Treść głównego artykułu

Abstrakt

Prawo do wolności myśli, sumienia i religii jako jedno z podstawowych praw człowieka ma swoje miejsce i uzasadnienie w szerszym kontekście praw i wolności należnych człowiekowi. Wprowadzane w okresie pandemii koronawirusa ograniczenia przez władzę ustawodawczą i wykonawczą dotyczące uprawiania kultu, modlitwy i uczestniczenia w obrzędach religijnych w miejscach do tego przeznaczonych spotkały się z protestami  wielu  wiernych skutkując także wnioskami kierowanymi do rzeczników praw i sądów. Przedmiotem artykułu jest wskazane istoty wolności religijnej i podanie przykładów jej ograniczenia na początku pandemii COVID-19 w wybranych państwach Unii Europejskiej. Zostanie rozważone, czy działania organów władzy publicznej miały podstawy prawne, w szczególności, czy były zgodne z zasadą proporcjonalności.

Słowa kluczowe

wolność myśli, sumienia i religii, wolność religijna, pandemia, koronawirus, ograniczanie, państwa europejskie freedom of thought, conscience and religion, religious freedom, pandemic, coronavirus, restrictions, European countries

Szczegóły artykułu

Referencje

  1. Beddard Ralph, Human Rights and Europe. Cambridge: Cambridge university Press, 1993.
  2. Bressan Luigi, Libertà religiosa nel diritto internazionale. Padova: CEDAM, 1989.
  3. Cohen Jonathan G., La Convention Europeenne des Droits de L’Homme. Paris: Economica, 1989.
  4. Daes Erica-Irene, Liberté de l’ individu en droit. Études des devoirs de l’ individu envers la communauté et limitations des droits et libertés de l’homme en vertu de l’article 29 de la declaration universelle des droits de l’homme, New York: Nations Unies, 1990.
  5. Evans Carolyn, Freedom of religion under the European Convention on Human Rights. Oxford: Oxford university Press, 2001.
  6. Falski Jacek, „Nowe tendencje interpretacyjne w orzecznictwie ETPC z zakresu prawa do wolności myśli, sumienia i religii” Studia Prawnicze, nr 2 (2018): 35-71.
  7. Ferrari Silvio, Ivan C. Ibàn, Diritto e religione in Europa occidentale. Bologna: Il Mulino, 1997.
  8. Gajda Anastazja, „Przystąpienie Unii Europejskiej do Europejskiej Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności” Kwartalnik Kolegium Ekonomiczno-Społecznego. Studia i Prace, nr 1 (2013): 11-35.
  9. Garlicki Lech, „Katalog i zakres obowiązywania praw podstawowych – warunki dopuszczalności ograniczeń i ich wpływ na porządek prawny”, [w:] Konstytucja Federalna Szwajcarskiej Konfederacji z 1999 r. i Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z 1997 r. Materiały z Polsko – Szwajcarskiego sympozjum z 26 – 27 października 2000 r., red. Zdzisław Czeszejko- ochacki. 86-107. Białystok, 2001.
  10. Garlicki Lech, Polskie prawo konstytucyjne. Zarys wykładu. Warszawa, 1998.
  11. Héjj Dominik, „Ograniczenia praw i wolności obywatelskich w okresie pandemii COVID-19 na Węgrzech”, [w:] Ograniczenia praw i wolności w okresie pandemii COVID-19 na tle porównawczym Pierwsze doświadczenia, red. Karol Dobrzeniecki, Bogusław Przywora. 429-446. Warszawa, 2021.
  12. Hucał Michał, Wolność sumienia i wyznania w orzecznictwie Europejskiego Trybunału Praw Człowieka. Warszawa: C. H. Beck, 2012.
  13. Krzynówek-Arndt Anna, „Ograniczenia praw i wolności obywatelskich w okresie pandemii COVID-19 w Królestwie Belgii”, [w:] Ograniczenia praw i wolności w okresie pandemii COVID-19 na tle porównawczym Pierwsze doświadczenia, red. Karol Dobrzeniecki, Bogusław Przywora. 31-52. Warszawa, 2021.
  14. Lemarc Franck, Droit funéraire pendant l’ épidémie: ce qui a changé, et ce qui ne change pas.
  15. https://www.maire-info.com/coronavirus/droit-funeraire-pendant-l%27epidemie-ce-qui-a-change-et-ce-qui-ne-change-pas-article-
  16. Łopatka Adam, Prawo do wolności myśli, sumienia i religii. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar, 1995.
  17. Myszona-Kostrzewa Katarzyna, „Wolność uprawiania kultu religijnego w Polsce w czasie zarazy – analiza przypadku” Studia Iuridica, 86
  18. (2021): 183-195.
