Skip to main navigation menu Skip to main content Skip to site footer

Articles

Vol. 58 No. 5 (2025): Prawo i Więź nr 5 (58) 2025

Towards a Common Administrative Space – The Impact of the Council of Europe's Acquis on National Legal Systems

DOI:
https://doi.org/10.36128/jvz0qa29
Submitted
25 July 2025
Published
18-11-2025

Abstract

This article analyzes the mechanisms through which the Council of Europe's acquis influences the development of national administrative law systems in Europe and evaluates the process of forming a common European administrative space. The author employed a dogmatic-exegetical method to analyze the Council of Europe's normative documents, a legal functionalism method to identify procedural standards developed by the European Court of Human Rights, and a comparative method enabling comparison of reception and implementation mechanisms in selected Western and Central-Eastern European legal systems. The analysis demonstrated that Council of Europe standards, despite their often non-binding character, effectively shape a common administrative space through two principal mechanisms – judicial reception and direct legislative implementation. A pivotal role is played by Strasbourg jurisprudence, recommendations of the Council of Europe's Committee of Ministers, and opinions of the Venice Commission. In conclusion, the article proposes directions for de lege ferenda reforms of the Polish administrative law system, including constitutional recognition of the right to good administration, digital modernization of procedures, and strengthening guarantees of fair administrative proceedings.

