logo czasopisma

Articles

Vol. 56 No. 3 (2025): Prawo i Więź nr 3 (56) 2025

Prosecutor’s Office in Contemporary Poland: A Quest for Independence …amid Political Tensions

Submitted
21 December 2024
Published
08-07-2025

Abstract

The Public Prosecutor’s Office is a state body charged with the prosecution of criminal offences. By its very nature, it is situated “between” the executive and the judiciary. The proper legal status of the Prosecutor’s Office should guarantee its effectiveness and resistance to political pressure. Over the last three decades, Poland has seen a series of reforms of the prosecution service. Formally, they were intended to ensure the implementation of the above-mentioned values, but in practice they were conditioned by the current interests of the ruling parties. The following paper discusses the main problems of these reforms, highlighting such phenomena as the legislator’s desire to break with the prosecutorial model inherited from the communist period and the lack of a clear vision of the model to be introduced. The paper critically analyses the content of these reforms as well as the views of Polish legal scholars, pointing out some mistakes in the process of formulating problems and searching for their solutions.

References

  1. Banaszak Bogusław, Porównawcze prawo konstytucyjne współczesnych państw demokratycznych. Warszawa: Wolters Kluwer, 2012.
    View in Google Scholar
  2. Frankiewicz Anna, “W sprawie niezależności Prokuratora Generalnego w Polsce”, Przegląd Prawa Konstytucyjnego, No.1 (2010): 191-202.
    View in Google Scholar
  3. Gerecka-Żołyńska Anna, “Niezależność prokuratury i prokuratorów – nowe rozwiązania na tle dotychczasowych kontrowersji” Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny, No. 1 (2016): 57-70. https://doi.org/10.14746/rpeis.2016.78.1.6.
    View in Google Scholar
  4. Herzog Aleksander, “Niezależność prokuratury – mit czy nadzieja?” Prokuratura i Prawo, No. 1 (2009): 111-128.
    View in Google Scholar
  5. Jaworski Stefan J., “Rozważania na temat modelu prokuratury” Prokuratura i Prawo, No. 5 (2005): 7-23.
    View in Google Scholar
  6. Kardas Piotr, “Rola i miejsce prokuratury w systemie organów demokratycznego państwa prawnego” Prokuratura i Prawo, No. 5 (2012): 8-49.
    View in Google Scholar
  7. Kędzierski Jacek, “O niezależność prokuratury – w kręgu faktów i mitów” Prokuratura i Prawo, No. 1 (2009): 102-110.
    View in Google Scholar
  8. Kmiecik Romuald, “Prokuratura w ‘demokratycznym państwie prawnym’ (refleksje sceptyczne)” Prokurator, No. 17 (2000): 10-23.
    View in Google Scholar
  9. Krajewski Krzysztof, “Prosecution and Prosecutors in Poland: In Quest of Independence” Crime and Justice, No. 1 (2012): 75-116.
    View in Google Scholar
  10. Kuca Grzegorz, “Konstytucjonalizacja prokuratury: dyskusja naukowa czy ustrojowa potrzeba?”, [in:] Konieczne i pożądane zmiany ustroju prokuratury w Polsce, ed. Michał Mistygacz. 15-29. Warszawa: Difin, 2020.
    View in Google Scholar
  11. Kuczma Paweł, “Uwagi o konstytucyjnym ujęciu prokuratury w kontekście jej niezależności”, [in:] XXV lat Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Księga jubileuszowa dedykowana profesor Halinie Ziębie-Załuckiej z okazji 70. rocznicy urodzin, ed.Radosław Grabowski. 345-358. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, 2022.
    View in Google Scholar
  12. Marguery Tony, “The ‘Plurality of Functions’ of the Polish Minister of Justice – General Prosecutor: Paradox or Adaptation?” European Journal of Crime, Criminal Law and Criminal Justice, No. 1(2007): 67-82. https://doi.org/10.1163/092895607X193542.
    View in Google Scholar
  13. Mazowiecka Lidia, Prokuratura w Polsce 1918–2014. Warszawa: Wolters Kluwer, 2015.
