logo czasopisma

Articles

No. 3 (46) (2023)

Concepts of Civil and Citizens’ Society Law in Relation to Methods of Interpreting the Law in the Polish and German Legal Systems

Submitted
5 May 2023
Published
17-11-2023

Abstract

The author presents the concept of society in terms of civil law theory, explaining the reasons for understanding the adopted concept of “civil law”, as well as the widely used method of interpretation. The author illustrates that the notion of “citizen society” can play a similar role in the Polish law as the concept of civil society law in the German law of civil law, serving to clarify the commonly accepted concept (law theory) and the method of its interpretation. The article reveals that related sciences have a direct impact on the theory of civil law and its basic concepts, while pointing out practical differences in the theory of Polish and German civil law.

References

  1. Barut Arkadiusz, „Problem polityczności orzecznictwa z perspektywy rozumienia polityczności jako sfery wspólnych wartości. Wstęp do neoklasycznej koncepcji prawa” Krytyka Prawa, nr 3 (2020): 32-49. DOI:10.7206/kp.2080-1084.394.
    View in Google Scholar
  2. Bocheński Józef Maria, Marksizm- leninizm: nauka czy wiara?. Lublin-Śląsk-Warszawa: Antyk Marcin Dybowski, 1988.
    View in Google Scholar
  3. Bokajło Wiesław, „Społeczeństwo obywatelskie: sfera publiczna jako problem teorii demokracji”, [w:] Społeczeństwo obywatelskie, red. Wiesław Bokajło, Kazimierz Dziubka. 33. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 2001.
    View in Google Scholar
  4. Busche Jan, „Die Begründung von Schuldverhältnissen”, [w:] J. von Staudingers Kommentar zum Bürgerlichen Gesetzbuch mit Einführungsgesetz und Nebengesetzen, Eckpfeiler des Zivilrechts, red. Michael Martinek. 187. Berlin: Sellier de Gruyter, 2008.
    View in Google Scholar
  5. Coing Helmut, Europäisches Privatrecht Band I Altere Gemeinsames Recht 1500- 1800. München: C. H. Beck, 1985.
    View in Google Scholar
  6. Coing Helmut, Grundzüge der Rechtsphilosophie. Berlin-New York: De Gruyter, 1993.
    View in Google Scholar
  7. Czepita Stanisław, Sławomira Wronkowska, Maciej Zieliński, „Założenia szkoły poznańsko- szczecińskiej w teorii prawa” Państwo i Prawo, nr 2 (2013): 3-16.
    View in Google Scholar
  8. Frankowski Edward, „Od społeczeństwa totalitarnego do obywatelskiego”, [w:] Społeczeństwo obywatelskie. Modele teoretyczne i praktyka społeczna, red. Edward Balawajder. 259. Lublin: Wydawn. Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 2007.
    View in Google Scholar
  9. Gliński Piotr, „Przemiany sektora obywatelskiego poroku 2000- analiza porównawcza wybranych wyników badań empirycznych”, [w:] Samoorganizacja społeczeństwa polskiego: III Sektor i wspólnoty lokalne w jednoczacej się Europie, red. Piotr Gliński, Barbara Lewenstein, Andrzej Siciński. 59- 65. Warszawa: Wydaw. Instytutu Filozofii i Socjologii PAN PAN, 2004.
    View in Google Scholar
  10. Godlewski Tomasz, „Postrzeganie procesu transformacji w Polsce przez zwolenników orientacji lewicowej i zwolenników orientacji prawicowej” Studia Politologiczne, nr 11 (2007): 42-55.
    View in Google Scholar
