Przejdź do głównego menu Przejdź do sekcji głównej Przejdź do stopki
Prawo i Więź

Artykuły

Tom 53 Nr 6 (2024): Prawo i Więź Nr 6 (53) 2024

Office, Dignity, Authority, Conscience of the Judge of the Republic of Poland

DOI
https://doi.org/10.36128/PRIW.VI53.1098
Przesłane
19 listopada 2024
Opublikowane
21.03.2025 — zaktualizowane 30.03.2025
Wersje

Abstrakt

The author analyzes and considers the office of a judge of the Republic of Poland, his dignity, authority and conscience in the context of judicial independence from the point of view of the rule of law, separation of the tripartite power in a democratic state of law. The independence of the judiciary, the independence of the judiciary are unquestionable values as the basis of the rule of law. The office, dignity, authority and conscience of the judge of the Republic of Poland are creative norms, which are based on the system of law and ethics. Attention has been paid to the systemic guarantees of the independence of the judiciary provided by the Constitution and laws regulating the court system. The surprisingly large scope of the sovereign powers of the representative of the executive power – the Minister of Justice over the common courts was pointed out. The importance of personal dignity, personal dignity of the judge and the dignity of tenure was emphasized. Undoubtedly, they are revealed in private, social and professional life and with the system of regulation and integration of activities (human behavior) as personality and legal thinking. It was pointed out that conscience, which is invoked by the judge in the oath of office, is the natural ability of reason to morally value actions and phenomena. Conscience as an intrinsic attribute of the human being currently or potentially belongs to every human being, as it is the first norm of conduct with a special ability to regulate human behavior and shape interpersonal coexistence. The connection between the practice of law (judging) and sensitivity is a moral issue and an important ethical quality to which special attention should be paid today. A judge should be perceived as a human being, as a person, as an entity, as a bearer of values, professionally prepared to realize them in social life, while fulfilling a servant role to man and society.

