Przejdź do głównego menu Przejdź do sekcji głównej Przejdź do stopki
logo czasopisma

Artykuły

Tom 53 Nr 6 (2024): Prawo i Więź Nr 6 (53) 2024

The Principle of Freedom of Contract.The Approach to the Principle and its Location within the System of Polish Law in the 20th and 21st Centuries

DOI
https://doi.org/10.36128/PRIW.VI53.1137
Przesłane
13 grudnia 2024
Opublikowane
21.03.2025 — zaktualizowane 30.03.2025
Wersje

Abstrakt

The principle of freedom of contract is one of the guiding principles of modern contract law. It was reflected in different forms and to different extents in the laws of the partitioning powers, applicable in the Polish lands in the era of partitions. After Poland regaining independence, work began on the unification of legal systems, which was an extremely difficult task in terms of substantive law. The work on contract law and the accompanying debate could not ignore the fundamental principle of freedom of contract, which eventually resulted in developing an original solution. It was first captured in Article 55 of the Code of Obligations[1], and then restored, in slightly changed wording, in the Polish legal system in Article 3531 of the Civil Code[2]. Although the principle of freedom of contract was not formally enshrined in the regulations that were effective between 1965 and 1990, it was considered by scholars in the field to be still applicable to a limited extent. From current perspective, this regulation is worth looking at and assessing, especially in the context of its future application. This analysis leads to the conclusion that the existing regulation is generally sufficient and does not need to be amended at the current stage of development of civil law.