References

  1. 75 lat oddziaływania Rady Europy na kształtowanie europejskiej przestrzeni prawnej w obszarze demokracji, red. Jerzy Jaskiernia, Kamil Spryszak i Paweł Jaroniak. Toruń: Adam Marszałek, 2025.
    View in Google Scholar
  2. Adamiak, Barbara i Janusz Borkowski. Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz. Warszawa: C.H. Beck, 2019.
    View in Google Scholar
  3. Administracja publiczna w obliczu kryzysów, red. Mariusz Wieczorek, Joanna Smarż i Przemysław Szustakiewicz. Radom: Uniwersytet Technologiczno-Humanistyczny w Radomiu, 2024.
    View in Google Scholar
  4. Auby, Jean-Bernard. La globalisation, le droit et l'État. Paris: LGDJ, 2010.
    View in Google Scholar
  5. Balcerzak, Michał. “Zalecenia Komitetu Ministrów Rady Europy jako forma pozatraktatowej działalności normatywnej i harmonizującej w dziedzinie praw człowieka.” W Rada Europy – 60 lat na rzecz jedności europejskiej, red. Irena Głuszczyńska i Kazimierz Lankosz. Bielsko-Biała: Wyższa Szkoła Administracji, 2008.
    View in Google Scholar
  6. von Bogdandy, Armin i Michael Ioannidis. “Systemic Deficiency in the Rule of Law: What It Is, What Has Been Done, What San Be Done.” Common Market Law Review, nr 6 (2024): 59 – 96. https://doi.org/10.54648/COLA2014003.
    View in Google Scholar
  7. Borkowski, Janusz. “Ewolucja regulacji polskiego prawa procesowego administracyjnego na tle europejskim.” W System Prawa Administracyjnego. Tom 9: Prawo procesowe administracyjne, red. Roman Hauser. Warszawa: C.H. Beck, 2019.
    View in Google Scholar
  8. Cananea, Giacinto della. “Beyond the State: the Europeanization and Globalization of Procedural Administrative Law.” European Public Law, nr 9 (4) (2003): 563 – 578. https://doi.org/10.54648/euro2003042.
    View in Google Scholar
  9. Cane, Peter, Administrative Law. Oxford: Oxford University Press, 2011.
    View in Google Scholar
  10. David, René i John E.C. Brierley. “Major Legal Systems in the World Today.” Journal of the Indian Law Institute, nr 21 (1) (1979): 419 – 426.
    View in Google Scholar
  11. Deference in International Courts and Tribunals: Standard of Review and Margin of Appreciation, red. Łukasz Gruszczyński i Wouter G. Werner. Oxford: Oxford University Press, 2014.
    View in Google Scholar
  12. Dynia, Elżbieta. “Zasada demokracji, praworządności i poszanowania praw człowieka jako warunek członkostwa w Radzie Europy.” Stosunki Międzynarodowe, nr 5 (2020): 35 – 49.
    View in Google Scholar
  13. Enterría, Eduardo García de. Las transformaciones de la justicia administrativa: de excepción singular a la aplicación judicial efectiva de los derechos fundamentales. Madrid: Thomson Civitas, 2007.
    View in Google Scholar
  14. European Commission. 2024 Rule of Law Report. Brussels, 2024.
    View in Google Scholar
  15. Felzmann, Heike, Eduard Fosch Villaronga, Christoph Lutz i Aurelia Tamò-Larrieux. “Transparency You Can Trust: Transparency Requirements for Artificial Intelligence Between Legal Norms and Contextual Concerns.” Big Data & Society, nr 6 (1) (2019), https://doi.org/10.1177/2053951719860542.
    View in Google Scholar
  16. Gołębiowska, Anna, Piotr Benedykt Zientarski. “Prawo do dobrej administracji jako prawo podstawowe o randze konstytucyjnej.” W Efektywność działania administracji publicznej, red. Anna Gołębiowska i Piotr Benedykt Zientarski. Warszawa: Senat Rzeczypospolitej Polskiej, 2016.
    View in Google Scholar
  17. Halmai, Gábor. “Populism, Authoritarianism and Constitutionalism.” German Law Journal, nr 25 (2024): 310 – 327.
    View in Google Scholar
  18. Harlow, Carol I Richard Rawlings. Law and Administration. Cambridge: Cambridge University Press, 2009.
    View in Google Scholar
  19. Hendrych, Dušan, Martin Kopecký, Richard Pomahač i Helena Prášková. Správní právo. Obecná část. Praha: C.H. Beck, 2016.
    View in Google Scholar
  20. Interdyscyplinarny wymiar tożsamości konstytucyjnej, red. Monika Florczak-Wątor i Marcin Krzemiński. Kraków: Księgarnia Akademicka Publishing, 2022.
