Treść głównego artykułu

Abstrakt

Celem tego opracowania jest ukazanie w sposób syntetyczny rozwoju unijnego prawa ochrony klimatu oraz kierunków badań naukowych w tym zakresie. Szczegółowym celem badań jest poszukiwanie odpowiedzi na pytania, jakie podstawowe tendencje legislacyjne są zauważalne w unijnym prawie ochrony klimatu oraz jakie kierunki badań naukowych w tym zakresie były najszerzej rozwijane, a jakie wymagają dalszego rozwoju. Podstawowe tendencje, które można wskazać w rozwoju unijnego prawa ochrony klimatu wpływały na kierunki (obszary) badań podejmowanych przez przedstawicieli doktryny prawa. Co więcej, zidentyfikowane tendencje w rozwoju tego obszaru prawa stawiają przed przedstawicielami doktryny prawa kilka wyzwań badawczych istotnych ze względu na potrzebę zapewnienia efektywności unijnego prawa ochrony klimatu oraz dalszego rozwoju („dojrzewania”) nauki prawa w tym zakresie. Wkładem, który ma wnieść ten artykuł jest pobudzenie refleksji nad potrzebą zintensyfikowania właśnie tego rodzaju badań.

Słowa kluczowe

ochrona klimatu, zmiany klimatu, redukcja emisji gazów cieplarnianych, prawo UE climate protection, climate change, reduction of greenhouse gas emissions, EU law

