II, Pamięć i tożsamość. Kraków: Znak, 2005.
  23. Kakareko Ksenia, „Samobójstwo w różnych kulturach prawnych”, [w:] Samobójstwo, red. Marek Mozgawa. 321-338. Warszawa: Wolters Kluwer, 2017.
  24. Karsznicki Krzysztof, „Główne kultury prawne na świecie” Studia Iuridica Toruniensia, nr 2 (2014): 75-89.
  25. Kasperkowicz Judyta, „Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z 1997 r. w świetle prawa do ochrony życia. Część pierwsza. Problematyka przerywania ciąży” Forum Nauk Prawnych, nr 1 (2010): 47-52.
  26. Kość Antoni, „Uniwersalny charakter prawa naturalnego na przykładzie kultury chińskiej” Teka Komisji Prawniczej PAN oddział w Lublinie (2010): 82-94.
  27. Kowalski Grzegorz, Zwyczaj i prawo zwyczajowe w doktrynie prawa i praktyce sądów miejskich karnych w Polsce (XVI-XVIII w.). Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2017.
  28. Krajewski Radosław, Prawa i obowiązki seksualne małżonków. Studium prawne nad normą i patologią zachowań. Warszawa: Wolters Kluwer, 2009.
  29. Kranz Jerzy, „Kilka uwag na tle aneksji Krymu przez Rosję” Państwo i Prawo, nr 8 (2014): 23-40.
  30. Kuczma Paweł, „Prawna ochrona życia”, [w:] Realizacja i ochrona konstytucyjnych wolności i praw jednostki w polskim porządku prawnym, red. Mariusz Jabłoński. 29-44. Wrocław: Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytetu Wrocławskiego, 2014.
  31. Liszcz Teresa, „Aksjologiczne podstawy prawa pracy”, [w:] System Prawa Pracy, t. I. Część ogólna, red. Krzysztof Baran. 201-328. Warszawa: Wolters Kluwer, 2017.
  32. Liszcz Teresa, Prawo pracy. Warszawa: Lexis Nexis, 2009.
  33. Lizisowa Maria, „Wartości moralne i etyczne w języku prawnym” Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis Studia Linguistica, vol. 6 (2011) 134-151.
  34. Ławniczak Artur, Geneza Konstytucji. Wrocław: Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytetu Wrocławskiego, 2015.
  35. Łączkowski Wojciech, „Państwo praworządne”, [w:] Ius et veritas: księga poświęcona pamięci Michała Staszewicza, red. Dariusz Dudek, Anna Janicka, Wojciech Staszewski. 115-122. Lublin: Wydawnictwo KUL, 2003.
  36. Łączkowski Wojciech, „Prawo naturalne a prawo stanowione. Uwagi prawnika” Ethos, nr 1/2 (1999): 173-182.
  37. Łączkowski Wojciech, „Są wartości wyższe niż prawo”, [w:] Cywilizacja u progu trzeciego tysiąclecia. Konstatacje i przestrogi, red. Marcin Libicki. 9-48. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 2003.
  38. Maisel Witold, Poznańskie prawo karne do końca XVI wieku. Poznań: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, 1963.
  39. Marcjoniak Ewa, Zamówienia publiczne. Wzory pism i dokumentów. Warszawa: Wolters Kluwer, 2013.
  40. Maroń Grzegorz, „Instytucja przysięgi (ślubowania) a poszanowanie wolności sumienia i religii” Przegląd Prawa Konstytucyjnego, nr 4 (2015): 51-76.
  41. Maroń Grzegorz, „Odwołania biblijne w uzasadnieniach wyroków sądowych. Komparatystyczne studium orzecznictwa polskiego, czeskiego i irlandzkiego” Glosa, nr 1 (2020): 113-130.
  42. Maroń Grzegorz, „Religijny cel procesu prawotwórczego a konstytucyjność aktu normatywnego” Przegląd Prawa Publicznego, nr 9 (2019): 22-32.
  43. Maroń Grzegorz, Integralność religijna sędziego oraz argumentacja religijna w amerykańskim procesie orzeczniczym. Rzeszów: Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2018.
  44. Maroń Grzegorz, Wstęp do prawoznawstwa. Rzeszów: Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2011.
  45. Maryniarczyk Andrzej, „Dekalog a prawo naturalne” Człowiek w Kulturze, nr 3 (1994): 133-150.
  46. Matys Justyna, Model zadośćuczynienia pieniężnego z tytułu szkody niemajątkowej w kodeksie cywilnym. Warszawa: Wolters Kluwer, 2010.
  47. Mednis Arwid, Prawo do prywatności a interes publiczny. Kraków: Zakamycze, 2006.
  48. Mielczarek Marcin, „Praca w niedziele i święta w ujęciu aksjologicznym (aspekt ekumeniczny i legislacyjny)”, [w:] 40 lat kodeksu pracy, red. Zbigniew Góral, Marcin Mielczarek. 251-271. Warszawa: Wolters Kluwer, 2015.
  49. Mielnik Dawid, „W jaki sposób należy dzielić Dekalog? Problem podziału dziesięciu przykazań biblijnych” Res Rhetorica, nr 3 (2017): 46-59.