    View in Google Scholar
  21. Jackiewicz, Andrzej Igor. Prawo do dobrej administracji jako standard europejski. Toruń: Adam Marszałek, 2008.
    View in Google Scholar
  22. Jaskiernia, Jerzy. “Prawo Rady Europy a prawo krajowe – granice i wspólne obszary.” W Prawo międzynarodowe, europejskie i krajowe – granice i wspólne obszary. Księga jubileuszowa dedykowana Profesor Genowefie Grabowskiej, red. Barbara Mikołajczyk i Joanna Nowakowska-Małusecka. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 2009.
    View in Google Scholar
  23. Kamiński, Jacek. “Cyfryzacja usług jako efekt pandemii COVID-19.” Repozytorium Akademii Bialskiej (WU) (2023): 7 – 23.
    View in Google Scholar
  24. Kmieciak, Zbigniew. “Europejska formuła prawa do dobrej administracji – aspekt procesowy.” W System Prawa Administracyjnego. Tom 3: Europeizacja prawa administracyjnego, red. Roman Hauser, Zygmunt Niewiadomski i Andrzej Wróbel. Warszawa: C.H. Beck, 2014.
    View in Google Scholar
  25. Kmieciak, Zbigniew. “Polska kodyfikacja postępowania administracyjnego a technika prawotwórstwa.” Państwo i Prawo, nr 6 (2020): 4 3– 59.
    View in Google Scholar
  26. Kmieciak, Zbigniew, Postępowanie administracyjne i sądowo-administracyjne a prawo europejskie. Warszawa: Wolters Kluwer, 2010.
    View in Google Scholar
  27. Kmieciak, Zbigniew, Postępowanie administracyjne w świetle standardów europejskich. Warszawa: Dom Wydawniczy ABC, 1997.
    View in Google Scholar
  28. Kociubiński, Jakub. “Przestrzeganie prawnomiędzynarodowych standardów ustroju państwa (analiza działalności Komisji Weneckiej).” Państwo i Prawo, nr 12 (2016): 39 – 51.
    View in Google Scholar
  29. Kowalik-Bańczyk, Krystyna. W Karta praw podstawowych Unii Europejskiej. Komentarz, red. Andrzej Wróbel. Warszawa: C.H. Beck, 2013.
    View in Google Scholar
  30. Krawiec, Grzegorz. “Europejskie standardy związane z przebiegiem postępowania administracyjnego.” Roczniki Administracji, nr 11 (1) (2011): 69 – 85.
    View in Google Scholar
  31. Kulesza, Michał. Reformy administracji publicznej w Polsce. Warszawa, 2002.
    View in Google Scholar
  32. Lenaerts, Koen. “Exploring the Limits of the EU Charter of Fundamental Rights.” European Constitutional Law Review, nr 8 (3) (2012): 375 – 403. https://doi.org/ 10.1017/S1574019612000260.
    View in Google Scholar
  33. Lenaerts, Koen, “The Rule of Law and the Coherence of the Judicial System of the European Union.” Common Market Law Review, nr 61 (2024): 1625 – 1654. https://doi.org/10.54648/cola2007138.
    View in Google Scholar
  34. Lidwa, Witold, Wiesław Krzeszowski i Wojciech Więcek. Zarządzanie w sytuacjach kryzysowych. Warszawa: Akademia Obrony Narodowej, 2010.
    View in Google Scholar
  35. Małecka, Marta. Administracja publiczna w zarządzaniu kryzysowym. Rzeszów: Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2014.
    View in Google Scholar
  36. Margetts, Helen i Patrick Dunleavy. “The Second Wave of Digital-Era Governance: A Quasi-Paradigm for Government on the Web.” Philosophical Transactions of the Royal Society, nr 371 (1987) (2013): 1 – 17. https://doi.org/10.1098/rsta.2012.0382.
    View in Google Scholar
  37. Mayer, Franz. “Ustawa o postępowaniu administracyjnym Republiki Federalnej Niemiec.” Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny, nr 40 (1978): 109 – 125.
    View in Google Scholar
  38. Melichar, Erwin. “Postępowanie administracyjne i sądownictwo administracyjne w Austrii.” W Postępowanie administracyjne krajów zachodnich. Teksty i komentarze, red. Jan Pruszyński. Wrocław: Ossolineum, 1986.
    View in Google Scholar
  39. Mering, Tomasz. “Pomiar jakości rządzenia (governance).” W Nowe idee zarządzania publicznego. Wyzwania i dylematy, red. Ewa M. Marciniak i Jerzy Szczupaczyński. Warszawa: Elipsa, 2017.
    View in Google Scholar
  40. Michalak, Anna. “Wdrażanie Europejskiej Karty Samorządu Terytorialnego – kilka uwag na marginesie orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego.” Przegląd Prawa Konstytucyjnego, nr 2 (48) (2019): 85 – 101.