Szczegóły artykułu

Referencje

  1. Adamczak-Retecka Monika, Odpowiedzialność odszkodowawcza za szkody klimatyczne z perspektywy prawa Unii Europejskiej. Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, 2017.
  2. Arnoldussen Tobias, „Connecting Laws to Climates: A Timely Challenge for Reflexive Lawyers” Tilburg Law Review, 1 (2023): 38-44.
  3. Bodanksy Daniel, „The United Nations Framework Convention on Climate Change: A Commentary” Yale Journal of International Law, nr 18 (1993): 451-555.
  4. Bodansky Daniel, Jutta Brunnée, Lavanya Rajamani. International Climate Change Law. Oxford: Oxford University Press: 2017.
  5. Carlarne Cinammon, Climate Change Law and Policy. EU and US Approaches. Oxford: Oxford University Press, 2010.
  6. Ciechanowicz-McLean Janina, Globalne prawo środowiska – zagadnienia podstawowe. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, 2021.
  7. Ciechanowicz-McLean Janina, Prawo ochrony i zarządzania środowiskiem. Warszawa: Difin, 2015.
  8. Ciechanowicz-McLean Janina, Prawo ochrony klimatu. Warszawa: Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, 2016.
  9. Farber Daniel A., Cinnamon P. Carlarne, Climate Change Law. St. Paul, Minnesota: West Academic Publishing, 2009.
  10. Farber Daniel A., Marjan Peeters, „The Emergence of Global Climate Law”, [w:] Climate Change Law, t. I, red. Daniel A. Farber, Marjan Peeters. 687-702. Cheltenham-Northampton: Edward Elgar, 2016.
  11. Faure Michael, „Urgently Needed: Climate Lawyers” Climate Law, nr 3-4 (2018): 161-171.
  12. Foerster Anita, Bleby Alice, Kallies Anne, Church Jonathan, „Paris at the Sub-National Scale? An Exploration of the Role and Potential of Framework Climate Change Law” Melbourne University Law Review, 45 (2022): 1045-1092.
  13. Gundlach Justin, Michael B. Gerrard, „Climate change and Energy Transition Policy”, [w:] The Oxford Handbook of Comparative Environment Law, red. Emma Lees, Jorge E. Viñuales. 531-577. Oxford: Oxford University Press, 2019.
  14. Hałady Anna, „Założenia nowego porozumienia klimatycznego i jego skutki dla krajowej polityki energetycznej”, [w:] Współczesne wyzwania prawa energetycznego, red. Małgorzata Ganczar, Michał Domagała, Artur Kuś. 199-214. Lublin: Wydawnictwo KUL, 2016.
  15. Hildreth Richard G., David R. Hodas, Nicholas A. Robinson, James Gustave Speth, Climate change law: Mitigation and Adaptation. St. Paul, Minnesota: West Academic Publishing, 2009.
  16. Howes Tom, „The EU’s New Renewable Energy Directive (2009/28/EC)”, [w:] The New Climate Policies of the European Union: Internal Legislation and Climate Diplomacy, red. Sebastian Oberthür, Marc Pallemaerts. 117-146. Brussels: VUBPRESS Brussels University Press, 2010.
  17. Johansson Vilja, „Just Transition as an Evolving Concept in International Climate Law” Journal of Environmental Law, 35(2023): 229-249.
  18. Karski Leszek, „Istota prawa zmian klimatu – cel i klasyfikacja”, [w:] Zmiany klimatu a społeczeństwo, red. Leszek Karski, Irena Grochowska. 433-445. Warszawa: C. H. Beck, 2010.
  19. Karski Leszek, „Przyczyny powstania ramowej konwencji Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu” Prawo i Środowisko, nr 1 (2007): 37-46.
  20. Kenig-Witkowska Maria, „Porozumienie Paryskie w sprawie zmian klimatu – refleksje ze stanowiska prawa międzynarodowego”, [w:] Ubi Ius, Ibi Remedium. Księga dedykowana pamięci Profesora Jana Kolasy. red. Bartłomiej Krzan. 229-238. Warszawa: C. H. Beck, 2016.
  21. Kenig-Witkowska Maria, „The Concept of Sustainable Development in the European Union Policy and Law” Journal of Comparative Urban Law and Policy, nr 1 (2017): 63-80.
  22. Kępka Katarzyna, Prawnomiędzynarodowe aspekty zmian klimatycznych. Warszawa: BEL Studio sp. z oo., 2013.
  23. Kibugi Robert, „Common but Differentiated Responsibilities in a North-South Context: Assessment of the Evolving Practice under Climate Change Treaties” [w:] Principles of Environmental Law, t. VI, red. Ludwig Kramer, Emanuela Orlando. 613-626, Cheltenham: Edward Elgar Publishing, 2018.
  24. Kuhelj Alenka, „EU Climate Change Policies and Actions” Review of Comparative Law, nr 16 (2011): 51-72.
  25. Kulovesi Kati, „Exploring the Landscape of Climate Law and Scholarship: Two Emerging Trends”, [w:] Climate Change and the Law, red. Erkki J. Hollo, Kati Kulovesi, Michael Mehling. 31-62, Dordrecht: Springer, 2013.
  26. Kulvesi Kai, „Climate Change and Trade: At the Intersection of Two International Legal Regimes”, [w:] Climate Change and the Law, red. Erkki J. Hollo, Kati Kulovesi, Michael Mehling. 419-445. Dordrecht: Springer, 2013.
  27. Kundzewicz Zbigniew W., „Zmiany klimatu, ich przyczyny i skutki – możliwości przeciwdziałania i ad¬aptacji” Studia BAS, nr 1 (2012): 9-30.
  28. Lorenc Halina, Anna Olecka. Klimat: Wybrane zagadnienia. Warszawa: IMiGW, 2004.
  29. Mehling Michael, „The Comparative Law of Climate Change: A Research Agenda” The Review of European, Comparative & International Environmental Law, nr 3 (2015), 341-352.
