Treść głównego artykułu

Abstrakt

Prawo petycji stanowi konstytucyjne prawo polityczne przyznane każdemu w celu ochrony własnych praw i wolności oraz zapewnienia możliwości uczestniczenia w życiu publicznym poprzez kierowanie do organów władzy publicznej postulatów, wniosków, uwag, spostrzeżeń, czy też skarg lub innych form krytyki. Tak postrzegane prawo stanowi jeden z istotnych elementów partycypacji społecznej, szczególnie wartościowej na szczeblu administracji samorządowej. Analiza obowiązujących przepisów prawa wskazuje na tendencje zmierzającą w kierunku tworzenia rozwiązań prawnych stanowiących swoistego rodzaju uszczegółowienie prawa petycji w wybranych obszarach, czy też dziedzinach aktywności administracji (inicjatywa uchwałodawcza, inicjatywa lokalna, uwagi i wnioski w procedurach planistycznych, udział społeczeństwa w ochronie środowiska). Jednocześnie brak adekwatnych do potrzeb samorządu terytorialnego rozwiązań proceduralnych umożliwiających realne i sprawne rozpatrywanie zgłaszanych petycji, skarg i wniosków, opartych na przepisach ogólnych (ustawa o petycjach, kpa), osłabia rangę analizowanej instytucji prawnej, prowadząc do jej marginalizacji, czy wręcz bagatelizowania.

Słowa kluczowe

prawo petycji, petycje, skargi, wnioski, samorząd terytorialny petition law, petitions, complaints, applications, local government