  50. Mikołajczyk Marian, „«Stosując się do prawa wyraźnego...». Podstawy prawne wyroków kryminalnych grodziskiego sądu miejskiego w latach 1702-1756” Studia Iuridica Lublinensia vol. 19 (2013): 201-216.
  51. Mostowik Piotr, Bezpodstawne wzbogacenie w prawie prywatnym międzynarodowym. Warszawa: LexisNexis, 2006.
  52. Nawrocki Maroisz, „Pouczenie jako (nie)zbędny warunek odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych zeznań” Przegląd Sądowy, nr 7-8 (2015): 144-157.
  53. Nowak Ireneusz, „Wolność jednostki w zakresie przekonań religijnych i światopoglądowych a zwolnienie od pracy i nauki z tytułu święta religijnego – soboty (szabatu, szabasu)” Przegląd Prawa Publicznego, nr 1 (2013): 19-36.
  54. Osler Mark, „Aseret Had’Varim in Tension. The Ten Commandments And the Bill of Rights”, Journal of Church and State, vol. 49, nr 4 (2007): 683-696.
  55. Przyjemski Stanisław, „Z refleksji wieloletniego prokuratora wojskowego” Prokurator, nr 1 (2009): 5-12.
  56. Ptaszek Robert, Zmierzch Europy? Perspektywy przyszłości a chrześcijaństwo. Warszawa–Radzymin: Wydawnictwo von borowiecky, 2017.
  57. Radzimiński Piotr, Prawo naturalne jako fundament współczesnych systemów prawnych. Wrocław, 2017 (rozprawa doktorska).
  58. Rawls John, Liberalizm polityczny. Warszawa: PWN, 2012.
  59. Rosenberg Irene M., „The Ten Commandments: The Prohibition Against Coveting and the Problem of No Actus Reus” Criminal Law Bulletin, vol. 39 (2003): 313-325.
  60. Sobkowiak Sebastian, „Prawda w Internecie. Czy katolickie portale internetowe manipulują informacjami?” Teologia i Moralność, vol. 13, nr 2 (2018): 211-223.
  61. Sokolewicz Wojciech, „Wolność prasy i jej konstytucyjne ograniczenia” Państwo i Prawo, nr 6 (2008): 22-37.
  62. Stadniczeńko Stanisław, Zamelski Piotr, Pedagogika prawa. Vade mecum! Pójdź ze mną!. Warszawa: Wyższa Szkoła Finansów i Zarządzania, 2016.
  63. Szonert Zbigniew, Administracja. Jej etyka i pragmatyka służbowa. Toruń: Jagiellońskie Wydawnictwo Naukowe, 2017.
  64. Sztychmiler Ryszard, „Konstytucyjna ochrona życia ludzkiego” Przegląd Prawa Wyznaniowego, nr 1 (2013): 95-116.
  65. Tarapata Szymon, Dobro prawne w strukturze przestępstwa. Analiza teoretyczna i dogmatyczna. Warszawa: Wolters Kluwer, 2016.
  66. Tokarczyk Roman, „Śmierć jako fenomen prawny” Annales UMCS, nr 1 (2000): 75-96.
  67. Tokarczyk Roman, Współczesne kultury prawne. Kraków: Zakamycze, 2005.
  68. Wojciechowski Michał, „Zastosowanie Dekalogu do dzisiejszego życia społecznego” Zeszyty Naukowe Stowarzyszenia Biblistów Polskich, nr 1 (2004): 243-258.
  69. Wroczyński Krzysztof, „O źródłach treści praw człowieka” Człowiek w Kulturze, vol. 11 (1998): 161-176.
  70. Wypych-Żywicka Alina, Zasadność wypowiedzenia umowy o pracę. Gdańsk: LEX, 1996. https://sip.lex.pl/#/monograph/369116688/204727.
  71. Zabłocka Maria, „Reguły prawa rzymskiego do dziesięciu przykazań Bożych” Zeszyty Prawnicze UKSW, nr 1 (2001): 71-78.
  72. Zalewska Dagmara, „Prawo naturalne i Dekalog są podstawą” Niedziela Łódzka, nr 15 (2016): 1 i 7.
  73. „»Zasady etyki sędziowskiej – teoria i praktyka«. Relacja z debaty zorganizowanej przez Kolegium redakcyjne kwartalnika »Krajowa Rada Sądownictwa« (Warszawa, 27 IX 2011)” Krajowa Rada Sądownictwa, nr 4 (2011): 5-20.
  74. Zdyb Marian, Publiczne prawo gospodarcze. Kraków: Zakamycze, 1998.
  75. Zieliński Tadeusz J., „Nauczanie religii a kwestia neutralności światopoglądowej i świeckości szkoły w Polsce” Rocznik Teologiczny, z. 4 (2019): 785-809.
  76. Zwoliński Andrzej, „Starożytna ocena etyczna samobójstwa”, [w:] Samobójstwo, red. Marek Mozgawa. 339-357. Warszawa: Wolters Kluwer, 2017.
  77. Žižek Slavoj, The fragile absolute: or, why is the Christian legacy worth fighting for?. Londyn: Verso, 2009.