Przejdź do głównego menu Przejdź do sekcji głównej Przejdź do stopki
Prawo i Więź

Artykuły

Nr 4 (38) (2021)

Czy obywatelska społeczność energetyczna to społeczność lokalna? Uwagi na tle nowych regulacji prawa unijnego i prawa polskiego

DOI
https://doi.org/10.36128/priw.vi38.338
Przesłane
27 września 2021
Opublikowane
06.01.2022

Abstrakt

Model rynku energetycznego ulega stopniowym zmianom, z czym wiąże się konieczność dokonywania zmian obowiązującego prawa. Przepisy prawne muszą, z jednej strony, uwzględniać zachodzące przemiany techniczne, gospodarcze i społeczne. Z drugiej strony, mogą one wywrzeć istotny wpływ na kierunek i tempo tych przemian. Przedmiotem artykułu jest analiza przepisów prawnych, które wprowadzają nowy rodzaj podmiotu na rynku energetycznym, jakim jest obywatelska społeczność energetyczna. Dopuszczalne są różne formy prawno-organizacyjne takiego podmiotu, w tym forma spółdzielni.

Termin „obywatelska społeczność energetyczna” pojawił się w przepisach unijnych na końcowym etapie prac legislacyjnych nad dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/944 w sprawie wspólnych zasad rynku wewnętrznego energii elektrycznej oraz zmieniającą dyrektywę 2012/27/UE. Pierwotnie omawiana instytucja nazywana była „lokalną społecznością energetyczną”, gdy na przełomie 2016 i 2017 roku opracowywano projekt dyrektywy elektroenergetycznej oraz projekty innych aktów prawnych, tworzące razem tzw. „Pakiet zimowy”.

Zarówno określenie „obywatelski”, jak i „lokalny”, to określenia, które wymagają bliższych wyjaśnień. Czy udział w społeczności energetycznej dopuszczalny jest wyłącznie dla obywateli Unii Europejskiej? Czy określenie „lokalny” zostało zdefiniowane w przepisach prawnych? Jaki zasięg terytorialny ma społeczność energetyczna? Jakim celom służyć ma tworzenie takich społeczności i jaką rolę mają one odegrać w systemie energetycznym?

Aby udzielić odpowiedzi na powyższe pytania konieczna jest analiza nie tylko przepisów dyrektywy 2019/944, ale także innych przepisów unijnego prawa energetycznego. Sprawy nie ułatwia zawiłość unijnych regulacji prawnych. Należy zauważyć, że przepisy dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/2001 w sprawie promowania stosowania energii ze źródeł odnawialnych wprowadzają inny rodzaj społeczności energetycznej (choć podobny do obywatelskiej społeczności energetycznej), a mianowicie społeczność energetyczną działającą w zakresie energii odnawialnej.

Przykładem implementacji przepisów unijnych do krajowego porządku prawnego jest najnowszy projekt nowelizacji polskiego prawa energetycznego. Przewiduje on wprowadzenie regulacji wzorowanych na przepisach dyrektywy 2019/944. Czy projektowane przepisy w pełni odpowiadają przepisom unijnym?

