Treść głównego artykułu
Abstrakt
Prawo petycji stanowi konstytucyjne prawo polityczne przyznane każdemu w celu ochrony własnych praw i wolności oraz zapewnienia możliwości uczestniczenia w życiu publicznym poprzez kierowanie do organów władzy publicznej postulatów, wniosków, uwag, spostrzeżeń, czy też skarg lub innych form krytyki. Tak postrzegane prawo stanowi jeden z istotnych elementów partycypacji społecznej, szczególnie wartościowej na szczeblu administracji samorządowej. Analiza obowiązujących przepisów prawa wskazuje na tendencje zmierzającą w kierunku tworzenia rozwiązań prawnych stanowiących swoistego rodzaju uszczegółowienie prawa petycji w wybranych obszarach, czy też dziedzinach aktywności administracji (inicjatywa uchwałodawcza, inicjatywa lokalna, uwagi i wnioski w procedurach planistycznych, udział społeczeństwa w ochronie środowiska). Jednocześnie brak adekwatnych do potrzeb samorządu terytorialnego rozwiązań proceduralnych umożliwiających realne i sprawne rozpatrywanie zgłaszanych petycji, skarg i wniosków, opartych na przepisach ogólnych (ustawa o petycjach, kpa), osłabia rangę analizowanej instytucji prawnej, prowadząc do jej marginalizacji, czy wręcz bagatelizowania.
Słowa kluczowe
Szczegóły artykułu
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Referencje
- Banaszak Bogusław, Petycja, [w:] Encyklopedia prawa, red. Urszula Kalina-Prasznic. 543.Warszawa: C. H. Beck, 2007.
- Konstytucje Rzeczypospolitej oraz komentarz do Konstytucji RP z 1997 r. Wrocław: Kolonia Limited, 1998.
- Adamiak Barbara, Janusz Borkowski, Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz. Warszawa: C. H. Beck, 2012.
- Brzezińska-Rawa Anna, Spójność i ciągłość podstawowych aktów planowania przestrzennego gminy. Aspekty prawne. Toruń: TNOiK, 2019.
- Dyś Iwona, „Petycja jako fundament społeczeństwa obywatelskiego”, [w:] Teoretyczne i praktyczne aspekty realizacji prawa petycji, red. Ryszard Balicki, Mariusz Jabłoński. 291-302. Wrocław: E-Wydawnictwo. Prawnicza i Ekonomiczna Biblioteka Cyfrowa. Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytetu Wrocławskiego, 2015.
- Działocha Kazimierz, „Prawo petycji w obowiązującym ustawodawstwie i proponowane kierunki zmian”, [w:] Prawo petycji w ustawodawstwie polskim. Opinie i Ekspertyzy, OE-85. 1-8. Warszawa: Kancelaria Senatu, 2008.
- Fleszer Dorota, „Inicjatywa lokalna jako forma realizacji zadania publicznego” Samorząd Terytorialny, nr 6 (2019): 39-47.
- Galster Jan, Dorota Lis-Staranowicz, „Zakres podmiotowy prawa do petycji w Polsce i w Unii Europejskiej. Przyczynek do dyskusji” Przegląd Sejmowy, nr 3 (2018): 59-77.
- Jabłoński Mariusz, Justyna Węgrzyn. „Prawo petycji jako prawo polityczne” [w:] Teoretyczne i praktyczne aspekty realizacji prawa petycji, red. Ryszard Balicki, Mariusz Jabłoński. 243-258. Wrocław: E-Wydawnictwo. Prawnicza i Ekonomiczna Biblioteka Cyfrowa. Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytetu Wrocławskiego, 2015.
- Hrynicki Wojciech Mateusz, Skargi, wnioski, petycje i inne interwencje obywatelskie. Warszawa: Wolters Kluwer, 2022.
- Korczak Jerzy, „Pozyskiwanie i umacnianie zaufania do władz publicznych przez współadministrowanie”, [w:] Sprawiedliwość i zaufanie do władz publicznych w prawie administracyjnym, red. Małgorzata Stahl, Michał Kasiński, Katarzyna Wlaźlak. 98-114. Warszawa: Wolters Kluwer, 2015.
