Pasek boczny artykułu

Przesłane
8 kwietnia 2021
Opublikowane
21 lipca 2021
Pobieranie
PDF
Statystyczny
Read Counter : 264 Pobieranie : 294

Treść głównego artykułu

Abstrakt

W niniejszym artykule przedstawiony został problem realizacji zasady bezpośredniości w postępowaniu apelacyjnym po zmianach legislacyjnych przeprowadzonych w latach 2013-2019 w polskim procesie karnym. Analizie poddana została kwestia warunków orzekania reformatoryjnego przez sąd odwoławczy w związku z odmienną oceną dowodów przeprowadzonych przed sądem pierwszej instancji. Przeprowadzone rozważania prowadzą do wniosku, że obecny kształt odnośnych przepisów nie zapewnia poszanowania zasady bezpośredniości, sąd odwoławczy może bowiem odmiennie ocenić wiarygodność zeznań świadków, którzy nie zostali przez niego przesłuchani. W artykule przedstawiono także wpływ na omawianą kwestię innych zmian w obszarze postępowania apelacyjnego, zwłaszcza związanych z istotnym ograniczeniem tzw. reguł ne peius, a także dotychczasowe orzecznictwo Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w zakresie orzekania reformatoryjnego w instancji odwoławczej. W konkluzji stwierdzono, że  rozdźwięk pomiędzy założeniami ustawodawcy, a ostatecznym kształtem unormowań Kodeksu postępowania karnego w zakresie postępowania apelacyjnego wymaga podjęcia działań, które zagwarantują poszanowanie zasady bezpośredniości, standardu strasburskiego, a także sprawią, że konstrukcja polskiego postępowania apelacyjnego będzie faktycznie odzwierciedlać modelowe założenia apelacji.

Słowa kluczowe

procedura karna, apelacja, postępowanie apelacyjne, zasada bezpośredniości criminal procedure, appeal, appeal proceedings, principle of immediacy

Szczegóły artykułu

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.

Referencje

  1. Cieślak Marian, „Model polskiego procesu karnego na tle niektórych innych systemów na kontynencie europejskim”, [w:] M. Cieślak, Dzieła wybrane, t. IV, red. Stanisław Waltoś. 317-330. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2011.
  2. Fingas Maciej, Orzekanie reformatoryjne w instancji odwoławczej w polskim procesie karnym. Warszawa: Wolters Kluwer, 2016.
  3. Gaberle Andrzej, Dowody w sądowym procesie karnym. Kraków: Wolters Kluwer, 2007.
  4. Gardocka Teresa, „Apelacja czy co innego – rozważania modelowe na tle Kodeksu postępowania karnego z 1997 r.”, [w:] Stosowanie prawa. Księga jubileuszowa z okazji XX-lecia Instytutu Wymiaru Sprawiedliwości, red. Andrzej Siemaszko. 479-510. Warszawa: Wolters Kluwer, 2011.
  5. Haber Jan, „Dwie czy trzy instancje w procesie karnym” Państwo i Prawo, nr 11 (1957): 801-816.
  6. Jagiełłowicz Łukasz, Łukasz Wiśniewski, „Reformatoryjne orzekanie przez sąd odwoławczy w nowym modelu procesu karnego w świetle genezy reguł ne peius”, [w:] Wokół gwarancji współczesnego procesu karnego. Księga Jubileuszowa Profesora Piotra Kruszyńskiego, red. Maria Rogacka-Rzewnicka, Hanna Gajewska-Kraczkowska, Beata Teresa Bieńkowska. 171-183. Warszawa: Wolters Kluwer, 2015.
  7. Kaftal Alfred, „W sprawie modelu środków odwoławczych” Państwo i Prawo, nr 8-9 (1973): 180-187.
  8. Kmiecik Romuald, „Trójinstancyjny system apelacyjno-kasacyjny czy dwuinstancyjna hybryda rewizyjno-kasacyjna” [w:] Kierunki i stan reformy prawa karnego, red. Tadeusz Bojarski, Edward Skrętowicz. 66-75. Lublin: Lubelskie Towarzystwo Naukowe, 1995.
  9. Kuczyńska Hanna, „O modelowym podejściu do postępowania karnego” Przegląd Sądowy, nr 4 (2017): 5-23.
  10. Mierzejewski Zbigniew, „Reguły ne peius z art. 454 k.p.k. po zmianie modelu postępowania odwoławczego w sprawach karnych – uwagi de lege lata oraz de lege ferenda” Przegląd Sądowy, nr 9 (2019): 48-66.
  11. Mioduski Kryspin, „Model postępowania rewizyjnego w polskim procesie karnym.” Państwo i Prawo, z. 8-9 (1968): 293-302.
  12. Nita-Światłowska Barbara, Andrzej Światłowski, „Ograniczenia orzekania reformatoryjnego sądu odwoławczego w postępowaniu karnym (rozważania z uwzględnieniem perspektywy konstytucyjnej)” Białostockie Studia Prawnicze, nr 1 (2018): 123-137.
  13. Rogacka-Rzewnicka Maria, „O wyższości apelacji nad rewizją. Rozważania o modelach postępowania odwoławczego w systemie prawa kontynentalnego w aspekcie historyczno-komparatystycznym” Białostockie Studia Prawnicze, nr 1 (2018): 139-154.
  14. Steinborn Sławomir, „Postępowanie dowodowe w instancji apelacyjnej w świetle nowelizacji kodeksu postępowania karnego” Prokuratura i Prawo, nr 1-2 (2015): 149-165.
  15. Świecki Dariusz, „Uw. 4 do art. 452.”, [w:] Kodeks postępowania karnego. Komentarz, red. Dariusz Świecki, t. II. 327-328. Warszawa: Wolters Kluwer, 2018.
  16. Świecki Dariusz, „Zakres postępowania dowodowego w instancji odwoławczej”, [w:] Postępowanie odwoławcze w procesie karnym – u progu nowych wyzwań, red. Sławomir Steinborn. 277-294. Warszawa: Wolters Kluwer, 2016.
  17. Świecki Dariusz, Bezpośredniość czy pośredniość w polskim procesie karnym. Analiza dogmatycznoprawna. Warszawa: Lexis Nexis, 2013.
  18. Waltoś Stanisław, Piotr Hofmański, Proces karny. Zarys systemu. Warszawa: Lexis Nexis, 2013.
  19. Wąsek-Wiaderek Małgorzata, „Wybrane aspekty postępowania odwoławczego w procesie karnym po 1 lipca 2015 r. w świetle standardów międzynarodowych”, [w:] Postępowanie odwoławcze w procesie karnym – u progu nowych wyzwań, red. Sławomir Steinborn. 143-162. Warszawa: Wolters Kluwer, 2016.
  20. Wysocki Dariusz, „Postępowanie apelacyjne w procesie karnym (uwagi de lege ferenda)” Państwo i Prawo, nr 1 (2011): 18-33.
  21. Zabłocki Stanisław, „Priorytety Komisji w zakresie analizy rozwiązań dotyczących postępowania odwoławczego oraz postępowania w trybie nadzwyczajnych środków zaskarżenia” Biuletyn Komisji Kodyfikacyjnej Prawa Karnego, nr 2 (2010): 9-18.