Treść głównego artykułu

Abstrakt

Na gruncie polskiego prawa cywilnego, źródłem powstania solidarności może być jedynie ustawa lub czynność prawna. Jak ukazuje jednak praktyka, powstają sytuacje, gdy kilka osób zostanie zobowiązanych do spełnienia tego samego świadczenia, wobec wspólnego wierzyciela, z zachowaniem odrębności stosunków prawnych tych dłużników, a także braku uregulowań ich powinności, w oparciu o przepis prawa. In solidum, pomimo swojego niepodważalnego występowania między uczestnikami porządku prawnego, chociażby przy zbiegu odpowiedzialności deliktowej z obowiązkiem naprawienia szkody,  nadal stanowi pewnego rodzaju niedoprecyzowaną sytuację prawną. Celem niniejszego artykułu jest poddanie analizie możliwości stosowania niektórych przepisów o solidarności względem in solidum. Zaistniały na tym polu spór doktrynalny, wynikający z samej zasadności stosowania przepisów o solidarności do in solidum,  mierzy się z utartym już pragmatyzmem judykatury. W pracy zostanie przedstawione dwojakie spojrzenie na możliwość stosowania omawianych regulacji. Zaprezentowanie krytycznego spojrzenia doktryny na wykorzystanie przepisów o solidarności względem in solidum m.in z uwagi na to, że: in solidum jest niepożądanym, a nawet nieistniejącym w praktyce zjawiskiem, niekiedy zrównany ze zbiegiem roszczeń. Zostanie zestawione ze stanowiskiem autorki, popartym dokonaniami innych przedstawicieli i orzecznictwa o możliwości, a nawet konieczności stosowania przepisów o solidarności względem in solidum. Teza badawcza pracy opiera się na założeniu, że pomimo nieuregulowania in solidum w polskim porządku prawnym jego faktyczne występowanie w stosunkach cywilnoprawnych jest niezaprzeczalne. Tym samym niezbędne jest znalezienie przepisów, które umożliwią postępowanie w przypadku takich okoliczności faktycznych. Należy jednak znaleźć w tym celu podstawę prawną, regulującą podobny stosunek prawny. W związku z tym, że większość cech in solidum pozostaje w spójności z solidarnością bierną czy czynną, nie ma podstaw do tego, aby odmówić solidarności niewłaściwej odpowiedniego stosowania niektórych przepisów o solidarności. Co jednak istotne, należy to przeprowadzić w taki sposób, aby nie naruszyć natury danego stosunku.

Słowa kluczowe

in solidum, solidarność niewłaściwa, wielość wierzycieli i dłużników, odpowiednie stosowanie przepisów in solidum, improper solidarity, the multiplicity of creditors and debtors, proper application of regulations

Szczegóły artykułu

Referencje

  1. Barut-Skupień Barbara, Współuczestnictwo procesowe w postępowaniu cywilnym i sądowoadministracyjnym. Warszawa: C. H. Beck, 2014.
  2. Berek Michał, Solidarność bierna w stosunkach dłużników z wierzycielem. Warszawa: Wolters Kluwer, 2016.
  3. Czachórski Witold, Prawo zobowiązań w zarysie. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1968.
  4. Dubis Wojciech, „Dział I. Zobowiązania solidarne”, [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, wyd. 10, red. Edward Gniewek, Piotr Machnikowski. 784-789, Warszawa: C. H. Beck, 2021.
  5. Dubis Wojciech, „Dział I. Zobowiązania solidarne Art. 366-378”, [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, wyd. 2, red. Edward Gniewek. 568-569. Warszawa: C. H. Beck, 2006.
  6. Grykiel Jarosław, „Solidarność niewłaściwa”, [w:] Zobowiązania – część ogólna, wyd. 14, red. Adam Olejniczak, Zbigniew Radwański. 113. Warszawa: C.H. Beck, 2020.
  7. Kopaczyńska-Pieczniak Katarzyna, „Problem stosowania art. 210 § 1 k.s.h. odpowiednio lub per analogiam do wspólników uprawnionych do reprezentowania handlowych spółek osobowych” Przegląd Prawa Handlowego, nr 1 (2014): 15-21.
  8. https://sip.lex.pl/komentarze-i-publikacje/artykuly/problem-stosowania- art-210-1-k-s-h-odpowiednio-lub-per-analogiam-do-151203958.
  9. Lewaszkiewicz-Petrykowska Biruta, Wyrządzenie szkody przez kilka osób. Warszawa: Wydawnictwo Prawnicze, 1978.
  10. Napoleon I (cesarz Francuzów; 1769 – 1821), Kodex Napoleona z przypisami. Xiąg trzy, przeł. Franciszek Ksawery Szaniawski. Warszawa: w Drukarni XX. Piarów, 1810.
  11. Nowacki Józef, „Odpowiednie stosowanie przepisów prawa” Państwo i Prawo, z. 3, (1966): 376.
  12. Ohanowicz Alfred, Jacek Górski, Zarys prawa zobowiązań. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Nauk, 1970.
  13. Pazdan Maksymilian, „Kodeks spółek handlowych a kodeks cywilny” Państwo i Prawo, nr 2 (2001): 33.
  14. Raczyński Aleksander, Sytuacja prawna poszkodowanego w ubezpieczeniu odpowiedzialności cywilnej. Warszawa: C. H. Beck, 2010.
  15. Szpunar Adam, „O solidarności niewłaściwej” Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Społeczny, z. 4 (1980): 17.
  16. Wilejczyk Magdalena, „Stosowanie przepisów kodeksu cywilnego do wadliwych uchwał zgromadzeń wspólników spółek kapitałowych” Przegląd Prawa Handlowego, nr 4 (2012): 22-27.
  17. Zawistowski Dariusz, „Powstanie i cechy zobowiązań in solidum”, [w:] O źródłach i elementach stosunków cywilnoprawnych. Księga pamiątkowa ku czci prof. Alfreda Kleina, red. Edward Gniewek. 436-440. Kraków: Wolters Kluwer, 2000.