- Korczak Jerzy, „Wybrane zagadnienia postępowania wnioskowo-skargowego przed organami stanowiącymi jednostek samorządu terytorialnego”, [w:] Kodyfikacja postępowania administracyjnego na 50-lecie K.P.A., red. Janusz Niczyporuk. 371-390. Lublin: Wydawnictwo WSPA, 2010.
- Korzeniowska-Polak Agnieszka, „Organy stanowiące jednostek samorządu terytorialnego jako podmioty rozpatrujące skargi, wnioski i petycje – postulaty de lege ferenda” Samorząd Terytorialny, nr 1-2 (2021): 139-150.
- Korzeniowska-Polak Agnieszka, „Skargi i wnioski jako źródła informacji o organach jednostek samorządu terytorialnego”, [w:] Zarządzanie publiczne. Funkcjonowanie jednostek samorządu terytorialnego w aspekcie wielowymiarowym, red. Agnieszka Kołodziejska, Agnieszka Korzeniowska-Polak. 9-22. Łódź-Warszawa: Wydawnictwo Społecznej Akademii Nauk, 2017.
- Korzeniowska-Polak Agnieszka, „Zasada niekonkurencyjności postępowania orzeczniczego oraz postępowania w sprawie skarg, wniosków i petycji”, [w:] Wzorce i zasady działania współczesnej administracji publicznej, red. Barbara Jaworska-Dębska, Przemysław Kledzik, Janusz Sługocki. 653-669. Warszawa: Wolters Kluwer, 2020.
- Kuczma Paweł, „Prawo petycji”, [w:] Realizacja i ochrona konstytucyjnych wolności i praw jednostki w polskim porządku prawnym, red. Mariusz Jabłoński. 501-512. Wrocław: E-Wydawnictwo. Prawnicza i Ekonomiczna Biblioteka Cyfrowa. Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytetu Wrocławskiego, 2014.
- Masternak-Kubiak Małgorzata, Paweł Kuczma, „Prawo petycji jako publiczne prawo podmiotowe (aspekt podmiotowy i przedmiotowy)”, [w:] Teoretyczne i praktyczne aspekty realizacji prawa petycji, red. Ryszard Balicki, Mariusz Jabłoński. 259-282. Wrocław: E-Wydawnictwo. Prawnicza i Ekonomiczna Biblioteka Cyfrowa. Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytetu Wrocławskiego, 2015.
- Micińska Magdalena, Udział społeczeństwa w ochronie środowiska. Instrumenty administracyjno-prawne. Toruń: TNOiK, 2011.
- Piotrowski Ryszard, „Konstytucyjne uwarunkowania prawa petycji oraz pożądanych kierunków zmian legislacyjnych w tym zakresie”, [w:] Prawo petycji w ustawodawstwie polskim. Opinie i Ekspertyzy, OE-85. 23-31. Warszawa: Kancelaria Senatu, 2008.
- Płonka-Bielenin Katarzyna, „Komisja skarg, wniosków i petycji”, [w:] Pozycja ustrojowa organów jednostek samorządu terytorialnego, red. Bogdan Dolnicki. 417-432. Warszawa: Wolters Kluwer, 2019.
- Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, t. II, wyd. 2, red. Lech Garlicki, Marek Zubik. Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe, 2016.
- Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, wyd. 7. Warszawa: Wolter Kluwer, 2013.
- Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, red. Lech Garlicki, t. IV, Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe, 2005.
- Stefańska Ewa, „Instytucje petycji, skarg i wniosków”, [w:] Kodyfikacja postępowania administracyjnego na 50 lecie K.P.A., red. Janusz Niczyporuk. 759-770. Lublin: Wydawnictwo WSPA, 2010.
- Szalewska Małgorzata, „Inicjatywa lokalna jako partycypacyjna forma realizacji zadań publicznych”, [w:] Partycypacja społeczna w samorządzie terytorialnym, red. Bogdan Dolnicki. 401-417. Warszawa: Wolters Kluwer, 2014.
- Szlachetko Jakub H., Partycypacja społeczna w lokalnej polityce przestrzennej”. Warszawa: Wolters Kluwer, 2017.
- Wierzbica Anna, „Pozycja prawna komisji skarg, wniosków i petycji” Gdańskie Studia Prawnicze, nr 1 (2020): 52-61.
- Postępowanie administracyjne – ogólne, podatkowe, egzekucyjne i przed sadami administracyjnymi, red. Marek Wierzbowski. Warszawa: C. H. Beck, 2005.
