Przejdź do głównego menu Przejdź do sekcji głównej Przejdź do stopki

Artykuły

Tom 59 Nr 6 (2025): Prawo i Więź nr 6 (59) 2025

Obowiązek ochrony życia dzieci i młodzieży jako konstytucyjny imperatyw państwa. Analiza problemu samobójstw nieletnich w świetle art. 38 Konstytucji RP

DOI:
https://doi.org/10.36128/nq7gd519
Przesłane
13 listopada 2025
Opublikowane
23-12-2025

Abstrakt

This paper examines the constitutional obligation to protect life, arising from Article 38 of the Constitution of the Republic of Poland, in the context of the growing phenomenon of suicide among children and adolescents. The aim of the study is to define the scope of the state's constitutional responsibility, identify systemic barriers to preventing juvenile suicide, and present de lege ferenda and de lege lata recommendations. The paper incorporates a dogmatic, legal, and comparative analysis, thus highlighting the need for urgent legislative and institutional action to effectively protect the lives of our youngest citizens.

Bibliografia

  1. Bodnar Adam, „Skuteczność Europejskiej Konwencji Praw Człowieka w Polsce”, [w:] Skuteczność prawa: Konferencja Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego, 27 lutego, red. Tomasz Giaro. 189-213. Warszawa: Liber, 2010.
    Pokaż w Google Scholar
  2. Brodniak Włodzimierz A., Ramowy program zapobiegania samobójstwom w Polsce na lata 2012-2015. https://suicydologia.org/wp-content/uploads/2016/09/zal4_samobojoglo_02102013.pdf.
    Pokaż w Google Scholar
  3. Centrum Terapii Psyche, Jakie są najczęstsze problemy, z którymi zgłaszają się osoby LGBTQ+ do psychoterapeuty. https://centrum-psyche.com.pl/jakie-sa-najczestsze-problemy-z-ktorymi-zglaszaja-sie-osoby-lgbtq-do-psychoterapeuty-i-jaki-maja-wplyw-na-ich-zdrowie-psychiczne/.
    Pokaż w Google Scholar
  4. Chmaj Marek, Wolności i prawa człowieka w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Warszawa: Wolters Kluwer, 2008.
    Pokaż w Google Scholar
  5. Complak Krystian, „Uwagi o godności człowieka oraz jej ochrona w świetle nowej konstytucji” Przegląd Sejmowy, nr 5 (1998): 41-52.
    Pokaż w Google Scholar
  6. Czepek Jakub, Zobowiązania pozytywne państwa w sferze praw człowieka pierwszej generacji na tle Europejskiej Konwencji Praw Człowieka. Olsztyn: Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego, 2014.
    Pokaż w Google Scholar
  7. Czyżewska Monika, „Problem krzywdzenia dzieci. Postawy i doświadczenia pracowników szkół” Dziecko krzywdzone, nr 2 (2008): 75-99.
    Pokaż w Google Scholar
  8. „De lege ferenda”, [w:] Encyklopedia PWN. https://encyklopedia.pwn.pl/haslo/3891090/de-lege-ferenda.html.
    Pokaż w Google Scholar
  9. Duniewska Zofia, „Prawo administracyjne – wprowadzenie”, [w:] Instytucje prawa administracyjnego. System Prawa Administracyjnego, t. I, wyd, 2, red. Roman Hauser, Zygmunt Niewiadomski, Andrzej Wróbel. 61-198. Warszawa: C. H. Beck, 2015.
    Pokaż w Google Scholar
  10. Efekt Wertera. https://neurotyk.pl/efekt-wertera/.
    Pokaż w Google Scholar
  11. Gardocka Teresa, Paweł Kowalski, „Prawna ochrona życia w Konstytucji RP. Czy wprowadzenie dopuszczalności eutanazji w Polsce byłoby zgodne z Konstytucją?” Medyczna Wokanda, nr 10 (2018): 9-16.
    Pokaż w Google Scholar
  12. Gorczyca Michał, Polska krajem samobójców?. https://www.mp.pl/pacjent/psychiatria/aktualnosci/301032,polska-krajem-samobojcow.
    Pokaż w Google Scholar
  13. Gromelska Aleksandra, „Sytuacja zdrowotna dzieci w Polsce – aktualne problemy i wyzwania dla polityki zdrowotnej”, [w:] Współczesne wyzwania polityki społecznej wobec rodziny. 269-285. Wrocław: Uniwersytet Ekonomiczny 2010.
    Pokaż w Google Scholar
  14. Juszkiewicz Izabela, Malwina Socha, Zdrowie psychiczne dzieci i młodzieży. Pomoc psychologiczno – pedagogiczna w przedszkolu/szkole w sytuacji kryzysowej (z uwzględnieniem zaburzeń zachowania w tym zachowań agresywnych/autoagresywnych, niepełnosprawności intelektualnej oraz autyzmu). Warszawa: ORE, 2022.
    Pokaż w Google Scholar
  15. Kasznica Stanisław, Polskie prawo administracyjne. Pojęcia i instytucje zasadnicze. Poznań: Wydawnictwo Prawnicze, 1947.
    Pokaż w Google Scholar
  16. Kędzia Zdzisław, „Prawo do życia”, [w]: Prawa człowieka. Model prawny, red. Roman Wieruszewski. 170-185. Wrocław-Warszawa-Kraków: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, 1991.
    Pokaż w Google Scholar
  17. Kłapciński Michał, Joanna Rymaszewska, „Podejście terapeutyczne oparte na Otwartym Dialogu – o fenomenie skandynawskiej psychiatrii” Psychiatria Polska, nr 6 (2015): 1179-1190.
