Treść głównego artykułu
Abstrakt
W polskim systemie prawa testament wojskowy stanowi postać testamentu szczególnego. Dopuszczalność jego sporządzenia, warunkowana spełnieniem szeregu przesłanek formalnych, w tym podmiotowych i czasowych, znajduje swe ogólne umocowanie w przepisach art. 954 k.c. Zawarta w nim delegacja ustawowa została zrealizowana rozporządzeniem Ministra Obrony Narodowej z dnia 30 stycznia 1965 r. w sprawie testamentów wojskowych, wprowadzającym cztery formy testamentu wojskowego. Przyjęte ponad pół wieku temu przepisy nie przystają jednak do potrzeb współczesnego społeczeństwa, z tego też względu w ostatnim czasie przygotowany został rządowy projekt zmian prawa spadkowego, które odpowiadałyby aktualnym potrzebom społecznym oraz eliminowałyby lub co najmniej zmniejszały ryzyko negatywnych zdarzeń w obiegu prawnym. Krytyczna ocena tego projektu stanowi przedmiot rozważań niniejszego opracowania.
Słowa kluczowe
Szczegóły artykułu
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Referencje
- Babicka-Kłopotek Monika, „»Wytyczne« jako element upoważnienia do wydania rozporządzenia, na tle art. 92 Konstytucji RP” Przegląd Sejmowy, nr 3 (2006): 29-46.
- Banaszak Bogusław, Prawo konstytucyjne. Warszawa: C. H. Beck, 2017.
- Borysiak Witold, „Testamenty szczególne w formie ustnej w perspektywie porównawczej” Prawo w Działaniu, z. 27 (2016): 108-122.
- Borysiak Witold, Przyszłość testamentów szczególnych w prawie polskim na tle porównawczym. Warszawa: Instytut Wymiaru Sprawiedliwości, 2021.
- Gutowski Maciej, Piotr Kardas, „Domniemanie konstytucyjności a kompetencje sądów” Palestra, nr 5 (2016): 44-62.
- Haberko Joanna, „art. 954”, [w:] Kodeks cywilny. Tom III. Komentarz. Art. 627-1088, red. Maciej Gutowski. Warszawa: C.H. Beck, 2022. Legalis.
- Kondek Jędrzej Maksymilian, Wpływ sytuacji kryzysowych na stosunki cywilnoprawne. Warszawa: Wolters Kluwer, 2021.
- Księżak Paweł, Prawo spadkowe. Warszawa: Wolters Kluwer, 2017.
- Kucia Bartosz, „Przesłanka »istnienia obawy rychłej śmierci spadkodawcy« – uwagi de lege lata i de lege ferenda” Rejent, nr 12 (2012): 87-110.
- Kucia Bartosz, „Testament elektroniczny – aktualne tendencje w wybranych systemach prawnych”, [w:] Rozprawy z prawa prywatnego. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Wojciechowi Popiołkowi, red. Monika Jagielska, Ewa Rott-Pietrzyk, Maciej Szpunar. Warszawa: Wolters Kluwer, 2017.
- Osajda Konrad, „art. 952”, [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, red. serii Konrad Osajda, red. tomu Witold Borysiak. Warszawa: C.H. Beck, 2022. Legalis.
- Osajda Konrad, „art. 954”, [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, red. serii Konrad Osajda, red. tomu Witold Borysiak. Warszawa: C.H. Beck, 2022. Legalis.
- Osajda Konrad, „Wpływ rozwoju techniki na uregulowanie formy testamentu. Rozważania ‘de lege ferenda” Rejent, nr 5 (2010): 50-67.
- Piwowarski Andrzej, „Historyczne uregulowania dotyczące testamentów wojskowych przed wejściem w życie rozporządzenia Ministra Obrony Narodowej z dnia 30 stycznia 1965 r. w sprawie testamentów wojskowych” Roczniki Nauk Prawnych, nr 2 (2011): 149-160.
- Radziewicz Piotr, „Wzruszenie „domniemania konstytucyjności” aktu normatywnego przez Trybunał Konstytucyjnego” Przegląd Sejmowy, nr 5 (2008): 55-88.
- Rudnicki Jan, „Rola formy testamentu. Uwagi na tle porównawczym” Forum Prawnicze, nr 2 (2013): 35-44.
- Rudnicki Jan, „The Axiology of Military Wills” European Journal of Comparative Law and Governance, nr 2 (2015): 5-18.
- Rudnicki Jan, Testament żołnierski i testamenty wojskowe w europejskiej tradycji prawnej. Kraków: Wydawnictwo Od.Nowa, 2015.
