Pasek boczny artykułu

Przesłane
9 czerwca 2021
Opublikowane
6 stycznia 2022
Pobieranie
PDF
Statystyczny
Read Counter : 226 Pobieranie : 245

Treść głównego artykułu

Abstrakt

Niepokoje wśród żołnierzy to zjawisko, które występowało niejednokrotnie w wielu armiach i w czasach obecnych nie jest inaczej. Niekiedy niepokoje te przeradzają się w coś gorszego jak choćby bunt, czy nawet zamach stanu. Przykładów takich zdarzeń jest bardzo wiele. Zjawiska te najczęściej implikowane są przez niestabilną sytuację polityczną, ekonomiczną lub społeczną, czego przykładami mogą być Hiszpańska Wojna Domowa z lat 1936-1939, Junta Czarnych Pułkowników w Grecji, czy też bunty nieopłacanych żołnierzy w Rzeczypospolitej Obojga Narodów. W polskim prawie karnym materialnym przewidziane są pewne konstrukcje mające na celu utrzymanie dyscypliny w wojsku. Należy do nich zaliczyć m.in. ostateczną potrzebę wojskową, której celem jest wymuszenie posłuchu na rozkazobiorcy, który stawia opór wobec rozkazu dowódcy wydanego zgodnie z literą obowiązującego prawa. Jest to dobre rozwiązanie, gdyż rozkazodawca ma możliwość wywarcia realnego wpływu na żołnierza i w konsekwencji utrzymania dyscypliny wojskowej. Gdyby jednak doszło do buntu w wojsku, to na chwilę obecną nie byłoby możliwości skazania winnych żołnierzy za ten czyn, gdyż przestępstwo to nie jest określone w przepisach kodeksu karnego. W związku z powyższym, celem niniejszego artykułu jest wykazanie, iż niezbędnym jest, aby stypizować w kodeksie karnym przestępstwo buntu, aby wpłynąć na świadomość żołnierza polskiego, oraz aby mógł być ukarany odpowiednią sankcją w razie popełnienia tego konkretnego czynu.

Słowa kluczowe

bunt, zamach stanu, prawo karne, Siły Zbrojne Rzeczypospolitej Polskiej, dowódca, żołnierz Mutiny, coup d’état, criminal law, Armed Forces of the Republic of Poland, commander, soldier

Szczegóły artykułu

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.

Referencje

  1. Adamczyk Mieczysław, Stefan Pastuszka, Konstytucje polskie w rozwoju dziejowym, 1791-1982. Warszawa, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, 1985.
  2. Bilicki Józef, Eugenia Kempara, „Czynna napaść na przełożonego i starszego stopniem w świetle przepisów kodeksu karnego” Wojskowy Przegląd Prawniczy, nr 4 (1971): 450-467.
  3. „Bunt wojskowych na Filipinach trwał niecałą dobę” wyborcza.pl, 28 lipca 2003 r.
  4. https://wyborcza.pl/1,75248,1595122.html.
  5. Flemming Marian, Kodeks karny. Część wojskowa. Komentarz. Warszawa: C. H. Beck, 2000.
  6. Golonka Wojciech, „Mocny apel generałów – prezydent Macron pozostaje głuchy” DoRzeczy.pl, 22 kwietnia 2021 r. https://dorzeczy.pl/tylko-na--dorzeczy/180456/list-generalow-do-macrona-przestrzegaja-przed-wojna-domowa.html.
  7. Hanausek Tadeusz, „Działanie w przypadku ostatecznej potrzeby” Wojskowy Przegląd Prawniczy, nr 1 (1963): 45-67.
  8. Jaszowski Tadeusz, „Kilka uwag na temat wymuszenia posłuszeństwa w wojsku” Wojskowy Przegląd Prawniczy, nr 3 (1972): 308-317.
  9. Kania Leszek, „Przegląd i charakterystyka źródeł wojskowego prawa karnego w dawnej Polsce na tle dziejów polskich sił zbrojnych (do 1795 r.): rys prawno- historyczny” Prace Instytutu Prawa i Administracji Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Sulechowie. Studia Lubuskie, nr 1 (2005).
  10. https://bazhum.muzhp.pl/media/files/Studia_Lubuskie_prace_Instytutu_Prawa_i_Administracji_Panstwowej_Wyzszej_Szkoly_Zawodowej_w_Sulechowie/Studia_Lubuskie_prace_Instytutu_Prawa_i_Administracji_Panstwowej_Wyzszej_Szkoly_Zawodowej_w_Sulechowie-r2005
  11. t1/Studia_Lubuskie_prace_Instytutu_Prawa_i_Administracji_Pan-stwowej_Wyzszej_Szkoly_Zawodowej_w_Sulechowie-r2005-t1-s31-51/
  12. Studia_Lubuskie_prace_Instytutu_Prawa_i_Administracji_Panstwowej_Wyzszej_Szkoly_Zawodowej_w_Sulechowie-r2005-t1-s31-51.pdf,
  13. -50.
  14. Kozłowska-Kalisz Patrycja, Kodeks karny. Komentarz, red. Marek Mozgawa. Warszawa: Wolters Kluwer, 2019.
  15. Kozłowska-Kalisz Patrycja, Prawa karne materialne. Część ogólna, red. Marek Mozgawa. Warszawa: Wolters Kluwer, 2016.
  16. Kucharczyk Mateusz, „Kolejny list wojskowych. Ostrzegają przed wewnętrznym konfliktem” EURACTIV.pl, 11 maja 2021 r. https://www.euractiv.pl/section/bezpieczenstwo-i-obrona/news/francja-macron-le-pen-wojskowi-list-islam-wojna-domowa/
  17. Kutrzeba Stanisław, Polskie ustawy i artykuły wojskowe od XV do XVIII wieku Kraków: Polska Akademia Umiejętności, 1937.
  18. Kwiatkowska Agnieszka, „Wojskowy zamach stanu w Mjanmie. Aung San SuuKyi aresztowana” wyborcza.pl, 1 lutego 2021. http://arch.historiaimedia.org/2010/08/02/przypisy-do-internetu-w-pracy-naukowej/index.html.
  19. „List byłych generałów USA: Kraj skręcił w kierunku socjalizmu i marksistowskiej tyranii” DoRzeczy.pl, 13 maja 2021 r. https://dorzeczy.pl/opinie/184409/list-generalow-usa-kraj-skrecil-w-kierunku-tyranii.html.
  20. Lityński Adam, „Prawo karne w okresie PKN – wahania i decyzje” Roczniki Administracji i Prawa, nr 1 (2015): 61-79.
  21. Nieudany pucz w Turcji i jego następstwa, 18 lipca 2016 r.
  22. https://www.oswwaw.pl/pl/publikacje/analizy/2016-07-18/nieudany-pucz-w-turcji-i-jego-nastepstwa.
  23. Salvado Romero, Wojna domowa w Hiszpanii 1936-1939. Warszawa: Bellona, 2009.
  24. Srebrakowski Aleksander, Sejm Wileński 1922 roku. Idea i realizacja. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 1995.
  25. Świętoń Kamil, „Coraz ostrzejszy bunt żołnierzy w Bangladesz” e-polityka.pl, 26 lutego 2009 r.
  26. http://www.e-polityka.pl/a.15159.d.17.Coraz_ostrzejszy_bunt_zolnierzy_w_Bangladeszu.html.
  27. Warecka Katarzyna, Strasburg: państwo musi chronić młodych żołnierzy przed „falą”. Mosendz przeciwko Ukrainie – wyrok ETPC z dnia 17 stycznia 2013 r., skarga nr 52013/08, LEX/el. 2014.