Bibliografia

  1. Alexandrowicz Piotr, Kanonistyczne uzasadnienie swobody umów w zachodniej tradycji prawnej. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM, 2020.
    Obejrzyj w Google Scholar -->>
  2. Bączyk Kinga, „Zasada swobody umów w prawie polskim” Studia Iuridica Toruniensia, Vol. II (2002): 35-64.
    Obejrzyj w Google Scholar -->>
  3. Bereza Arkadiusz, Sąd Najwyższy w latach 1945–1962. Organizacja i działalność. Warszawa: C. H. Beck, 2012.
    Obejrzyj w Google Scholar -->>
  4. Bieniak Michał, „Zasady: dobrej wiary i uczciwego obrotu oraz swobody umów w kodeksie zobowiązań oraz zasadach europejskiego prawa umów” Studia Prawnicze, vol. IV (2008): 51-58.
    Obejrzyj w Google Scholar -->>
  5. Buczkowski Stefan, „Zasada wolności umów” Państwo i Prawo, vol. III (1961): 430-437.
    Obejrzyj w Google Scholar -->>
  6. Buczkowski Stefan, Zygmunt Konrad Nowakowski, Prawo obrotu uspołecznionego. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1971.
    Obejrzyj w Google Scholar -->>
  7. Całus Andrzej, „Podejście legislacyjne do instytucji ‘swoboda umów’ w prawie francuskim i niemieckim na tle zasad modelowych”, [in:] Ustawowe ograniczenia swobody umów. Zagadnienia wybrane, ed. Bogusława Gnela. 19-38, Warszawa: Wolters Kluwer, 2010.
    Obejrzyj w Google Scholar -->>
  8. Czachórski Witold, Prawo zobowiązań w zarysie. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1968.
    Obejrzyj w Google Scholar -->>
  9. Czachórski Witold, „Z problematyki wykonania zobowiązań według projektu Kodeksu Cywilnego Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej”, [in:] Materiały dyskusyjne do projektu kodeksu cywilnego Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej. Materiały sesji naukowej 8–10 grudnia 1954 r., ed. Jan Wasilkowski. 173-187. Warszawa: Wydawnictwo Prawnicze, 1955.
    Obejrzyj w Google Scholar -->>
  10. Czachórski Witold, Zarys prawa zobowiązań. Część ogólna. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1962.
    Obejrzyj w Google Scholar -->>
  11. Czachórski Witold, Zobowiązania. Zarys wykładu, 2nd ed. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1976.
    Obejrzyj w Google Scholar -->>
  12. Dajczak Wojciech, Tomasz Giaro, Franciszek Longchamps de Bérier. Prawo rzymskie. U podstaw prawa prywatnego, 3rd ed. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 2018.
    Obejrzyj w Google Scholar -->>
  13. Domański Ludwik, Instytucje kodeksu zobowiązań. Komentarz teoretyczno-praktyczny. Część ogólna. Warszawa: Marjan Ginter-Księgarnia Wydawnictw Prawniczych, 1936.
    Obejrzyj w Google Scholar -->>
  14. Dziadzio Andrzej, „Opinie profesorów i doktorów Wydziału Prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego jako źródło badań nad stosowaniem Kodeksu Napoleona w Wolnym Mieście Krakowie” Krakowskie Studia z Historii Państwa i Prawa, No. 3 (2020): 303-319. https://doi.org/10.4467/20844131KS.20.022.12519.
    Obejrzyj w Google Scholar -->>
  15. Dziesięciolecie Polski Odrodzonej 1918–1928. Księga pamiątkowa, ed. Marjan Dąbrowski (Kraków-Warszawa: Ilustrowany Kuryer Codzienny, 1928).
    Obejrzyj w Google Scholar -->>
  16. Gawlik Bogusław, „Pojęcie umowy nienazwanej” Studia Cywilistyczne, vol. XVIII (1971): 5-35.
    Obejrzyj w Google Scholar -->>
  17. Górnicki Leonard, Prawo cywilne w pracach Komisji Kodyfikacyjnej Rzeczypospolitej Polskiej w latach 1919-1939. Wrocław: Kolonia Limited, 2000.
    Obejrzyj w Google Scholar -->>
  18. Grodziski Stanisław, „Komisja Kodyfikacyjna Rzeczypospolitej Polskiej” Czasopismo Prawno-Historyczne, No. 1 (1981): 47-81.
    Obejrzyj w Google Scholar -->>
  19. Grzybowski Stefan, System prawa cywilnego, część ogólna. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1974.
    Obejrzyj w Google Scholar -->>
