Pasek boczny artykułu
Treść głównego artykułu
Abstrakt
As a rule, the countries of „old Europe” have general regulations on cooperatives, which usually do not include specific regulations on housing cooperatives. In the aforementioned countries, members may most often be entitled to tenancy of premises, although this is not always explicitly stated. In some countries, members are also explicitly allowed to own premises. In post-communist countries, members of cooperatives are usually entitled to ownership of premises, less often to lease of premises with the possibility of conversion to ownership.
In the case of Poland, de lege ferenda urgently require a solution to the problem of those housing cooperatives that have erected buildings on land to which they have no legal title. It is necessary to return to the concept from more than 30 years ago of ex lege transformation of the cooperative ownership right to premises as a limited right in rem into the right of separate ownership of premises. The cooperative tenant right to housing should become a limited right in rem, with the possibility of its transformation into the right of separate ownership of premises. In Poland, in addition to housing cooperatives, there are housing communities (condominiums), which bring together owners of premises, but they are not legal entities, and their legal structure raises serious doubts. This raises the question of whether it makes sense to maintain the dualism of the legal regulation of separate ownership of premises in the Law on Ownership of Premises and on Housing Cooperatives. In Poland, in addition to the Law on Housing Cooperatives (ustawa o spółdzielniach mieszkaniowych), there is the Law of 2022 on Housing Cooperatives (ustawa o kooperatywach mieszkaniowych), which allows at least three persons to carry out a housing project involving the acquisition of undeveloped or developed land for the purpose of establishing separate ownership of premises or transferring ownership of single-family houses. However, serious doubts are raised by the adoption of the unfortunate name „housing cooperative” (kooperatywa mieszkaniowa) in the law, which irresistibly implies „housing cooperative” (spółdzielnia mieszkaniowa).
Słowa kluczowe
Szczegóły artykułu
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Referencje
- Adamiec Danuta, Justyna Branna, Dobromir Dziewulak, Natalia Firlej, Kamila Groszkowska, Marta Karkowska, Łukasz Żołądek, „Rozwiązania prawne dotyczące lokatorskich spółdzielni mieszkaniowych, kooperatyw mieszkaniowych oraz form własności warunkowej w Czechach, Danii, Francji, Niemczech, Szwajcarii i Szwecji” [„Legal solutions for tenant housing cooperatives, housing cooperatives and forms of conditional ownership in the Czech Republic, Denmark, France, Germany, Switzerland and Sweden”] Zeszyty Prawnicze Biura Analiz Sejmowych Kancelarii Sejmu [Legal Notebooks of the Office of Parliamentary Analyses of the Chancellery of the Sejm (Parliament of Poland)], No. 4 (2021): 258-288.
- Bednarek Małgorzata, Prawo do mieszkania w konstytucji i ustawodawstwie [Right to housing in the constitution and legislation], Warsaw: Wolters Kluwer, 2007.
- Chrzanowski Wiesław, Spółdzielcza forma zaspokajania potrzeb mieszkaniowych (studium prawno-społeczne) [Cooperative form of meeting housing needs (legal and social study)], Warsaw: Zakład Wydawnictw CZSR : Spółdzielczy Instytut Badawczy, 1981.
- Foryś Iwona, „Spółdzielczość mieszkaniowa w Polsce po transformacji gospodarczej” [„Housing cooperatives in Poland after the economic transformation”] Studia i Prace Wydziału Nauk Ekonomicznych i Zarządzania Uniwersytetu Szczecińskiego [Studies and Works of the Faculty of Economics and Management of the University of Szczecin], No. 1 (2017): 31-41.
- Gersdorf Mirosław, Jerzy Ignatowicz, Prawo spółdzielcze. Komentarz [Cooperative Law. Commentary], Warsaw: Wydawnictwo Prawnicze, 1985.
- Ignatowicz Jerzy, „Spółdzielnie budownictwa mieszkaniowego w świetle projektu ustawy o spółdzielniach i ich związkach” [„Housing cooperatives in light of the draft law on cooperatives and their associations”] Państwo i Prawo [State and Law], No. 11 (1958): 762-776.
- Królikowska Katarzyna, Zasada związania praw do lokalu z członkostwem w spółdzielni mieszkaniowej [The principle of binding rights to premises with membership in a housing cooperative]. Warsaw: C. H. Beck, 2009.
