Skip to main navigation menu Skip to main content Skip to site footer

Articles

No. 4 (42) (2022)

The Napoleonic Code and Its Reception in the Duchy of Warsaw

  • Jacek Przygodzki
Submitted
28 July 2022
Published
19-01-2023 — Updated on 25-01-2023
Versions

Abstract

One of the most remarkable accomplishments of the Napoleonic era was the Code Civile - the Napoleonic Code. It was a crowning achievement of the ideological evolution
that followed the French Revolution in its outlook on the functioning of private law. The author presents the reception of the Code in the days of the Duchy of Warsaw. We can observe that, despite the first enthusiasm for French socio-legal solutions, the first critical assessments of those regulations appeared in the Duchy of Warsaw. The first rupture became apparent when the Code was introduced. Members of the Council of State, most
notably its chairman Stanislaw Malachowski and his successor Ludwik Gutakowski, spoke out against the expeditious implementation of French solutions by Justice Minister Feliks Lubienski. It is symptomatic that the political élite largely opposed the Code. However, the opposition was suppressed, and the Code was introduced, but Malachowski had to step down. An important opponent of the French solutions was the highest hierarchy of the
Catholic Church, headed by Archbishop Raczynski. For the clergy, it was unacceptable to introduce a divorce system and to make priests civil registrars providing services to Jews or non-believers, among others. However, the above voices were “quiet” and a major part of the élite was essentially enchanted with Napoleon.

