Przejdź do głównego menu Przejdź do sekcji głównej Przejdź do stopki

Artykuły

Nr 2 (36) (2021)

Projekt kodeksu karnego PRL z 1963 r. w świetle dokumentów Służby Bezpieczeństwa

DOI
https://doi.org/10.36128/priw.vi36.250
Przesłane
30 stycznia 2021
Opublikowane
21.07.2021

Abstrakt

Od 1956 r. trwały prace Komisji Kodyfikacyjnej nad projektem kodeksu karnego. Projekt powstawał w 10-osobowym zespole, składającym się z naukowców oraz praktyków.  Stopniowe odejście od liberalnego kursu politycznego spowodowało, że niektórzy członkowie zespołu utracili zaufanie władz komunistycznych. Zostali oni poddani inwigilacji ze strony Służby Bezpieczeństwa (SB). Jej raporty dostarczają danych o końcowym etapie prac nad projektem. Wynika z nich, że profesor Jerzy Sawicki, przewodniczący zespołu, podejrzewany o szpiegostwo i sympatie syjonistyczne, próbował ocalić projekt przed całkowitym odrzuceniem. Wykorzystywał do tego celu  swoje kontakty w obozie władzy. Inwigilowany był również członek zespołu Włodzimierz Winawer. Ostatecznie projekt został odrzucony. Zarzucono mu „nowinkarstwo” oraz to, że nie był konsultowany z kierownictwem aparatu PZPR. Ukrytym powodem był jednak brak zaufania władz do twórców projektu.

Prezentowany na końcu tekstu tajny dokument SB przedstawia okoliczności prac nad ostatecznym tekstem projektu.