- Mączyński Andrzej, „Dawne i nowe instytucje polskiego prawa mieszkaniowego” [„Past and new institutions of Polish housing law”] Kwartalnik Prawa Prywatnego [Private Law Quarterly], No. 1 (2002): 65-114.
- Pietrzykowski Krzysztof, „Spółdzielcze prawo do lokalu mieszkalnego de lege ferenda”, [in:] Z zagadnień współczesnego prawa cywilnego. Księga pamiątkowa ku czci Profesora Tomasza Dybowskiego [Cooperative right to housing de lege ferenda in From the issues of contemporary civil law. Memorial book in honor of Professor Tomasz Dybowski]. 129-137. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 1994.
- Pietrzykowski Krzysztof, „Projektowane zmiany w spółdzielczym prawie mieszkaniowym” [„Projected changes in cooperative housing law”] Przegląd Legislacyjny [Legislative Review], No. 1 (2000): 59-78.
- Pietrzykowski Krzysztof, „Przekształcenia spółdzielczych lokatorskich i własnościowych praw do lokali w prawa odrębnej własności” [„Transformation of cooperative tenancy and ownership rights to premises into separate ownership rights”], [in:] Współczesne problemy prawa prywatnego. Księga pamiątkowa ku czci Profesora Edwarda Gniewka [Contemporary Problems of Private Law. Memorial book in honor of Professor Edward Gniewek]. 459-470.Warsaw. C. H. Beck, 2010.
- Pietrzykowski Krzysztof, „Spółdzielcze prawo mieszkaniowe – dawniej i obecnie” [„Cooperative housing law – past and present”], [in:] Rozprawy z prawa cywilnego, własności intelektualnej i prawa prywatnego międzynarodowego. Księga pamiątkowa dedykowana Profesorowi Bogusławowi Gawlikowi [Dissertations in civil law, intellectual property and private international law. Memorial book dedicated to Professor Bogusław Gawlik]. 525-540. Warsaw: LexisNexis 2012.
- Pietrzykowski Krzysztof, „Spółdzielcze prawo mieszkaniowe w orzecznictwie Sądu Najwyższego (wybrane zagadnienia)” [„Cooperative housing law in the jurisprudence of the Supreme Court (selected issues)”]”, [in:] Spółdzielczość mieszkaniowa w Polsce wobec wyzwań współczesności [Cooperative housing in Poland towards the challenges of modernity]. 21-34. Bielsko-Biała: Wyższa Szkoła Administracji, 2014.
- Pietrzykowski Krzysztof, „Spółdzielcze prawo mieszkaniowe w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego” [„Cooperative housing law in the jurisprudence of the Constitutional Court”], [in:] Podstawowe konstrukcje i tendencje rozwojowe prawa spółdzielczego [Basic constructions and development tendencies of cooperative law]. 121-135. Lublin: Wydawnictwo KUL, 2014.
- Pietrzykowski Krzysztof, Spółdzielnie mieszkaniowe. Komentarz [Housing Cooperatives. Commentary], 9th ed. Warsaw: C. H. Beck, 2018.
- Pietrzykowski Krzysztof, „Nowa formuła stosunku członkostwa w spółdzielni mieszkaniowej” [„New formula of the membership relation in a housing cooperative”] [in:] Prawo prywatne w służbie społeczeństwu. Księga poświęcona pamięci Profesora Adama Jedlińskiego [Private law in the service of society. Book dedicated to the memory of Professor Adam Jedliński]. 263-278. Sopot: Spółdzielczy Instytut Naukowy, 2019.
- Skąpski Józef, „O stanie i potrzebach prawa cywilnego – uwag kilka” [„On the state of needs of civil law – some remarks”] Przegląd Sądowy [Judicial Review], No. 7-8 (1992): 3-20.
- Strzelczyk Ryszard, Ewolucja odrębnej własności lokalu w prawie polskim (doctoral dissertation, unpublished) [Evolution of separate ownership of premises in Polish law (doctoral dissertation, unpublished)]. Uniwersytet Warszawski [University of Warsaw] 2005.
- System Prawa Prywatnego, t. XXI, Prawo spółdzielcze [System of Private Law, Vol. XXI, Cooperative Law], ed. Krzysztof Pietrzykowski, Warsaw: C. H. Beck, 2020.