    View in Google Scholar
  41. Oliver, Dawn. Government in the United Kingdom. Philadelphia: Milton Keynes, 1991.
    View in Google Scholar
  42. Prawo administracyjne, red. Jacek Jagielski i Marek Wierzbowski. Warszawa: Wolters Kluwer, 2020.
    View in Google Scholar
  43. Rulka, Marcin. “Wpływ dorobku Komisji Weneckiej na prawodawstwo krajowe.” Europejski Przegląd Sądowy, nr 5 (2016): 4 – 10.
    View in Google Scholar
  44. Sadurski, Wojciech. Poland’s Constitutional Breakdown. Oxford: Oxford University Press, 2023.
    View in Google Scholar
  45. Sarmiento, Daniel. “Who’s Afraid of the Charter? The Court of Justice, National Courts and the New Framework of Fundamental Rights Protection in Europe.” Common Market Law Review, nr 50 (5) (2013): 1267 – 1304. https://doi.org/10.54648/cola2013132.
    View in Google Scholar
  46. Skóra, Agnieszka i Agnieszka Krawczyk. “Ochrona prawna w systemie Konwencji Europejskiej.” W System Prawa Administracyjnego. Tom 3: Europeizacja prawa administracyjnego, red. Roman Hauser, Zygmunt Niewiadomski i Andrzej Wróbel. Warszawa: C.H. Beck, 2014.
    View in Google Scholar
  47. Smarż, Joanna. “Zasada pogłębiania zaufania obywateli do administracji publicznej jako fundament postępowania administracyjnego.” Prawo i Więź, nr 54 (1) (2025): 505 – 527.
    View in Google Scholar
  48. Sowiński, Roman. W Zyta Gilowska, Leon Kieres i Roman Sowiński, Samorząd terytorialny w Polsce a standardy europejskie. Warszawa: FRDL, 1993.
    View in Google Scholar
  49. Stone-Sweet, Alec. Governing with Judges: Constitutional Politics in Europe. Oxford: Oxford University Press, 2000.
    View in Google Scholar
  50. Strömberg, Håkan. Allmän förvaltningsrätt. Malmö: Liber–Hermod, 2008.
    View in Google Scholar
  51. Supernat, Jerzy. “Europejska przestrzeń administracyjna (zarys problematyki).” W Europeizacja polskiego prawa administracyjnego, red. Zbigniew Janku, Zbigniew Leoński, Marek Szewczyk, Michał Waligórski i Krystyna Wojtczak. Wrocław: Kolonia Ltd., 2005.
    View in Google Scholar
  52. Supernat, Jerzy. “Transparentność w funkcjonowaniu instytucji Unii Europejskiej.” W Patologie w administracji publicznej, red. Dariusz Kijowski i Patrycja Suwaj. Warszawa: Wolters Kuwer, 2009.
    View in Google Scholar
  53. Syryt, Aleksandra. “Legislacja delegowana w czasie epidemii. Uwagi na tle kształtu konstytucyjnego systemu źródeł prawa w Polsce.” Prawo i Więź, nr 54 (1) (2025): 100.
    View in Google Scholar
  54. System Prawa Administracyjnego. Tom 5: Kontrola administracji publicznej, red. Roman Hauser, Zygmunt Niewiadomski i Andrzej Wróbel. Warszawa: C.H. Beck, 2013.
    View in Google Scholar
  55. Szewc, Tomasz. Dostosowanie prawa polskiego do zasad Europejskiej Karty Samorządu Terytorialnego. Bydgoszcz: Oficyna Wydawnicza Branta, 2005.
    View in Google Scholar
  56. Świątkiewicz, Jerzy. Europejski Kodeks Dobrej Administracji. Wprowadzenie, tekst i komentarz o zastosowaniu kodeksu w warunkach polskich procedur administracyjnych. Warszawa: Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich, 2007.
    View in Google Scholar
  57. Tamanaha, Brian Z. “Understanding Legal Pluralism: Past to Present, Local to Global.” Sydney Law Review, nr 30 (2008): 375 – 411.
    View in Google Scholar
  58. Torres Pérez, Aida. Conflicts of Rights in the European Union. A Theory of Supranational Adjudication. Oxford: Oxford University Press, 2009.
    View in Google Scholar
  59. Tożsamość konstytucyjna w wybranych państwach członkowskich Unii Europejskiej, red. Andrzej Wróbel i Michał Ziółkowski. Warszawa: Wolters Kluwer, 2021.
    View in Google Scholar
  60. Wiederin, Ewald. W Ius Publicum Europaeum. Verwaltungsrecht in Europa: Grundlagen, red. Armin von Bogdandy, Sabino Cassese i Peter Michael Huber. Heidelberg: C.F. Müller Verlag, 2010.
    View in Google Scholar
  61. Zubik, Marek. “Prawo do sądu w orzecznictwie ETPCz.” Państwo i Prawo, nr 9 (2010): 3 – 18.
    View in Google Scholar

Downloads

Download data is not yet available.