Skip to main navigation menu Skip to main content Skip to site footer
logo czasopisma

Articles

No. 3 (41) (2022)

On the Need to Reform the Institution of Unworthiness of Inheritance in the Light of Ministry of Justice Suggestions

DOI
https://doi.org/10.36128/priw.vi41.501
Submitted
August 19, 2022
Published
2022-10-20

Abstract

Failure to fulfill family obligations concerning the testator may be the reason for exclusion from inheritance according to the rules constituting the unworthiness of inheritance. Only if it is a spe-
cial type of tortious act and intentional crime committed by the successor against the testator it will be qualified by the Civil Court as a serious crime according to Article 928 § 1 p. 1 Civil Code. That admissibility of applying these rules to the unworthiness of inheritance depends on the evaluations by the criminal law standards and may lead to conclusions that are difficult to accept. First of all, intentional behaviours with the ill will of the successor do not always fulfil the statutory criteria of a special type of tortious act, especially concerning such crimes against the family and care as qualified non-alimentation (art. 209 § 1a Penal Code) or abandoning (art. 210 Penal Code). Second, to qualify these crimes as serious ones may be impossible because of too low a statutory threat. At the same time failure to fulfil the family obligation, especially concerning minors, should be stigmatized both from a moral and legal point of view and result not only in immaterial consequences but also in the loss of property, including inheritance. Especially a juvenile heir has no opportunity to sanction, including disinheritance and exclusion from inheritance according to negative will, behaviours of his statutory heirs in case of persistent failure to fulfil family obligations. De lege lata the only institution that can be useful in such a case is the unworthiness of inheritance. Because of its limited application resulting from the closed catalogue of causes a new solution should sanction undignified behaviours of heirs against testators like failure to fulfill family obligations, irrespective of legal admissibility of disinheritance by testators. It is crucial that regulations on the unworthiness of inheritance could prevent cases in which common
sense of justice would be violated because of the established  order of inheritance.