Szczegóły artykułu

Referencje

  1. Banaszak Bogusław, Petycja, [w:] Encyklopedia prawa, red. Urszula Kalina-Prasznic. 543.Warszawa: C. H. Beck, 2007.
  2. Konstytucje Rzeczypospolitej oraz komentarz do Konstytucji RP z 1997 r. Wrocław: Kolonia Limited, 1998.
  3. Adamiak Barbara, Janusz Borkowski, Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz. Warszawa: C. H. Beck, 2012.
  4. Brzezińska-Rawa Anna, Spójność i ciągłość podstawowych aktów planowania przestrzennego gminy. Aspekty prawne. Toruń: TNOiK, 2019.
  5. Dyś Iwona, „Petycja jako fundament społeczeństwa obywatelskiego”, [w:] Teoretyczne i praktyczne aspekty realizacji prawa petycji, red. Ryszard Balicki, Mariusz Jabłoński. 291-302. Wrocław: E-Wydawnictwo. Prawnicza i Ekonomiczna Biblioteka Cyfrowa. Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytetu Wrocławskiego, 2015.
  6. Działocha Kazimierz, „Prawo petycji w obowiązującym ustawodawstwie i proponowane kierunki zmian”, [w:] Prawo petycji w ustawodawstwie polskim. Opinie i Ekspertyzy, OE-85. 1-8. Warszawa: Kancelaria Senatu, 2008.
  7. Fleszer Dorota, „Inicjatywa lokalna jako forma realizacji zadania publicznego” Samorząd Terytorialny, nr 6 (2019): 39-47.
  8. Galster Jan, Dorota Lis-Staranowicz, „Zakres podmiotowy prawa do petycji w Polsce i w Unii Europejskiej. Przyczynek do dyskusji” Przegląd Sejmowy, nr 3 (2018): 59-77.
  9. Jabłoński Mariusz, Justyna Węgrzyn. „Prawo petycji jako prawo polityczne” [w:] Teoretyczne i praktyczne aspekty realizacji prawa petycji, red. Ryszard Balicki, Mariusz Jabłoński. 243-258. Wrocław: E-Wydawnictwo. Prawnicza i Ekonomiczna Biblioteka Cyfrowa. Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytetu Wrocławskiego, 2015.
  10. Hrynicki Wojciech Mateusz, Skargi, wnioski, petycje i inne interwencje obywatelskie. Warszawa: Wolters Kluwer, 2022.
  11. Korczak Jerzy, „Pozyskiwanie i umacnianie zaufania do władz publicznych przez współadministrowanie”, [w:] Sprawiedliwość i zaufanie do władz publicznych w prawie administracyjnym, red. Małgorzata Stahl, Michał Kasiński, Katarzyna Wlaźlak. 98-114. Warszawa: Wolters Kluwer, 2015.
  12. Korczak Jerzy, „Wybrane zagadnienia postępowania wnioskowo-skargowego przed organami stanowiącymi jednostek samorządu terytorialnego”, [w:] Kodyfikacja postępowania administracyjnego na 50-lecie K.P.A., red. Janusz Niczyporuk. 371-390. Lublin: Wydawnictwo WSPA, 2010.
  13. Korzeniowska-Polak Agnieszka, „Organy stanowiące jednostek samorządu terytorialnego jako podmioty rozpatrujące skargi, wnioski i petycje – postulaty de lege ferenda” Samorząd Terytorialny, nr 1-2 (2021): 139-150.
  14. Korzeniowska-Polak Agnieszka, „Skargi i wnioski jako źródła informacji o organach jednostek samorządu terytorialnego”, [w:] Zarządzanie publiczne. Funkcjonowanie jednostek samorządu terytorialnego w aspekcie wielowymiarowym, red. Agnieszka Kołodziejska, Agnieszka Korzeniowska-Polak. 9-22. Łódź-Warszawa: Wydawnictwo Społecznej Akademii Nauk, 2017.
  15. Korzeniowska-Polak Agnieszka, „Zasada niekonkurencyjności postępowania orzeczniczego oraz postępowania w sprawie skarg, wniosków i petycji”, [w:] Wzorce i zasady działania współczesnej administracji publicznej, red. Barbara Jaworska-Dębska, Przemysław Kledzik, Janusz Sługocki. 653-669. Warszawa: Wolters Kluwer, 2020.
  16. Kuczma Paweł, „Prawo petycji”, [w:] Realizacja i ochrona konstytucyjnych wolności i praw jednostki w polskim porządku prawnym, red. Mariusz Jabłoński. 501-512. Wrocław: E-Wydawnictwo. Prawnicza i Ekonomiczna Biblioteka Cyfrowa. Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytetu Wrocławskiego, 2014.
  17. Masternak-Kubiak Małgorzata, Paweł Kuczma, „Prawo petycji jako publiczne prawo podmiotowe (aspekt podmiotowy i przedmiotowy)”, [w:] Teoretyczne i praktyczne aspekty realizacji prawa petycji, red. Ryszard Balicki, Mariusz Jabłoński. 259-282. Wrocław: E-Wydawnictwo. Prawnicza i Ekonomiczna Biblioteka Cyfrowa. Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytetu Wrocławskiego, 2015.
  18. Micińska Magdalena, Udział społeczeństwa w ochronie środowiska. Instrumenty administracyjno-prawne. Toruń: TNOiK, 2011.
  19. Piotrowski Ryszard, „Konstytucyjne uwarunkowania prawa petycji oraz pożądanych kierunków zmian legislacyjnych w tym zakresie”, [w:] Prawo petycji w ustawodawstwie polskim. Opinie i Ekspertyzy, OE-85. 23-31. Warszawa: Kancelaria Senatu, 2008.
  20. Płonka-Bielenin Katarzyna, „Komisja skarg, wniosków i petycji”, [w:] Pozycja ustrojowa organów jednostek samorządu terytorialnego, red. Bogdan Dolnicki. 417-432. Warszawa: Wolters Kluwer, 2019.
  21. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, t. II, wyd. 2, red. Lech Garlicki, Marek Zubik. Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe, 2016.
  22. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, wyd. 7. Warszawa: Wolter Kluwer, 2013.
  23. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, red. Lech Garlicki, t. IV, Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe, 2005.
  24. Stefańska Ewa, „Instytucje petycji, skarg i wniosków”, [w:] Kodyfikacja postępowania administracyjnego na 50 lecie K.P.A., red. Janusz Niczyporuk. 759-770. Lublin: Wydawnictwo WSPA, 2010.
  25. Szalewska Małgorzata, „Inicjatywa lokalna jako partycypacyjna forma realizacji zadań publicznych”, [w:] Partycypacja społeczna w samorządzie terytorialnym, red. Bogdan Dolnicki. 401-417. Warszawa: Wolters Kluwer, 2014.
  26. Szlachetko Jakub H., Partycypacja społeczna w lokalnej polityce przestrzennej”. Warszawa: Wolters Kluwer, 2017.
  27. Wierzbica Anna, „Pozycja prawna komisji skarg, wniosków i petycji” Gdańskie Studia Prawnicze, nr 1 (2020): 52-61.
  28. Postępowanie administracyjne – ogólne, podatkowe, egzekucyjne i przed sadami administracyjnymi, red. Marek Wierzbowski. Warszawa: C. H. Beck, 2005.
  29. Wójcicka Ewa, Prawo petycji w Rzeczypospolitej Polskiej. Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe, 2015.
  30. Wójcicka Ewa, „Przywrócenie instytucji petycji w polskim porządku prawnym” Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny, nr 4 (2006): 31-44.
  31. Żak Joanna, „Petycja zbiorowa jako instrument demokracji semibezpośredniej”, [w:] Teoretyczne i praktyczne aspekty realizacji prawa petycji, red. Ryszard Balicki, Mariusz Jabłoński. 283-292. Wrocław: E-Wydawnictwo. Prawnicza i Ekonomiczna Biblioteka Cyfrowa. Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytetu Wrocławskiego, 2015.