Przejdź do głównego menu Przejdź do sekcji głównej Przejdź do stopki
Prawo i Więź

Artykuły

Nr 1 (48) (2024)

Prawo procesowe w Kodeksie Duńskim króla Chrystiana V (Danske Lov) z 1683 roku

  • Andrzej Gaca
DOI
https://doi.org/10.36128/PRIW.VI48.735
Przesłane
21 sierpnia 2023
Opublikowane
25.03.2024

Abstrakt

Jak uważa wielu historyków prawa i ustrojów państwowych Kodeks Duński króla Chrystiana V z 1683 roku (Danske Lov) stanowił największe i zarazem najtrwalsze dzieło absolutnej monarchii duńskiej. Pod wieloma względami wyprzedzał on swoją epokę wprowadzając zasady, które zostały upowszechnione na naszym kontynencie dopiero przez kodyfikacje wieku Oświecenia, czy nawet wydawane w późniejszym okresie. Do elementów postępowych zawartych w prawie procesowym DL zaliczyć należy zwłaszcza znaczne skrócenie i przyspieszenie postępowania oraz nałożenie na królewskich urzędników obowiązku występowania  ze skargą w razie braku skargi uprawnionego oskarżyciela, w odniesieniu do przestępstw o charakterze publicznym. Nadto niewątpliwie nowatorski charakter wielu jego postanowień doprowadził do rozwoju instytucji zastępstwa procesowego oraz zapewnienia opieki prawnej zastępców i pełnomocników tym, którzy sami nie mogli dochodzić i bronić swoich praw. Istotne zmiany wprowadził Kodeks również w zakresie dowodów, zrywając w zasadzie z legalną teorią dowodową. Dzięki jego postanowieniom nastąpił dalszy rozwój środków zapobiegawczych oraz wprowadzono zmiany, dotyczące egzekucji wyroków i apelacji do sądów wyższej instancji.

Bibliografia

  1. Danske og Norske Lov i 300 år, red. Ditlev Tamm. København: Jurist–og Økonomforbundets Forlag, 1983.
  2. Fenger Ole, „Processen i Danske Lov”, [w:] Danske og Norske Lov i 300 år, red. Ditlev Tamm. 315-361. København: Jurist–og Økonomforbundets Forlag, 1983.
  3. Fenger Ole, Grundrids af den danske privatrets Historie. Århus, 1964.
  4. Gaca Andrzej, Kodeks Duński króla Chrystiana V z roku 1683. Toruń: Towarzystwo Naukowe w Toruniu, 1992.
  5. Iuul Stig, Lov og Ret i Danmark, København: G.E.C. Gads Forlag, 1969.
  6. Jørgensen Poul Johs, Dansk Retshistorie, København: G.E.C. Gads Forlag, 1940.
  7. Jørgensen Poul Johs, „Vidnebeviset i Jyske Lov”, [w:] Med. Lov skal Land bygges, red. Erik Reitzel–Nielsen. 315-361. København: Juristforbundet 1941.
  8. Kong Christian den V’s Danske Lov af april 1683, wyd. Stig Iuul. København: G.E.C Gads Forlag, 1949.
  9. Kuźmirski Tomasz, Uwagi nad procesem z pisma z okazji cyrkułów, oraz o powadze Praw i karze śmierci, przez sędziego II, Cyrkułu VI miasta Warszawy. za pozwoleniem Zwierzchności w Warszawie, Warszawa, 1792.
  10. Lovsamlingen, red. Møller Jens. København: Jurist–og Økonomforbundets Forlag, 2004.
  11. Matzen Henning, Forelæsninger over den danske Retshistorie, t. II. København: Druk J. H. Schulz, 1897.
  12. Petersen Claes, „Användingen av dansk svensk rät I Peter den Stores lagkommission, 1720-1725”, [w:] Danske og Norske Lov i 300 år, red. Ditlev Tamm. 369-404. København: Jurist–og Økonomforbundets Forlag, 1983.
  13. Skaanske Lov og Jyske Lov, wyd. Erik Kroman, Stig Iuul. København: G.E.C. Gads Forlag, 1956.
  14. Tamm Ditlev, Jens Ulf Jørgensen, Dansk Retshistorie I hovedpunkter. København: Akademisk Forlag, 1975.
  15. Tamm Ditlev, „Hvilke bestemmelser i Danske og Norske Lov er endnu gældende?”, [w:] Danske og Norske Lov i 300 år, red. Ditlev Tamm. 703-719. København: Jurist–og Økonomforbundets Forlag, 1983.
  16. Węgrzecki Stanisław, Historia o odmienieniu stanu Królestwa Duńskiego w roku 1660 zaszłem. Warszawa: Druk. Przy Nowolipiu, 1816.
  17. Zdrójkowski Zbigniew, „Tomasz Kuźmirski nieznany osiemnastowieczny polski prawnik humanitarysta i jego pisma na tle współczesnej literatury humanitarnej” Czasopismo Prawno-Historyczne, z. 2 (1955): 135-162.

Pobrania

Brak dostępnych danych do wyświetlenia.