Skip to main navigation menu Skip to main content Skip to site footer
logo czasopisma

Articles

No. 4 (42) (2022)

Eugeniusz Waśkowski and His Selected Views on the Codification of Law in Europe and Poland in the 19th and 20th Centuries (until 1939)

DOI
https://doi.org/10.36128/priw.vi42.448
Submitted
June 9, 2022
Published
2023-01-19 — Updated on 2023-01-25
Versions

Abstract

The author describes selected legal views and scientific theses of Eugeniusz Waśkowski. The article proves that Waśkowski based his academic considerations in civil law
development on theories drawn from French, German, and Austrian studies. To explain the principle of the autonomy of the parties of a legal relationship, which was guaranteed by European codes, he refers to the views of French lawyers. He explains the limitations of this principle based on the opinions of German science (neighborhood law) and of Joseph Charmont (the phenomenon of ,,socialization of law”). His works also addressed the issue of compiling
civil law in Russia, showing the reasons for the declining codification trend in that country in the 19th century. In the views on the codification of civil procedure in Europe and Poland, an essential element was that Waśkowski drew attention to creating a basic catalog of procedural rules and a ,,system of procedural rights”, derived from the theory of subjective rights.

References

  1. Bardach Juliusz, W obiektywie nauki i w lustrze pamięci (o uczonych, pisarzach i politykach XIX i XX wieku. Warszawa: C. H. Beck, 2004.
    Show in Google Scholar -->>
  2. Bokwa Krzysztof, „Św. Stefan, Tripartitum, konferencja judekskurialna – podstawy systemu prawa prywatnego na Słowacji do XX wieku” Internetowy Przegląd Prawniczy TBSP UJ, nr 3 (2018): 18-28.
    Show in Google Scholar -->>
  3. Dąbrowski Przemysław, Tradycja Wielkiego Księstwa Litewskiego a rzeczywistość. Myśl polityczno-prawna i działalność Tadeusza Wróblewskiego (1858-1925). Sopot: Arche, 2018.
    Show in Google Scholar -->>
  4. Falkowska Anna, Odpowiedzialność sprzedawcy z tytułu rękojmi za wady fizyczne rzeczy. Warszawa: Wolters Kluwer, 2010.
    Show in Google Scholar -->>
  5. Flin Piotr, Elena Panko, „Stopnie naukowe w carskiej Rosji” Prace Komisji Historii Nauki PAU, t. XIV (2015): 269-272.
    Show in Google Scholar -->>
  6. Giaro Tomasz, „Civilpolitik Petrażyckiego, czyli ideał miłości w Gospodarce zdecentralizowanej”, [w:] Leon Petrażycki i współczesna nauka prawa, red. Tomasz Giaro. 103-210. Warszawa: Wolters Kluwer, 2020.
    Show in Google Scholar -->>
  7. Górnicki Leonard, Prawo cywilne w pracach Komisji Kodyfikacyjnej Rzeczypospolitej Polskiej w latach 1919-1929.Wrocław: Kolonia Limited, 2002.
    Show in Google Scholar -->>
  8. Grabowska Anna, „Aleksander Lednicki (1866-1934) – zderzenie niezwykłej osobowości z systemem” Palestra, nr 4 (2021): 137-141.
    Show in Google Scholar -->>
  9. Hörner Hans, „Menger (von Wolfensgrün) Anton”, [w:] Österreichisches Biographisches Lexikon 1815–1950, t. 6, red. Eva Obermayer-Marnach. 220- 221. Wiedeń: Austriacka Akademia Nauk, 1976.
    Show in Google Scholar -->>
  10. Jaślikowski Marek, „Włodzimerz Spasowicz (1829-1906) w stulecie śmierci” Rocznik Wydziału Nauk Prawnych i Ekonomicznych KUL, t. II, z. 1 (2006): 201-249.
    Show in Google Scholar -->>
  11. Jużakow Siergiej, M. M. Speranskij: jego żizn i obszczestwiennaja diejatielnost. Biograficzeskij oczerk. Sankt Peterburg: Biograficzeskaja Biblioteka F. Pawlenkowa, 1861.
