Treść głównego artykułu

Abstrakt

Instytucja wyłączenia sędziego pełni istotną funkcję w zapewnieniu jego bezstronności, a tym samym jest gwarancją sprawiedliwego procesu i sprawiedliwego orzeczenia. Ustawodawca w postępowaniu cywilnym zapewnił realizację tej gwarancji zarówno przez instytucję wyłączenia sędziego z mocy ustawy jak i na wniosek strony lub samego sędziego. Szczególne wątpliwości może budzić bezstronność sędziego w sprawach dotyczących umów kredytów frankowych ze względu na ich powszechność i obawy banków odnośnie do bezstronności sędziego. Sędziowie są stronami wielu stosunków zobowiązaniowych, uczestniczą w życiu publicznym, społecznym i gospodarczym na takich samych zasadach, jak inni obywatele. Z tych względów zostanie dokonana analiza czy sędzia taki powinien podlegać wyłączeniu z mocy ustawy czy jedynie na wniosek. Liczne wątpliwości w tym zakresie spowodowały wydanie uchwały przez Sąd Najwyższy.

Słowa kluczowe

wyłączenie sędziego, wyłączenie na wniosek, podstawy wyłączenia sędziego, kredyt frankowy, bezstronność sędziego exclusion of a judge, exclusion of a judge at the request of a party, grounds for exclusion of a judge, swiss franc loan, impartiality of a judge

Szczegóły artykułu

Referencje

  1. Amielańczyk Krzysztof, Jarosław Zawrot, „Nemo iudex in causa sua. Wyłączenie sędziego w polskim postępowaniu cywilnym” Gdańskie Studia Prawnicze, nr 2 (2011): 61-77.
  2. Broniewicz Witold, Postępowanie cywilne w zarysie. Warszawa-Łódź: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1978.
  3. Dalka Stanisław, „Możliwość wyłączenia sędziego w sprawie cywilnej jako gwarancja obiektywizmu i bezstronności sądu powszechnego”, [w:] Symbolae Vitoldo Broniewicz dedicatae. Księga pamiątkowa ku czci Witolda Broniewicza, red. Andrzej Marciniak. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 1998.
  4. Derlatka Joanna, „Przedmowa i założenia metodologiczne”, [w:] Wyłączenie sędziego w postępowaniu cywilnym. Warszawa: Wolters Kluwer, 2016.
  5. Derlatka Joanna, „Zaskarżalność postanowień w przedmiocie wyłączenia sędziego w procesie cywilnym (cz. 2)” Palestra, nr 1-2 (2012): 39-48.
  6. Derlatka Joanna, „Zaskarżalność postanowień w przedmiocie wyłączenia sędziego w procesie cywilnym (cz. 1)” Palestra, nr 11-12 (2011): 7-75.
  7. Derlatka Joanna, „Wyłączenie sędziego z mocy art. 48 § 1 pkt 1 k.p.c.”, Polski Proces Cywilny nr 3 (2012): 473-490.
  8. Gęsiak Jacek, „Wyłączenie sędziego – wybrane zagadnienia”, [w:] Podmioty w postępowaniu cywilnym, red. Krystian Markiewicz, Andrzej Torbus. Strony. Warszawa: C. H. Beck, 2018.
  9. Goldberger Stanisław, „Wyłączenie sędziego na wniosek strony według k.p.c.” Nowa Palestra, nr 1-2 (1939): strony.
  10. Gudowski Jacek, „Iudex impurus. Wyłączenie z mocy samej ustawy sędziego objętego zarzutem wadliwego powołania lub przejścia na wyższe stanowisko sędziowskie” Przegląd Sądowy, nr 5 (2022): 9-26.
  11. Kmiecik Zbigniew R., „Wyłączenie sędziego. Uwagi prawnoporównawcze” Prokuratura i Prawo, nr 7 (2023): 137-169.
  12. Kotas-Turoboyska Sławomira, „Zasada bezstronności sędziego w procesie cywilnym”, [w:] Nowelizacja postępowania cywilnego. Wpływ zmian na praktykę sądową, red. Marcin Białecki, Sławomira Kotas-Turoboyska, Filip Manikowski, Elżbieta Szczepanowska. Strony. Warszawa: Wolters Kluwer, 2021.
  13. Kodeks postępowania cywilnego, t. I A, Komentarz. Art. 1-42412, red. A. Góra-Błaszczykowska. Warszawa: Legalis, 2020.
  14. Ossowska Maria, Motywy postępowania. Z zagadnień psychologii moralności, wyd. 3, Warszawa: Książka i Wiedza, 2002.
  15. Partyk Aleksandra, „Komentarz do art. 48”, [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Postępowanie procesowe. Komentarz aktualizowany, red. Olga Maria Piaskowska. Strony. Warszawa: Wolters Kluwer, 2021.
  16. Ptak Kaja, Jakub Kret, Andrzej Grabowski, Maciej Pach, „Nemo (est) iudex in causa sua”, [w:] Argumenty i rozumowania prawnicze w konstytucyjnym państwie prawa Komentarz, red. Monika Florczak-Wątor, Andrzej Grabowski. Strony. Kraków: Wydawnictwo Księgarnia Akademicka, 2021.
  17. Reiwer Rafał, Wyłączenie sędziego w procesie cywilnym. Komentarz. Warszawa: C. H. Beck, 2016.
  18. Reiwer Rafał, „Komentarz do art. 48”, [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. red. Andrzej Olaś, wyd. 2. Warszawa: C. H. Beck, 2023.
  19. Sekuła-Leleno Małgorzata, „Wyłączenie sędziego w polskim procesie cywilnym na tle europejskich standardów prawa do sądu” Studia Prawnicze KUL, nr 1 (2020): 311-344. https://orcid.org/0000-0001-5015-9018.
  20. Sorysz Mariusz, „Rozpoznanie wniosku o wyłączenie sędziego” Przegląd Sądowy, nr 4 (2006): 78-83.
  21. Tobor Zygmunt, Tomasz Pietrzykowski, „Bezstronność jako pojęcie prawne”, [w:] Prawo a wartości. Księga jubileuszowa Profesora Józefa Nowackiego, red. Iwona Bogucka, Zbigniew Tobor. Storny. Kraków: Zakamycze, 2003.
  22. Uliasz Marcin, Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. Warszawa: C. H. Beck 2009.
  23. Waldziński Cezary, „Wyłączenie sędziego w postępowaniu cywilnym – uwagi na tle art. 50 k.p.c.” Przegląd Sądowy, nr 11-12 (2018): 50-56.
  24. Zembrzuski Tadeusz, „Przeciwdziałanie nadużyciom w korzystaniu z instytucji wyłączenia sędziego w postępowaniu cywilnym” Przegląd Sądowy, nr 2 (2006): 43-60.
  25. Zieliński Andrzej, „Komentarz do art. 48”, [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, wyd. 4, red. Andrzej Zieliński. Strony. Warszawa: C. H. Beck 2009.
  26. Żyznowski Tadeusz, „Komentarz do art. 48”, [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, t. I, Artykuły 1–366, red. Tadeusz Wiśniewski. Strony. Warszawa: Wolters Kluwer 2021.