Pasek boczny artykułu
Treść głównego artykułu
Abstrakt
W ostatnich latach polski ustawodawca poprzez wprowadzenie szeregu instrumentów prawnych, w tym opłaty za marnowanie żywności, podjął słuszną próbę przeciwdziałania temu zjawisku. Należy zauważyć, że każde świadczenie pieniężne nakładane na podmioty funkcjonujące w sferze prawa publicznego odznacza się pewnym charakterystycznym zestawem cech. Ma on wpływ na zakres praw i obowiązków przypisanych w związków z tym zobowiązanemu do zapłaty. Specyficzna konstrukcja opłaty za marnowanie żywności uzasadnia wątpliwości, co do jej rzeczywistego charakteru prawnego. Za podjęciem tego zagadnienia przemawiało w szczególności podmiot upoważniony do otrzymania tego świadczenia pieniężnego, a który nie należy do sektora finansów publicznych. W tym celu przeanalizowano literaturę i orzecznictwo przy użyciu metody analitycznej oraz zbadano obowiązuje w tym zakresie przepisy za pomocą metody formalno-dogmatycznej. Podjęte działania wykazały, że opłata za marnowanie żywności w rzeczywistości nie odpowiada nomenklaturze nadanej jej przez ustawodawcę. Jej cechy nie pozwalają zakwalifikować jej również jako podatek, inna danina publiczna, czy też administracyjna kara pieniężna. Co więcej, konstrukcja tego instrumentu prawnego zaprzecza jej przynależności do szerkiego katalogu świadczeń publicznych. Wyniki tych badań uzasadniają watpliowości co do podstawy prawnej bytu takiego obowiązku nakładanego w drodze ustawy i stanowi podstawę do podjęcia zagadnienia przez Trybunał Konstytucyjny.
Słowa kluczowe
Szczegóły artykułu
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Referencje
- Adam Lesław, Marek Mazurkiewicz, „Opłaty”, [w:] System instytucji prawno-finansowych PRL 3, red. Marian Weralski. 466-467. Wrocław: Ossolineum, 1982.
- Antonów Dobrosława Maria, „Cechy danin publicznych w polskim systemie prawa” Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, nr 63 (2016): 7-22. https://doi.org/10.17951/g.2016.63.1.7.
- Bednarczuk Aleksandra, Jerzy Śleszyński, „Marnotrawstwo żywności w Polsce” Problemy Rolnictwa Światowego, nr 19 (2019): 19-30. https://doi.org/10.22004/ag.econ.300085.
- Brzezicki Tomasz, Opłata administracyjna. Konstrukcja prawna. Toruń: Towarzystwo Naukowe Organizacji i Kierownictwa. Stowarzyszenie Wyższej Użyteczności „Dom Organizatora”, 2019.
- Drozdek Adam, „Cechy normatywne cła jako daniny publicznej w polskim i unijnym prawie celnym” Acta Iuris Stetinensis, nr 23 (2018): 57-75. https://doi.org/10.18276/ais.2018.23-03.
- Florczak-Wątor Monika, „Konstytucja jako źródło obowiązków państwa w stosunku do obywatela” Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny, nr 80 (2018): 119-131. https://doi.org/10.14746/rpeis.2018.80.1.11.
- Garlicki Leszek, „Sądy a Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej” Przegląd Sądowy, nr 7-8 (2016): 7-25.
- Golat Rafał, „Muzea a organizacje pozarządowe (wybrane aspekty prawne)” Muzealnictwo, nr 56 (2015): 32-35. https://doi.org/10.5604/04641086.1147860.
- Gomułowicz Andrzej, „Ochrona wolności i praw ekonomicznych a granice opodatkowania” Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny, nr 67 (2005): 19-33. http://hdl.handle.net/10593/5640.
- Klimiuk Wiktor, „Opłata za użytkowanie wieczyste–między opłatą cywilnoprawną a podatkiem” Co do zasady. Studia i analizy prawne, nr 1 (2019): 25-36.
- Krawczyk-Sawicka Anna, „Reguła ustawowego nakładania podatków i ciężarów publicznych w świetle art. 217 Konstytucji RP z 1997 r.” Przegląd Prawa Konstytucyjnego, nr 2 (2012): 193-212. https://doi.org/10.15804/ppk.2012.02.10.
- Krzywoń Adam, „Podatki i inne daniny publiczne – podstawowe pojęcia konstytucyjne” Zeszyty Naukowe Sądownictwa Administracyjnego, nr 2 (2011): 47-58.
- Kuśmirski Michał, „Charakter prawny danin publicznych w polskim prawie podatkowym” Studia Administracyjne, nr 13 (2021): 29-42. https://doi.org/ 10.18276/sa.2021.1/13-03.
- Lenio Paweł, „Charakter prawny składki na ubezpieczenie zdrowotne jako źródła finansowania świadczeń opieki zdrowotnej” Przegląd Prawa i Administracji, nr 97 (2014): 99-115. https://wuwr.pl/ppa/article/view/7327.
- Łata Monika, „Przeciwdziałanie marnowaniu żywności jako wyzwanie dla samorządu terytorialnego” Samorząd Terytorialny, nr 12 (2020): 71-83. http://yadda.icm.edu.pl/yadda/element/bwmeta1.element.ekon-element-000171610961.
- Miłostan Natalia, „Organizacje pozarządowe wobec ustawy Prawo zamówień publicznych”, [w:] Trzeci sektor i ekonomia społeczna. Uwarunkowania prawne. Kierunki działań, red. Jolanta Blicharz, Lidia Zacharko. 139-150. Wrocław: E-Wydawnictwo. Prawnicza i Ekonomiczna Biblioteka Cyfrowa. Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytetu Wrocławskiego, 2017.