    Show in Google Scholar -->>
  12. Kessler Mario, „Between comunism and annti-communism: Franz Borkena”, [w:] German scholars in exile: new studies in intellectual history, red. Axel Fair-Schulz, Mario Kessler. 93-120. Plymouth: Lexington Books, 2011.
    Show in Google Scholar -->>
  13. Koranyi Karol, Powszechna historia państwa i prawa. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1966.
    Show in Google Scholar -->>
  14. Korf Modest, Żizn grafa Speranskogo. Sankt-Peterburg: Imperatoskaja Publicznaja Bibliotieka, 1861.
    Show in Google Scholar -->>
  15. Krzyżanowski Hieronim, Zasady postępowania sądowego cywilnego. Warszawa: Nakład Własny Autora, 1864.
    Show in Google Scholar -->>
  16. Lednicki Wacław, Pamiętniki, red. B. Świderski, t. II. Londyn: Wydawnictwo B. Świderskiego, 1967.
    Show in Google Scholar -->>
  17. Markiewicz Jerzy, „Kształtowanie się polskiego systemu prawa sądowego i jego twórcy w okresie międzywojennym 1919-1939 (wybrane zagadnienia)” Teka Komisji Prawniczej PAN Oddział w Lublinie, t. III (2010): 113-122.
    Show in Google Scholar -->>
  18. Motyka Krzysztof, Wpływ Leona Petrażyckiego na polską teorię i socjologię prawa. Lublin: Redakcja Wydawnictw Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 1993.
    Show in Google Scholar -->>
  19. Paletschek Sylvia, Die permanente Erfindung einer Tradition. Die Unniversität Tübingen im Kaiserreich und in der Weimarer Republik. Stuttgart: Franz Steiner Verlag Stuttgart, 2001.
    Show in Google Scholar -->>
  20. Pietrzykowski Krzysztof, „Teoria wykładni prawa cywilnego według Eugeniusza Waśkowskiego” Studia Iuridica, t. LXX (2017): 179-190.
    Show in Google Scholar -->>
  21. Przeniosło Małgorzata, „Profesorowie Wydziału Prawa i Nauk Społecznych Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie 1919-1939” Kwartalnik Historii Nauki i Techniki, nr 2 (2016): 7-32.
    Show in Google Scholar -->>
  22. Redzik Adam, „Eugeniusz Waśkowski (1866-1942). W siedemdziesięciolecie śmierci wybitnego uczonego i adwokata” Palestra, nr 9-10 (2012): 255-267.
    Show in Google Scholar -->>
  23. Schneider Karsten, „Dr Jakob Weismann, Prof. in Greifswald, Lehrbuch des deutschen Zivilprozessrechts. I. Bd. Stuttgart, F. Enke, 1903” Archivs öfentlichen Rechts, nr 1 (1905): 134-136.
    Show in Google Scholar -->>
  24. Socka Izabela, „Absolwenci oraz wykładowcy Uniwersytetu Noworosyjskiego w Odessie w XIX i na początku XX wieku w polskiej historiografii ostatnich trzech dekad” Echa Przeszłości, nr XVI (2015): 141-149.
    Show in Google Scholar -->>
  25. Sójka-Zielińska Katarzyna, Historia prawa. Warszawa: Lexis Nexis, 2011.
    Show in Google Scholar -->>
  26. Sójka-Zielińska Katarzyna, Wielkie kodyfikacje cywilne. Historia i współczesność. Warszawa: Liber, 2009.
    Show in Google Scholar -->>
  27. Spencer Arthur, „Editorial preface to this volume”, [w:] Modern French legal philosophy, red. Alfred Fouillee, Joseph Charmont, Leon Duguit, Rene Demogue. xxix-liv. Boston: The Boston Book Company, 1916.
    Show in Google Scholar -->>
  28. Szpoper Dariusz, „Rada Państwa (1810-1917). Od subsydiarnego organu władzy rosyjskich imperatorów do izby wyższej parlamentu” Opolskie Studia Administracyjno-Prawne, nr 2 (2016): 91-117.
    Show in Google Scholar -->>