- Malinowska-Woźniak Katarzyna, Cywilnoprawny status wspólnoty mieszkaniowej [Civil law status of the housing community], Warsaw: C. H. Beck, 2016.
- Szymczak Iwona, Wspólnota mieszkaniowa [Housing community]. Warsaw: Wolters Kluwer, 2014.
- Turlej Aleksander, Wspólnota mieszkaniowa [Housing community], Warsaw: C. H. Beck, 2005.
- Ustawa o kooperatywach mieszkaniowych oraz zasadach zbywania nieruchomości należących do gminnego zasobu nieruchomości w celu wsparcia realizacji inwestycji mieszkaniowych. Komentarz [„Law on housing cooperatives and the principles of disposal of real estate belonging to the communal real estate resource to support the implementation of housing projects. Commentary”], ed. Bogusław Lackoroński. Warsaw: Wolters Kluwer, 2023.
Referencje
Adamiec Danuta, Justyna Branna, Dobromir Dziewulak, Natalia Firlej, Kamila Groszkowska, Marta Karkowska, Łukasz Żołądek, „Rozwiązania prawne dotyczące lokatorskich spółdzielni mieszkaniowych, kooperatyw mieszkaniowych oraz form własności warunkowej w Czechach, Danii, Francji, Niemczech, Szwajcarii i Szwecji” [„Legal solutions for tenant housing cooperatives, housing cooperatives and forms of conditional ownership in the Czech Republic, Denmark, France, Germany, Switzerland and Sweden”] Zeszyty Prawnicze Biura Analiz Sejmowych Kancelarii Sejmu [Legal Notebooks of the Office of Parliamentary Analyses of the Chancellery of the Sejm (Parliament of Poland)], No. 4 (2021): 258-288.
Bednarek Małgorzata, Prawo do mieszkania w konstytucji i ustawodawstwie [Right to housing in the constitution and legislation], Warsaw: Wolters Kluwer, 2007.
Chrzanowski Wiesław, Spółdzielcza forma zaspokajania potrzeb mieszkaniowych (studium prawno-społeczne) [Cooperative form of meeting housing needs (legal and social study)], Warsaw: Zakład Wydawnictw CZSR : Spółdzielczy Instytut Badawczy, 1981.
Foryś Iwona, „Spółdzielczość mieszkaniowa w Polsce po transformacji gospodarczej” [„Housing cooperatives in Poland after the economic transformation”] Studia i Prace Wydziału Nauk Ekonomicznych i Zarządzania Uniwersytetu Szczecińskiego [Studies and Works of the Faculty of Economics and Management of the University of Szczecin], No. 1 (2017): 31-41.
Gersdorf Mirosław, Jerzy Ignatowicz, Prawo spółdzielcze. Komentarz [Cooperative Law. Commentary], Warsaw: Wydawnictwo Prawnicze, 1985.
Ignatowicz Jerzy, „Spółdzielnie budownictwa mieszkaniowego w świetle projektu ustawy o spółdzielniach i ich związkach” [„Housing cooperatives in light of the draft law on cooperatives and their associations”] Państwo i Prawo [State and Law], No. 11 (1958): 762-776.
Królikowska Katarzyna, Zasada związania praw do lokalu z członkostwem w spółdzielni mieszkaniowej [The principle of binding rights to premises with membership in a housing cooperative]. Warsaw: C. H. Beck, 2009.
Mączyński Andrzej, „Dawne i nowe instytucje polskiego prawa mieszkaniowego” [„Past and new institutions of Polish housing law”] Kwartalnik Prawa Prywatnego [Private Law Quarterly], No. 1 (2002): 65-114.
Pietrzykowski Krzysztof, „Spółdzielcze prawo do lokalu mieszkalnego de lege ferenda”, [in:] Z zagadnień współczesnego prawa cywilnego. Księga pamiątkowa ku czci Profesora Tomasza Dybowskiego [Cooperative right to housing de lege ferenda in From the issues of contemporary civil law. Memorial book in honor of Professor Tomasz Dybowski]. 129-137. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 1994.
Pietrzykowski Krzysztof, „Projektowane zmiany w spółdzielczym prawie mieszkaniowym” [„Projected changes in cooperative housing law”] Przegląd Legislacyjny [Legislative Review], No. 1 (2000): 59-78.