- Rzewuski Maciej, „Testament sądowy – propozycja nowej formy rozrządzenia mortis causa” Rejent, nr 10 (2013): 120-124.
- Safjan Marek, „Prawo, wartości i demokracja” Chrześcijaństwo-Świat-Polityka, nr 1 (2008): 5-23.
- Seredyński Filip, „art. 600”, [w:] Obrona Ojczyzny. Komentarz, red. Hubert Królikowski. 1113-1117. Warszawa: Wolters Kluwer, 2023.
- Skowrońska-Bocian Elżbieta, Testament w prawie polskim. Warszawa: Lexis Nexis, 2004.
- Świrgoń-Skok Renata, „Wpływ nowych technologii na zagadnienie form testamentu w polskim prawie spadkowym” Zeszyty Prawnicze, z. 1 (2019): 135-151.
- Till Ernest, Prawo Prywatne Austriackie, t. VI, Wykład prawa spadkowego. Lwów: Główny Skład w Księgarni H. Altenberga, 1904.
- Trzewik Jacek, „O formie testamentu na tle regulacji rozporządzenia eIDAS” Państwo i Prawo, nr 10 (2019): 76-90.
- Trzewik Jacek, „Z rozważań nad koncepcją konstytucyjnego prawa dziedziczenia”, [w:] Państwo, konstytucja, prawo. Księga pamiątkowa poświęcona Sędziemu Trybunału Konstytucyjnego Profesorowi Henrykowi Ciochowi. Studia i Materiały Trybunału Konstytucyjnego, t. LX (2018): 443-470.
- Turłukowski Jarosław, Sporządzenie testamentu w praktyce. Warszawa: Lexis Nexis, 2009. Lex.
- Wiącek Marcin, „art. 92”, [w:] Konstytucja RP. Tom II. Komentarz do art. 87-243, red. Marek Safjan, Leszek Bosek. Warszawa: C. H. Beck, 2016. Legalis.
- Wójcik Sylwester, „O niektórych uregulowaniach w prawie spadkowym. Uwagi de lege ferenda”, [w:] Rozprawy prawnicze. Księga pamiątkowa Profesora Maksymiliana Pazdana, red. Leszek Ogiegło, Wojciech Popiołek, Maciej Szpunar. Kraków: Zakamycze, 2005.
- Załucki Mariusz, „art. 954”, [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, red. Mariusz Załucki. Warszawa: C. H. Beck, 2023. Legalis.
- Załucki Mariusz, „Współczesne tendencje rozwoju dziedziczenia testamentowego – czyli nie tylko o potrzebie wprowadzenia wideotestamentu do nowego kodeksu cywilnego” Roczniki Nauk Prawnych, nr 2 (2012): 23-52.
- Załucki Mariusz, Videotestament. Prawo spadkowe wobec nowych technologii. Warszawa: C. H. Beck, 2018.
- Zoll Fryderyk, Prawo rodzinne i spadkowe. Kraków: Towarzystwo Bibljoteki Słuchaczów Prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie, 1931.
Referencje
Babicka-Kłopotek Monika, „»Wytyczne« jako element upoważnienia do wydania rozporządzenia, na tle art. 92 Konstytucji RP” Przegląd Sejmowy, nr 3 (2006): 29-46.
Banaszak Bogusław, Prawo konstytucyjne. Warszawa: C. H. Beck, 2017.
Borysiak Witold, „Testamenty szczególne w formie ustnej w perspektywie porównawczej” Prawo w Działaniu, z. 27 (2016): 108-122.
Borysiak Witold, Przyszłość testamentów szczególnych w prawie polskim na tle porównawczym. Warszawa: Instytut Wymiaru Sprawiedliwości, 2021.
Gutowski Maciej, Piotr Kardas, „Domniemanie konstytucyjności a kompetencje sądów” Palestra, nr 5 (2016): 44-62.
Haberko Joanna, „art. 954”, [w:] Kodeks cywilny. Tom III. Komentarz. Art. 627-1088, red. Maciej Gutowski. Warszawa: C.H. Beck, 2022. Legalis.
Kondek Jędrzej Maksymilian, Wpływ sytuacji kryzysowych na stosunki cywilnoprawne. Warszawa: Wolters Kluwer, 2021.
Księżak Paweł, Prawo spadkowe. Warszawa: Wolters Kluwer, 2017.
Kucia Bartosz, „Przesłanka »istnienia obawy rychłej śmierci spadkodawcy« – uwagi de lege lata i de lege ferenda” Rejent, nr 12 (2012): 87-110.
Kucia Bartosz, „Testament elektroniczny – aktualne tendencje w wybranych systemach prawnych”, [w:] Rozprawy z prawa prywatnego. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Wojciechowi Popiołkowi, red. Monika Jagielska, Ewa Rott-Pietrzyk, Maciej Szpunar. Warszawa: Wolters Kluwer, 2017.
