Treść głównego artykułu

Abstrakt

Likwidacja z dniem 1 stycznia 2022 r. istniejącej nieprzerwanie od 1993 r. możliwości rozliczenia się z dzieckiem osoby samotnie je wychowującej na podstawie ilorazu małżeńskiego wzbudziła liczne kontrowersje i krytyczne oceny nie tylko podatników, ale i doradców podatkowych. Efektem owej krytyki jest przywrócenie z dniem 1 lipca 2022 r. usuniętej instytucji i jednoczesne uchylenie dedykowanej tej grupie podatników obowiązującej w pierwszym półroczu 2022 r. ulgi od podatku w wysokości 1500 zł. Legislator w ciągu roku podatkowego dokonał zatem niezwykle istotnych zmian w przepisach normujących zasady rozliczania się szczególnej grupy podatników jakimi są samotnie wychowujący dzieci rodzice. Zasadniczym celem naukowym niniejszego artykułu jest udzielenie odpowiedzi na dwa pytania. Po pierwsze czy tryb wprowadzania zmian legislacyjnych nie narusza przepisów ustawy zasadniczej oraz wywiedzionych z Konstytucji RP zasad podatkowych? Po drugie, czy przeprowadzane w trakcie roku podatkowego zmiany w przepisach u.p.d.o.f., których skutkiem stało się zlikwidowanie z dniem 1 lipca 2022 r. obowiązującej od 1 stycznia 2022 r. ulgi podatkowej dla osób samotnie wychowujących dzieci i przywrócenie preferencyjnego sposobu rozliczenia się tychże podatników z dzieckiem nie godzi w podmiotowe prawa podatnika?

Słowa kluczowe

konstytucja, osoba samotnie wychowująca dzieci, podatek, ulga, prawo podmiotowe constitution, single parent, tax, tax relief, subjective right