- Wójcicka Ewa, Prawo petycji w Rzeczypospolitej Polskiej. Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe, 2015.
- Wójcicka Ewa, „Przywrócenie instytucji petycji w polskim porządku prawnym” Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny, nr 4 (2006): 31-44.
- Żak Joanna, „Petycja zbiorowa jako instrument demokracji semibezpośredniej”, [w:] Teoretyczne i praktyczne aspekty realizacji prawa petycji, red. Ryszard Balicki, Mariusz Jabłoński. 283-292. Wrocław: E-Wydawnictwo. Prawnicza i Ekonomiczna Biblioteka Cyfrowa. Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytetu Wrocławskiego, 2015.
Referencje
Banaszak Bogusław, Petycja, [w:] Encyklopedia prawa, red. Urszula Kalina-Prasznic. 543.Warszawa: C. H. Beck, 2007.
Konstytucje Rzeczypospolitej oraz komentarz do Konstytucji RP z 1997 r. Wrocław: Kolonia Limited, 1998.
Adamiak Barbara, Janusz Borkowski, Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz. Warszawa: C. H. Beck, 2012.
Brzezińska-Rawa Anna, Spójność i ciągłość podstawowych aktów planowania przestrzennego gminy. Aspekty prawne. Toruń: TNOiK, 2019.
Dyś Iwona, „Petycja jako fundament społeczeństwa obywatelskiego”, [w:] Teoretyczne i praktyczne aspekty realizacji prawa petycji, red. Ryszard Balicki, Mariusz Jabłoński. 291-302. Wrocław: E-Wydawnictwo. Prawnicza i Ekonomiczna Biblioteka Cyfrowa. Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytetu Wrocławskiego, 2015.
Działocha Kazimierz, „Prawo petycji w obowiązującym ustawodawstwie i proponowane kierunki zmian”, [w:] Prawo petycji w ustawodawstwie polskim. Opinie i Ekspertyzy, OE-85. 1-8. Warszawa: Kancelaria Senatu, 2008.
Fleszer Dorota, „Inicjatywa lokalna jako forma realizacji zadania publicznego” Samorząd Terytorialny, nr 6 (2019): 39-47.
Galster Jan, Dorota Lis-Staranowicz, „Zakres podmiotowy prawa do petycji w Polsce i w Unii Europejskiej. Przyczynek do dyskusji” Przegląd Sejmowy, nr 3 (2018): 59-77.
Jabłoński Mariusz, Justyna Węgrzyn. „Prawo petycji jako prawo polityczne” [w:] Teoretyczne i praktyczne aspekty realizacji prawa petycji, red. Ryszard Balicki, Mariusz Jabłoński. 243-258. Wrocław: E-Wydawnictwo. Prawnicza i Ekonomiczna Biblioteka Cyfrowa. Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytetu Wrocławskiego, 2015.
Hrynicki Wojciech Mateusz, Skargi, wnioski, petycje i inne interwencje obywatelskie. Warszawa: Wolters Kluwer, 2022.
Korczak Jerzy, „Pozyskiwanie i umacnianie zaufania do władz publicznych przez współadministrowanie”, [w:] Sprawiedliwość i zaufanie do władz publicznych w prawie administracyjnym, red. Małgorzata Stahl, Michał Kasiński, Katarzyna Wlaźlak. 98-114. Warszawa: Wolters Kluwer, 2015.
Korczak Jerzy, „Wybrane zagadnienia postępowania wnioskowo-skargowego przed organami stanowiącymi jednostek samorządu terytorialnego”, [w:] Kodyfikacja postępowania administracyjnego na 50-lecie K.P.A., red. Janusz Niczyporuk. 371-390. Lublin: Wydawnictwo WSPA, 2010.
Korzeniowska-Polak Agnieszka, „Organy stanowiące jednostek samorządu terytorialnego jako podmioty rozpatrujące skargi, wnioski i petycje – postulaty de lege ferenda” Samorząd Terytorialny, nr 1-2 (2021): 139-150.
