Przejdź do głównego menu Przejdź do sekcji głównej Przejdź do stopki
logo czasopisma

Artykuły

Nr 4 (38) (2021)

Skarga konstytucyjna a skarga nadzwyczajna: analiza porównawcza instytucji usuwania naruszeń wolności i praw człowieka i obywatela określonych w Konstytucji RP

  • Aleksandra Syryt
DOI
https://doi.org/10.36128/priw.vi38.350
Przesłane
30 października 2021
Opublikowane
06.01.2022

Abstrakt

Skarga konstytucyjna i skarga nadzwyczajna to dwie instytucje funkcjonujące w polskim systemie prawnym, których zadaniem jest ochrona wolności i praw człowieka określonych w Konstytucji RP. Skarga konstytucyjna jest uregulowana w Konstytucji RP, a skarga nadzwyczajna to instrument ustawowy. Różne były cele wprowadzenia wskazanych instytucji do polskiego systemu prawnego, różne są także ich funkcje. Celem artykułu jest próba dokonania analizy porównawczej skargi konstytucyjnej i skargi nadzwyczajnej w takim zakresie, by możliwe było udzielenie odpowiedzi na pytanie o wzajemne relacje między skargą konstytucyjną a skargą nadzwyczajną i ich znaczenie w ochronie praw człowieka. W szczególności warte rozważenia jest to, na ile deficyty wynikające z przyjętego w Polsce wąskiego modelu skargi konstytucyjnej zostały wypełnione przez skargę nadzwyczajną. Niewątpliwie są to bowiem dwie znacząco różniące się od siebie instytucje. Rozważania będą prowadzone w oparciu o analizę tekstów aktów normatywnych orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego i Sądu Najwyższego, a pomocniczo także w odniesieniu do wypowiedzi doktryny. W konkluzji prowadzonej analizy zwrócono uwagę, że choć skarga nadzwyczajna nie jest odpowiedzią na wszystkie niedoskonałości skargi konstytucyjnej, to jest to instytucja, która ma potencjał. Jej skuteczność w ochronie praw człowieka zależy zarówno od tego, jak będzie ukształtowana w przepisach prawnych i na ile Sąd Najwyższy będzie chciał odstępować od konstytucyjnej wartości, jaką jest stabilność prawomocnych orzeczeń sądowych.

