logo czasopisma

Articles

Vol. 58 No. 5 (2025): Prawo i Więź nr 5 (58) 2025

The Legal Framework for Remote Witness Testimony in Civil Proceedings

DOI:
https://doi.org/10.36128/stgmg233
Submitted
8 August 2025
Published
18-11-2025

Abstract

The introduction of remote hearings in civil proceedings has opened up new possibilities for presenting evidence, including witness testimony. While the legislator has granted the presiding judge and the witness the right to initiate a remote hearing, the final decision lies with the parties, who can raise a binding objection to the remote examination of a witness. While remote witness examination has several advantages, such as saving time and resources, offering organisational benefits and speeding up proceedings, it also carries certain risks, including technical difficulties, the possibility of influencing the content of testimony and violating personal data protection. The article highlights the above advantages and disadvantages of remote witness examination and notes the legislative shortcomings that need to be addressed.

References

  1. Budniak-Rogala, Aleksandra. “Przeprowadzenie dowodu za pomocą środków porozumiewania się na odległość na zasadzie art. 235 § 2 KPC a realizacja zasady bezpośredniości – uwagi w kontekście nowelizacji KPC z 10.7.2015 r.” cz. 1, Prawo Mediów Elektronicznych, nr 2 (2017): 5 – 15; cz. 2, Prawo Mediów Elektronicznych, nr 3 (2017): 18 – 23.
    View in Google Scholar
  2. Dzienis, Paweł. “Pisemna forma dowodu z zeznań świadka w świetle wykładni art. 2711 k.p.c. i jej zastosowanie nie tylko w czasie stanu epidemii.” Polski Proces Cywilny, nr 4 (2020): 691 – 705.
    View in Google Scholar
  3. Dziurda, Marcin. “Dowód z zeznań świadka na piśmie.” Palestra, nr 11–12 (2019): 103 – 111.
    View in Google Scholar
  4. Dziurda, Marcin. “Postępowanie dowodowe na rozprawie zdalnej w postępowaniu cywilnym.” Lex/el., 2023.
    View in Google Scholar
  5. Dziurda, Marcin. Rozprawy zdalne po nowelizacji KPC. Lex/el., 2023.
    View in Google Scholar
  6. Fruk, Aleksandra. “E-rozprawa w postępowaniu cywilnym – standaryzacja czy destabilizacja? Dekalog zmian art. 151 k.p.c. wprowadzonych nowelizacją z 2024 r.” Monitor Prawniczy, nr 9 (2024): 529 – 543. https://doi.org/10.32027/MOP.24.9.1.
    View in Google Scholar
  7. Fruk, Aleksandra i Joanna May. “Posiedzenie zdalne w postępowaniu cywilnym – geneza, standardy i perspektywy (część 1 – zagadnienia ogólne).” Folia Iuridica Universitatis Wratislaviensis, nr 2 (2023): 134 – 155. https://doi.org/10.34616/150275.
    View in Google Scholar
  8. Gil, Izabella. “Zmiany KPC wprowadzone ustawą z 7.07.2023 r. [ZmKPCU23(2)].” Monitor Prawniczy, nr 3, dodatek (2024): 97 – 118. https://doi.org/10.32027/MOP.24.3.17.
    View in Google Scholar
  9. Gołaczyński, Jacek i Anna Zalesińska, red. E-Sąd. E-doręczenia, rozprawy zdalne, systemy teleinformatyczne w sądownictwie. Komentarz praktyczny. Warszawa: C.H. Beck, 2024.
    View in Google Scholar