Korzeniowska-Polak Agnieszka, „Skargi i wnioski jako źródła informacji o organach jednostek samorządu terytorialnego”, [w:] Zarządzanie publiczne. Funkcjonowanie jednostek samorządu terytorialnego w aspekcie wielowymiarowym, red. Agnieszka Kołodziejska, Agnieszka Korzeniowska-Polak. 9-22. Łódź-Warszawa: Wydawnictwo Społecznej Akademii Nauk, 2017.
Korzeniowska-Polak Agnieszka, „Zasada niekonkurencyjności postępowania orzeczniczego oraz postępowania w sprawie skarg, wniosków i petycji”, [w:] Wzorce i zasady działania współczesnej administracji publicznej, red. Barbara Jaworska-Dębska, Przemysław Kledzik, Janusz Sługocki. 653-669. Warszawa: Wolters Kluwer, 2020.
Kuczma Paweł, „Prawo petycji”, [w:] Realizacja i ochrona konstytucyjnych wolności i praw jednostki w polskim porządku prawnym, red. Mariusz Jabłoński. 501-512. Wrocław: E-Wydawnictwo. Prawnicza i Ekonomiczna Biblioteka Cyfrowa. Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytetu Wrocławskiego, 2014.
Masternak-Kubiak Małgorzata, Paweł Kuczma, „Prawo petycji jako publiczne prawo podmiotowe (aspekt podmiotowy i przedmiotowy)”, [w:] Teoretyczne i praktyczne aspekty realizacji prawa petycji, red. Ryszard Balicki, Mariusz Jabłoński. 259-282. Wrocław: E-Wydawnictwo. Prawnicza i Ekonomiczna Biblioteka Cyfrowa. Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytetu Wrocławskiego, 2015.
Micińska Magdalena, Udział społeczeństwa w ochronie środowiska. Instrumenty administracyjno-prawne. Toruń: TNOiK, 2011.
Piotrowski Ryszard, „Konstytucyjne uwarunkowania prawa petycji oraz pożądanych kierunków zmian legislacyjnych w tym zakresie”, [w:] Prawo petycji w ustawodawstwie polskim. Opinie i Ekspertyzy, OE-85. 23-31. Warszawa: Kancelaria Senatu, 2008.
Płonka-Bielenin Katarzyna, „Komisja skarg, wniosków i petycji”, [w:] Pozycja ustrojowa organów jednostek samorządu terytorialnego, red. Bogdan Dolnicki. 417-432. Warszawa: Wolters Kluwer, 2019.
Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, t. II, wyd. 2, red. Lech Garlicki, Marek Zubik. Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe, 2016.
Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, wyd. 7. Warszawa: Wolter Kluwer, 2013.
Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, red. Lech Garlicki, t. IV, Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe, 2005.
Stefańska Ewa, „Instytucje petycji, skarg i wniosków”, [w:] Kodyfikacja postępowania administracyjnego na 50 lecie K.P.A., red. Janusz Niczyporuk. 759-770. Lublin: Wydawnictwo WSPA, 2010.
Szalewska Małgorzata, „Inicjatywa lokalna jako partycypacyjna forma realizacji zadań publicznych”, [w:] Partycypacja społeczna w samorządzie terytorialnym, red. Bogdan Dolnicki. 401-417. Warszawa: Wolters Kluwer, 2014.
Szlachetko Jakub H., Partycypacja społeczna w lokalnej polityce przestrzennej”. Warszawa: Wolters Kluwer, 2017.
Wierzbica Anna, „Pozycja prawna komisji skarg, wniosków i petycji” Gdańskie Studia Prawnicze, nr 1 (2020): 52-61.
Postępowanie administracyjne – ogólne, podatkowe, egzekucyjne i przed sadami administracyjnymi, red. Marek Wierzbowski. Warszawa: C. H. Beck, 2005.
Wójcicka Ewa, Prawo petycji w Rzeczypospolitej Polskiej. Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe, 2015.
Wójcicka Ewa, „Przywrócenie instytucji petycji w polskim porządku prawnym” Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny, nr 4 (2006): 31-44.
Żak Joanna, „Petycja zbiorowa jako instrument demokracji semibezpośredniej”, [w:] Teoretyczne i praktyczne aspekty realizacji prawa petycji, red. Ryszard Balicki, Mariusz Jabłoński. 283-292. Wrocław: E-Wydawnictwo. Prawnicza i Ekonomiczna Biblioteka Cyfrowa. Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytetu Wrocławskiego, 2015.