Bibliografia

  1. Długosz Tomasz, Mariusz Swora, Anna Walaszek-Pyzioł, Tadeusz Włudyka, Artur Żurawik, „Szczególna regulacja działalności przedsiębiorstw w sektorach sieciowych”, [w:] Publiczne prawo gospodarcze. System Prawa Administracyjnego tom 8B, red. Roman Hauser, Zygmunt Niewiadomski, Andrzej Wróbel, wyd. 2. 132-475. Warszawa: C. H. Beck, 2018.
  2. Dolnicki Bogdan, Samorząd terytorialny. Warszawa: Wolters Kluwer, 2009.
  3. Dyląg Anna, Andrzej Kassenberg, Wojciech Szymalski, Energetyka obywatelska w Polsce – analiza stanu i rekomendacje do rozwoju. Warszawa: Instytut na rzecz Ekorozwoju, 2019.
  4. Elżanowski Filip, Polityka energetyczna. Prawne instrumenty realizacji. Warszawa: Lexis Nexis, 2008.
  5. Frenz Walter, „Energetyka wiatrowa versus prawa właścicieli nieruchomości oraz ochrona gatunków przyrodniczych”, [w:] Prawo odnawialnych źródeł energii w Polsce i w Niemczech, red. Piotr Lissoń, Krystian Ziemski. 39-60. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM, 2018.
  6. George Wolfgang, „Regionalentwicklung durch genossenschaftlich organisiertes Engagement”, [w:] Kommunen, Bürger und Wirtschaft im solidarischen Miteinander von Genossenschaften, red. Hartmut Bauer, Christiane Büchner, Friedrich Markmann. 33-48. Potsdam: Universitätsverlag Potsdam, 2014.
  7. Johnston Angus, Block Guy, EU Energy Law. Oxford: Oxford University Press, 2012.
  8. Kokocińska Katarzyna, Polityka regionalna w Polsce i w Unii Europejskiej. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM, 2009.
  9. Kosiński Eryk, „Komentarz do art. 38a”, [w:] Prawo energetyczne. Ustawa o odnawialnych źródłach energii. Ustawa o rynku mocy. Ustawa o inwestycjach w zakresie elektrowni wiatrowych. Komentarz, red. Marzena Czarnecka, Tomasz Ogłódek. 853-855. Warszawa: C.H. Beck, 2020.
  10. Kosiński Eryk, Regulacja sektora energetycznego w Unii Europejskiej oraz na Ukrainie. Cele i prawne środki regulacji sektora energetycznego. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM, 2019.
  11. Krüger Heiko, European Energy Law and Policy. An Introduction. Cheltenham-Northampton: Edward Elgar Publishing, 2016.
  12. Lipowicz Irena, „Obywatelstwo”, [w:] Instytucje materialnego prawa administracyjnego. Przegląd regulacji, red. Irena Lipowicz. 39-66. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe UKSW, 2017.
  13. Lissoń Piotr, „Rekomunalizacja zadań w sferze gospodarki komunalnej” Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny, nr 3 (2017): 133-147.
  14. Lissoń Piotr, „Rynek energetyczny”, [w:] Prawo rynku wewnętrznego. System Prawa Unii Europejskiej, red. Dagmara Kornobis-Romanowska. 577-657. Warszawa: C. H. Beck, Instytut Nauk Prawnych PAN, 2020.
  15. O’Hara Eamon, Europe in Transition: Local Communities Leading the Way to a Low-Carbon Society, The European Association for Information on Local Development. AEIDL, 2013.
  16. Popczyk Jan, Energetyka rozproszona. Od dominacji energetyki w gospodarce do zrównoważonego rozwoju, od paliw kopalnych do energii odnawialnej i efektywności energetycznej. Warszawa: Polski Klub Ekologiczny Okręg Mazowiecki, 2011.
  17. Roberts Josh, Frances Bodman, Robert Rybski, Energetyka obywatelska: modelowe rozwiązania prawne promujące obywatelską własność odnawialnych źródeł energii. Warszawa: ClientEarth, 2015.
  18. Schneider Jens-Peter, „Vorgaben des europäischen Energierechts”, [w:] Recht der Energiewirtschaft, red. Jens-Peter Schneider, Christian Theobald. 45-76. München: C.H. Beck, 2008.
  19. Sokołowski Maciej Miłosz, „European Law on the Energy Communities: a Long Way to a Direct Legal Framework” European Energy and Environmental Law Review, nr 2 (2018): 60-70.
  20. Sokołowski Maciej Miłosz, „Renewable and citizen energy communities in the European Union: how (not) to regulate community energy in national laws and policies” Journal of Energy & Natural Resources Law, nr 3 (2020): 289-304.
  21. Szafrański Adam, Prawo energetyczne. Wartości i instrumenty ich realizacji. Warszawa: C. H. Beck, 2014.
  22. Szyrski Mariusz, Energetyka lokalna. Studium administracyjnoprawne. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe UKSW, 2019.

Pobrania

Brak dostępnych danych do wyświetlenia.