  10. Gołaczyński, Jacek i Anna Zalesińska. “Nowe technologie w sądach na przykładzie wideokonferencji i składania pism procesowych i doręczeń elektronicznych w dobie pandemii COVID-19.” Monitor Prawniczy, nr 12 (2020): 637 – 663. https://doi.org/ 10.32027/MOP.20.12.3.
    View in Google Scholar
  11. Gołaczyński, Jacek i Maria Dymitruk. “Rozprawa zdalna i doręczenia elektroniczne w dobie pandemii COVID-19 po wejściu w życie nowelizacji z 28.5.2021 r.” Monitor Prawniczy, nr 13 (2021): 685 – 697. https://doi.org/ 10.32027/MOP.21.13.1.
    View in Google Scholar
  12. Gołaczyński, Jacek i Sylwia Kotecka-Kral. “Elektronizacja pism procesowych, doręczeń i posiedzeń jawnych w postępowaniu cywilnym w okresie pandemii COVID-19.” Polski Proces Cywilny, nr 4 (2020): 637 – 664.
    View in Google Scholar
  13. Jabłońska-Bonca, Jolanta. “Wejście do sali rozpraw. Analiza porównawcza norm zachowania uczestników rozprawy zdalnej i tradycyjnej.” Prawo i Więź, nr 2 (2023): 73 – 105. https://doi.org/10.36128/PRIW.VI45.697.
    View in Google Scholar
  14. Jasińska, Katarzyna. “E-rozprawa w postępowaniu cywilnym a możliwość obrony swych praw w kontekście problemów z jej przeprowadzeniem.” W Prawo sztucznej inteligencji i nowych technologii 2, red. Bogdan Fischer, Adam Pązik i Marek Świerczyński, 47 – 62. Warszawa: Wolters Kluwer, 2022.
    View in Google Scholar
  15. Jasińska, Katarzyna. “Ocena wiarygodności bez emocji, czyli przesłuchania na piśmie i podczas e-rozpraw.” W Emocje i motywacja w prawie. Wybrane aspekty, red. Julia Stanek, 95 – 121. Kraków: Oficyna Wydawnicza KAAFM, 2022.
    View in Google Scholar
  16. Karaś, Grzegorz. “Zdalne i pisemne zeznania świadków i przesłuchania stron - pułapki procedury cywilnej. Część 7.” Radca Prawny, nr 4 (2024): 20 – 23.
    View in Google Scholar
  17. Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, wyd. 35, red. Elwira Marszałkowska-Krześ i Izabella Gil. Warszawa: C.H. Beck, 2024.
    View in Google Scholar
  18. Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, wyd. 3, red. Piotr Rylski, cz. 3, red. Andrzej Olaś. Warszawa: C.H. Beck, 2024.
    View in Google Scholar
  19. Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. Tom 1. Postępowanie rozpoznawcze, wyd. 5, red. Tadeusz Ereciński. Warszawa: Wolters Kluwer, 2016.
    View in Google Scholar
  20. Kodeks postępowania cywilnego. Tom 2. Komentarz. Art. 2051–42412, red. Andrzej Marciniak. Warszawa: C.H. Beck, 2019.
    View in Google Scholar
  21. Kościółek, Anna i Aneta Arkuszewska. “Zdalne posiedzenia sądowe – ewolucja czy rewolucja.” W Prawo nowych technologii. Księga z okazji jubileuszu 20-lecia działalności Centrum Badań Problemów Prawnych i Ekonomicznych Komunikacji Elektronicznej i Studenckiego Koła Naukowego – Blok Prawa Komputerowego, red. Jacek Gołaczyński, 60 – 71. Warszawa: C.H. Beck, 2022.
    View in Google Scholar
  22. Kurosz, Krzysztof i Wiktor P. Matysiak. “Refleksje na temat rozprawy zdalnej w postępowaniu cywilnym i zasady suwerenności terytorialnej.” W Nowoczesne technologie – szansa czy zagrożenie dla funkcjonowania przedsiębiorców w obrocie prawnym i postępowaniach sądowych, red. Andrzej Kidyba i Adam Olejniczak, 103 – 130. Warszawa: Wolters Kluwer, 2022.
