Pasek boczny artykułu
Treść głównego artykułu
Abstrakt
The paper deals with the theory of legal interpretation. The main problem of this field of jurisprudence is the perception of the purpose of the interpretation process (ontological dimension) and the desired methodology for determining the meaning of a legal text (application dimension). The author’s aim is to establish the parallel elements of contemporary intentionalism (represented by Stanley Fish, Lawrence Alexander, Jeffrey Goldsworthy, Richard Ekins and Zygmunt Tobor) and the traditional concept of interpretation by Eugeniusz Waśkowski. It turns out that both currents equate the determination of the meaning of the text with the determination of the legislator’s intention. Thus, they fit into the communicative perception of the law.
Słowa kluczowe
Szczegóły artykułu
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Referencje
- Akińcza Jerzy, „Zawezwanie do próby ugodowej. Brak skutku przedawnienia” Studia Iuridica, nr 70 (2017): 39-48.
- Barak Aharon, Purposive interpretation in Law. Princeton: Princeton University Press, 2005.
- Baude Wiliam, Stephen Sachs, „The Law of Interpretation” Harvard Law Review, 4 (2017): 1115-1116.
- Bielska-Brodziak Agnieszka, Śladami prawodawcy faktycznego. Materiały legislacyjne jako narzędzie wykładni prawa. Warszawa: Wolters Kluwer, 2017.
- Blackstone Wiliam, Commentaries on Laws of England, ks. 1, wyd. 3. Oxford: Clarendon Press, 1768.
- Boike Paweł, „O różnym pojmowaniu intencji prawodawcy w dyskursie anglosaskim. Analiza poglądów Stanley’a Fisha, Larry’ego Alexandra, Jeffrey’a Goldsworthy, Richarda Ekinsa oraz Victorii Nourse” Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej, 4 (2023): 15-31.
- Brzeziński Bogusław, „Intencjonalizm jako koncepcja wykładni prawa i jego krytyka w Stanach Zjednoczonych Ameryki”, [w:] W kręgu prawa podatkowego i finansów publicznych Księga dedykowana profesorowi Cezaremu Kosikowskiemu, red. Henryk Dzwonkowski. 57-66. Lublin: Wydawnictwo UMCS, 2005.
- Drakeman Donald, The Hollow Core of Constitutional Theory. Why We Need the Framers. Cambridge: Cambridge University Press, 2020.
- Ekins Richard, The Nature of Legislative Intent. Oxford: Oxford University Press, 2012.
- Fish Stanley, „Intention Is all There Is. A Critical Analysis of Aharon Barak’s Purposive Interpretation in Law” Cardozo Law Review, nr 29 (2008): 1109-1146.
- Fish Stanley, „Praca w łańcuchu. Interpretacja w prawie i w literaturze”, [w:] Interpretacja, retoryka, polityka. Eseje wybrane, red. Andrzej Szachaj, wyd. 2. Strony. Kraków: Universitas 2008.
- Fish Stanley, „Stanowisko tekstualne nie istnieje” ER(R)GO. Teoria–Literatura–Kultura, 1 (2006): 103-123.
- Gizbert-Studnicki, Tomasz i Francesca Poggi, „The Communication Theory as a Phantom”, [w:] Interpretivism and the Limits of Law, ed. Tomasz Gizbert-Studnicki, Francesca Poggi, Izabela Skoczeń. 60-75. Cheltenham Glos -Northampton, Edward Elgar, 2022.
- Goldsworthy Jeffrey, „Moderate versus Strong Intentionalism. Knapp and Michaels Revisited” San Diego Law Review, nr 42 (2005): 669-683.
- Goldsworthy Jeffrey, „Subjective versus Objective Intentionalism in Legal Interpretation”, [w:] Moral Puzzles and Legal Perplexities. Essays in the Influence of Larry Alexander. red. Heidi Hurd. 170-188. Cambridge: Cambridge University Press, 2018.
- Goldsworthy Jeffrey, „The Meaning and Interpretation of Statutes in Anglo-American Legal Systems”, [w:] Interpretivism and the Limits of Law, ed. Tomasz Gizbert-Studnicki, Francesca Poggi, Izabela Skoczeń. 43-59. Cheltenham Glos -Northampton, Edward Elgar, 2022.
- Greenberg Mark, „Legal Interpretation”, [w:] The Stanford Encyclopedia of Philosophy, red. Edward Zalta. Fall 2021 Edition. https://plato.stanford.edu/archives/fall2021/entries/legalinterpretation/.
- Konca Paulina, Prawo interpretacyjne. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 2022.
- Kotowski Artur, „Tradycyjna teoria wykładni prawa Eugeniusza Waśkowskiego i jej znaczenie dla rozwoju polskiej egzegezy prawniczej” Przegląd Prawa Publicznego, 9 (2015): 9-34.
- Lawrence Alexander, „Connecting the Rule of Recognition and Intentionalist Interpretation. An Essay in Honor of Richard Kay” Connecticut Law Review, No. 52 (2021).
