Treść głównego artykułu

Abstrakt

W polskim systemie prawa testament wojskowy stanowi postać testamentu szczególnego. Dopuszczalność jego sporządzenia, warunkowana spełnieniem szeregu przesłanek formalnych, w tym podmiotowych i czasowych, znajduje swe ogólne umocowanie w przepisach art. 954 k.c. Zawarta w nim delegacja ustawowa została zrealizowana rozporządzeniem Ministra Obrony Narodowej z dnia 30 stycznia 1965 r. w sprawie testamentów wojskowych, wprowadzającym cztery formy testamentu wojskowego. Przyjęte ponad pół wieku temu przepisy nie przystają jednak do potrzeb współczesnego społeczeństwa, z tego też względu w ostatnim czasie przygotowany został rządowy projekt zmian prawa spadkowego, które odpowiadałyby aktualnym potrzebom społecznym oraz eliminowałyby lub co najmniej zmniejszały ryzyko negatywnych zdarzeń w obiegu prawnym. Krytyczna ocena tego projektu stanowi przedmiot rozważań niniejszego opracowania.

Słowa kluczowe

dziedziczenie, forma testamentu, testament wojskowy, kodeks cywilny inheritance, form of testament, military will, civil code

Szczegóły artykułu

Biogram autora

Tobiasz Serafin - podporucznik, referent prawny, Dowództwo 21 Brygady Strzelców Podhalańskich w Rzeszowie