Bibliografia

  1. Abbott Andrew, A System of Professions. Chicago: The University of Chicago Press, 1988.
  2. Almond Gabriel, Bingham G. Powell, „Kultura polityczna”, [in:] Elementy teorii socjologicznych, ed. Włodzimierz Derczyński, Aaleksandra Jasińska-Kania, Jerzy Szacki. 577-582. Warszawa: Uniwersytet Warszawski, 1975.
  3. Banaszak Bogusław, Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz. 2nd ed. Warszawa: Wydawnictwo C.H. Beck, 2012.
  4. Barsalou Lawrence W., „Perceptual Symbol Systems” Behavioral and Brain Sciences, No. 4 (1999): 577-660. Doi: 10.1017/S0140525X99002149.
  5. Barsalou Lawrence W., „Grounded Cognition” Annual Review of Psychology, 59 (2008): 617-645. Doi: 10.1146/annurev.psych.59.103006.093639.
  6. Barsalou Lawrence W., „Situating Concepts”, [in:] The Cambridge Handbook of Situated Cognition, ed. Philip Robbins, Murat Aydede. 236-263. Cambridge: Cambridge University Press, 2009.
  7. Bator Andrzej, „Wstęp”, [in:] Myślenie analityczne w nauce prawa i praktyce prawniczej, ed. Artur Kozak. 7-12. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 2010.
  8. Bergen Benjamin K., Latające świnie. Jak umysł tworzy znaczenie, tłum. Zuzanna Lamża. Kraków: Copernicus Center Press, 2017.
  9. Biernat Tadeusz, Władza publiczna w demokratycznym państwie prawa. Prawo – Instytucje – zasoby. Kraków: Oficyna Wydawnicza AFM, 2014.
  10. Biser Eugen, Glaubensprognose. Orientierung in postsäkularistischer Zeit. Graz: Styria, 1991.
  11. Bladowski Bogdan, Metodyka pracy sędziego cywilisty. Warszawa: OpenLEX, 2008. https://sip.lex.pl/komentarze-i-publikacje/monografie/metodyka-pracy-sedziego-cywilisty-369257627.
  12. Blok Zbigniew, „Czynniki determinujące kulturę oraz model kultury politycznej”, [in:] Teoretyczne i metodologiczne problemy badań nad kulturą polityczną, ed. Zbigniew Blok. 13-28. Poznań: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza, 2005.
  13. Brożek Bartosz, „Architektura umysłu prawniczego”, [in:] Prawo i nauki kognitywne, ed. Bartosz Brożek, Łukasz Kurek, Jerzy Stelmach. 45-68. Warszawa: Wolters Kluwer, 2018.
  14. Brożek Bartosz, Granice interpretacji. Kraków: Copernicus Center Press, 2014.
  15. Brożek Bartosz, Myślenie. Podręcznik użytkownika. Kraków: Copernicus Center Press, 2016.
  16. Brożek Bartosz. Normatywność prawa. Warszawa: Wolters Kluwer, 2012.
  17. Brożek Bartosz. Umysł prawniczy. Kraków: Copernicus Center Press, 2018.
  18. Brzezińska Anna, „Struktura obrazu własnej osoby i jej wpływ na zachowanie” Kwartalnik Pedagogiczny, No. 3 (1973): 45-58.
  19. Cyceron Marcus Tullius, „O prawach, I 15.”, [in:] Pisma filozoficzne, tłum. Wiktor Kornatowski, Vol. II. 123-145. Warszawa: PWN, 1960.
  20. Guarnieri Carlo, „Sądy jako narzędzie odpowiedzialności prawnej. Przypadek Europy Łacińskiej”, [in:] Demokracja i rządy prawa, red. Jose Maria Maravall, Adam Przeworski. 215-225. Warszawa: Wydawnictwo Scholar, 2010.
  21. Holmes Stephen, „Rodowody koncepcji rządów prawa”, [in:] Demokracja i rządy prawa, red. Jose Maria Maravall, Adam Przyworski. 25-35. Warszawa: Wydawnictwo Scholar, 2010.
  22. Dworkin Ronald, The Theory and Practice of Autonomy. New York: Cambridge University Press, 1988.
  23. Ereciński Tadeusz, Jacek Gudowski, Józef Iwulski, Komentarz do Prawa o ustroju sądów powszechnych i ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa. Warszawa: Lexis Nexis, 2002.
  24. Garlicki Lech, „Wolność i prawa jednostki w Konstytucji RP z 1997 roku. Bilans pięciu lat”, [in:] Pięć lat Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Materiały z konferencji na Zamku Królewskim w Warszawie 17 października 2002, ed. Henryk Jerzmański. 62-64. Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe, 2002.
  25. Gigerenzer Gerd, Wolfgang Gaissmaier, „Heuristic Decision Making” Annual Review of Psychology, No. 62 (2011): 451-482. Doi: 10.1146/annurev-psych-120709-145346.
  26. Hill Thomas E., Autonomy and Self-Respect. New York: Cambridge University Press, 1991.
  27. Hohol Mateusz, Wyjaśnić umysł. Struktura teorii neurokognitywnych. Kraków: Copernicus Center Press, 2017.
  28. Holbach Paul-Henry, Etokracja czyli rząd oparty na moralności. Warszawa: PWN, 1979.
  29. Horney Karen, Nerwica a rozwój człowieka. Warszawa: PIW, 1978.
  30. Horney Karen, Neurotyczna osobowość naszych czasów. Warszawa: PWN, 1976.
  31. Izdebski Hubert, Fundamenty współczesnych państw. Warszawa: C.H. Beck, 2007.
  32. Jakubik Andrzej, Histeria. Warszawa: PZWL, 1979.
  33. Jarosz Marek, Psychologia i psychopatologia życia codziennego. Warszawa: PZWL, 1975.
  34. Kahneman Daniel, Pułapki myślenia. O myśleniu szybkim i wolnym. tłum. Piotr Szymczak. Poznań: Media Rodzina, 2012.
  35. Kaufmann Arthur, „Problemgeschichte der Rechtsphilosophie”, [in:] Einfuhrung in Rechtsphilosophie und Rechtstheorie der Gegenwart, ed. Arthur Kaufmann, Winfried Hassemer, 5th ed. 89-145. München: C. H. Beck, 1989.