  11. Górski Eugeniusz, „Idea społeczeństwa obywatelskiego w Polsce i Europie Środkowowschodniej”, [w:] Rozważania o społeczeństwie obywatelskim i inne studia z historii ideii, red. Eugeniusz Górski. 58. Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Filozofii i Socjologii PAN, 2003.
    View in Google Scholar
  12. Górski Eugeniusz, „Kategoria społeczeństwa obywatelskiego u Gramsciego i jej recepcja”, [w:] Rozważania o społeczeństwie obywatelskim obywatelskim i inne studia z historii idei.16, 62. Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Filozofii i Socjologii PAN, 2003.
    View in Google Scholar
  13. Heck Philip, Grundriss des Sachenrechts. Tübingen: Paul Siebeck, 1930.
    View in Google Scholar
  14. Heck Philip, Gesetzesauslegung und Interessenjurisprudenz. Tübingen: Paul Siebeck, 1968.
    View in Google Scholar
  15. Heck Philip, Begriffsbildung und Interessenjurisprudenz. Berlin-Zürich: Paul Siebeck, 1968.
    View in Google Scholar
  16. Heck Philip, Grundriß des Schuldrechts. Tübingen: Paul Siebeck, 1929.
    View in Google Scholar
  17. Hegel Georg Wilhelm Friedrich, Zasady filozofii prawa. przeł. Adam Landman. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1969.
    View in Google Scholar
  18. Hegel Georg Wilhem Friedrich, Vorlesungen über Rechtsphilosophie. red. Karl-Heinz von Ilting, t. III, Stuttgart- Bad Cannstatt: Frommann- Holzhoog, 1974.
    View in Google Scholar
  19. Ihering Rudolf von, Der Zweck im Recht, I Band. Leipzig: Breitkopf und Härtel, 1877.
    View in Google Scholar
  20. Kant Immanuel, Metaphysik der Sitten. Einleitung III und Einleitung in die Rechtslehre §3 (Inselausgabe IV). Leipzig: de Gruyter, 1797.
    View in Google Scholar
  21. Kozak Artur, Pojmowanie prawa w teorii wykładni. Wrocław: Wydawnictwa Uniwersytetu Wrocławskiego, 1997.
    View in Google Scholar
  22. Lang Wiesław, Jerzy Wróblewski, Sylwester Zawadzki, Teoria państwa i prawa. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1980.
    View in Google Scholar
  23. Larenz Karl, Claus-Wilhelm Canaris, Lehrbuch des Schuldrechts, t. II, Besonderer Teil, Zweiter Halbband. München: C. H. Beck, 1994.
    View in Google Scholar
  24. Lityński Adam, Historia prawa Polski Ludowej. Warszawa: Lexis Nexis, 2013.
    View in Google Scholar
  25. Łoś-Tomiak Anna, „Społeczeństwo obywatelskie – kryzys idei, czy recepta na kryzys? Społeczeństwo obywatelskie Współczesny kryzys finansowo-gospodarczy. Istota, przebieg i konsekwencje” Zeszyty Naukowe Polskiego Towarzystwa Ekonomicznego w Zielonej Górze, nr 2 (2015): 97-109. DOI: 10.26366/PTE.ZG.2015.19.
    View in Google Scholar
  26. Marks Karol, Fryderyk Engels, Dzieła. Warszawa: Kairos, 1960.
    View in Google Scholar
  27. Mayer-Maly Theo, „Eigentum und Verfügungsrechte in der neueren deutschen Rechtsgeschichte” Schriften des Vereins für Socialpolitik, nr 140 (1984): 25-40.
    View in Google Scholar
  28. Misztal Wojciech, Artur Kościański, „W kierunku polskiego »ideału« społeczeństwa obywatelskiego”, [w:] Falujaca obywatelskość. Stare wzory nowe tendencje, red. Artur Kościański, Wojciech Misztal. 9- 10, 12. Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Filozofii i Socjologii PAN, 2019.
    View in Google Scholar
  29. Morawski Lech, Filozofia prawa. Toruń: Towarzystwo Naukowe Organizacji i Kierownictwa „Dom Organizatora”, 2014.
    View in Google Scholar
  30. Morawski Lech, „Aktywizm sędziowski a sprawy polskie” Prawo i więź, nr 2 (2016): 7-13.
