Pasek boczny artykułu

Przesłane
21 czerwca 2024
Opublikowane
21 sierpnia 2024
Pobieranie
Sitek
Statystyczny
Read Counter : 105 Pobieranie : 74

Treść głównego artykułu

Abstrakt

The history of democracy is primarily associated with ancient Greece and the Roman Republic. To this day, it is believed that democracy is the rule of the people. Since antiquity, new legal or institutional solutions have been introduced to ensure a certain status quo in the prevailing balance of political forces, guaranteeing the stability of the state and society. It is not uncommon for demands to save democracy to have been and still be made. An example of this was the recent elections in Poland, when the then-opposition went to the polls under the slogan of saving democracy. Few of the voters, or even the politicians who proclaimed these slogans, thought about what kind of democracy they were fighting for. Was democracy really threatened? And what is democracy? In this paper, a legal-historical analysis allows us to conclude that, due to social, political, and technological changes, the most optimal democracy today is constitutional liberalism, i.e., a form of government rather than a stability of procedures or institutions.

Słowa kluczowe

demokracja, liberalizm konstytucyjny, demokracja ateńska, demokracja republikańska democracy, constitutional liberalism, Athenian democracy, republican democracy

Szczegóły artykułu

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.

Referencje

  1. Arendt Hannah, Polityka jako obietnica, tłum. Wojciech Madej, Mieczysław Godyń. Warszawa: Prószy ski i S-ka, 2005.
  2. Blokker Paul, „Populism as a constitutional project” International Journal of Constitutional Law, nr 2 (2019): 536-553.
  3. Canduzzi S., A pluralist Theory of Constitutional Justice. Assessing Liberal Democracy in Time of Rising Populism and Illiberalism, Athena 4.1(2024), s. 136-156.
  4. Chmielowska Lucyna, „Filozofia polityczna Sokratesa” Prace Naukowe Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie. Res Politicae, t. III (2009): 7-31.
  5. Cohen Eerik, Nachman Ben‐Yehuda, „Counter‐Cultural Movements and Totalitarian Democracy” Sociological Inquiry, 4 (1987): 372-393.
  6. Gizbert-Studnicki Tomasz, Język prawny z perspektywy socjolingwistycznej. Kraków: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1986.
  7. Jaskólska Julia, „Treść Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka” Człowiek w kulturze, 11 (1998): 49-97.
  8. Karolczuk Edward, „Sprzeczności w funkcjonowaniu demokracji ateńskiej” Sztuka i Dokumentacja, 16 (2017): 29-47.
  9. Kaskina Rasma, Promowanie demokracji i obserwacja wyborów. https://www.europarl.europa.eu/factsheets/pl/sheet/166/promowanie-demokracji-i-obserwacja-wyborow.
  10. Kiereś Henryk, „Jaka demokracja?” Człowiek w kulturze, 20 (2008): 17-32.
  11. Klauziński Sebastian, Michał Danielewski, Marsz 4 czerwca. Co najmniej 380 tyś. w Warszawie. OKO.press, 4 czerwca 2023. https://oko.press/marsz-4-czerwca-warszawa-tusk-opozycja.
  12. Kropiwnicki Robert, Pozycja ustrojowa posła w Polsce. Stan obecny i perspektywy, Toruń: Adam Marszałek, 2024.
  13. Lange Stella, „Plato and Democracy” The Classical Journal, 8 (1939): 480-486.
  14. Luisi Nicola Demetrio, „Sul problema delle tabelle di voto nelle. Votazioni legislative: contributo all’interpretazione di Cic. Ad Att. 1.14.5” Index, 23(1995): 419-452.
  15. Machin Amanda, „Democracy, Agony, and Rupture: A Critique of Climate Citizens’ Assemblies” Politische Vierteljahresschrift, 4 (2023): 845-864.
  16. Markowski Radosław, Demokracja i demokratyczne innowacje. Z teorią w praktykę. Warszawa: Instytut Obywatelski, 2014.
