Pasek boczny artykułu

Przesłane
26 września 2022
Opublikowane
10 lipca 2023
Pobieranie
pdf
Statystyczny
Read Counter : 321 Pobieranie : 139

Treść głównego artykułu

Abstrakt

W artykule zaprezentowano sposób pojmowania praw człowieka, ich związek z prawem pracy oraz aksjologiczne umocowanie prawnopracowniczych rozwiązań legislacyjnych w ideologii praw człowieka. Następnie, w drodze analizy obowiązujących przepisów prawa, wskazano konkretne przykłady norm, których celem jest ochrona podstawowych praw jednostki, takich jak prawo do wypoczynku, ochrony życia rodzinnego, czy bezpiecznych i higienicznych warunków pracy. Przeprowadzone badania ukazały doniosłą w tym zakresie rolę prawa pracy, którego jednym z głównych celów jest zagwarantowanie efektywnej realizacji praw człowieka pracującego i jego rodziny. Artykuł uzupełniają uwagi krytyczne skierowane w stronę ustawodawcy, który nie kieruje się konsekwentnie logiką ochrony praw człowieka wobec innych niż pracownicy wykonawców pracy, mimo iż mają one charakter uniwersalny i powszechny.

Słowa kluczowe

prawo pracy, prawa człowieka labor law, human rights

Szczegóły artykułu

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.