    Pokaż w Google Scholar
  18. Koprowicz Róża Wanda, „Metoda Otwartego Dialogu — Przegląd badań międzynarodowych oraz sytuacja w Polsce” Psychoterapia, 1 (2025): 19-28.
    Pokaż w Google Scholar
  19. Krajowy Program Zapobiegania Zachowaniom Samobójczym – w dniu 30 marca 2021 r. Rada Ministrów przyjęła Narodowy Program Zdrowia (NPZ) na lata 2021-2025. https://zapobiegajmysamobojstwom.pl/.
    Pokaż w Google Scholar
  20. Lang Marta, Prawo do życia w świetle standardów praw człowieka. Toruń: Jagielloński Instytut Wydawniczy, 2021.
    Pokaż w Google Scholar
  21. Lipska Julia, Klaudia Karina Leś, „Statystyki samobójstw i prób samobójczych wśród dzieci i młodzieży w Europie w relacji do pandemii COVID-19” Psychiatria i Psychologia Kliniczna, 2 (2024): 182-188.
    Pokaż w Google Scholar
  22. Malinowska-Cieślik Marta, Michał Zabdyr-Jamróz, Bartosz Balcerzak, Monika Ścibor, „Ocena prewencji przemocy wobec dziecka w Polsce z perspektywy zdrowia publicznego” Zdrowie Publiczne i Zarządzanie, nr 1 (2014): 3-16.
    Pokaż w Google Scholar
  23. Michalska Anna, „Prawo do życia w traktatach międzynarodowych” Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny, z. 3 (1984): 73-94.
    Pokaż w Google Scholar
  24. Models of Child Health Appraised. https://cordis.europa.eu/project/id/634201/pl.
    Pokaż w Google Scholar
  25. Moran Paul, Carolyn Coffey, Helena Romaniuk, Craig Olsson, Rohan Borschmann, John B. Carlin, George C. Patton, „The Natural History of Self-Harm from Adolescence to Young Adulthood. A Population-Based Cohort Study” Lancet, 21 stycznia (2012): 236-243.
    Pokaż w Google Scholar
  26. Palma Jolanta, „Problem samobójstw a rozwiązania systemowe” Rocznik Polskiego Towarzystwa Suicydologicznego i Uczelni Łazarskiego, t. VIII (2016): 27-34.
    Pokaż w Google Scholar
  27. Profilaktyka zagrożeń dzieci i młodzieży, red. Sławomir Cudak. Łódź: Społeczna Akademia Nauk, 2015.
    Pokaż w Google Scholar
  28. Przybyszewska-Szter Bogna, „Wolności i prawa osobiste”, [w:] Wolności i prawa człowieka w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, red. Marek Chmaj. Warszawa: Wolters Kluwer, 2008
    Pokaż w Google Scholar
  29. Raport: Samobójstwa i próby samobójcze w Polsce w latach 2020-2024 na podstawie danych KGP na dzień 17 stycznia 2025. https://zapobiegajmysamobojstwom.pl/konferencja-prasowa-najnowsze-dane-dotyczace-liczby-samobojstw-i-prob-samobojczych-w-polsce-w-2024-roku-dzialania-i-rozwiazania/.
    Pokaż w Google Scholar
  30. Redakcja Uniwersytetu SWPS, Obojętność na przemoc. Sprawa rodziny z Izdebek. https://web.swps.pl/strefa-psyche/blog/relacje/18593-z-czego-wynika-obojetnosc-na-przemoc-sprawa-rodziny-z-izdebek.
    Pokaż w Google Scholar
  31. Seweryńska Anna Maria, Uczeń z rodziny dysfunkcyjnej. Przewodnik dla wychowawców i nauczycieli. Warszawa: WSiP, 2004.
    Pokaż w Google Scholar
  32. Szkoła Główna Mikołaja Kopernika, Raport naukowy będący efektem prac w ramach projektu „Suicydologia – analiza stanu wiedzy oraz kampania edukacyjna”. https://www.sgmk.edu.pl/podsumowanie-1-etapu-projektu-dot-suicydologii/.
    Pokaż w Google Scholar
  33. Szredzińska Renata, „Zdrowie psychiczne dzieci i młodzieży”, [w:] Dzieci się liczą 2022. Raport o zagrożeniach bezpieczeństwa i rozwoju dzieci w Polsce, red. M. Sajkowska, R. Szredzińska. 137-157. Warszawa: Fundacja Dajemy Dzieciom Siłę, 2022.
    Pokaż w Google Scholar
  34. Szymańska Joanna, Ochrona zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży w szkole. Warszawa: Ośrodek Rozwoju Edukacji, 2012.
    Pokaż w Google Scholar
  35. Tomaszewska Katarzyna, „Znaczenie i zakres ochrony publicznych praw podmiotowych a ochrona interesu jednostki” Folia Iuridica Wratislaviensis, nr 1 (2012): 113-134.
    Pokaż w Google Scholar
  36. Wiak Krzysztof, „Propozycje zmian legislacyjnych w projekcie ustawy o ochronie zdrowia reprodukcyjnego i praw reprodukcyjnych” Prawo–Administracja–Kościół, nr 1-2 (2004): 149-174.
    Pokaż w Google Scholar
  37. XI Seminarium Warszawskie, Prawo do godnego życia w świetle Europejskiej Konwencji Praw Człowieka i innych standardów międzynarodowych. Warszawa 2018. https://www.gov.pl/web/dyplomacja/seminaria-warszawskie-publikacje.
    Pokaż w Google Scholar
  38. Zdyb Marian, „Aksjologiczne podstawy ochrony zdrowia”, [w:] Prawna ochrona zdrowia pacjenta, red. Jolanta Pacian. 1-18. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2017.
    Pokaż w Google Scholar

Downloads

Download data is not yet available.