ORCID: https://orcid.org/0000-0002-3880-2514

Referencje

  1. Babicka-Kłopotek Monika, „»Wytyczne« jako element upoważnienia do wydania rozporządzenia, na tle art. 92 Konstytucji RP” Przegląd Sejmowy, nr 3 (2006): 29-46.
  2. Banaszak Bogusław, Prawo konstytucyjne. Warszawa: C. H. Beck, 2017.
  3. Borysiak Witold, „Testamenty szczególne w formie ustnej w perspektywie porównawczej” Prawo w Działaniu, z. 27 (2016): 108-122.
  4. Borysiak Witold, Przyszłość testamentów szczególnych w prawie polskim na tle porównawczym. Warszawa: Instytut Wymiaru Sprawiedliwości, 2021.
  5. Gutowski Maciej, Piotr Kardas, „Domniemanie konstytucyjności a kompetencje sądów” Palestra, nr 5 (2016): 44-62.
  6. Haberko Joanna, „art. 954”, [w:] Kodeks cywilny. Tom III. Komentarz. Art. 627-1088, red. Maciej Gutowski. Warszawa: C.H. Beck, 2022. Legalis.
  7. Kondek Jędrzej Maksymilian, Wpływ sytuacji kryzysowych na stosunki cywilnoprawne. Warszawa: Wolters Kluwer, 2021.
  8. Księżak Paweł, Prawo spadkowe. Warszawa: Wolters Kluwer, 2017.
  9. Kucia Bartosz, „Przesłanka »istnienia obawy rychłej śmierci spadkodawcy« – uwagi de lege lata i de lege ferenda” Rejent, nr 12 (2012): 87-110.
  10. Kucia Bartosz, „Testament elektroniczny – aktualne tendencje w wybranych systemach prawnych”, [w:] Rozprawy z prawa prywatnego. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Wojciechowi Popiołkowi, red. Monika Jagielska, Ewa Rott-Pietrzyk, Maciej Szpunar. Warszawa: Wolters Kluwer, 2017.
  11. Osajda Konrad, „art. 952”, [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, red. serii Konrad Osajda, red. tomu Witold Borysiak. Warszawa: C.H. Beck, 2022. Legalis.
  12. Osajda Konrad, „art. 954”, [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, red. serii Konrad Osajda, red. tomu Witold Borysiak. Warszawa: C.H. Beck, 2022. Legalis.
  13. Osajda Konrad, „Wpływ rozwoju techniki na uregulowanie formy testamentu. Rozważania ‘de lege ferenda” Rejent, nr 5 (2010): 50-67.
  14. Piwowarski Andrzej, „Historyczne uregulowania dotyczące testamentów wojskowych przed wejściem w życie rozporządzenia Ministra Obrony Narodowej z dnia 30 stycznia 1965 r. w sprawie testamentów wojskowych” Roczniki Nauk Prawnych, nr 2 (2011): 149-160.
  15. Radziewicz Piotr, „Wzruszenie „domniemania konstytucyjności” aktu normatywnego przez Trybunał Konstytucyjnego” Przegląd Sejmowy, nr 5 (2008): 55-88.
  16. Rudnicki Jan, „Rola formy testamentu. Uwagi na tle porównawczym” Forum Prawnicze, nr 2 (2013): 35-44.
  17. Rudnicki Jan, „The Axiology of Military Wills” European Journal of Comparative Law and Governance, nr 2 (2015): 5-18.
  18. Rudnicki Jan, Testament żołnierski i testamenty wojskowe w europejskiej tradycji prawnej. Kraków: Wydawnictwo Od.Nowa, 2015.
  19. Rzewuski Maciej, „Testament sądowy – propozycja nowej formy rozrządzenia mortis causa” Rejent, nr 10 (2013): 120-124.
  20. Safjan Marek, „Prawo, wartości i demokracja” Chrześcijaństwo-Świat-Polityka, nr 1 (2008): 5-23.
  21. Seredyński Filip, „art. 600”, [w:] Obrona Ojczyzny. Komentarz, red. Hubert Królikowski. 1113-1117. Warszawa: Wolters Kluwer, 2023.
  22. Skowrońska-Bocian Elżbieta, Testament w prawie polskim. Warszawa: Lexis Nexis, 2004.
  23. Świrgoń-Skok Renata, „Wpływ nowych technologii na zagadnienie form testamentu w polskim prawie spadkowym” Zeszyty Prawnicze, z. 1 (2019): 135-151.
  24. Till Ernest, Prawo Prywatne Austriackie, t. VI, Wykład prawa spadkowego. Lwów: Główny Skład w Księgarni H. Altenberga, 1904.
  25. Trzewik Jacek, „O formie testamentu na tle regulacji rozporządzenia eIDAS” Państwo i Prawo, nr 10 (2019): 76-90.
  26. Trzewik Jacek, „Z rozważań nad koncepcją konstytucyjnego prawa dziedziczenia”, [w:] Państwo, konstytucja, prawo. Księga pamiątkowa poświęcona Sędziemu Trybunału Konstytucyjnego Profesorowi Henrykowi Ciochowi. Studia i Materiały Trybunału Konstytucyjnego, t. LX (2018): 443-470.
  27. Turłukowski Jarosław, Sporządzenie testamentu w praktyce. Warszawa: Lexis Nexis, 2009. Lex.
  28. Wiącek Marcin, „art. 92”, [w:] Konstytucja RP. Tom II. Komentarz do art. 87-243, red. Marek Safjan, Leszek Bosek. Warszawa: C. H. Beck, 2016. Legalis.
  29. Wójcik Sylwester, „O niektórych uregulowaniach w prawie spadkowym. Uwagi de lege ferenda”, [w:] Rozprawy prawnicze. Księga pamiątkowa Profesora Maksymiliana Pazdana, red. Leszek Ogiegło, Wojciech Popiołek, Maciej Szpunar. Kraków: Zakamycze, 2005.
  30. Załucki Mariusz, „art. 954”, [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, red. Mariusz Załucki. Warszawa: C. H. Beck, 2023. Legalis.
  31. Załucki Mariusz, „Współczesne tendencje rozwoju dziedziczenia testamentowego – czyli nie tylko o potrzebie wprowadzenia wideotestamentu do nowego kodeksu cywilnego” Roczniki Nauk Prawnych, nr 2 (2012): 23-52.
  32. Załucki Mariusz, Videotestament. Prawo spadkowe wobec nowych technologii. Warszawa: C. H. Beck, 2018.
  33. Zoll Fryderyk, Prawo rodzinne i spadkowe. Kraków: Towarzystwo Bibljoteki Słuchaczów Prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie, 1931.