Referencje

  1. Banaszak Bogusław, Prawa jednostki i systemy ich ochrony. Wrocław: Kolonia, 1995.
  2. Bigaj Andrzej, „Charakter prawny urlopu wypoczynkowego”, [w:] Studia z zakresu prawa pracy i polityki społecznej, red. Andrzej Świątkowski (Kraków: Uniwersytet Jagielloński, 2012).
  3. Boruta Irena, „Godność człowieka – kategorią prawa pracy” Praca i Zabezpieczenie Społeczne, nr 8 (2001): 3-9.
  4. Ciepielewski Jerzy, Irena Kostrowicka, Zbigniew Landau, Jerzy Tomaszewski, Historia gospodarcza świata XIX i XX wieku. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne, 1971.
  5. Ćwiertniak Bolesław, „Pojęcie i systematyka prawa pracy”. [w:] System Prawa Pracy, t. I, Część ogólna, red. Krzysztof W. Baran. 25-95. Warszawa: Wolters Kluwer, 2017.
  6. Daszyńska-Golińska Zofia, Podstawy teoretyczne polityki społecznej w zarysie. Warszawa: nakł. Sekcji Wydawniczej Tow. Bratniej Pomocy Studentów W.W. P., 1932.
  7. Dołęga Zofia, Samotność młodzieży – analiza teoretyczna i studia empiryczne. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 2003.
  8. Evans Archibald, „Work and leisure 1919-1969” International Labour Review, nr 1 (1969): 35-99.
  9. Florek Ludwik, „Indywidualne a zbiorowe prawo pracy – związki i podziały”, [w:] Indywidualne a zbiorowe prawo pracy, red. Ludwik Florek. 13-22. Warszawa: Wolters Kluwer, 2000.
  10. Florek Ludwik, „Konstytucyjne i prawnomiędzynarodowe podstawy ochrony trwałości stosunku pracy”, [w:] Ochrona trwałości stosunku pracy w społecznej gospodarce rynkowej, red. Grzegorz Goździewicz. 41-52. Warszawa, Wolters Kluwer, 2010.
  11. Florek Ludwik, Tadeusz Zieliński. Prawo pracy. Warszawa: C. H. Beck, 2008.
  12. Gasińska Maria, „Socjalne zobowiązania pracodawców w tradycji i współczesności ustroju pracy” Biuletyn IGS, nr 1-4 (1997): 7-34.
  13. Grzebyk Piotr, „Ochrona odpoczynku niedzielnego”, [w:] Czas pracy, red. Ludwik Florek. Warszawa: Wolters Kluwer, 2011.
  14. Jończyk Jan, Prawo pracy. Warszawa: PWN, 1992.
  15. Kąkol Kazimierz, Akcja socjalna w Polsce. Łódź: Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych, 1950.
  16. Kobieta i praca, red. Anna Żarnowska, Andrzej Szwarc. Warszawa: DiG, 2000.
  17. Kolasiński Krzysztof, Prawo pracy i zabezpieczenia społecznego. Toruń: Towarzystwo Naukowe Organizacji i Kierownictwa „Dom Organizatora”, 2001.
  18. Korniłowicz Kazimierz, Akcja społeczno-kulturalna w górnictwie angielskiem wraz z dodatkiem o analogicznej akcji w Czechosłowacji i o Śląskim Funduszu Wolnych Kuksów. Warszawa: s.n. 1929.
  19. Kotarbiński Tadeusz, Traktat o dobrej robocie. Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk-Łódź: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1980.
  20. Krzywoń Adam, Konstytucyjna ochrona pracy i praw pracowniczych. Warszawa: Wolters Kluwer, 2017.
  21. Lang Wiesław, Jerzy Wróblewski, Sylwester Zawadzki, Teoria państwa i prawa. Warszawa: PWN, 1986.
  22. Legięć Jarosław, Człowiek w filozofii pracy Józefa Tischnera. Kraków: Wydawnictwo Księży Sercanów Dehon, 2012.
  23. Liszcz Teresa, „Praca nie jest towarem” Annales UMCS, nr 2 (2015): 115-127.
  24. Ludera-Ruszel Agata, „Samozatrudnienie ekonomicznie zależne a konstytucyjna zasada ochrony pracy” Roczniki Nauk Prawnych KUL, nr 1 (2017): 43-61.
  25. Maciejewski Marek, „Początki koncepcji oraz regulacji praw i wolności człowieka do czasów oświecenia”, [w:] Współczesne koncepcje ochrony wolności i praw podstawowych, red. Andrzej Bator, Mariusz Jabłoński, Marek Maciejewski, Krzysztof Wójtowicz. 9-21. Wrocław: Prawnicza i Ekonomiczna Biblioteka Cyfrowa, 2013.
  26. The Making of Labour Law in Europe. A comparative Study of Nine Countries up to 1945, red. Bob Hepple, London-New York: Hart Publishing, 1986.
  27. Mantoux Paul, Rewolucja przemysłowa w XVIII wieku, przeł. Wacław Fajans. Warszawa: PWN, 1957.
  28. Marks Karl, Friedrich Engels, Dzieła zebrane, t. XXiii, Kapitał. Krytyka ekonomii politycznej. Warszawa: Książka i Wiedza, 1968.
  29. Matyjas-Łysakowska Paulina, „Funkcja ochronna zbiorowego prawa pracy” Monitor Prawa Pracy, nr 1 (2018).
  30. https://czasopisma.beck.pl/monitor-prawa-pracy/artykul/funkcja-ochronna-zbiorowego-prawa-pracy/.
  31. Mrozek Jacek Janusz, „Godność osoby ludzkiej jako źródło praw człowieka i obywatela” Civitas et Lex, nr 1 (2014): 41-47.
  32. Mumford Lewis, Technika a cywilizacja. Historia rozwoju maszyny i jej wpływ na cywilizację, przeł. Ewa Danecka. Warszawa: PWN, 1966.
  33. Musiała Anna, „Kim jest: „pracownik” w ujęciu przepisów Konstytucji?” Monitor Prawa Pracy, nr 4 (2017): 173-177.
  34. Musiała Anna, Prawo podmiotowe w prawie pracy – a względem „kogo”? Spór o prawny charakter prawa pracy. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM, 2022.
  35. Nowak Monika, Urlop wypoczynkowy jako instrument realizacji prawa pracownika do odpoczynku. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 2018.