References

  1. Bereżnicki Michał, „Przestępstwo uchylania się od obowiązku alimentacyjnego w kodeksie karnym z 1969 r.” Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny, nr 4 (1971): 51-59.
  2. Borysiak Witold, „art. 928.”, [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, red. Witolt Borysiak. Legalis: C. H. Beck, 2022.
  3. Ciszewski Jerzy, Jakub Knabe. „art. 928.”, [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, red. Jerzy Ciszewski, Warszawa: Lexis Nexis, 2013.
  4. Długoszewska Iwona, Przesłanki oraz skutki ograniczenia i pozbawienia władzy rodzicielskiej. Warszawa: Lexis Nexis, 2012.
  5. Duda Adrian, Dominika Sokołowska, „Nowe granice kryminalizacji przestępstwa niealimentacj oraz mechanizmy redukcji karania według znowelizowanego brzmienia art. 209 k.k.” Czasopismo Prawa Karnego i Nauk Penalnych, nr 4 (2017): 27-50.
  6. Goettel Mieczysław, „Pozbawienie praw rodzicielskich w polskim kodeksie karnym” Nowe Prawo, nr 7-8 (1978): 1077-1089.
  7. Gwiazdomorski Jan, Prawo spadkowe. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1959.
  8. Haberko Joanna, Robert Zawłocki, „Prawnospadkowe konsekwencje popełnienia przestępstwa” Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny, z. 1 (2014): 29-42.
  9. Holewińska-Łapińska Elżbieta, „Orzecznictwo w sprawach o pozbawienie władzy rodzicielskiej”, [w:] Prawo w działaniu, t. XIV, Sprawy cywilne, red. Elżbieta Holewińska-Łapińska. 27-76. Warszawa: Wolters Kluwer, 2013.
  10. Hypś Sławomir, „art. 209”, [w:] Kodeks karny. Komentarz, red. Alicja Grześkowiak, Krzysztof Wiak. Warszawa: C. H. Beck, 2012.
  11. Jagielski Kazimierz, „Istota i treść władzy rodzicielskiej” Studia Cywilistyczne, t. III (1963): 97-161.
  12. Jodłowski Jan, „art. 209”, [w:] Kodeks karny. Część szczególna, t. II, Komentarz do art. 117-211a, red. Włodzimierz Wróbel, Andzrej Zoll. Warszawa: Wolters Kluwer 2017.
  13. Kłak Czesław Paweł, „Glosa do wyroku Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 14 czerwca 2001r., sygn. I ACa 262/00” Orzecznictwo Sądów
  14. Apelacyjnych, nr 9 (2005): 81-90.
  15. Konarska-Wrzosek Violetta, „Pozbawienie lub ograniczenie praw rodzicielskich lub opiekuńczych”, [w:] System prawa karnego, t. VI, Kary i środki karne. Poddanie sprawcy próbie, red. Mirosława Melezini. Legalis: C. H. Beck, 2010.
  16. Kosonoga Jacek, „art. 209”, [w:] Kodeks karny. Komentarz, red. Ryszard Stefański. Warszawa: C. H. Beck, Legalis 2012.
  17. Kremis Józef, „art. 928”, [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, red. Edward Gniewek, Piotr Machnikowski. Legalis: C. H. Beck, 2021.
  18. Księżak Paweł, Zachowek w polskim prawie spadkowym. Warszawa: Lexis Nexis, 2012.
  19. Kuźmicka-Sulikowska Joanna, „Popełnienie przestępstwa jako przyczyna niegodności dziedziczenia w polskim prawie spadkowym” Wrocławsko-Lwowskie Zeszyty Prawnicze, nr 8 (2017): 137-152.
  20. Małecki Mikołaj, „Przestępstwo niealimentacji w perspektywie zmian (uwagi do rządowego projektu nowelizacji art. 209 k.k. z 28 października 2016 r.)” Czasopismo Prawa Karnego i Nauk Penalnych, z. 4 (2016): 35-61.
  21. Marek Andrzej, „art. 7.”, [w:] Kodeks karny. Komentarz, LEX 2010.
  22. Meszorer Albert, [w:] Materiały dyskusyjne do Projektu Kodeksu cywilnego Rzeczypospolitej Ludowej. Materiały z sesji naukowej 8-10 grudnia 1954 r., red. Jan Wasilkowski. Warszawa: Wydawnictwo Prawnicze, 1955.
  23. Niedośpiał Michał, „Glosa do wyroku Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 14 czerwca 2001r., sygn. I ACa 262/00” Orzecznictwo Sadów Apelacyjnych, nr 8 (2006): 76-88.
  24. Niezbecka Elżbieta, „art. 928.”, [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, t. IV, Spadki, red. Andrzej Kidyba. Warszawa: LEX a Waolters Kluwer business, 2015.
  25. Pazdan Maksymilian, „art. 928.”, [w:] Kodeks cywilny, t. II, Komentarz do art. 450-1088, red. Krzysztof Pietrzykowski. Legalis: C. H. Beck, 2021.