  19. Nowicki Marek Antoni Wokół Konwencji Europejskiej. Warszawa: Biblioteka Palestry, 1992.
  20. Nowicki Marek Antoni, „Klauzule ograniczające”, Rzeczpospolita, nr 64 (1992).
  21. Osuchowska Marta, „Ograniczenia praw i wolności obywatelskich w okresie pandemii COVID-19 w Królestwie Hiszpanii”, [w:] Ograniczenia praw i wolności w okresie pandemii COVID-19 na tle porównawczym Pierwsze doświadczenia, red. Karol Dobrzeniecki, Bogusław Przywora. 199-224. Warszawa, 2021.
  22. Pernal Marek, „Gwarancje wolności religijnej w Europejskiej Konwencji o Ochronie Praw Człowieka (w świetle orzecznictwa Komisji i Trybunału Praw Człowieka)” Państwo i Prawo, z. 11 (1992): 77-85.
  23. Redelbach Andrzej, Europejska Konwencja Praw Człowieka w polskim wymiarze sprawiedliwości. Poznań: Terra, 1997.
  24. Rozner Monika, „Prawo do wolności religijnej w Europejskiej Konwencji Praw Człowieka z 1950 r.” Studia z Prawa Wyznaniowego, t. V (2002): 111-136.
  25. Safjan Marek, „Wolność religijna w konstytucjach państw europejskich”, [w:] Kultura i prawo: materiały III Międzynarodowej Konferencji na temat „Religia i wolność religijna w Unii Europejskiej”, red. Józef Krukowski, Oliver Theisen. 43-73. Lublin: TNKUL, 2002.
  26. Scheinin Martin, „Article 18”, [w:] The Universal Declaration of Human Rights: A Commentary, red. Asbjørn Eide, Gudmundur Alfredsson, Goran Melander, Lars Adam Rehof, Allan Rosas, Theresa Swinehart. 263-274. Oxford, 1993.
  27. Serowaniec Maciej, Katarzyna Jachimowicz, „Ograniczenia praw i wolności obywatelskich w okresie pandemii COVID-19 w Republice Włoskiej”, [w:] Ograniczenia praw i wolności w okresie pandemii COVID-19 na tle porównawczym Pierwsze doświadczenia, red. Karol Dobrzeniecki, Bogusław Przywora. 447-470. Warszawa, 2021.
  28. Sobczak Jacek, Maria Gołda-Sobczak, „Wolność sumienia i wyznania jako prawo człowieka” Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio K, Politologia, nr XIX, 1 (2012): 27-65.
  29. Syryt Aleksandra, „Ograniczenia praw i wolności obywatelskich w okresie pandemii COVID-19 w Republice Federalnej Niemiec”, [w:] Ograniczenia praw i wolności w okresie pandemii COVID-19 na tle porównawczym Pierwsze doświadczenia, red. Karol Dobrzeniecki, Bogusław Przywora. 301-328.Warszawa, 2021.
  30. Szwedo Piotr, Lena Helińska, Jan Woźniak, „Ograniczenia praw i wolności obywatelskich w okresie pandemii COVID-19 we Francji”, [w:] Ograniczenia praw i wolności w okresie pandemii COVID-19 na tle porównawczym Pierwsze doświadczenia, red. Karol Dobrzeniecki, Bogusław Przywora. 165-198. Warszawa, 2021.
  31. Tacik Przemysław, Przystąpienie Unii Europejskiej do Europejskiej Konwencji Praw Człowieka. Warszawa: Instytut Wydawniczy EuroPrawo, 2017.
  32. Velu Jacques Andersen, Rusen Ergec, La Convention Européene des Droits de l’Homme. Bruxeles, 1990.
  33. Warchałowski Krzysztof, „Ochrona prawa do wolności religijnej w prawie traktatowym Unii Europejskiej” Studia z Prawa Wyznaniowego, t. VII (2004): 5-18.
  34. Warchałowski Krzysztof, „Zakres podmiotowy ochrony prawa do wolności myśli, sumienia i religii w europejskiej Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności” Teka Komisji Prawniczej, 5 (2021): 162-172.
  35. Warchałowski Krzysztof, Prawo do wolności myśli, sumienia i religii w Europejskiej Konwencji Praw Człowieka i Podstawowych Wolności. Lublin: TNKUL, 2004.
  36. Wojtyczek Krzysztof, Granice ingerencji ustawodawczej w sferę praw człowieka w Konstytucji RP. Kraków: Wolters Kluwer, 1999.
  37. Wyrzykowski Mirosław, „Granice praw i wolności – granice władzy”, [w:] Obywatel – jego wolności i prawa. Zbiór studiów przygotowanych z okazji 10–lecia urzędu Rzecznika Praw Obywatelskich. Warszawa: Biuro RPO, 1998.
  38. Żaba, Mateusz. „Ograniczenia praw i wolności obywatelskich w okresie pandemii COVID-19 w Republice Czeskiej”, [w:] Ograniczenia praw i wolności w okresie pandemii COVID-19 na tle porównawczym Pierwsze doświadczenia, red. Karol Dobrzeniecki, Bogusław Przywora. 127-140. Warszawa: Wydawnictwo IWS, 2021.