  36. Peno Michał, „O prawie, polityce, biurokracji i wartościach”, [w:] Dynamika zmian w prawie, red. Mariusz Nawrocki, Mikołaj Rylski, Warszawa: Difin, 2017.
  37. Piechowiak Marek, „Konstytucja wobec wykluczenia społecznego”, [w:] Współczesne wyzwania wobec praw człowieka w świetle polskiego prawa konstytucyjnego, red. Zdzisław Kędzia, Antoni Rost. 125-145. Poznań: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, 2009.
  38. Pisaczyk Łukasz, Ryzyko pracodawcy. Warszawa: Wolters Kluwer, 2008.
  39. Przybyłka Arkadiusz, „Przywileje związane z pracą w górnictwie – dawniej i dziś” Studia Ekonomiczne. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach, nr 78 (2011): 169-179.
  40. Pszczółkowski Tadeusz, Praca człowieka. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1966.
  41. Puś Wiesław, Stefan Pytlas, Dzieje Łódzkich Zakładów Bawełnianych im. Obrońców Pokoju „Uniontex” w latach 1827-1977. Warszawa-Łódź: PWN, 1979.
  42. Ricardo David, Zasady ekonomji politycznej i podatkowania, przeł. Melania Bornstein-Łychowska, Kraków: Gebethner i Wolff, 1929.
  43. Rummel-Syska Zofia, „Rola stosunków międzyludzkich w realizowaniu celów humanizacji pracy”, [w:] Socjologia w zakładzie pracy, red. Stanisław Widerszpil. Warszawa: CRZZ, 1973.
  44. Rusiński Władysław, Zarys historii gospodarczej powszechnej: czasy nowożytne i najnowsze (1500-1939). Warszawa: Książka i Wiedza, 1970.
  45. Rylski Mikołaj, „Równość i sprawiedliwość w zatrudnieniu – rozważania na tle art. 120 kP. Część I” Praca i Zabezpieczenie Społeczne, nr 9 (2015): 2-11.
  46. Rylski Mikołaj, „Równość i sprawiedliwość w zatrudnieniu – rozważania na tle art. 120 kP. Część II” Praca i Zabezpieczenie Społeczne, nr 10 (2015): 2-12.
  47. Sanetra Walerian, „Prawnokonstytucyjne uwarunkowania zakładowego dialogu partnerów społecznych”, [w:] Zakładowy dialog społeczny, red. Jakub Stelina. 19-35. Warszawa: Wolters Kluwer, 2014.
  48. Skąpski Michał, Ochronna funkcja prawa pracy w gospodarce rynkowej. Kraków: Kantor Wydawniczy Zakamycze, 2006.
  49. Sobczyk Arkadiusz, „Prawo i człowiek pracujący – między ochroną godności a równości”, [w:] Aksjologiczne podstawy prawa pracy i ubezpieczeń społecznych, red. Michał Skąpski, Krzysztof Ślebzak. 31-59. Poznań: Ars boni et aequi, 2014.
  50. Sobczyk Arkadiusz, Prawo pracy w świetle Konstytucji RP, t. I, Teoria publicznego i prywatnego indywidualnego prawa pracy. Warszawa: C. H. Beck, 2013.
  51. Strzeszewski Czesław, Praca ludzka: zagadnienie społeczno-moralne. Lublin: TN KUL, 1978.
  52. Szubert Wacław, Zarys prawa pracy. Warszawa: PWN, 1972.
  53. Świątkowski Andrzej, Marcin Wujczyk, „Bezpieczeństwo prawne i socjalne pracowników jako uniwersalna aksjologiczna podstawa współczesnego prawa pracy i zabezpieczenia społecznego. Wybrane zagadnienia”, [w:] Aksjologiczne podstawy prawa pracy i ubezpieczeń społecznych, red. Michał Skąpski, Krzysztof Ślebzak. 163-174. Poznań: Ars boni et aequi, 2014.
  54. Trevelyan George Macaulay, Historia społeczna Anglii. Od Chaucera do Wiktorii, przeł. Adam Klimowicz. Warszawa: PiW, 1961.
  55. Wasilewska Katarzyna, Samotność młodzieży. Bydgoszcz: Wydawnictwo Kujawsko-Pomorskiej Szkoły Wyższej, 2010.
  56. Wasilewska-Ostrowska Katarzyna, „Młodzież wobec samotności w świetle badań porównawczych” Kultura i Wychowanie, nr 8 (2014): 131-144.
  57. Wiącek Aleksandra, Prawo pracownika do wypoczynku a regulacja prawna czasu pracy. Lublin: UMCS, 2015.
  58. Wiącek Marcin, „Wolność zgromadzeń i zrzeszania się”, [w:] Wojciech Brzozowski, Adam Krzywoń, Marcin Wiącek, Prawa Człowieka. 261-276. Warszawa: Wolters Kluwer, 2019.
  59. Wróblewski Jerzy, Zasady tworzenia prawa. Łódź: Uniwersytet Łódzki, 1979.
  60. Wyka Teresa, „Konstytucyjne prawo każdego do bezpiecznych i higienicznych warunków pracy a zatrudnienie na innej podstawie niż stosunek pracy oraz praca na własny rachunek – uwagi de lege ferenda” Gdańskie Studia Prawnicze, t. XVii (2007): 331-344.
  61. Wyka Teresa, „Przedmiot, przesłanki oraz charakter odpowiedzialności pracodawcy w sferze BHP”, [w:] Z zagadnień prawa pracy i prawa socjalnego. Księga jubileuszowa Profesora Herberta Szurgacza, red. Zdzisław Kubot, Tadeusz Kuczyński. 350-365. Warszawa: Difin, 2011.
  62. Ziembiński Zygmunt, „Teoria prawa a polityka i zasady legislacji” Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny, nr 4 (1994): 5-11.
  63. Ziembiński Zygmunt, Wstęp do aksjologii dla prawników. Warszawa: Wydawnictwo Prawnicze, 1960.
  64. Żołyński Janusz, „Ochrona praw i interesów osób wykonujących pracę zarobkową w świetle ustawy o związkach zawodowych. Aspekt aksjologiczno-filozoficzno-prakseologiczny” Roczniki Administracji i Prawa – Wyższa Szkoła Humanitas w Sosnowcu, nr 21 (2021): 471-492.