
Celem artykułu jest rozpatrzenie problemu „udoskonalania człowieka” w odniesieniu do myśli Michela Foucaulta. Kluczowe w tym przypadku jest przedstawienie, w jaki sposób społeczeństwa, zwłaszcza współcześnie, problematyzują jednostki jako obywateli, państwo jako ich opiekuna, zaś prawo jako narzędzie tej niezbędnej opieki. W przeanalizowanych trzech, historycznych ekonomiach władzy – suwerennej, dyscyplinarnej i biowładzy – ośrodki władcze uzasadniały swoje władztwo w różny sposób, zaś funkcja prawa była ściśle powiązana z tymi uzasadnieniami. Artykuł pozwala spojrzeć z innej strony na problem polityki „udoskonalania człowieka” – jako na logiczną konsekwencję rozwijania się specyficznego rodzaju relacji między jednostką a państwem, wyrażonego terminem „władzy pasterskiej”.