logo czasopisma

Artykuły

Nr 4 (42) (2022)

Inicjatywa dotycząca specjalnego trybunału ds. zbrodni agresji przeciwko Ukrainie – wyzwania i perspektywy

Przesłane
11 października 2022
Opublikowane
19-01-2023 — zaktualizowane 25-01-2023
Wersje

Abstrakt

Rosyjsko-ukraiński konflikt zbrojny uaktywnił szereg inicjatyw mających na celu zebranie dowodów popełnionych w jego trakcie zbrodni międzynarodowych oraz zagwarantowanie indywidualnej odpowiedzialności karnej ich sprawców. Procesy te, mimo ich niezwykłego stopnia intensywności nie pozwalają jednakże osądzić sprawców zbrodni agresji. Jurysdykcja Międzynarodowego Trybunału Karnego w tym zakresie odnosi się bowiem tylko do zbrodni popełnionych przez obywateli państwa strony Statutu na terytorium innego państwa Strony. Natomiast wykonywanie jurysdykcji przez sądy krajowe państw trzecich może doznawać szeregu potencjalnych ograniczeń. W tej sytuacji Ukraina wszczęła kampanię na rzecz utworzenia specjalnego trybunału ds. zbrodni agresji przeciwko Ukrainie (STAU). Artykuł przedstawia zarys tej inicjatywy oraz problemy prawny, które wymagałyby rozstrzygnięcia w przypadku jej realizacji. Przeanalizowane zostają warianty powołania STAU z uwzględnieniem dwóch podstawowych możliwości –na podstawie międzypaństwowego traktatu wielostronnego oraz we współpracy z organizacją międzynarodową (np. ONZ, UE, Rada Europy). W tym kontekście omówione zostają również immunitet przedstawicieli państwa od obcej jurysdykcji karnej oraz mogące mieć zastosowanie okoliczności wyłączające odpowiedzialność państwa.