  36. Kaufmann Arthur, „Rozważania wstępne nad logiką prawniczą i ontologią relacji. Założenia personalistycznej teorii prawa” tłum. Grażyna Skąpska Colloguia Communia, No. 1 (1988/1989): 83-92.
  37. Kędzia Zdzisław, „Uwagi o aksjologii Konstytucji”, [in:] Prawa człowieka w społeczeństwie obywatelskim, ed. Andrzej Rzepliński. 34-48. Warszawa: Helsińska Fundacja Praw Człowieka, 1993.
  38. Kępiński Antoni, Autoportret człowieka (myśli, aforyzmy). Kraków: Wydawnictwo Literackie, 1993.
  39. Kołakowski Leszek, Mini wykłady o maxi sprawach. Trzy serie. Kraków: Znak, 2009.
  40. Koniński Karol L., Uwagi 1940-1942, ed. Bronisław Mamoń. Poznań: UAM, 1987.
  41. Kordela Marzena, „Możliwość systemu zasad prawa”, [in:] System prawa a porządek prawny, red. Oskar Bogucki, Stanisław Czepita. 101-115. Szczecin: Wydawnictwo Uniwersytetu Szczecińskiego, 2008.
  42. Kordela Marzena, Zarys typologii uzasadnień aksjologicznych w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego. Poznań: UAM, 1999.
  43. Kozak Artur, Myślenie analityczne w nauce prawa i praktyce prawniczej. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 2010.
  44. Longchamps de Bérier, Franciszek, „O prawniku w Rzeczypospolitej nauk” ZN Uniwersytetu Wrocławskiego. Prawo IV, 15 (1958): 12-18.
  45. Longchamps de Bérier Franciszek, „Z badań porównawczych w dziedzinie prawa. Refleksja metodologiczna” Acta Universitatis Wratislaviensis. Prawo XXXII, 125 (1970): 1-15.
  46. Longchamps de Bérier Franciszek, Z problemów poznania prawa. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1968.
  47. Mały słownik etyczny, ed. Stanisław Jedynak. Bydgoszcz: Oficyna Wydawnicza Branta, 1994.
  48. Mogilnicki Aleksander, „Sędzia a urzędnik” Gazeta Sądowa Warszawska, No. 9 (1931): 115-117.
  49. Morawski Lech, „Two Doctrines of Judicial Application of Law”, [in:] Politics of Law and Legal Policy. Between Modern and Post-modern Jurisprudence, ed. Tadeusz Biernat, Marek Zirk-Sadowski. 75-91. Warszawa: Wolters Kluwer, 2008.
  50. Obuchowski Kazimierz, Psychologia dążeń ludzkich. Warszawa: PWN, 1972.
  51. Osobowość a społeczne zachowanie się ludzi, ed. Janusz Reykowski. Warszawa: Książka i Wiedza, 1980.
  52. Ossowska Maria, „Normy moralne w obronie godności człowieka” Etyka, No. 5 (1969): 7-25.
  53. Piechowiak Marek, Filozofia praw człowieka. Lublin: Wydawnictwo KUL, 1999.
  54. Pieńkos Jerzy, Słownik łacińsko-polski. Warszawa: Wydawnictwo Prawnicze, 1996.
  55. Reykowski Janusz, Grażyna Kochańska, Szkice z teorii osobowości, ed. Janusz Reykowski. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1980.
  56. Reykowski Janusz, „Obraz własnej osoby jako mechanizm regulujący postępowanie” Kwartalnik Pedagogiczny, No. 3 (1970): 45-57.
  57. Rymarz Ferdynand, „Zasada ochrony przyrodzonej i niezbywalnej godności człowieka w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego” Przegląd Sądowy, No. 6 (2003): 3-10.
  58. Schitz Alfred, Thomas Luckmann, Strukturem der Lebenswelt, Vol. I. Frankfurt am Main: Suhrkamp, 1984.
  59. Schwierskott-Matheson Ewa, Wolność sumienia i wyznania w wybranych państwach demokratycznych. Regensburg: de-iure-pl, 2012.
  60. Siek Stanisław, Rozwój potrzeb psychicznych, mechanizmów obronnych i obraz siebie. Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza, 1984.
  61. Spaemann Robert, Moralische Grundbegriffe. München: C. H. Beck, 1972.
  62. Stern Klaus, Das Staatsrecht der Bundesrepublik Deutschland. München: C. H. Beck, 1984.
  63. Susskind Richard, Prawnicy przyszłości. Warszawa: Wolters Kluwer, 2019.
  64. Tokarczyk Roman, Etyka prawnicza. Warszawa: Lexis Nexis, 2007.
  65. Tomasello Michael, Constructing a Language. A Usage-Based Theory of Language Acquisition. Cambridge, MA: Harvard University Press, 2003.
  66. Tomasello Michael, Kulturowe źródła ludzkiego poznawania. tłum. Joanna Rączaszek. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 2002.
  67. Tomasello Michael, Origins of Human Communication. Cambridge, MA: MIT Press, 2008.
  68. Ulpian. „D. 1,1,1,1, Instytucje, ks. 1.”, [in:] Digesta justyniańskie. Księga pierwsza, tłum. Bartosz Szolc-Nartowski. 3-15. Warszawa: Wydawnictwo Prawnicze, 2007.
  69. Weisberg Robert W., Creativity: Understanding innovation in problem solving, science, invention, and the arts. Hoboken: John Wiley, 2006.
  70. Wojtczak Krystyna, Zawód i jego prawna reglamentacja. Poznań: Wydawnictwo Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, 1999.
  71. Woleński Jan, „Zawody prawnicze w państwie prawa”, [in:] Notariusz w polskim systemie prawa. 12-28. Kraków: Wydawnictwo Ratio, 2002.
  72. Ziembiński Zygmunt, Wartości konstytucyjne. Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe, 1993.
  73. Zirk-Sadowski Marek, „European Judicial Governance and Legal Philosophy”, [in:] Between Complexity of Law and Lack of Order, ed. Bartosz Wojciechowski, Marek Zirk-Sadowski, Michał J. Olecki. 55-75. Toruń-Beijing: Nicolaus Copernicus University Press, 2009.

Pobrania

Brak dostępnych danych do wyświetlenia.