Bibliografia

  1. Balcerzak Michał, „Skarga nadzwyczajna do Sądu Najwyższego w kontekście skargi do Europejskiego Trybunału Praw Człowieka” Palestra, nr 1-2 (2018).
    Obejrzyj w Google Scholar -->>
  2. Bosek Leszek, Mikołaj Wild, „Komentarz do art. 79.”, [w:] Konstytucja RP. Tom I. Komentarz do art. 1–86, red. Marek Safjan, Leszek Bosek. 1819-1849. Warszawa: C. H. Beck, 2016.
    Obejrzyj w Google Scholar -->>
  3. Chmielarz-Grochal Anna, „Zdolność skargowa gminy w postępowaniu przed Trybunałem Konstytucyjnym”, [w:] Aktualne problemy samorządu terytorialnego po 25 latach jego istnienia, red. Ryszard Paweł Krawczyk, Andrzej Borowicz. 119-138. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 2016.
    Obejrzyj w Google Scholar -->>
  4. Czarnecki, Paweł. „Skarga nadzwyczajna do Sądu Najwyższego – najnowszy środek kwestionowania orzeczeń w postępowaniu karnym”, [w:] W obliczu reformy sądownictwa w Polsce. Główne problemy przebiegu postępowań sądowych, red. Damian Gil, Andrzej Piasecki. 135-154. Lublin: Wydawnictwo KUL, 2018.
    Obejrzyj w Google Scholar -->>
  5. Czeszejko-Sochacki Zdzislaw, „Skarga konstytucyjna w prawie polskim” Przegląd Sejmowy, nr 1 (1998): 31-54.
    Obejrzyj w Google Scholar -->>
  6. Dobrowolski Marek, „Skarga konstytucyjna i nadzwyczajna. Na czym polegają, czym się różnią”, Gazeta Prawna, 3 lipca 2021. https://serwisy.gazetaprawna.pl/orzeczenia/artykuly/8199127,skarga-konstytucyjna-nadzwyczajna-sad-najwyzszy-marek-dobrowolski.html.
    Obejrzyj w Google Scholar -->>
  7. Ereciński Tadeusz, Karol Weitz, „Skarga nadzwyczajna w sprawach cywilnych” Przegląd Sądowy, nr 2 (2019): 7-19.
    Obejrzyj w Google Scholar -->>
  8. http://zembrzuski.eu/wp-content/uploads/2020/05/TE-KW-skarg-nadzwyczajna.pdf.
    Obejrzyj w Google Scholar -->>
  9. Hermann Mikołaj, Wyroki interpretacyjne Trybunału Konstytucyjnego z perspektywy teoretycznoprawnej. Instrument ochrony ładu konstytucyjnego czy środek zapewniania jednolitości orzecznictwa? Warszawa: Biuro Trybunału Konstytucyjnego, 2015.
    Obejrzyj w Google Scholar -->>
  10. Jarosz-Żukowska Sylwia, „Postanowienia tymczasowe w praktyce orzeczniczej Trybunału Konstytucyjnego” Acta Universitatis Wratislaviensis. Przegląd Prawa i Administracji, nr 3368 (2011): 69-90.
    Obejrzyj w Google Scholar -->>
  11. Jarosz-Żukowska Sylwia, „Prawo do skargi konstytucyjnej – stan obecny i postulaty de lege ferenda”, [w:] Realizacja i ochrona konstytucyjnych wolności i praw jednostki w polskim porządku prawnym, red. Mariusz Jabłoński. 827-853. Wrocław: E-Wydawnictwo. Prawnicza i Ekonomiczna Biblioteka Cyfrowa. Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytetu Wrocławskiego, 2014.
    Obejrzyj w Google Scholar -->>
  12. Kotowski Artur, „Skarga nadzwyczajna na tle modeli kontroli odwoławczej” Prokuratura i Prawo, nr 9 (2018): 51-86.
    Obejrzyj w Google Scholar -->>
  13. Łabno Anna, „Skarga konstytucyjna jako środek ochrony praw człowieka. Przyczynek do dyskusji” Przegląd Prawa Konstytucyjnego, nr 4 (2012): 39-59.
    Obejrzyj w Google Scholar -->>
  14. Scheffler Tomasz, „Skarga nadzwyczajna” Radca Prawny, nr 178 (2018): 16-20.
    Obejrzyj w Google Scholar -->>
  15. http://kirp.pl/wp-content/uploads/2018/08/rp_nr178_net3.pdf.
    Obejrzyj w Google Scholar -->>
  16. Skarga konstytucyjna, red. Janusz Trzciński. Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe, 2000.
    Obejrzyj w Google Scholar -->>
  17. Stasiak Jarosław, Skarga nadzwyczajna w postępowaniu cywilnym. Warszawa: C. H. Beck, 2021.
    Obejrzyj w Google Scholar -->>
  18. Syryt Aleksandra, „Podmiotowość prawna gmin a ochrona praw człowieka”, [w:] Jedność norm i wartości. Zbiór studiów dedykowanych Profesor Marii Gintowt-Jankowicz, red. Jan Pastwa, Zbigniew Cieślak, Karolina Sawicka, Wojciech Federczyk. 349-370. Warszawa: Krajowa Szkoła Administracji Publicznej, 2014.
    Obejrzyj w Google Scholar -->>
  19. Szczucki Krzysztof, Skarga nadzwyczajna w praktyce. Lex 2017.
    Obejrzyj w Google Scholar -->>
  20. Szmulik Bogumił, Skarga konstytucyjna. Polski model na tle porównawczym. Warszawa: C. H. Beck, 2006.
    Obejrzyj w Google Scholar -->>
  21. Trzciński Janusz, „Zakres podmiotowy i podstawa skargi konstytucyjnej”, [w:] Skarga konstytucyjna, red. Janusz Trzciński. Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe 2000.
    Obejrzyj w Google Scholar -->>
  22. Tuleja Piotr, „Skarga konstytucyjna w Polsce – dziesięć lat doświadczeń” Przegląd Legislacyjny 61, nr 3 (2007).
    Obejrzyj w Google Scholar -->>
  23. Wiśniewski Tadeusz, Robert Bełczącki, Skarga nadzwyczajna w świetle środków zaskarżenia w postępowaniu cywilnym. Warszawa: Wolters Kluwers, 2019.
    Obejrzyj w Google Scholar -->>
  24. Wyrzykowski Mirosław, Michał Ziółkowski, „Konstytucyjny status proceduralny jednostki jako adresata działań organów administracji”, [w:] Konstytucyjne podstawy funkcjonowania administracji publicznej, red. Roman Hauser, Zygmunt Niewiadomski, Andrzej Wróbel. 306-307. Warszawa: C. H. Beck, Instytut Nauk Prawnych PAN, 2012.
    Obejrzyj w Google Scholar -->>

Pobrania

Brak dostępnych danych do wyświetlenia.