  20. Guść Janusz, „O właściwości (naturze) stosunku prawnego” Państwo i Prawo, Vol. IV (1997): 16-25.
    Obejrzyj w Google Scholar -->>
  21. Gwiazdomorski Jan, „Czy art. 55 kod. zob. obowiązuje?” Nowe Prawo, No. 11 (1960): 1478-1485.
    Obejrzyj w Google Scholar -->>
  22. Gwiazdomorski Jan, „Glosa do orzeczenia Sądu Najwyższego z 13.VI.1958 r., 4 CR 548/58” Nowe Prawo, No. 5 (1960): 707-715.
    Obejrzyj w Google Scholar -->>
  23. Jodłowski Jerzy, „W sprawie mocy obowiązującej art. 55 k.z.” Nowe Prawo, No. 1 (1961): 76-82.
    Obejrzyj w Google Scholar -->>
  24. Kaczorowska Bogna, „Rys historyczny kształtowania się swobody umów” Opolskie Studia Administracyjno-Prawne, Vol. VI (2009): 245-254.
    Obejrzyj w Google Scholar -->>
  25. Kędzierski Tomasz, „Zarys ogólny obecnych tendencji w teorii umów” Głos Sądownictwa. Miesięcznik poświęcony zagadnieniom społeczno-prawnym i zawodowym, No. 12 (1937): 981-987.
    Obejrzyj w Google Scholar -->>
  26. Kodeks cywilny. Komentarz, Vol. I, ed. Krzysztof Pietrzykowski. Warszawa: C. H. Beck, 2020.
    Obejrzyj w Google Scholar -->>
  27. Kodeks cywilny. Komentarz, vol. II, ed. Maciej Gutowski. Warszawa: C. H. Beck, 2022.
    Obejrzyj w Google Scholar -->>
  28. Kodeks cywilny. Komentarz, vol. II, Księga 3: Zobowiązania, ed. Jerzy Ignatowicz. Warszawa: Wydawnictwo Prawnicze, 1972.
    Obejrzyj w Google Scholar -->>
  29. Kodex Napoleona. Z przypisami. Xiąg trzy. Warszawa: Drukarnia XX. Piarów, 1810.
    Obejrzyj w Google Scholar -->>
  30. Koschembahr-Łyskowski Ignacy, Cele i zadania polityki społecznej. Warszawa: Księgarnia F. Hoesicka, 1927.
    Obejrzyj w Google Scholar -->>
  31. Longchamps de Berier Roman, Zasada wolności umów w projektach polskiego prawa o zobowiązaniach. Lwów: Pierwsza Związkowa Drukarnia, 1930.
    Obejrzyj w Google Scholar -->>
  32. Machnikowski Piotr, Swoboda umów według art. 3531kc. Konstrukcja prawna. Warszawa: C. H. Beck, 2005.
    Obejrzyj w Google Scholar -->>
  33. Machnikowski Piotr, „Zasada swobody umów jako problem kodyfikacyjny”, [in:] Czterdzieści lat kodeksu cywilnego. Materiały z ogólnopolskiego zjazdu cywilistów w Rzeszowie (8–10 października 2004 r.), ed. Mieczysław Sawczuk. 211-234. Warszawa: Wolters Kluwer-Kantor Wydawniczy Zakamycze, 2006.
    Obejrzyj w Google Scholar -->>
  34. Namitkiewicz Jan, Kodeks zobowiązań. Komentarz dla praktyki, Vol. I, Część ogólna: art. 1–293. Łódź: Wydawnictwo KOLUMNA, 1949.
    Obejrzyj w Google Scholar -->>
  35. Ohanowicz Alfred, „Wolność umów w przyszłym polskim kodeksie cywilnym” Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny, Vol. III (1926): 147-158.
    Obejrzyj w Google Scholar -->>
  36. Płaza Stanisław, Historia prawa w Polsce na tle porównawczym. Część 3: Okres międzywojenny. Kraków: Księgarnia Akademicka, 2001.
    Obejrzyj w Google Scholar -->>
  37. Prawo cywilne – część ogólna, ed. Marek Safjan, 2nd ed. Warszawa: C. H. Beck, 2012.
    Obejrzyj w Google Scholar -->>
  38. Prawo cywilne – część ogólna, ed. Zbigniew Radwański, Adam Olejniczak. Warszawa: C. H. Beck, 2019.
    Obejrzyj w Google Scholar -->>
  39. Prawo cywilne Ziem Wschodnich, tom X, cz. I Zwodu praw rosyjskich. Tekst podług wydania urzędowego z roku 1914, z uwzględnieniem zmian wprowadzonych przez ustawodawcę polskiego, oraz ustawy związkowe, tudzież judykatura Sądu Najwyższego i b. Senatu Rosyjskieg, vol. I, transl. and edited Zygmunt Rymowicz, Witold Święcicki. Warszawa: Księgarnia F. Hoesicka, 1932.
    Obejrzyj w Google Scholar -->>
  40. Prawo zobowiązań – część ogólna, ed. Konrad Osajda. Warszawa: C. H. Beck-Instytut Nauk Prawnych PAN, 2020.
    Obejrzyj w Google Scholar -->>
  41. Prawo zobowiązań – część ogólna, ed. Zbigniew Radwański. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich. 1981.
    Obejrzyj w Google Scholar -->>