    View in Google Scholar
  23. Kwiatkowska, Ewa M. “Rozprawy hybrydowe a wykluczenie cyfrowe.” Państwo i Prawo, nr 4 (2024): 92 – 107.
    View in Google Scholar
  24. Kwiatkowska, Ewa M. “Zdalne rozprawy – zapewnienie równości wobec zjawiska wykluczenia cyfrowego.” Krytyka Prawa. Niezależne Studia nad Prawem, nr 3 (2023): 205 – 221. https://doi.org/10.7206/kp.2080-1084.629.
    View in Google Scholar
  25. Litowski, Jakub. “Ograniczenie jawności postępowania cywilnego z uwagi na stan epidemii wywołany wirusem COVID-19.” Monitor Prawniczy, nr 2 (2021): 68 – 79. https://doi.org/ 10.32027/MOP.21.2.1.
    View in Google Scholar
  26. Litowski, Jakub. “Zakres zmian art. 15zzs1 ustawy z 2.3.2020 r. – uwagi na tle stanu prawnego obowiązującego od 3.7.2021 r.” Monitor Prawniczy, nr 2 (2022): 72 – 80.
    View in Google Scholar
  27. Łazarska, Aneta. “Zdalne rozprawy cywilne – wyzwanie czy zagrożenie dla rzetelnego procesu?” W Nowoczesne technologie – szansa czy zagrożenie dla funkcjonowania przedsiębiorców w obrocie prawnym i postępowaniach sądowych, red. Andrzej Kidyba i Adam Olejniczak, 131 – 169. Warszawa: Wolters Kluwer, 2022.
    View in Google Scholar
  28. Łuczak-Noworolnik, Lucyna i Anna Żebrowska. “Przeprowadzenie rozprawy i postępowania dowodowego drogą elektroniczną – założenia, cele, przyjęte rozwiązania.” Polski Proces Cywilny, nr 3 (2018): 54 – 69.
    View in Google Scholar
  29. Machnikowska, Anna. “Zasada jawności w postępowaniu procesowym – modernizacja czy marginalizacja? Wybrane zagadnienia.” Polski Proces Cywilny, nr 1 (2022): 80 – 124.
    View in Google Scholar
  30. Markiewicz, Krystian. “Informatyzacja postępowania cywilnego – de lege lata i de lege ferenda.” w: Postępowanie rozpoznawcze w przyszłym Kodeksie postępowania cywilnego. Materiały Ogólnopolskiego Zjazdu katedr i Zakładów Postępowania Cywilnego w Katowicach-Kocierzu (26–29 września 2013 r.), red. Krystian Markiewicz i Andrzej Torbus, 403 – 440. Warszawa: C.H. Beck, 2014.
    View in Google Scholar
  31. Mucha, Joanna. “Pisemne zeznania świadka w kontekście dążenia sądu do ustalenia prawdy i postulatu szybkości postępowania.” Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny, nr 3 (2020): 77 – 93. https://doi.org/10.14746/rpeis.2020.82.3.6.
    View in Google Scholar
  32. Muliński, Maciej i Michał Krakowiak. “Przesłuchanie świadka w postępowaniu cywilnym za pomocą środków nowoczesnej techniki – postulat de lege ferenda.” Przegląd Sądowy, nr 3 (2005): 64 – 72.
    View in Google Scholar
  33. Piątek, Wojciech. “Rozprawa w formie zdalnej przed sądem administracyjnym – nieunikniona przyszłość czy rozwiązanie tymczasowe na czas pandemii?” Zeszyty Naukowe Sądownictwa Administracyjnego, nr 2 (2022): 17 – 33.
    View in Google Scholar
  34. Pietrasz, Piotr. “Konstrukcje zdalnej rozprawy w postępowaniu sądowoadministracyjnym.” Zeszyty Naukowe Sądownictwa Administracyjnego, numer specjalny (Ius est ars boni et aequi. Studia ofiarowane Profesorowi Romanowi Hauserowi Sędziemu Naczelnego Sądu Administracyjnego) (2021): 397 – 409.
    View in Google Scholar