- Lawrence Alexandrer, „Originalism, the Why and the What” Fordham Law Review, 2 (2013): 539-544.
- Matczak Marcin, Imperium tekstu. Prawo jako postulowanie i urzeczywistnianie świata możliwego. Warszawa: Scholar, 2019.
- Matczak Marcin, Suma iniuria. O błędzie formalizmu w stosowaniu prawa. Warszawa: Scholar, 2007.
- Morawski Lech, Zasady wykładni prawa. wyd. 2. Toruń: TNOiK Dom Organizatora, 2010.
- Pietrzykowski Kazimierz, „Teoria wykładni prawa cywilnego według Eugeniusza Waśkowskiego” Studia Iuridica, 70 (2017): 179-190.
- Redzik Adam, „Eugeniusz Waśkowski (1866-1942). W siedemdziesięciolecie śmierci wybitnego uczonego i adwokata” Palestra, 9-10 (2012): 255-267.
- Skoczeń Izabela, „Introduction to Interpretativism and Limits of Law”, [w:] Interpretivism and the Limits of Law, ed. Tomasz Gizbert-Studnicki, Francesca Poggi, Izabela Skoczeń. 1-10. Cheltenham: Edward Elgar, 2022.
- Stelmach Jerzy, Współczesna filozofia interpretacji prawniczej. Kraków: Wydział Prawa i Administracji Uniwersytetu Jagiellońskiego, 1995.
- Tarkowski Mikołaj, „Eugeniusz Waśkowski i jego wybrane poglądy na temat kwestii kodyfikacji prawa w Europie oraz Polsce w XIX i XX wieku (do 1939 roku)” Prawo i Więź, 4 (2022): 602-621.
- Tobor Zygmunt, Konrad Kobyliński, „Dialogiczna koncepcja interpretacji prawa” Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej, 2 (2020): 35-48.
- Tobor Zygmunt, W poszukiwaniu intencji prawodawcy. Warszawa: Wolters Kluwer, 2013.
- Waśkowski Eugeniusz, Teorja wykładni prawa cywilnego. Metodologja dogmatyki cywilistycznej w zarysie. Warszawa: Drukarnia Rolnicza, 1936.
- Wielki Słownik Języka Polskiego. https://wsjp.pl/haslo/podglad/34253/koncepcja.
- Zielińki Maciej, Olgierd Bogucki, Agnieszka Choduń, Stanisław Czepita, Beata Kanarek, Andrzej Municzewski, „Zintegrowanie polskich koncepcji wykładni prawa” Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny, 4 (2009): 23-39.
- Zieliński Maciej, Wykładnia prawa. Zasady, reguły, wskazówki, wyd. 7. Warszawa: Wolters Kluwer, 2017.
- Zirk-Sadowski Marek, Wprowadzenie do filozofii prawa. wyd. 3. Warszawa: Wolters Kluwer, 2021.
Referencje
Akińcza Jerzy, „Zawezwanie do próby ugodowej. Brak skutku przedawnienia” Studia Iuridica, nr 70 (2017): 39-48.
Barak Aharon, Purposive interpretation in Law. Princeton: Princeton University Press, 2005.
Baude Wiliam, Stephen Sachs, „The Law of Interpretation” Harvard Law Review, 4 (2017): 1115-1116.
Bielska-Brodziak Agnieszka, Śladami prawodawcy faktycznego. Materiały legislacyjne jako narzędzie wykładni prawa. Warszawa: Wolters Kluwer, 2017.
Blackstone Wiliam, Commentaries on Laws of England, ks. 1, wyd. 3. Oxford: Clarendon Press, 1768.
Boike Paweł, „O różnym pojmowaniu intencji prawodawcy w dyskursie anglosaskim. Analiza poglądów Stanley’a Fisha, Larry’ego Alexandra, Jeffrey’a Goldsworthy, Richarda Ekinsa oraz Victorii Nourse” Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej, 4 (2023): 15-31.
Brzeziński Bogusław, „Intencjonalizm jako koncepcja wykładni prawa i jego krytyka w Stanach Zjednoczonych Ameryki”, [w:] W kręgu prawa podatkowego i finansów publicznych Księga dedykowana profesorowi Cezaremu Kosikowskiemu, red. Henryk Dzwonkowski. 57-66. Lublin: Wydawnictwo UMCS, 2005.
Drakeman Donald, The Hollow Core of Constitutional Theory. Why We Need the Framers. Cambridge: Cambridge University Press, 2020.
Ekins Richard, The Nature of Legislative Intent. Oxford: Oxford University Press, 2012.
Fish Stanley, „Intention Is all There Is. A Critical Analysis of Aharon Barak’s Purposive Interpretation in Law” Cardozo Law Review, nr 29 (2008): 1109-1146.
Fish Stanley, „Praca w łańcuchu. Interpretacja w prawie i w literaturze”, [w:] Interpretacja, retoryka, polityka. Eseje wybrane, red. Andrzej Szachaj, wyd. 2. Strony. Kraków: Universitas 2008.