Osajda Konrad, „art. 952”, [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, red. serii Konrad Osajda, red. tomu Witold Borysiak. Warszawa: C.H. Beck, 2022. Legalis.
Osajda Konrad, „art. 954”, [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, red. serii Konrad Osajda, red. tomu Witold Borysiak. Warszawa: C.H. Beck, 2022. Legalis.
Osajda Konrad, „Wpływ rozwoju techniki na uregulowanie formy testamentu. Rozważania ‘de lege ferenda” Rejent, nr 5 (2010): 50-67.
Piwowarski Andrzej, „Historyczne uregulowania dotyczące testamentów wojskowych przed wejściem w życie rozporządzenia Ministra Obrony Narodowej z dnia 30 stycznia 1965 r. w sprawie testamentów wojskowych” Roczniki Nauk Prawnych, nr 2 (2011): 149-160.
Radziewicz Piotr, „Wzruszenie „domniemania konstytucyjności” aktu normatywnego przez Trybunał Konstytucyjnego” Przegląd Sejmowy, nr 5 (2008): 55-88.
Rudnicki Jan, „Rola formy testamentu. Uwagi na tle porównawczym” Forum Prawnicze, nr 2 (2013): 35-44.
Rudnicki Jan, „The Axiology of Military Wills” European Journal of Comparative Law and Governance, nr 2 (2015): 5-18.
Rudnicki Jan, Testament żołnierski i testamenty wojskowe w europejskiej tradycji prawnej. Kraków: Wydawnictwo Od.Nowa, 2015.
Rzewuski Maciej, „Testament sądowy – propozycja nowej formy rozrządzenia mortis causa” Rejent, nr 10 (2013): 120-124.
Safjan Marek, „Prawo, wartości i demokracja” Chrześcijaństwo-Świat-Polityka, nr 1 (2008): 5-23.
Seredyński Filip, „art. 600”, [w:] Obrona Ojczyzny. Komentarz, red. Hubert Królikowski. 1113-1117. Warszawa: Wolters Kluwer, 2023.
Skowrońska-Bocian Elżbieta, Testament w prawie polskim. Warszawa: Lexis Nexis, 2004.
Świrgoń-Skok Renata, „Wpływ nowych technologii na zagadnienie form testamentu w polskim prawie spadkowym” Zeszyty Prawnicze, z. 1 (2019): 135-151.
Till Ernest, Prawo Prywatne Austriackie, t. VI, Wykład prawa spadkowego. Lwów: Główny Skład w Księgarni H. Altenberga, 1904.
Trzewik Jacek, „O formie testamentu na tle regulacji rozporządzenia eIDAS” Państwo i Prawo, nr 10 (2019): 76-90.
Trzewik Jacek, „Z rozważań nad koncepcją konstytucyjnego prawa dziedziczenia”, [w:] Państwo, konstytucja, prawo. Księga pamiątkowa poświęcona Sędziemu Trybunału Konstytucyjnego Profesorowi Henrykowi Ciochowi. Studia i Materiały Trybunału Konstytucyjnego, t. LX (2018): 443-470.
Turłukowski Jarosław, Sporządzenie testamentu w praktyce. Warszawa: Lexis Nexis, 2009. Lex.
Wiącek Marcin, „art. 92”, [w:] Konstytucja RP. Tom II. Komentarz do art. 87-243, red. Marek Safjan, Leszek Bosek. Warszawa: C. H. Beck, 2016. Legalis.
Wójcik Sylwester, „O niektórych uregulowaniach w prawie spadkowym. Uwagi de lege ferenda”, [w:] Rozprawy prawnicze. Księga pamiątkowa Profesora Maksymiliana Pazdana, red. Leszek Ogiegło, Wojciech Popiołek, Maciej Szpunar. Kraków: Zakamycze, 2005.
Załucki Mariusz, „art. 954”, [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, red. Mariusz Załucki. Warszawa: C. H. Beck, 2023. Legalis.
Załucki Mariusz, „Współczesne tendencje rozwoju dziedziczenia testamentowego – czyli nie tylko o potrzebie wprowadzenia wideotestamentu do nowego kodeksu cywilnego” Roczniki Nauk Prawnych, nr 2 (2012): 23-52.
Załucki Mariusz, Videotestament. Prawo spadkowe wobec nowych technologii. Warszawa: C. H. Beck, 2018.
Zoll Fryderyk, Prawo rodzinne i spadkowe. Kraków: Towarzystwo Bibljoteki Słuchaczów Prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie, 1931.