  42. Radwański Zbigniew, Teoria umów. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1977.
    Obejrzyj w Google Scholar -->>
  43. Radwański Zbigniew, Adam Olejniczak. Zobowiązania. Część ogólna, 14th ed. Warszawa: C. H. Beck, 2020.
    Obejrzyj w Google Scholar -->>
  44. Safjan Marek, „Zasada swobody umów (Uwagi wstępne na tle wykładni art. 3531 k.c.).” Państwo i Prawo, No. 4 (1993): 12-19.
    Obejrzyj w Google Scholar -->>
  45. Skrodzka Marta Janina, Karol Skrodzki, „Źródła zasady swobody umów oraz wybrane aspekty jej granic – w świetle orzecznictwa” Białostockie Studia Prawnicze, Vol. III (2008): 87-98.
    Obejrzyj w Google Scholar -->>
  46. Sośniak Mieczysław, „Zasada swobody umów w prawie obligacyjnym z perspektywy schyłku XX wieku” Studia Iuridica Silesiana, Vol. X (1985): 7-50.
    Obejrzyj w Google Scholar -->>
  47. Sójka-Zielińska Katarzyna, Kodeks Napoleona. Historia i współczesność. Warszawa: LexisNexis, 2007.
    Obejrzyj w Google Scholar -->>
  48. Sójka-Zielińska Katarzyna, Wielkie kodyfikacje cywilne XIX wieku. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 1973.
    Obejrzyj w Google Scholar -->>
  49. Stawarska-Rippel Anna, „Kodeks zobowiązań w pierwszych latach Polski Ludowej” Kwartalnik Prawa Prywatnego, Vol. III (2004): 697-716.
    Obejrzyj w Google Scholar -->>
  50. Stawarska-Rippel Anna, „O prawie sądowym Drugiej Rzeczypospolitej w początkach Polski Ludowej” Czasopismo Prawno-Historyczne, Vol. II (2003): 113-139.
    Obejrzyj w Google Scholar -->>
  51. Stelmachowski Andrzej, Wstęp do teorii prawa cywilnego. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1969.
    Obejrzyj w Google Scholar -->>
  52. Szczygieł Marek, „Właściwość (natura) stosunku zobowiązaniowego jako ograniczenie zasady swobody umów” Palestra, No. 7-8 (1997): 17-23.
    Obejrzyj w Google Scholar -->>
  53. Święcicka-Wystrychowska Paulina, „Kodeks Napoleona a prawo rzymskie” Kwartalnik Prawa Prywatnego, Vol. IV (2004): 1095-1132.
    Obejrzyj w Google Scholar -->>
  54. Świrgoń-Skok Renata, „Kształtowanie się zasady swobody umów w prawie rzymskim”, [in:] Z badań nad prawem prywatnym. Księga pamiątkowa dedykowana Profesorowi Andrzejowi Kochowi, ed. Adam Olejniczak, Marcin Orlicki, Jakub Pokrzywniak. 551-563. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM, 2017.
    Obejrzyj w Google Scholar -->>
  55. Traple Elżbieta, „Ochrona słabszej strony umowy a kontrola treści umowy ze względu na przekroczenie granic swobody umów i sposób zawarcia umowy” Kwartalnik Prawa Prywatnego, Vol. II (1997): 227-248.
    Obejrzyj w Google Scholar -->>
  56. Trzaskowski Roman, Granice swobody kształtowania treści i celu umów obligacyjnych – art. 3531 K.C. Kraków: Kantor Wydawniczy Zakamycze, 2005.
    Obejrzyj w Google Scholar -->>
  57. Uruszczak Wacław, „Znaczenie średniowiecznej kanonistyki dla prawa zobowiązań”, [in:] Wacław Uruszczak, Opera historico-iuridica selecta. Prawo kanoniczne, nauka prawa, prawo wyznaniowe. 15-21. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2017.
    Obejrzyj w Google Scholar -->>
  58. Wehberg Hans, „Pacta sunt servanda” The American Journal of International Law, No. 4 (1959): 775-786. Doi: https://doi.org/10.2307/2195750.
    Obejrzyj w Google Scholar -->>
  59. Wolter Aleksander, „Czy art. 55 kod. zob. obowiązuje?” Nowe Prawo, No. 10 (1960): 1335-1339.
    Obejrzyj w Google Scholar -->>
  60. Wołodkiewicz, Witold, Maria Zabłocka. Prawo rzymskie. Instytucje. Warszawa: C. H. Beck, 1996.
    Obejrzyj w Google Scholar -->>
  61. Żuławska Czesława, „Wokół zasady wolności umów (art. 3531 k.c. i wykładnia zwyczaju)” Acta Universitatis Wratislaviensis. Prawo, No. 238 (1994): 173-186.
    Obejrzyj w Google Scholar -->>

Pobrania

Brak dostępnych danych do wyświetlenia.