  26. Piątowski Józef Stanisław, Hanna Witczak, Agnieszka Kawałko, „Dziedziczenie ustawowe”, [w:] System prawa prywatnego, t. X, Prawo spadkowe, red. Bogudar Kordasiewicz. 213-330. Warszawa: C. H. Beck, 2015.
  27. Piątowski Józef Stanisław, Hanna Witczak, Agnieszka Kawałko, „Spadek. Ogólna problematyka dziedziczenia”, [w:] System prawa prywatnego, t. X, Prawo spadkowe, red. Bogudar Kordasiewicz. 67-212. Warszawa: C. H. Beck, 2015.
  28. Pietrzykowski Krzysztof, „art. 111.”, [w:] Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Komentarz, red. Krzysztof Pietrzykowski. Legalis: C. H. Beck, 2020.
  29. Pohl Łukasz, „Zakres i skutki depenalizacji wywołanej nowelizacją przepisu określającego znamiona przestępstwa nie alimentacji” Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny, z. 4 (2017): 87-94.
  30. Polińska Aleksandra, „Przestępstwo uchylania się od alimentów po ostatniej nowelizacji” Palestra, nr 5 (2018): 41-50.
  31. Przybyłowski Kazimierz, „Notka do uchwały SN z dnia 10 września 1958 r. (3 CO 16/58)” Orzecznictwo Sądów Polskich i Komisji Arbitrażowych, nr 5 (1959): 244-245.
  32. Rypiński Aleksander, „Przestępstwo uchylania się od obowiązku alimentacyjnego (art. 186 k.k.)” Nowe Prawo, nr 3 (1972): 458-465.
  33. Skowrońska Elżbieta, „Przegląd orzecznictwa z zakresu prawa spadkowego (za lata 1989–1990)” Przegląd Sądowy, nr 9 (1992): 47-66.
  34. Skowrońska-Bocian Elżbieta, Jacek Wierciński, „art. 928.”, [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, t. IV, red. Jacek Gudowski. 60-73. Warszawa: Wolters Kluwer, 2017).
  35. Strzebińczyk Jerzy, „Pozbawienie władzy rodzicielskiej” Acta Universitatis Wratislaviensis. Prawo, nr 308 (2009): 475-495.
  36. Strzebińczyk Jerzy, „Władza rodzicielska”, [w:] System prawa prywatnego, t. XII, Prawo rodzinne i opiekuńcze, red. Tadeusz Smyczyński. Warszawa: C. H. Beck, 2011.
  37. Sylwestrzak Anna, „art. 928.”, [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, red. Małgorzata Balwicka-Szczyrba, Anna Sylwestrzak. Warszawa: Wolters Kluwer, 2022.
  38. Szaciński Michał, „Przesłanki niegodności według prawa spadkowego zunifikowanego oraz znaczenie orzeczenia sądowego ustalającego niegodność” Nowe Prawo, nr 2 (1954): 39-42.
  39. Szpunar Adam, „Z problematyki niegodności dziedziczenia” Nowe Prawo, nr 2 (1981): 21-33.
  40. Wąsek Andrzej, Jarosław Warylewski, „art. 209”, [w:] Kodeks karny. Część szczególna, t. I, Komentarz do artykułów 117-221, red. Andrzej Wąsek, Robert Zawłocki. Warszawa: C. H. Beck, 2010.
  41. Wierciński Jacek, „O przestępstwie jako przyczynie niegodności dziedziczenia” Kwartalnik Prawa Prywatnego, nr 2 (2010): 555-569.
  42. Wierciński Jacek, „Uwagi o teoretycznych założeniach dziedziczenia ustawowego” Studia Prawa Prywatnego, nr 2 (2009): 79-92.
  43. Witczak Hanna, „art. 928.”, [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, t. IV, Spadki, red. Magdalena Habdas, Mariusz Fras. 128-173. Warszawa: Wolters Kluwer, 2019.
  44. Witczak Hanna, „Skutki wyłączenia od dziedziczenia” Rejent, nr 3 (2009): 73-96.
  45. Witczak Hanna, „The Legal Status of Minor Testator’s Parents Deprived of Parental Authority in Intestate Succession. Some Remarks on the Solutions in Polish, Russian, and Italian law” Review of European and Comparative Law, nr 4 (2021): 107-134.
  46. Witczak Hanna, Wyłączenie od dziedziczenia na mocy orzeczenia sądu. Warszawa: Lexis Nexis, 2013.
  47. Wolak Grzegorz, „O wydziedziczeniu z powodu uporczywego niedopełniania obowiązków rodzinnych względem spadkodawcy” Studia Prawnicze KUL, nr 3 (2020): 355-374.
  48. Załucki Mariusz, Wydziedziczenie w prawie polskim na tle porównawczym. Warszawa: Wolters Kluwer, 2010.
  49. Zrałek Jacek, „Niegodność dziedziczenia – uwagi de lege ferenda” Rejent, nr 2 (2006): 203-217.

Downloads

Download data is not yet available.