  17. Maziarz Damian, „Dlatego powinniśmy nazywać siebie chrześcijanami – recenzja” Roczniki Filozoficzne, nr 1 (2015): 193-200.
  18. Miklaszewska Justyna, „Dwie koncepcje demokracji”, [w:] Wielkość i piękno filozofii. Księga pamiątkowa ku czci prof. Władysława Stróżewskiego, red. Józef Lipiec, Sebastian Kołodziejczyk. 249-264. Kraków: „Collegium Columbinum”, 2003.
  19. Mucha Bogdan, „Mechanizm finansowania prezydenckich kampanii wyborczych w Stanach Zjednoczonych Ameryki” Krakowskie Studia Międzynarodowe, 3 (2008): 115-135.
  20. Nieć Mateusz, „O tzw. autorytaryzmie demokracji attyckiej” Acta Universitatis Wratislaviensis. Przegląd Prawa i Administracji, 79 (2009): 145-171.
  21. Osborne Robin, Athens and Athenian democracy, Cambridge: Cambridge University Press 2010.
  22. Polansky David, „Populism and Democratic Conflict: An Aristotelian View” The Review of Politics, 2 (2023): 207-224.
  23. Rachwał Marcin, „Demokracja bezpośrednia w Polsce – fikcja czy rzeczywistość?” Przegląd Politologiczny, 9 (2010): 103-114.
  24. Řádek Miroslav, „State and Democracy in the Philosophy of Plato and Aristotle” University Review, 2 (2020): 37-40.
  25. Rhodes P.J., „Athenian Democracy After 403 BC” The Classical Journal, 4 (1980): 305-323.
  26. Rosenfeld Michel, A Pluralist Theory of Constitutional Justice. Assessing Liberal Democracy in Times of Rising Populism and Illiberalism, Oxford: Oxford University Press, 2022.
  27. Ruszkowski Janusz, „Demokracja ponadnarodowa w Unii Europejskiej. Wstępna analiza teoretyczna” Rocznik Integracji Europejskiej, 9 (2015): 17-37.
  28. Rytel-Warzocha Anna, „Zasada demokracji bezpośredniej na tle poglądów nauki prawa konstytucyjnego i praktyki ustrojowej 25 lat obowiązywania Konstytucji” Państwo i Prawo, z. 10 (2022): 54-73.
  29. Sandel Michael J., Liberalism and the Limits of Justice, Cambridge: Cambridge University Press, 1998.
  30. Scheppele Kim Lane, „The Opportunism of Populists and the Defense of Constitutional Liberalism” German Law Journal, 3(2019): 314-331.
  31. Sitek Bronisław, Actiones populares w prawie rzymskim na przełomie republiki i pryncypatu. Szczecin: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, 1999.
  32. Sitek Bronisław, „Decreta decurionum. Postanowienia rady miejskiej w świetle lex Irnitana”, [w:] Leges sapere. Studia i prace dedykowane profesorowi Januszowi Sondlowi w pięćdziesiątą rocznicę pracy naukowej. 509-525. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2008.
  33. Sitek Bronisław, „Organy Władzy w «municipium Irni». Ze studiów nad prawem municypalnym w Starożytnym Rzymie” Journal of Modern Science, nr 1 (2005): 21-42.
  34. Skotnicki Krzysztof, „Instytucje sprawowania władzy przez suwerena w świetle Konstytucji RP” Gdańskie Studia Prawnicze, 59 (2023): 22-36.
  35. Szmigielski Artur, „Prawa człowieka i demokracja w centrum działań zewnętrznych Unii Europejskiej. Dylematy prawne i polityczne” Przegląd Zachodni, nr 1 (2016): 7-22.
  36. Tuleja Piotr, „Komentarz do Preambuły”, [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, red. Piotr Tuleja. Warszawa: Wolters Kluwer, 2019.
  37. Tuleja Piotr, „Uwaga do art. 4”, [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, red. Piotr Tuleja, Warszawa: Wolters Kluwer, 2019.
  38. Witkowska-Chrzczonowicz Katarzyna, Piotr Chrzczonowicz, „Wybrane problemy zapewnienia skutecznej ochrony praw podstawowych w Unii Europejskiej po wejściu w życie Traktatu z Lizbony” Studia z Zakresu Nauk Prawnoustrojowych, 2(2012): 33-46.
  39. Ziętara Wojciech, „Demokracja ateńska a demokracja współczesna” Krakowskie Studia Małopolskie, 16 (2011): 236-248.