    View in Google Scholar
  31. Morawski Lech, Wykładnia w orzecznictwie sądów. Komentarz. Toruń: Towarzystwo Naukowe Organizacji i Kierownictwa „Dom Organizatora”, 2002.
    View in Google Scholar
  32. Petersen Jens, Von der Interessenjurisprudenz zur Wertungsjurisprudenz. Tübingen: Mohr Siebeck, 2001.
    View in Google Scholar
  33. Płeszka, Krzysztof. „Językowe znaczenie tekstu prawnego jako granica wykładni”, [w:] Filozoficzno- teoretyczne problemy sądowego stosowania prawa, red. Marek Zirk- Sadowski. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 1997.
    View in Google Scholar
  34. Prütting Hanns, Sachenrecht. Ein Studienbuch, München: C. H. Beck, 2008.
    View in Google Scholar
  35. Przyłębski Andrzej, „Hegel jako teoretyk i krytyk społeczeństwa obywatelskiego” Principia nr 51 (2009): 143-161.
    View in Google Scholar
  36. Redelbach Andrzej, Wstęp do prawoznawstwa. Poznań: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, 1996.
    View in Google Scholar
  37. Riedel Manfred, Bürgerliche Gesellschaft und Staat. Grundproblem und Struktur der Hegelschen Rechtsphilosophie. Soziologische Essays. Neuwied: Luchterhand, 1970.
    View in Google Scholar
  38. Romanowicz Marcin, „Teoria klaryfikacyjna wykładni prawa jako teoria uzasadnienia. Perspektywa psycholingwistyczna a pozytywistyczna koncepcja wykładni prawa” Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej, nr 1 (2011): 55-74.
    View in Google Scholar
  39. Rückert Joachim, Ralf Seinecke, Methodik des Zivilrechts- von Savigny bis Teubner. Baden- Baden: Nomos, 2017.
    View in Google Scholar
  40. Rybicki Zygmunt, Andrzej Werblan, „Historyczne miejsce demokracji socjalistycznej” Państwo i Prawo, nr 8- 9 (1977): 3.
    View in Google Scholar
  41. von Savigny Friedrich Carl, Vom Beruf unserer Zeit für Gesetzgebung und Rechtswissenschaft. Heidelberg: Mohr Verlag (Paul Siebeck), 1814.
    View in Google Scholar
  42. von Savigny Friedrich Carl, System des heutigen Römischen Rechts, t. I, Berlin: Paul Siebeck, 1840.
    View in Google Scholar
  43. von Savigny Friedrich Carl, O powołaniu naszych czasów do ustawodawstwa i nauki prawa. przeł. Kazimierz Opałek. Warszawa: Państwowe Wydawnictwa Naukowe, 1964.
    View in Google Scholar
  44. Schwab Dieter, Martin Löhning, Einführung in das Zivilrecht, mit BGB- Allgemeiner Teil, Schuldrecht Allgemeiner Teil, Kauf- und Deliktsrecht. Heidelberg: C. F. Müller Verlag, 2010.
    View in Google Scholar
  45. Smolar Aleksander, „Przygody społeczeństwa obywatelskiego”, [w:] Aleksander Smolar, Tabu i niewinność. Kraków: Universitas, 2010.
    View in Google Scholar
  46. Sokalska Edyta, „Searching for the best legal interpretation and the ideal formula of a state- Otto von Gierke and corporatism as the basis for a new federal state” Studia Prawnoustrojowe, nr 56 (2022): 266-268. http://dx.doi.org/10.31648/sp.7646.
    View in Google Scholar
  47. Stelmach Jerzy, Ryszard Sarkowicz, Filozofia prawa XIX i XX wieku. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 1998.
    View in Google Scholar
  48. Sylwestrzak Andrzej, Historia doktryn politycznych i prawnych. Warszawa: Wolters Kluwer, 2015.
    View in Google Scholar
  49. Szacki Jerzy, Liberalizm po komunizmie. Kraków: Społeczny Instytut Wydawniczy Znak, 1994.
    View in Google Scholar
