Treść głównego artykułu
Abstrakt
Artykuł omawia nowelizację polskiego kodeksu cywilnego dotyczącego instytucji wyzysku (art. 388 kc). Przedstawia jej genezę, wskazuje na przykładowe rozwiązania tej instytucji w innych krajach oraz rozwiązania modelowe europejskie (DCFR), dotyczące braku ekwiwalentności świadczeń i ochrony strony słabszej umowy z tego tytułu. Przenalizowano nowo wprowadzone, dodatkowe przesłanki wyzysku w postaci „braku rozeznania co do przedmiotu umowy”. Rozważono znaczenie wprowadzenia domniemania rażącej dysproporcji świadczeń stron z umowy w sytuacji gdy wartość świadczenia jednej ze stron w chwili zawarcia umowy przewyższa co najmniej dwukrotnie wartość świadczenia wzajemnego. Omówiono także kwestię wydłużenia terminów do dochodzenia sądowego ochrony strony słabszej, katalogu uprawnień w postaci prawa do żądania zmiany wysokości świadczeń wynikających z nieekwiwalentnej umowy a nawet jej rozwiązania. Dokonano w konkluzji oceny nowych rozwiązań. Dokonano krytycznej analizy katalogu przypadków w których instytucja ta może mieć zastosowanie, oceniono relację wyzysku do innych instytucji prawnych chroniących słabszego uczestnika obrotu (niedozwolone klauzule umowne).
Słowa kluczowe
Szczegóły artykułu
![Creative Commons License](http://i.creativecommons.org/l/by/4.0/88x31.png)
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Referencje
- Andrzejewski Jan, Laesio enormis i wyzysk. Tradycja prawna a przeciwdziałanie nieekwiwalentności świadczeń w prawie prywatnym Austrii, Niemiec i Polski. Poznań: 2015.
- Borysiak Witold, Wyzysk i instytucje do niego zbliżone w prawie prywatnym Niemiec, Austrii oraz Szwajcarii. Warszawa: Instytut Wymiaru Sprawiedliwości, 2019.
- Cisek Andrzej, Józef Kremis, „Z problematyki wyzysku w ujęciu Kodeksu cywilnego” Ruch Prawniczy Ekonomiczny i Społeczny, z. 3 (1979): 61-73.
- Czachórski Witold, Adam Brzozowski, Marek Safjan, Elżbieta Skowrońska-Bocian, Zobowiązania. Zarys wykładu. Warszawa: Lexis Nexis, 2009.
- Gutowski Maciej, Kodeks cywilny. Komentarz do art. 388 kc. Warszawa: C. H. Beck, 2022.
- Gutowski Maciej, Opinia w przedmiocie zmian w przepisach Kodeksu Cywilnego i Kodeksu Postępowania Cywilnego objętych projektem ustawy o zmianie ustawy – Kodeks cywilny oraz ustawy Kodeks postępowania cywilnego objętego drukiem sejmowym nr 1344 z dnia 28 czerwca 2021 roku.
- Justyński Tomasz, „Relacja między art. 58 § 2 a art. 388 k.c. w kontekście nadmiernych odsetek umownych” Przegląd Sądowy, nr 1 (2004): 95-109.
- Kodeks cywilny. Komentarz, red. Konrad Osajda. Warszawa: C. H. Beck, 2021.
- Kodeks cywilny. Komentarz. Zobowiązania. Część ogólna (art. 353-534), red. Mariusz Fras, Magdalena Habdas, t. III. Warszawa: Wolters Kluwer, 2018.
- Lewaszkiewicz-Petrykowska Biruta, „Wyzysk jako wada oświadczenia woli” Studia Prawno-Ekonomiczne, t. 10 (1973): 51- 63.
- Longchamps de Bérier Roman, Uzasadnienie projektu kodeksu zobowiązań z uwzględnieniem ostatecznego tekstu kodeksu. Art. 1 -293, t I. Warszawa: Wydawnictwo Urzędowe Komisji Kodyfikacyjnej, 1934.
- Longchamps de Bérier Roman, Zobowiązania. Lwów: Księgarnia Gubrynowicz i Syn, 1938.
- Machnikowski Piotr, System Prawa Prywatnego, t. V, red. Konrad Osajda. Warszawa: C. H. Beck, 2020.