- Münnich Monika, „Charakterystyka opłaty legalizacyjnej jako daniny publicznej” Przegląd Prawa Publicznego, nr 10 (2015): 69-79.
- Sokołowski Łukasz Mikołaj, „O potrzebie całościowej regulacji prawnej przeciwdziałania marnowaniu żywności” Przegląd Prawa Rolnego, nr 24 (2019): 53-69. https://doi.org/10.14746/ppr.2019.24.1.4.
- Staniszewska Lucyna, „Materialne i proceduralne zasady stosowane przy wymierzaniu administracyjnych kar pieniężnych”, [w:] Administracyjne kary pieniężne w demokratycznym państwie prawa, red. Mateusz Błachucki. 28-41. Warszawa: Instytut Nauk Prawnych PAN, 2015.
Referencje
Adam Lesław, Marek Mazurkiewicz, „Opłaty”, [w:] System instytucji prawno-finansowych PRL 3, red. Marian Weralski. 466-467. Wrocław: Ossolineum, 1982.
Antonów Dobrosława Maria, „Cechy danin publicznych w polskim systemie prawa” Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, nr 63 (2016): 7-22. https://doi.org/10.17951/g.2016.63.1.7.
Bednarczuk Aleksandra, Jerzy Śleszyński, „Marnotrawstwo żywności w Polsce” Problemy Rolnictwa Światowego, nr 19 (2019): 19-30. https://doi.org/10.22004/ag.econ.300085.
Brzezicki Tomasz, Opłata administracyjna. Konstrukcja prawna. Toruń: Towarzystwo Naukowe Organizacji i Kierownictwa. Stowarzyszenie Wyższej Użyteczności „Dom Organizatora”, 2019.
Drozdek Adam, „Cechy normatywne cła jako daniny publicznej w polskim i unijnym prawie celnym” Acta Iuris Stetinensis, nr 23 (2018): 57-75. https://doi.org/10.18276/ais.2018.23-03.
Florczak-Wątor Monika, „Konstytucja jako źródło obowiązków państwa w stosunku do obywatela” Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny, nr 80 (2018): 119-131. https://doi.org/10.14746/rpeis.2018.80.1.11.
Garlicki Leszek, „Sądy a Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej” Przegląd Sądowy, nr 7-8 (2016): 7-25.
Golat Rafał, „Muzea a organizacje pozarządowe (wybrane aspekty prawne)” Muzealnictwo, nr 56 (2015): 32-35. https://doi.org/10.5604/04641086.1147860.
Gomułowicz Andrzej, „Ochrona wolności i praw ekonomicznych a granice opodatkowania” Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny, nr 67 (2005): 19-33. http://hdl.handle.net/10593/5640.
Klimiuk Wiktor, „Opłata za użytkowanie wieczyste–między opłatą cywilnoprawną a podatkiem” Co do zasady. Studia i analizy prawne, nr 1 (2019): 25-36.
Krawczyk-Sawicka Anna, „Reguła ustawowego nakładania podatków i ciężarów publicznych w świetle art. 217 Konstytucji RP z 1997 r.” Przegląd Prawa Konstytucyjnego, nr 2 (2012): 193-212. https://doi.org/10.15804/ppk.2012.02.10.
Krzywoń Adam, „Podatki i inne daniny publiczne – podstawowe pojęcia konstytucyjne” Zeszyty Naukowe Sądownictwa Administracyjnego, nr 2 (2011): 47-58.
Kuśmirski Michał, „Charakter prawny danin publicznych w polskim prawie podatkowym” Studia Administracyjne, nr 13 (2021): 29-42. https://doi.org/ 10.18276/sa.2021.1/13-03.
Lenio Paweł, „Charakter prawny składki na ubezpieczenie zdrowotne jako źródła finansowania świadczeń opieki zdrowotnej” Przegląd Prawa i Administracji, nr 97 (2014): 99-115. https://wuwr.pl/ppa/article/view/7327.
Łata Monika, „Przeciwdziałanie marnowaniu żywności jako wyzwanie dla samorządu terytorialnego” Samorząd Terytorialny, nr 12 (2020): 71-83. http://yadda.icm.edu.pl/yadda/element/bwmeta1.element.ekon-element-000171610961.
Miłostan Natalia, „Organizacje pozarządowe wobec ustawy Prawo zamówień publicznych”, [w:] Trzeci sektor i ekonomia społeczna. Uwarunkowania prawne. Kierunki działań, red. Jolanta Blicharz, Lidia Zacharko. 139-150. Wrocław: E-Wydawnictwo. Prawnicza i Ekonomiczna Biblioteka Cyfrowa. Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytetu Wrocławskiego, 2017.
Münnich Monika, „Charakterystyka opłaty legalizacyjnej jako daniny publicznej” Przegląd Prawa Publicznego, nr 10 (2015): 69-79.
Sokołowski Łukasz Mikołaj, „O potrzebie całościowej regulacji prawnej przeciwdziałania marnowaniu żywności” Przegląd Prawa Rolnego, nr 24 (2019): 53-69. https://doi.org/10.14746/ppr.2019.24.1.4.
Staniszewska Lucyna, „Materialne i proceduralne zasady stosowane przy wymierzaniu administracyjnych kar pieniężnych”, [w:] Administracyjne kary pieniężne w demokratycznym państwie prawa, red. Mateusz Błachucki. 28-41. Warszawa: Instytut Nauk Prawnych PAN, 2015.