  50. Szymaniec Piotr, „Elementy liberalne w myśli Georga Wilhelma Friedricha Hegla”, [w:] Prace z myśli polityczno-prawnej oraz prawa publicznego, red. Mirosław Sadowski, Piotr Szymaniec. 33. Wrocław: Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytetu Wrocławskiego, 2012.
    View in Google Scholar
  51. Tatarkiewicz Władysław, Historia filozofii, t. III, Filozofia nowożytna do roku 1830. Warszawa: Państwowe Wydawnictwa Naukowe, 1981.
    View in Google Scholar
  52. Wagner Heinz, Das geteilte Eigentum in Naturrecht und Positivismus. Breslau: Märtin, 1938.
    View in Google Scholar
  53. Wiegand Wolfgang, „Zur theoretischen Begründung der Bodenmobilisierung in der Rechtswissenschaft: Der abstrakte Eigentumsbegriff, Band III”, [w:] Wissenschaft und Kodifikation des Privatrechts im 19. Jahrhundert, red. Helmut Coing, Walter Wilhelm. 188. Frankfurt: Vittorio Kolstermann, 1976.
    View in Google Scholar
  54. Wieruszewski Roman, „Regulacja praw jednostki w Konstytucji RP- wybrane zagadnienia”, [w:] Prawa człowieka, prawa rodziny, 30 lat Poznańskiego Zakładu Instytutu Nauk Prawnych PAN. 24. Poznań: Fundacja „Promocja Praw Człowieka – Badania i Nauczanie”, 2003.
    View in Google Scholar
  55. Więckiewicz Rafał, „Czym jest społeczeństwo obywatelskie? Przyczynek do dyskusji”, [w:] Społeczeństwo obywatelskie w systemie politycznym państwa. Przykład Polski na tle rozwiązań europejskich, red. Michał Szczegielniak, Rafał Więckiewicz. 13. Warszawa: Wydawnictwo Rambler, 2018.
    View in Google Scholar
  56. Więckiewicz Rafał, „Społeczeństwo obywatelskie w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej”, [w:] Społeczeństwo obywatelskie w systemie politycznym państwa. Przykład Polski na tle rozwiązań europejskich, red. Michał Szczegielniak, Rafał Więckiewicz. 38-43. Warszawa: Wydawnictwo Rambler, 2018.
    View in Google Scholar
  57. Wróblewski Jerzy, Rozumienie prawa i jego wykładnia. Wrocław-Warszawa-Kraków- Gdańsk-Łódź: Zakład Narodowy im. Ossolińskich. Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, 1990.
    View in Google Scholar
  58. Załęski Paweł, „Etymologia społeczeństwa obywatelskiego: o problemie tłumaczenia nowoczesnej koncepcji bürgerliche Gesellschaft” Acta Philologica 34 (2008): 49-54.
    View in Google Scholar
  59. Załęski Paweł Stefan, Neoliberalizm i społeczeństwo obywatelskie. Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, 2012.
    View in Google Scholar
  60. Zieliński Maciej, Wykładnia prawa- zasady- reguły- wskazówki. Warszawa: Wolters Kluwer, 2017.
    View in Google Scholar
  61. Zieliński Maciej, „Derywacyjna koncepcja wykładni jako koncepcja zintegrowana” Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny, nr 3 (2006): 93-101.
    View in Google Scholar
  62. Zieliński Maciej, Wykładnia prawa- zasady- reguły- wskazówki. Warszawa: Wolters Kluwer, 2017
    View in Google Scholar
  63. Zieliński Maciej, Olgierd Bogucki, Agnieszka Choduń, Stanisław Czepita, Beata Kanarek, Andrzej Municzewski, „Zintegrowanie polskich koncepcji wykładni prawa” Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny, nr 4 (2009): 23-29.
    View in Google Scholar
  64. Zippelius Reinhold, Rechtsphilosophie. Ein Studienbuch. München: C. H. Beck, 2011.
    View in Google Scholar

Downloads

Download data is not yet available.