  29. Szpoper Dariusz, „Wstęp”, [w:] Włodzimierz Spasowicz, Liberalizm i narodowość. Wybór pism, red. Michał Jaskólski, Jacek Kloczkowski, Miłowit Kuniński, Ryszard Legutko, Jacek Majchrowski, Tomasz Merta, Bogdan Szlachta. vii-xxii. Kraków: Ośrodek Myśli Politycznej, 2010.
    Show in Google Scholar -->>
  30. Tarkowski Mikołaj, „Nauka i nauczanie prawa cywilnego materialnego i formalnego na Uniwersytecie Stefana Batorego w Wilnie (1919-1939)”, [w:] Historia testis temporum, lux veritastis, vita memoriae nuntia vetustatis. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Włodzimierzowi Kaczorowskiemu, red. Ewa Kozerska, Marek Maciejewski, Piotr Stec. 559-572. Opole: Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego, 2015.
    Show in Google Scholar -->>
  31. Tarkowski Mikołaj, „Spółka akcyjna w poglądach prawniczych Gabriela Szerszeniewicza (1863-1912). Przyczynek do historii prawa handlowego w Imperium Rosyjskim”, [w:] Kształtowanie się spółki akcyjnej a doświadczenia polskie, red. Marek Michalski. 105-125. Warszawa: C. H. Beck, 2020.
    Show in Google Scholar -->>
  32. Tarkowski Mikołaj, Wydział Prawa i Nauk Społecznych Uniwersytetu Stefana Batorego w Polsce w latach 1919-1939. Gdańsk: Wydawnictwo Gdańskiej Szkoły Wyższej, 2015.
    Show in Google Scholar -->>
  33. Veress Emőd, „Projekt węgierskiego Kodeksu prawa prywatnego z 1928 r. – znaczenie z perspektywy historycznoprawnej” Krytyka Prawa. Niezależne studia nad prawem, nr 4 (2020): 178-199. https://doi.org/10.7206/kp.2080-1084.416.
    Show in Google Scholar -->>
  34. Waśkowski Eugeniusz, Istota czynności procesowych. Warszawa: s.n., 1938.
    Show in Google Scholar -->>
  35. Waśkowski Eugeniusz, Prawo cywilne. Część ogólna. Skrypt wg. wykładów prof. dra E. Waśkowskiego. Wilno: Sekcja Wydawnicza Koła Prawników Studentów USB, 1934.
    Show in Google Scholar -->>
  36. Waśkowski Eugeniusz, Prof. Gabriel Szerszeniewicz (z powodu 25-lecia od dnia śmierci). Warszawa: Wydawnictwo Palestry, 1938.
    Show in Google Scholar -->>
  37. Waśkowski Eugeniusz, Przyznanie stron w procesie cywilnym. Z powodu projektu polskiej procedury cywilnej. Wilno: s.n., 1927.
    Show in Google Scholar -->>
  38. Waśkowski Eugeniusz, Rozwój ustawodawstwa cywilnego w XIX wieku. Wilno: Wydawnictwo Księgarni Józefa Zawadzkiego w Wilnie, 1925.
    Show in Google Scholar -->>
  39. Waśkowski Eugeniusz, System procesu cywilnego. Wstęp teoretyczny. Zasady racjonalnego ustroju sądów i procesu cywilnego. Wilno: s.n., 1932.
    Show in Google Scholar -->>
  40. Waśkowski Eugeniusz, Teoria wykładni prawa cywilnego. Metodologia dogmatyki cywilistycznej w zarysie. Warszawa: Izba Adwokacka w Warszawie, 1936.
    Show in Google Scholar -->>
  41. Zaorski Krzysztof, „Udział Bronisława Hełczyńskiego w pracach Komisji Kodyfikacyjnej Rzeczypospolitej Polskiej” Miscellanea Historico-Iuridica, z. 1 (2018): 309-344. https://doi.org/10.15290/mhi.2018.17.01.17.
    Show in Google Scholar -->>
  42. Zieliński Marcin, „Gabriel Szerszeniewicz (1863-1912) – jego życie i pogląd na kwestię poszanowania prawa. W związku ze stuleciem śmierci” Palestra, nr 1-2, (2012): 234-242.
    Show in Google Scholar -->>
  43. Żukowski Przemysław, „Uniwersytet Stefana Batorego w Wilnie w latach 1929-1939 we wspomnieniach Jana Wilczyńskiego” Archiwum Emigracji. Studia – Szkice – Dokumenty, z. 1-2 (2018/2019): 137-169. https://doi.org/10.12775/AE.2018-2019.010.
    Show in Google Scholar -->>

Downloads

Download data is not yet available.