Bibliografia

  1. Belliard Edwige, „France”, [w:] The Crime of Aggression A Commentary, red. Claus Kreß, Stefan Barriga. 1143-1148. Cambridge: Cambridge University Press, 2016.
    Pokaż w Google Scholar
  2. Coracini Astrid, „The International Criminal Court’s Exercise of Jurisdiction Over the Crime of Aggression – at Last … in Reach … Over Some” Goettingen Journal of International Law, nr 2 (2010): 745-789.
    Pokaż w Google Scholar
  3. Cryer Robert, Prosecuting International Crimes: Selectivity and the International Criminal Law Regime. Cambridge: Cambridge University Press, 2005.
    Pokaż w Google Scholar
  4. Czapliński Władysław, „Zbrodnia agresji jako przestępstwo przeciwko prawu międzynarodowemu” Archiwum Kryminologii, XXIX–XXX
    Pokaż w Google Scholar
  5. (2007/2008): 815-825. doi.org/10.7420/AK2007-2008BL.
    Pokaż w Google Scholar
  6. Dapo Akande, „Prosecuting Aggression: The Consent Problem and the Role of the Security Council” Oxford Legal Studies Research Paper, 10 (2011): 1-41.
    Pokaż w Google Scholar
  7. Dapo Akande, „The Jurisdiction of the International Criminal Court over Nationals of Non-Parties: Legal Basis and Limits” Journal of International Criminal Justice, nr 3 (2003): 618-650. doi.org/10.1093/jicj/1.3.618.
    Pokaż w Google Scholar
  8. Dawidowicz Martin, Third-Party Countermeasures in International Law. Cambridge: Cambridge University Press, 2017.
    Pokaż w Google Scholar
  9. Dupuy Pierre-Marie, „Back to the Future of a Multilateral Dimension of the Law of State Responsibility for Breaches of »Obligations Owed to the International Community as a Whole«”, European Journal of International Law, nr 4 (2012): 1059-1069. doi.org/10.1093/ejil/chs078.
    Pokaż w Google Scholar
  10. Goussac Netta, „Territoriality and the Crime of Aggression” New Zealand Yearbook of International Law, nr 6 (2008): 169-175.
    Pokaż w Google Scholar
  11. Green James, Christian Henderson, Tom Ruys, „Russia’s attack on Ukraine and the jus ad bellum” Journal on The Use of Force and International Law, nr 1 (2022): 4-30. doi.org/10.1080/20531702.2022.2056803.
    Pokaż w Google Scholar
  12. Grzebyk Patrycja, „»Specjalna operacja wojskowa« Rosji w Ukrainie – indywidualna odpowiedzialność za zbrodnie agresji i zbrodnie wojenne” Państwo i Prawo, 9 (2022): 56-76.
    Pokaż w Google Scholar
  13. Grzebyk Patrycja, Cele osobowe i rzeczowe w konfliktach zbrojnych w świetle prawa międzynarodowego. Warszawa: Wydawnictwo Scholar, 2018.
    Pokaż w Google Scholar
  14. Grzebyk Patrycja, Odpowiedzialność karna za zbrodnię agresji. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, 2010.
    Pokaż w Google Scholar
  15. Heidrich Dorota, Mechanizmy sprawiedliwości okresu przejściowego w stosunkach międzynarodowych: studium przypadku Kosowa. Warszawa: Wydawnictwo Elipsa, 2019.
    Pokaż w Google Scholar
  16. Heller Kevin, „Options for Prosecuting Russian Aggression Against Ukraine: A Critical Analysis” Journal of Genocide Research, (2022): 1-24. doi:10.1080/14623528.2022.2095094.
    Pokaż w Google Scholar
  17. Jachec-Neale Agnieszka, „Targeting State and Political Leadership in Armed Conflicts” Vanderbilt Law Review, nr 3 (2021): 931-957.
    Pokaż w Google Scholar
  18. Kaul Hans, Claus Kress, „Jurisdiction and Cooperation in the Statute of the International Criminal Court: Principles and Compromises” Yearbook of International Humanitarian Law, 2 (2013): 143-175. doi:10.1017/S1389135900000404.
    Pokaż w Google Scholar
  19. Koh Harold, Todd Buchwald, „The Crime of Aggression: The United States Perspective” The American Journal of International Law, 109 (2015): 257-295. doi:10.5305/amerjintelaw.109.2.0257.
    Pokaż w Google Scholar
  20. Kranz Jerzy, „Rosyjska wojna o »pokój«, czyli Ukraina między polityką a prawem” Państwo i Prawo, nr 9 (2022): 3-29.
    Pokaż w Google Scholar
  21. Kreß Claus, Stefan Barriga, The Crime of Aggression A Commentary. Cambridge Cambridge University Press, 2016.
    Pokaż w Google Scholar
  22. Krzan Bartłomiej, „Finansowanie międzynarodowych trybunałów karnych” Ekonomia, 16 (2008): 99-106.
    Pokaż w Google Scholar
  23. Krzan Bartłomiej, Kompetencje Rady Bezpieczeństwa ONZ w międzynarodowym sądownictwie karnym. Toruń: TNOiK, 2009.
    Pokaż w Google Scholar
  24. Kuczyńska Hanna, „Odpowiedzialność przed Międzynarodowym Trybunałem Karnym za zbrodnie prawa międzynarodowego popełnione w czasie konfliktu w Ukrainie” Palestra, nr 4 (2022): 11-17.
    Pokaż w Google Scholar
  25. Kwiecień Roman, „The aggression of the Russian Federation against Ukraine: International law and power politics or »what happens now«” Polish Review of International and European Law, nr 1 (2022): 9-20.
    Pokaż w Google Scholar
  26. Puka Avni, Fisnik Korenica, „The »Struggle« to Dissolve the Kosovo Specialist Chambers in The Hague: Stuck between Constitutional Text
    Pokaż w Google Scholar
  27. and Mission to Pursue Justice” The Law and Practice of International, Courts and Tribunals, 20 (2021): 548-575.
    Pokaż w Google Scholar
  28. doi.org/10.1163/15718034-12341458.
    Pokaż w Google Scholar
  29. Ruys Tom, „Immunity, Inviolability and Countermeasures – A Closer Look at Non-UN Targeted Sanctions”, [w:] The Cambridge Handbook of Immunities and International Law, red. Tom Ruys, Nicolas Angelet, Luca Ferro. 670-710, Cambridge: Cambridge University Press, 2019.
    Pokaż w Google Scholar
  30. Sellars Kirsten, Crimes against Peace’ and International Law. Cambridge: Cambridge University Press, 2013.
    Pokaż w Google Scholar
  31. Tams Christopher, Enforcing obligations „erga omnes” in international law. Cambridge: Cambridge University Press, 2009.
    Pokaż w Google Scholar
  32. Thirlway Hugh, „The Law and Procedure of the International Court of Justice 1960-1989 (Part Nine)” British Yearbook of International Law, nr 1 69 (1998): 1-83. https://doi.org/10.1093/bybil/69.1.1
    Pokaż w Google Scholar
  33. Whomersley Christopher, „United Kingdom”, [w:] The Crime of Aggression A Commentary, red. Claus Kreß, Stefan Barriga. 1285-1289. Cambridge: Cambridge University Press, 2016.
    Pokaż w Google Scholar
  34. Wierczyńska Karolina, „Dekada działalności Międzynarodowego Trybunału Karnego – sukcesy i porażki międzynarodowego wymiaru sprawiedliwości” Studia Prawnicze, z. 2 (2013): 123-142.
    Pokaż w Google Scholar
  35. Wierczyńska Karolina, „Immunitet urzędującej głowy państwa – kilka uwag na marginesie spraw toczących się przed Międzynarodowym Trybunałem Karnym”, [w:] Ewolucja immunitetów mających swe źródło w prawie międzynarodowym, red. Izabela Skomerska-Muchowska. 189-206. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 2014.
    Pokaż w Google Scholar
  36. Wrange Pal, „The Crime of Aggression, Domestic Prosecutions and Complementarity”, [w:] The Crime of Aggression A Commentary, red. Claus Kreß, Stefan Barriga. 704-751. Cambridge: Cambridge University Press, 2016.
    Pokaż w Google Scholar

Downloads

Download data is not yet available.