Fish Stanley, „Stanowisko tekstualne nie istnieje” ER(R)GO. Teoria–Literatura–Kultura, 1 (2006): 103-123.
Gizbert-Studnicki, Tomasz i Francesca Poggi, „The Communication Theory as a Phantom”, [w:] Interpretivism and the Limits of Law, ed. Tomasz Gizbert-Studnicki, Francesca Poggi, Izabela Skoczeń. 60-75. Cheltenham Glos -Northampton, Edward Elgar, 2022.
Goldsworthy Jeffrey, „Moderate versus Strong Intentionalism. Knapp and Michaels Revisited” San Diego Law Review, nr 42 (2005): 669-683.
Goldsworthy Jeffrey, „Subjective versus Objective Intentionalism in Legal Interpretation”, [w:] Moral Puzzles and Legal Perplexities. Essays in the Influence of Larry Alexander. red. Heidi Hurd. 170-188. Cambridge: Cambridge University Press, 2018.
Goldsworthy Jeffrey, „The Meaning and Interpretation of Statutes in Anglo-American Legal Systems”, [w:] Interpretivism and the Limits of Law, ed. Tomasz Gizbert-Studnicki, Francesca Poggi, Izabela Skoczeń. 43-59. Cheltenham Glos -Northampton, Edward Elgar, 2022.
Greenberg Mark, „Legal Interpretation”, [w:] The Stanford Encyclopedia of Philosophy, red. Edward Zalta. Fall 2021 Edition. https://plato.stanford.edu/archives/fall2021/entries/legalinterpretation/.
Konca Paulina, Prawo interpretacyjne. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 2022.
Kotowski Artur, „Tradycyjna teoria wykładni prawa Eugeniusza Waśkowskiego i jej znaczenie dla rozwoju polskiej egzegezy prawniczej” Przegląd Prawa Publicznego, 9 (2015): 9-34.
Lawrence Alexander, „Connecting the Rule of Recognition and Intentionalist Interpretation. An Essay in Honor of Richard Kay” Connecticut Law Review, No. 52 (2021).
Lawrence Alexandrer, „Originalism, the Why and the What” Fordham Law Review, 2 (2013): 539-544.
Matczak Marcin, Imperium tekstu. Prawo jako postulowanie i urzeczywistnianie świata możliwego. Warszawa: Scholar, 2019.
Matczak Marcin, Suma iniuria. O błędzie formalizmu w stosowaniu prawa. Warszawa: Scholar, 2007.
Morawski Lech, Zasady wykładni prawa. wyd. 2. Toruń: TNOiK Dom Organizatora, 2010.
Pietrzykowski Kazimierz, „Teoria wykładni prawa cywilnego według Eugeniusza Waśkowskiego” Studia Iuridica, 70 (2017): 179-190.
Redzik Adam, „Eugeniusz Waśkowski (1866-1942). W siedemdziesięciolecie śmierci wybitnego uczonego i adwokata” Palestra, 9-10 (2012): 255-267.
Skoczeń Izabela, „Introduction to Interpretativism and Limits of Law”, [w:] Interpretivism and the Limits of Law, ed. Tomasz Gizbert-Studnicki, Francesca Poggi, Izabela Skoczeń. 1-10. Cheltenham: Edward Elgar, 2022.
Stelmach Jerzy, Współczesna filozofia interpretacji prawniczej. Kraków: Wydział Prawa i Administracji Uniwersytetu Jagiellońskiego, 1995.
Tarkowski Mikołaj, „Eugeniusz Waśkowski i jego wybrane poglądy na temat kwestii kodyfikacji prawa w Europie oraz Polsce w XIX i XX wieku (do 1939 roku)” Prawo i Więź, 4 (2022): 602-621.
Tobor Zygmunt, Konrad Kobyliński, „Dialogiczna koncepcja interpretacji prawa” Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej, 2 (2020): 35-48.
Tobor Zygmunt, W poszukiwaniu intencji prawodawcy. Warszawa: Wolters Kluwer, 2013.
Waśkowski Eugeniusz, Teorja wykładni prawa cywilnego. Metodologja dogmatyki cywilistycznej w zarysie. Warszawa: Drukarnia Rolnicza, 1936.
Wielki Słownik Języka Polskiego. https://wsjp.pl/haslo/podglad/34253/koncepcja.
Zielińki Maciej, Olgierd Bogucki, Agnieszka Choduń, Stanisław Czepita, Beata Kanarek, Andrzej Municzewski, „Zintegrowanie polskich koncepcji wykładni prawa” Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny, 4 (2009): 23-39.
Zieliński Maciej, Wykładnia prawa. Zasady, reguły, wskazówki, wyd. 7. Warszawa: Wolters Kluwer, 2017.
Zirk-Sadowski Marek, Wprowadzenie do filozofii prawa. wyd. 3. Warszawa: Wolters Kluwer, 2021.