References

  1. Askenazy Szymon, „Polska a Europa”, Biblioteka Warszawska, t. II. Warszawa: adres redakcji Krakowskie Przedmieście No 5, 1909.
    View in Google Scholar
  2. Askenazy Szymon, Ministerium Wielhorskiego 1815–1816. Warszawa: Skład główny Wendego i S-ki, 1898.
    View in Google Scholar
  3. Bojasiński Józef, Rządy tymczasowe w Królestwie Polskim. Maj – grudzień 1815. Warszawa: Druk Piotra Laskauera i S-ki, 1902.
    View in Google Scholar
  4. Daniłowicz Ignacy, Kodex Napoleona w porównaniu z prawami polskimi i litewskimi. Rozprawa opracowana w roku 1818 na temat zadany przez Radę b. Uniwersytetu Wileńskiego. Z autografu znajdującego się w dziale rękopisów Biblioteki Cesarskiej w Petersburgu, wyd. Aleksander Kraushar. Warszawa: Księgarnia Jana Fiszera, 1905.
    View in Google Scholar
  5. Godlewski Józef, Głosy posła Maryampolskiego na Seymie roku 1811 w Warszawie miane z dołączeniem uwagi krótkiego namienienia w czasie Seymu czynności. Warszawa, 1814.
    View in Google Scholar
  6. Grochulska Barbara, Księstwo Warszawskie. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1966.
    View in Google Scholar
  7. Grodziski Stanisław, „Wpływ »Code civil« oraz innych kodyfikacji napoleońskich na ziemiach polskich (część I)” Czasopismo Prawno-Historyczne, z. 2 (2005): 61-68.
    View in Google Scholar
  8. Grynwaser Hipolit, „Kodeks Napoleona w Polsce”, [w:] ibidem, Pisma, t. I. 15-174. Wrocław: Wydawnictwo Zakładu Narodowego im. Ossolińskich, 1951.
    View in Google Scholar
  9. Iwaszkiewicz Janusz, „Kodeks Napoleona a Księstwo Warszawskie po 1809 roku” Biblioteka Warszawska, t. II (1914): 321-342.
    View in Google Scholar
  10. Kallas Marian, „Powstanie i ustrój Księstwa Warszawskiego (1807-1815)” Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska Lublin- Polonia. Sectio F, t. LVII (2007): 7-34.
    View in Google Scholar
  11. Kallas Marian, Konstytucja Księstwa Warszawskiego. Jej powstanie, systematyka i główne instytucje w związku z normami szczegółowymi i praktyką. Toruń: Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego w Toruniu, 1970.
    View in Google Scholar
  12. Konic Henryk, „Napoleon jako budowniczy Państwowości Polskiej” Gazeta Sądowa Warszawska, nr 19-20 (1921): 149-151.
    View in Google Scholar
  13. Konic Jan Stanisław, „Wprowadzenie kodeksu Napoleona do Polski” Gazeta Sądowa Warszawska, nr 53 (1921): s. 433-435.
    View in Google Scholar
  14. Koredczuk Józef, „Związek reform prawa cywilnego z reformami administracyjnymi w Księstwie Warszawskim”, [w:] Cywilizacja administracji publicznej. Księga jubileuszowa z okazji 80-lecia urodzin prof. nadzw. UWr dra hab. Jana Jeżewskiego, red. Jerzy Korczak. 233-241. Wrocław: Prawnicza i Ekonomiczna Biblioteka Cyfrowa. Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytetu Wrocławskiego, 2018.
    View in Google Scholar
  15. http://www.bibliotekacyfrowa.pl/publication/95307.
    View in Google Scholar
  16. Krzymkowski Marek, „Stosowanie przedrozbiorowego prawa polskiego w Księstwie Warszawskim w świetle orzecznictwa Sądu Kasacyjnego” Z Dziejów Prawa, t. XIII (2020): 139-149: https://doi.org/10.31261/ZDP.2020.20.11.
    View in Google Scholar
  17. Krzymkowski Marek, Rada Stanu Księstwa Warszawskiego. Poznań: Ars boni et aequi, 2011.
    View in Google Scholar
  18. Kukiel Marian, Dzieje Polski porozbiorowej 1795–1921. Londyn: B. Świderski, 1961.
    View in Google Scholar
  19. Loret Maciej, „Stosunek Kościoła do państwa w Księstwie Warszawskim” Przegląd Narodowy, nr 2 (1914): 124-140.
    View in Google Scholar
  20. Loret Maciej, Między Jeną a Tylżq. Warszawa: Druk Piotra Laskauera i s-ki, 1902.
    View in Google Scholar
  21. Lutostański Karol, „Znaczenie prawodawstwa Napoleona dla Polski” Gazeta Sądowa Warszawska, nr 19-20 (1921): 147-149.
    View in Google Scholar
  22. Mencel Tadeusz, Feliks Łubieński . Minister sprawiedliwości Księstwa Warszawskiego (I758-1848). Warszawa: Nakładem Towarzystwa Naukowego Warszawskiego, 1952.
    View in Google Scholar
  23. Niemcewicz Julian Ursyn, Pamiętniki Juliana Ursyna Niemcewicza 1811–1820, t. I. Poznań: Nakładem Księgarni J. K. Żupańskiego, 1871.
    View in Google Scholar
  24. Pachoński Jan, Generał Franciszek Paszkowski 1778–1856. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1982.
    View in Google Scholar
  25. Pamiętniki Feliksa hr. Łubieńskiego Ministra Sprawiedliwości, skreślił i opracował Władysław Chomętowski. Warszawa: Nakładem Gebethnera i Wolffa, 1876.
    View in Google Scholar
  26. Pamiętniki Józefa Wybickiego senatora wojewody Królestwa Polskiego. Lwów: Nakładem Księgarni Gubrynowicza i Schmidta, 1881.
    View in Google Scholar
  27. Płaza Stanisław, Historia prawa w Polsce na tle porównawczym, cz. 2. Kraków: Księgarnia Akademicka, 2002.
    View in Google Scholar
  28. Pomianowski Piotr, „Z problematyki rozwodów w Księstwie Warszawskim” Czasopismo Prawno-Historyczne, z. 2 (2013):103-121.
    View in Google Scholar
  29. Pomianowski Piotr, Rozwód w XIX wieku na centralnych ziemiach polskich. Praktyka stosowania Kodeksu Napoleona w latach 1808-1852. Warszawa: Campidoglio Marcin Trepczyński, 2018.
    View in Google Scholar
  30. Przygodzki Jacek, „Komitet Organizacyjny Cywilny i jego prace nad reorganizacją administracji na terenach Księstwa Warszawskiego” Acta Universitatis Wratislaviensis. Prawo CCLXIV (1999): 151-169.
    View in Google Scholar
  31. Przygodzki Jacek, Rada Najwyższa Tymczasowa Księstwa Warszawskiego 1813–1815. Organizacja i działalność. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 2002.
    View in Google Scholar
  32. Przywecka-Samecka Maria, Tomasz Wawrzecki (1753–1816). Wrocław: Studio Wydawniczo-Poligraficzne „Tart” Henryk Żeligowski, 1993.
    View in Google Scholar
  33. Rembowski Aleksander, Z życia konstytucyjnego Księstwa Warszawskiego. Studium historyczno-polityczne. Kraków: Nakładem Gebethnera i Wolffa, 1900.
    View in Google Scholar
  34. Rostworowski Michał, Rada Ministrów i Rada Stanu Księstwa Warszawskiego. Przyczynek do dzie jów ich organizacji. Kraków: Drukarnia Uniwersytetu Jagiellońskiego pod zarządem Józefa Filipowskiego, 1911.
    View in Google Scholar
  35. Skarbek Fryderyk, Dzieje Księstwa Warszawskiego, t. II. Warszawa: Drukarnia Artystyczna Saturnina Sikorskiego, 1897.
    View in Google Scholar
  36. Sobociński Władysław, Historia ustroju i prawa Księstwa Warszawskiego. Toruń: Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego w Toruniu, 1964.
    View in Google Scholar
  37. Sójka-Zielińska Katarzyna, Historia prawa, wyd. 10. Warszawa: Lexis Nexis, 2005.
    View in Google Scholar
  38. Sójka-Zielińska Katarzyna, Kodeks Napoleona. Historia i współczesność, wyd. 2. Warszawa: Lexis Nexis, 2008.
    View in Google Scholar
  39. Sójka-Zielińska Katarzyna, Wielkie kodyfikacje cywilne XIX wieku. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 1973.
    View in Google Scholar
  40. Tokarz Wacław, „Komitet Organizacyjny Wojskowy 1814–1815” Bellona, z. 11 (1919): 839-862.
    View in Google Scholar
  41. Witkowski Wojciech, Komisja Rządowa Sprawiedliwości w Królestwie Polskim 1815–1876. Lublin: Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydział Prawa i Administracji, 1986.
    View in Google Scholar
  42. Zamorski Bronisław, „Dzieje dyplomacji po rozbiorze Polski” Postęp. Dwutygodnik literacko-polityczny, nr 5 (1864): 54-55.
    View in Google Scholar

Downloads

Download data is not yet available.