Pietrzykowski Krzysztof, „Przekształcenia spółdzielczych lokatorskich i własnościowych praw do lokali w prawa odrębnej własności” [„Transformation of cooperative tenancy and ownership rights to premises into separate ownership rights”], [in:] Współczesne problemy prawa prywatnego. Księga pamiątkowa ku czci Profesora Edwarda Gniewka [Contemporary Problems of Private Law. Memorial book in honor of Professor Edward Gniewek]. 459-470.Warsaw. C. H. Beck, 2010.
Pietrzykowski Krzysztof, „Spółdzielcze prawo mieszkaniowe – dawniej i obecnie” [„Cooperative housing law – past and present”], [in:] Rozprawy z prawa cywilnego, własności intelektualnej i prawa prywatnego międzynarodowego. Księga pamiątkowa dedykowana Profesorowi Bogusławowi Gawlikowi [Dissertations in civil law, intellectual property and private international law. Memorial book dedicated to Professor Bogusław Gawlik]. 525-540. Warsaw: LexisNexis 2012.
Pietrzykowski Krzysztof, „Spółdzielcze prawo mieszkaniowe w orzecznictwie Sądu Najwyższego (wybrane zagadnienia)” [„Cooperative housing law in the jurisprudence of the Supreme Court (selected issues)”]”, [in:] Spółdzielczość mieszkaniowa w Polsce wobec wyzwań współczesności [Cooperative housing in Poland towards the challenges of modernity]. 21-34. Bielsko-Biała: Wyższa Szkoła Administracji, 2014.
Pietrzykowski Krzysztof, „Spółdzielcze prawo mieszkaniowe w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego” [„Cooperative housing law in the jurisprudence of the Constitutional Court”], [in:] Podstawowe konstrukcje i tendencje rozwojowe prawa spółdzielczego [Basic constructions and development tendencies of cooperative law]. 121-135. Lublin: Wydawnictwo KUL, 2014.
Pietrzykowski Krzysztof, Spółdzielnie mieszkaniowe. Komentarz [Housing Cooperatives. Commentary], 9th ed. Warsaw: C. H. Beck, 2018.
Pietrzykowski Krzysztof, „Nowa formuła stosunku członkostwa w spółdzielni mieszkaniowej” [„New formula of the membership relation in a housing cooperative”] [in:] Prawo prywatne w służbie społeczeństwu. Księga poświęcona pamięci Profesora Adama Jedlińskiego [Private law in the service of society. Book dedicated to the memory of Professor Adam Jedliński]. 263-278. Sopot: Spółdzielczy Instytut Naukowy, 2019.
Skąpski Józef, „O stanie i potrzebach prawa cywilnego – uwag kilka” [„On the state of needs of civil law – some remarks”] Przegląd Sądowy [Judicial Review], No. 7-8 (1992): 3-20.
Strzelczyk Ryszard, Ewolucja odrębnej własności lokalu w prawie polskim (doctoral dissertation, unpublished) [Evolution of separate ownership of premises in Polish law (doctoral dissertation, unpublished)]. Uniwersytet Warszawski [University of Warsaw] 2005.
System Prawa Prywatnego, t. XXI, Prawo spółdzielcze [System of Private Law, Vol. XXI, Cooperative Law], ed. Krzysztof Pietrzykowski, Warsaw: C. H. Beck, 2020.
Malinowska-Woźniak Katarzyna, Cywilnoprawny status wspólnoty mieszkaniowej [Civil law status of the housing community], Warsaw: C. H. Beck, 2016.
Szymczak Iwona, Wspólnota mieszkaniowa [Housing community]. Warsaw: Wolters Kluwer, 2014.
Turlej Aleksander, Wspólnota mieszkaniowa [Housing community], Warsaw: C. H. Beck, 2005.
Ustawa o kooperatywach mieszkaniowych oraz zasadach zbywania nieruchomości należących do gminnego zasobu nieruchomości w celu wsparcia realizacji inwestycji mieszkaniowych. Komentarz [„Law on housing cooperatives and the principles of disposal of real estate belonging to the communal real estate resource to support the implementation of housing projects. Commentary”], ed. Bogusław Lackoroński. Warsaw: Wolters Kluwer, 2023.