  30. Mitchell Ronald B., „Climate Law Climate Law: Accomplishments and Areas for Growth” Climate Law, nr 8 (2018), 135-150.
  31. Oberthür Sebastian, Marc Pallemaerts, „The EU’s Internal and External Climate Policies: an Historical Overview”, [w:] The New Climate Policies of the European Union:Internal Legislation and Climate Diplomacy, red. Sebastian Oberthür, Marc Pallemaerts. 27-63. Brussels: VUBPRESS Brussels University Press, 2010.
  32. Peeters Marjan, „Environmental Principles in International Climate Change Law”, [w:] Principles of Environmental Law, t. VI, red. Ludwig Kramer, Emanuela Orlando. 509-524. Cheltenham, Edward Elgar Publishing, 2018.
  33. Peeters Marjan, „Instrument Mix or Mess? The Administrative Complexity of the EU Legislative Package for Climate Change”, [w:] EU Environmental Legislation: Legal Perspectives on Regulatory Strategies, red. Marjan Peeters, Rosa Uylenburg. 173-192. Cheltenham: Edward Elgar Publishing, 2014.
  34. Peeters Marjan, Natassa Athanasiadou, „The Continued Effort Sharing Approach in EU Climate Law: Binding Targets, Challenging Enforcement?” Review of European, Comparative & International Environmental Law, nr 2 (2022): 201-211.
  35. Peeters Marjan, Thomas Schomerus, „Sustainable Development and the Law”, [w:] Sustainability science. An Introduction, red. Harald Heinrichs, Pim Martens, Gerd Michelsen, Arnim Wiek. 109-118, Dordrecht: Springer, 2016.
  36. Peters Marjan, „Greenhouse Gas Emission Trading in the EU”, [w:] Climate Change Law, t. I, red. Daniel A. Farber, Marjan Peeters. 377-387. Cheltenham-Northampton: Edward Elgar, 2016.
  37. Pietraś Marek, Międzynarodowy reżim zmian klimatu. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, 2011.
  38. Rehbinder Eckard, „Climate Damages and the ‘Polluter Pays’ Principle”, [w:] Climate Change Litigation. A Handbook, red. Wolfgang Kahl, Marck-Philippe Weller. 45-61. München: Verlag C.H.Beck oHG, 2021.
  39. Research Handbook on Climate Change and Trade Law, red. Panagiotis Delimatsis. Cheltenham-Northampton: Edward Elgar, 2016.
  40. Research Handbook on Climate Change Law and Loss & Damage, red. Doelle Meinhard, Sara L. Seck. Cheltenham-Northampton: Edward Elgar, 2021.
  41. Rosen-Zvi Issachar, „Climate Change Governance: Mapping the Terrain” Carbon & Climate Law Review, nr 2 (2011): 234-243.
  42. Sadeleer Nicolas, „The Precautionary Principle and Climate Change”, [w:] Climate Change Law, v. I, red. Daniel A. Farber, Marjan Peeters. 20-31. Cheltenham-Northampton: Edward Elgar, 2016.
  43. Sindico Francesco, „The UNFCCC: Legal Scholarship in Four Key Areas”, [w:] Climate Change Law, t. I, red. Daniel A. Farber, Marjan Peeters. 217-226. Cheltenham-Northampton: Edward Elgar, 2016.
  44. Sobieraj Kamila, „Aksjologia prawa ochrony klimatu w kontekście lokalizacji inwestycji w zakresie elektrowni wiatrowych” Krytyka Prawa: Niezależne Studia nad Prawem, 15 (2023): 101-118.
  45. Sobieraj Kamila, „Reforma unijnego system handle uprawnień do emisji” Roczniki Nauk Prawnych, nr 1 (2017): 113-130.
  46. Stangl Florian, „EU Climate Policy”, [w:] Essential EU Climate Law, red. Edwin Woerdman, Martha Roggenkamp, Marijn Holwerda. 10-42. Cheltenham: Edward Elgar Publishing, 2015.
  47. Stoczkiewicz Marcin, „Environmental Aspects of State aid for Energy Investment Projects”, [w:] EU Environmental and Planning Law Aspects of Large-Scale Projects, red. Bernard Vanheusden, Lorenzo Squintani. 11-26, Cambridge-Antwerp-Portland: Intersentia Ltd., 2016.
  48. Stoczkiewicz Marcin, „The Climate Policy of the European Union from the Framework Convention to the Paris Agreement” Journal for European Environmental and Planning Law, nr 15 (2018): 42-68.
  49. Stoczkiewicz Marcin, „The Emission Trading Scheme in Polish Law. Selected Problems Related to the Scope of Derogation from General Rule for Auctioning in Poland” Yearbook of Antitrust and Regulatory Studies, nr 4 (2011): 95-113.
  50. Stoczkiewicz Marcin, Prawo ochrony klimatu w kontekście praw człowieka. Warszawa: Wolters Kluwer, 2021.
  51. Szafrański Adam, Prawo energetyczne. Wartości i instrumenty ich realizacji. Warszawa: C.H. Beck, 2014.
  52. Szyjko Cezary T., „Polskie prawo energetyczne wobec polityki klimatycznej Unii Europejskiej”, [w:] Prawo i gospodarka UE, Europejskie Centrum Analiz Geopolitycznych, red. Cezary T. Szyjko. 83-94. Warszawa: Europejskie Centrum Analiz Geopolitycznych, 2013.
  53. Szyrski Mariusz, Rola samorządu terytorialnego w rozwoju odnawialnych źródeł energii (OZE). Analiza administracyjnoprawna. Warszawa: Wolters Kluwer, 2017.
  54. Van Aken Nicolas, „The ‘Emissions Trading Scheme’ Case Law: Some New Paths for a Better European Environmental Protection?”, [w:] Climate Change and European Emission Trading. Lessons for Theory and Practice, red. Michael Faure, Marjan Petters. 88-127. Cheltenham-Northampton: Edward Elgar Publishing, 2008.
  55. Young Margaret, „Climate Change and Law: A Global Challenge for Legal Education”, University of Queensland Law Journal, nr 40 (2021): 351-370.