    View in Google Scholar
  14. Minister Sprawiedliwości a Prokuratura. W poszukiwaniu optymalnego modelu relacji.
    View in Google Scholar
  15. ed. Michał Mistygacz, Grzegorz Kuca, Piotr Mikuli. Kraków: Księgarnia Akademicka, 2021.
    View in Google Scholar
  16. Ministerstwo Sprawiedliwości, Łączenie mandatu posła z funkcją Prokuratora Generalnego – stanowisko Ministerstwa Sprawiedliwości, 6 September 2016.
    View in Google Scholar
  17. www.arch.ms.gov.pl/pl/archiwum-informacji/news,8572,10,laczenie-mandatu-posla-z-funkcjaprokuratora.html#:~:text=%20Prawo%20o%20prokuraturze%2C%20wyraźnie%20rozróżnia,Prokuratora%20Generalnego%20
    View in Google Scholar
  18. sprawuje%20Minister%20Sprawiedliwości.
    View in Google Scholar
  19. Mistygacz Michał, Ustrój prokuratury w Polsce. Tradycja i współczesność. Warszawa: Elipsa, 2013.
    View in Google Scholar
  20. “Piotrowicz w Sejmie: Niezależne mają być sądy, niezawiśli sędziowie – ale nie prokuratura,” Dziennik Gazeta Prawna. https://prawo.gazetaprawna.pl/artykuly/917547,piotrowicz-sejm-reforma-prokuratury-pis.html
    View in Google Scholar
  21. “Prokurator generalny wraca pod jurysdykcję ministerstwa sprawiedliwości”. https://www.pap.pl/aktualnosci/news%2C479483%2Cprokurator-generalny-wraca-pod-jurysdykcje-ministerstwa-sprawiedliwosci.html
    View in Google Scholar
  22. Sadurski Wojciech, “Constitutional Design: Lessons from Poland’s Democratic Backsliding” Constitutional Studies, No. 6 (2020): 59-79.
    View in Google Scholar
  23. Stankowski Andrzej, “Propozycja unormowań prokuratury w Konstytucji RP” Prokuratura i Prawo, No. 10 (2009): 5-15.
    View in Google Scholar
  24. Suchocka Hanna, “W poszukiwaniu modelu ustrojowego prokuratury (w świetle prac Komisji Rady Europy ‘Demokracja poprzez Prawo’)” Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny, No. 2 (2014): 161-174.
    View in Google Scholar
  25. Winczorek Piotr, “Dalszy ciąg dyskusji konstytucyjnych” Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Społeczny, No. 2 (2011): 43-56.
    View in Google Scholar
  26. Witkowski Przemysław, “Kilka uwag w sprawie dekonstytucjonalizacji prokuratury” Przegląd Prawa Konstytucyjnego, No. 1 (2010): 203-220.
    View in Google Scholar
  27. Zaleśny Jacek, “The Independence of the Public Prosecutor’s Office” Studia Politologiczne, No. 58 (2020): 60-80.
    View in Google Scholar
  28. Zięba-Załucka Halina, “Prokuratura a Sejm” Przegląd Prawa Konstytucyjnego, No. 3 (2022): 173-187.
    View in Google Scholar
  29. Zięba-Załucka Halina, “Prokuratura w nowej ustawie z 2016 roku. Eksperyment z podległością władzy wykonawczej” Przegląd Prawa Konstytucyjnego, No. 5 (2016): 111-124.
    View in Google Scholar
  30. Zięba-Załucka Halina, Stępień-Załucka Beata, “Historyczne uwarunkowania ustrojowego modelu prokuratury a prokuratura III RP”, [in:] Z prawem ustrojowym porównawczym przez półwiecze. Księga jubileuszowa dedykowana prof. M. Grzybowskiemu z okazji 55-lecia pracy naukowej, ed. Bogusław Przywora, Anna Rogacka-Łukasik, Krzysztof Skotnicki. 821-834. Częstochowa: Uniwersytet Jana Długosza, 2022.
    View in Google Scholar
  31. Weto do ustawy o zmianie ustawy o prokuraturze oraz niektórych innych ustaw. www.prezydent.pl/kancelaria/archiwum/archiwum-lecha-kaczynskiego/ustawy/ustawy-zawetowane/weto-do-ustawy-o-zmianie-ustawy-o-prokuraturze-oraz-niektorych-innych-ustaw,23958.
    View in Google Scholar
  32. “Zbigniew Ziobro: Połączenie MS z PG wzmacnia odpolitycznienie prokuratury” Dziennik Gazeta Prawna. www.gazetaprawna.pl/wiadomosci/artykuly/925824,zbigniew-ziobro-polaczenie-ms-z-pg.html
    View in Google Scholar

Downloads

Download data is not yet available.