Szczegóły artykułu

Referencje

  1. Błaś Adam, „Ochrona praw podmiotowych jednostki wobec decyzji administracyjnej uznaniowej nie podlegającej merytorycznej kontroli sądu administracyjnego”, [w:] Prawne gwarancje ochrony praw jednostki wobec działań administracji publicznej, red. Elżbieta Ura. 11-17. Rzeszów: WPiA UR, 2002.
  2. Brzeziński Bogumił, „Glosa do wyroku SN z dnia 7 maja 1997 r., III RN 22/97” Przegląd Orzecznictwa Podatkowego, nr 2 (2000): 187-190.
  3. Dębowska-Romanowska Teresa, „Dylematy interpretacyjne artykułu 217 Konstytucji”, [w:] Ex iniura non oritur ius. Księga ku czci Profesora Wojciecha Łączkowskiego, red. Andrzej Gomułowicz, Jerzy Małecki. 207-227. Poznań: Wydawnictwo Printer, 2003.
  4. Drozdowski Edgar, „Preferencyjne opodatkowanie rodzica samotnie wychowującego dziecko w ramach opieki naprzemiennej. Glosa do wyroku WSA z dnia 16 lutego 2018 r., I SA/Wr 1234/17” OSP Nr 6, poz. 55, (2020): 156-169.
  5. Durczyńska Marta, „Zakres ulg w polskim systemie podatkowym”, [w:] Dylematy reformy systemu podatkowego w Polsce, red. Henryk Dzwonkowski, Jacek Kulicki. 436-455. Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe, 2016.
  6. Działocha Kazimierz, „Zasada ochrony praw nabytych w orzecznictwie Polskiego Trybunału Konstytucyjnego”, [w:] Prawa człowieka, geneza, koncepcje, ochrona, red. Bogusław Banaszak. 11-25. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 1993.
  7. Dzwonkowski Henryk, „Elementy konstrukcyjne podatku w świetle art. 217 Konstytucji” Glosa, nr 6 (1999): 1-6.
  8. Gomułowicz Andrzej, Zasada sprawiedliwości podatkowej w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego. Aspekt materialny. Warszawa: Dom Wydawniczy ABC, 2003.
  9. Gomułowicz Andrzej, Zasada sprawiedliwości podatkowej. Warszawa: ABC, 2001.
  10. Gomułowicz, Andrzej, „Zasady podatkowe”, [w:] System prawa finansowego, t. III, Prawo daninowe, red. Leonard Etel. 99-130. Warszaw: Wolters Kluwer, 2010.
  11. Kasznica Stanisław, Polskie prawo administracyjne. Poznań: Księgarnia Akademicka, 1946.
  12. Krzywoń Adam, Podatki i inne daniny publiczne w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe, 2011.
  13. Kulicki Jacek, Ocena skutków regulacji zawartych w rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (druki nr 1532 i 1532-A). https://www.sejm.gov.pl/sejm9.nsf/opinieBAS.xsp?nr=1532.
  14. Mariański Adam, „Zwolnienia i ulgi w podatku dochodowym od osób fizycznych a zasada sprawiedliwości podatkowej” Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny, nr 1 (2021): 7-20, https://doi.org/10.14746/rpeis.2021.83.1.1.
  15. Marusik Jakub, „Konstytucyjne zasady sprawiedliwości, równości i powszechności opodatkowania a system ulg, zwolnień, odliczeń, kwot wolnych i kosztów w podatku dochodowym” Studia BAS, nr 2 (2018): 67-91.
  16. https://orka.sejm.gov.pl/wydbas.nsf/0/07A08335D49240A8C12582BA004174DC/%24File/4.Jakub%20Marusik.pdf.
  17. Münnich Monika, „The Concept of Subjective Rights in Tax Law” Krytyka Prawa, nr 2 (2021): 111-129.
  18. Münnich Monika, Grzegorz Matysek, „Tax Reliefs and Exemptions as the Public Subjective Rights of the Taxpayer” Krytyka Prawa, nr 3 (2021): 211-227.
  19. Niżnik-Dobosz Iwona, „Zasada ochrony praw słusznie nabytych”, [w:] Środki ochrony praw słusznie nabytych w świetle Konstytucji RP i prawa Unii Europejskiej, red. Paweł Chmielnicki, Halina Zięba-Załucka. Warszawa: LexisNexis, Lex/el 2012.
  20. Nykiel Włodzimierz, „Cele i funkcje ulg i zwolnień podatkowych”, [w:] Regulacje prawno-podatkowe i rozwiązania finansowe. Pro publico bono. Księga jubileuszowa Profesora Jana Głuchowskiego. 189-195. Toruń: TNOiK „Dom Organizatora”, 2002.
  21. Nykiel Włodzimierz, „Ulgi i zwolnienia podatkowe”, [w:] Prawo podatkowe. Teoria. Instytucje. Funkcjonowanie, red. Bogumił Brzeziński. 249-264. Toruń: TNOiK, 2009.
  22. Nykiel Włodzimierz, „Zwolnienia i ulgi podatkowe a konstrukcja podatku”, [w:] Księga pamiątkowa ku czci profesora Apoloniusza Kosteckiego. 175-188. Toruń: TNOiK „Dom Organizatora”,1998.
  23. Nykiel Włodzimierz, Ulgi i zwolnienia w konstrukcji prawnej podatku. Warszawa: Wolters Kluwer, 2002.
  24. Pokojska Agnieszka, Zmiany w PIT: Zamiast rozliczenia z dzieckiem, ulga dla samotnych rodziców. https://podatki.gazetaprawna.pl/artykuly/8255342,zero-pit-dla-duzych-rodzin-podatkowe-zmiany.html.
  25. Tuleja Piotr, Stosowanie Konstytucji RP w świetle zasady jej nadrzędności (wybrane zagadnienia). Kraków: Zakamycze, 2003.
  26. Wójtowicz Wanda, Paweł Smoleń, Podatek dochodowy od osób fizycznych – prorodzinny czy neutralny?. Warszawa: Dom Wydawniczy ABC, 1999.