  35. Płaziuk, Jakub. “Konieczność odstąpienia od przeprowadzenia posiedzenia zdalnego w przypadku wyznaczenia rozprawy lub posiedzenia jawnego w czasach COVID-19.” Polski Proces Cywilny, nr 1 (2022): 247 – 267.
    View in Google Scholar
  36. Posłowska, Ewa. “Posiedzenia zdalne w sprawach cywilnych jako odpowiedź na sytuację kryzysową wywołaną przez COVID-19.” Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, Sectio G, vol. 71, nr 2 (2024): 91 – 108. https://doi.org/ 10.17951/g.2024.71.2.91-108.
    View in Google Scholar
  37. Śliwińska, Paulina. “Pisemne zeznania świadków w praktyce sądowej.” Monitor Prawniczy, nr 9 (2022): 464 – 468. https://doi.org/ 10.32027/MOP.22.9.1.
    View in Google Scholar
  38. Świder, Maciej. “Posiedzenia zdalne w trybie art. 15zzs[1] KoronawirusU w kontekście prawa do rzetelnego procesu.” Monitor Prawniczy, nr 19 (2022): 997 – 1007.
    View in Google Scholar
  39. Telusiewicz, Piotr. “Dowód z zeznań świadka w formie pisemnej – praktyczne aspekty dopuszczenia i przeprowadzenia dowodu.” Krytyka Prawa, nr 2 (2021): 145 – 157. https://doi.org/ 10.7206/kp.2080-1084.454.
    View in Google Scholar
  40. Uliasz, Marcin. “Rozprawa zdalna w Kodeksie postępowania cywilnego (art. 151 KPC).” W Postępowanie cywilne w czasie pandemii. E-doręczenia, rozprawa zdalna, posiedzenia niejawne, składanie pism procesowych, red. Jacek Gołaczyński, 92 – 107. Warszawa: C.H. Beck, 2022.
    View in Google Scholar
  41. Warecka, Katarzyna. Rozprawa on-line a prawo do rzetelnego procesu. Omówienie wyroku ETPC z 2.12.2021 r., 36516/19 (Jallow). Lex/el., 2021.
    View in Google Scholar
  42. Wiśniewski, Tadeusz. “O niektórych teoretycznych i praktycznych dylematach rozpraw zdalnych w świetle standardów rzetelnego procesu cywilnego.” Krytyka Prawa, nr 1 (2023): 34 – 57. https://doi.org/10.7206/kp.2080-1084.570.
    View in Google Scholar
  43. Zalesińska, Anna. “Przesłuchanie na odległość w Polsce – postulaty de lege lata i de lege ferenda na tle konstrukcji prawnych przyjętych w innych krajach.” E-Biuletyn CBKE, nr 2 (2007): 1 – 14.
    View in Google Scholar
  44. Zalesińska, Anna. Wpływ informatyzacji na założenia konstrukcyjne procesu cywilnego. Warszawa: C.H. Beck, 2016.
    View in Google Scholar
  45. Zembrzuski, Tadeusz. “Ograniczenia jawności postępowania w sprawach cywilnych w dobie pandemii – potrzeba chwili czy trwałe rozwiązania?” Forum Prawnicze, nr 3 (2021): 3 – 18.
    View in Google Scholar
  46. Ziemianin, Karolina. “Przeprowadzenie postępowania sądowego na odległość według prawa polskiego i niemieckiego.” Prawo Mediów Elektronicznych, nr 1 (2016): 16 – 20.
    View in Google Scholar
  47. Zinkiewicz-Będźmirowska, Olga. “Rozprawy zdalne jako odpowiedź na wyzwania nowoczesnego sądownictwa.” Przegląd Prawa Handlowego, nr 2 (2024): 43 – 49.
    View in Google Scholar
  48. Żółtak, Urszula i Marcin Szwed. “Rozprawy zdalne a prawo jednostki do sądu w procesie cywilnym.” W Wymiar sprawiedliwości w państwie prawie. Wyzwania, red. Katarzyna Gajowniczek-Pruszyńska, 293 – 323. Sopot: Arche, 2021.
    View in Google Scholar

Downloads

Download data is not yet available.