Bibliografia

  1. Andrejew Igor, Gustaw Auscaler, Włodzimierz Winawer, „Przestępstwo zdrady ojczyzny w świetle Konstytucji Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej” Wojskowy Przegląd Prawniczy nr 2 (1953): 127-152.
    Obejrzyj w Google Scholar -->>
  2. Andrejew Igor, Leszek Lernell, Jerzy Sawicki, Prawo karne Polski Ludowej, Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Sprawiedliwości, 1954.
    Obejrzyj w Google Scholar -->>
  3. Andrejew Igor, Nowy kodeks karny. Z rozważań nad projektem, Warszawa: Wydawnictwo Prawnicze, 1963.
    Obejrzyj w Google Scholar -->>
  4. Bereza Arkadiusz, „Prokuratura Sądu Najwyższego w latach 1945-1950”, [w:] Regnare. Gubernare. Administrare. Z dziejów administracji, sądownictwa i nauki prawa. Prace dedykowane Profesorowi Jerzemu Malcowi z okazji 40-lecia pracy naukowej, red. St. Grodziski, A. Dziadzio, 135-152. Kraków: Oficyna Wydawnicza AFM, 2012.
    Obejrzyj w Google Scholar -->>
  5. Berger-Pleńska Danuta, „Plon dyskusji nad projektem kodeksu karnego” Problemy Kryminalistyki, nr 44-45 (1963): 487-503.
    Obejrzyj w Google Scholar -->>
  6. Cyprian Tadeusz, „Tabor – życie – odpowiedzialność” Trybuna Ludu, nr 32 (02.02.1963): 4.
    Obejrzyj w Google Scholar -->>
  7. Fajst Michał, „Jerzy Sawicki (1910-1967)”, [w:] Profesorowie Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego 1808-2008, red. Grażyna Bałtruszajtys. 254-255. Warszawa: Wydawnictwo Prawnicze Lexis Nexis, 2008.
    Obejrzyj w Google Scholar -->>
  8. Fiedorczyk Piotr, „Dylematy socjalistycznego kodyfikatora. Dokument o pracach Komisji Kodyfikacyjnej w latach 1956-1958” Miscellanea
    Obejrzyj w Google Scholar -->>
  9. Historico-Iuridica, t. VIII (2009): 259-267. https://doi.org/10.15290/mhi.2009.08.15.
    Obejrzyj w Google Scholar -->>
  10. Fiedorczyk Piotr, Unifikacja i kodyfikacja prawa rodzinnego w Polsce (1945-1964). Białystok: Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, 2014.
    Obejrzyj w Google Scholar -->>
  11. Flatau-Kowalska Aleksandra, Środki zabezpieczające w prawie karnym. Warszawa: Wydawnictwo Prawnicze, 1955.
    Obejrzyj w Google Scholar -->>
  12. Karpiński Jakub, Portrety lat. Polska w odcinkach 1944-1988. Warszawa: Wszechnica Społeczno-Polityczna, 1989.
    Obejrzyj w Google Scholar -->>
  13. Kubicki Leszek, „Włodzimierz Winawer” Gazeta Wyborcza Stołeczna 19 kwietnia 2007. https://pressreader.com/article/281741264977945.
    Obejrzyj w Google Scholar -->>
  14. Kulecka Alicja, Rutkowski Tadeusz Paweł, Oczami agenta. Środowiska naukow i archiwalne w doniesieniach TW „Zyg” – Zygmunta Kolankowskiego. Warszawa: Wydawnictwo Neriton, 2012.
    Obejrzyj w Google Scholar -->>
  15. Lityński Adam, O prawie i sądach początków Polski Ludowej. Białystok: Temida 2, 1999.
    Obejrzyj w Google Scholar -->>
  16. Maksimiuk Diana, Rok 1956 w Polsce. Sądy prokuratura, prawo karne. Białystok: Instytut Pamięci Narodowej, 2016.
    Obejrzyj w Google Scholar -->>
  17. Melezini Mirosława, Punitywność wymiaru sprawiedliwości karnej w Polsce XX wieku. Białystok: Temida 2, 2003.
    Obejrzyj w Google Scholar -->>
  18. Miedziński Ziemowit, Tryumf czerwonych miernot. Pseudointeligenci w akademiach PRL. Wrocław: Wydawnictwo Wektory, 2017.
    Obejrzyj w Google Scholar -->>
  19. Mołdawa Tadeusz, Ludzie władzy 1944-1991. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1991.
    Obejrzyj w Google Scholar -->>
  20. Pakier Paulina, „Prasa frontowa Ludowego Wojska Polskiego w latach 1943-1945” Rocznik Historii Czasopiśmiennictwa Polskiego, nr 2 (1967): 126-154.
    Obejrzyj w Google Scholar -->>
  21. Papierkowski Zdzisław, „Projekt kodeksu karnego: niektóre zagadnienia z dziedziny kary” Palestra nr 7/4 (1963): 38-45.
    Obejrzyj w Google Scholar -->>
  22. Papierkowski Zdzisław, „Projekt kodeksu karnego” Prawo Kanoniczne 1962, nr 3-4 (1962): 243-284.
    Obejrzyj w Google Scholar -->>
  23. Ratajczak Aleksander, „Rozwój i kodyfikacja prawa karnego w okresie trzydziestolecia Polski Ludowej” Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny, z. 1 (1975): 19-33.
    Obejrzyj w Google Scholar -->>
  24. Raviv Dan, Yossi Melman, Szpiedzy Mosadu i tajne wojny Izraela. Wołowiec: Wydawnictwo Czarne, 2017.
    Obejrzyj w Google Scholar -->>
  25. Rusiniak-Karwat Martyna, „Biogram Krystyny Winawer”. https://marzec1968.sztetl.org.pl/biogram/sachs-winawer-vinaver-krystyna/.
    Obejrzyj w Google Scholar -->>
  26. Szczygieł Tomasz, „Przestępstwo zdrady ojczyzny jako problem kodyfikacji prawa karnego materialnego Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej” Z Dziejów Prawa, t. XII (2019): 913-932. https://doi.org/10.31261/ZDP.2019.20.51.
    Obejrzyj w Google Scholar -->>
  27. Szumiłło Mirosław, Roman Zambrowski 1909-1977. Warszawa: Instytut Pamięci Narodowej, 2014.
    Obejrzyj w Google Scholar -->>
  28. Szwagrzyk Krzysztof, Prawnicy czasu bezprawia. Sędziowie i prokuratorzy wojskowi w Polsce 1944-1956. Kraków: Towarzystwo Naukowe Societas Vistulana; Wrocław: Instytut Pamięci Narodowej, 2005.
    Obejrzyj w Google Scholar -->>
  29. Tyszkiewicz Leon, „Projekt kodeksu karnego z 1963 roku na tle ewolucji polskiego prawa karnego w XX wieku”, [w:] O prawie i jego dziejach księgi dwie. Studia ofiarowane Profesorowi Adamowi Lityńskiemu w czterdziestopięciolecie pracy naukowej i siedemdziesięciolecie urodzin, Księga II, red. Marian Mikołajczyk et al. 723-735. Białystok-Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, 2010.
    Obejrzyj w Google Scholar -->>
  30. Wąsowicz Marek, „Jerzy Sawicki”, [w:] Polski Słownik Biograficzny, t. XXXV. 318-321. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich – Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, 1994.
    Obejrzyj w Google Scholar -->>

Pobrania

Brak dostępnych danych do wyświetlenia.