- Radwański Zbigniew, Adam Olejniczak, Zobowiązania – część ogólna. Warszawa: C. H. Beck, 2006.
- Rajski Jerzy, Prawo o kontraktach w obrocie gospodarczym. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1994.
- System prawa cywilnego, t. III, cz. 1, Prawo zobowiązań – część ogólna, red. Zbigniew Radwański. Wrocław: Ossolineum, 1981.
- Trzaskowski Roman, „Wady oświadczenia woli w perspektywie kodyfikacyjnej” Studia Prawa Prywatnego, nr 3 (2008): 1-86.
- Trzaskowski Roman, Granice swobody kształtowania treści i celu umów obligatoryjnych. Art. 3531 k.c. Kraków: Wolters Kluwer, 2005.
Referencje
Andrzejewski Jan, Laesio enormis i wyzysk. Tradycja prawna a przeciwdziałanie nieekwiwalentności świadczeń w prawie prywatnym Austrii, Niemiec i Polski. Poznań: 2015.
Borysiak Witold, Wyzysk i instytucje do niego zbliżone w prawie prywatnym Niemiec, Austrii oraz Szwajcarii. Warszawa: Instytut Wymiaru Sprawiedliwości, 2019.
Cisek Andrzej, Józef Kremis, „Z problematyki wyzysku w ujęciu Kodeksu cywilnego” Ruch Prawniczy Ekonomiczny i Społeczny, z. 3 (1979): 61-73.
Czachórski Witold, Adam Brzozowski, Marek Safjan, Elżbieta Skowrońska-Bocian, Zobowiązania. Zarys wykładu. Warszawa: Lexis Nexis, 2009.
Gutowski Maciej, Kodeks cywilny. Komentarz do art. 388 kc. Warszawa: C. H. Beck, 2022.
Gutowski Maciej, Opinia w przedmiocie zmian w przepisach Kodeksu Cywilnego i Kodeksu Postępowania Cywilnego objętych projektem ustawy o zmianie ustawy – Kodeks cywilny oraz ustawy Kodeks postępowania cywilnego objętego drukiem sejmowym nr 1344 z dnia 28 czerwca 2021 roku.
Justyński Tomasz, „Relacja między art. 58 § 2 a art. 388 k.c. w kontekście nadmiernych odsetek umownych” Przegląd Sądowy, nr 1 (2004): 95-109.
Kodeks cywilny. Komentarz, red. Konrad Osajda. Warszawa: C. H. Beck, 2021.
Kodeks cywilny. Komentarz. Zobowiązania. Część ogólna (art. 353-534), red. Mariusz Fras, Magdalena Habdas, t. III. Warszawa: Wolters Kluwer, 2018.
Lewaszkiewicz-Petrykowska Biruta, „Wyzysk jako wada oświadczenia woli” Studia Prawno-Ekonomiczne, t. 10 (1973): 51- 63.
Longchamps de Bérier Roman, Uzasadnienie projektu kodeksu zobowiązań z uwzględnieniem ostatecznego tekstu kodeksu. Art. 1 -293, t I. Warszawa: Wydawnictwo Urzędowe Komisji Kodyfikacyjnej, 1934.
Longchamps de Bérier Roman, Zobowiązania. Lwów: Księgarnia Gubrynowicz i Syn, 1938.
Machnikowski Piotr, System Prawa Prywatnego, t. V, red. Konrad Osajda. Warszawa: C. H. Beck, 2020.
Radwański Zbigniew, Adam Olejniczak, Zobowiązania – część ogólna. Warszawa: C. H. Beck, 2006.
Rajski Jerzy, Prawo o kontraktach w obrocie gospodarczym. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1994.
System prawa cywilnego, t. III, cz. 1, Prawo zobowiązań – część ogólna, red. Zbigniew Radwański. Wrocław: Ossolineum, 1981.
Trzaskowski Roman, „Wady oświadczenia woli w perspektywie kodyfikacyjnej” Studia Prawa Prywatnego, nr 3 (2008): 1-86.
Trzaskowski Roman, Granice swobody kształtowania treści i celu umów obligatoryjnych. Art. 3531 k.c. Kraków: Wolters Kluwer, 2005.