Pasek boczny artykułu
Treść głównego artykułu
Abstrakt
Streszczenie
Utworzony w 1581 roku Trybunał Wielkiego Księstwa Litewskiego nie był wolny od wad cechujących szlacheckie sądownictwo Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Sprawny przebieg obrad utrudniało pijaństwo, warcholstwo, prywata i konflikty toczone pomiędzy deputatami a wileńskimi studentami i mieszczanami. Obradom Trybunału towarzyszyły bijatyki, intrygi, przekupstwa, obsadzanie na funkcjach sędziowskich osób niewybranych przez sejmiki szlacheckie, jak też wydawanie przez sędziów wyroków we własnych sprawach. Trudność w osiągnięciu kompromisu skutkowała niekiedy delegowaniem przez sejmiki podwójnej liczby deputatów do Trybunału. Wielu naruszeń porządku w II połowie XVIII wieku dopuścił się Karol Stanisław Radziwiłł. Przeciw prawu wykraczali nawet przewodniczący posiedzeniom marszałkowie. Nie przestrzegano zarówno postanowień aktu z 1581 roku, określającego działalność Trybunału Litewskiego, jak również konstytucji sejmu.
Szczegóły artykułu
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Referencje
- Bednaruk Waldemar, „Wokół problematyki składu Trybunału Koronnego i Trybunału Litewskiego od XVI do XVIII wieku” Roczniki Nauk
- Prawnych, t. XII, z. 1 (2002): 65-80.
- Bednaruk Waldemar, Trybunał Koronny. Szlachecki sąd najwyższy w latach 1578-1794. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, 2008.
- Deputaci Trybunału Głównego Wielkiego Księstwa Litewskiego (1697-1794). Spis, red. Andrzej Rachuba. Warszawa: Wydawnictwo DiG, 2004.
- Gloger Zygmunt, „Antoni Tyzenhauz podskarbi nadworny litewski (1733-1785)”, [w:] Kwartalnik Kłosów, t. II (1877): 1-44.
- Jurgaitis Robertas, Nuo bajoriškosios savivaldos iki parlamentarizmo: Vilniaus seimelio veilka 1717-1795 m. Vilniaus: Parlamentarizmo istorijos tyrimų centras, 2016.
- Kanecki Oskar, Sądy kapturowe Wielkiego Księstwa Litewskiego (1572-1764). Sopot: Wydawnictwo Arche Marek Tokarczyk, 2020.
- Kąkolewski Igor, „Między korupcją a ksenofobią. Zmiany w postrzeganiu zjawiska korupcji w dawnej Rzeczypospolitej, Zarys problemu” Przegląd Historyczny, t. XCVIII, z. 1 (2007): 11-26.
- Stankevič Adam, Lietuvos Vyriausiojo Tribunolo veikla XVIII amžiaus antroje pusėje. Vilnius: Lietuvos istorijos institutas, 2018.
- Szcząska Zbigniew, „Sąd sejmowy w Polsce od końca XVI do końca XVIII wieku” Czasopismo Prawno-Historyczne, t. XX, z. 1 (1968): 93-124.
- Szwaciński Tomasz, „Tumult wileński 1755 roku i jego reperkusje” Rocznik Lituanistyczny, t. II (2016): 107-126.
- Wierzchowiecka Iwona, „Geneza Trybunału Litewskiego i jego reformy w latach 1581–1764” Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego: Roczniki Prawnicze, nr 15 (2004): 71-93.
- Wierzchowiecka Iwona, „Organizacja Trybunału Głównego Wielkiego Księstwa Litewskiego (1581-1764). Miejsce, czas, skład sądu”, [w:] Dzieje wymiaru sprawiedliwości, red. Tadeusz Maciejewski, 203-218. Koszalin: Wydawnictwo Uczelniane Bałtyckiej Wyższej Szkoły Humanistycznej, 1999.
- Wierzchowiecka Iwona, „Powinności sędziów Trybunału Litewskiego” Czasopismo Prawno-Historyczne, t. LV, z. 1 (2003): 29-42.
- Wisner Henryk, Rzeczpospolita Wazów, t. III, Sławne Państwo Wielkie Księstwo Litewskie. Warszawa: Wydawnictwo Neriton, 2008.
- Wolff Józef, Senatorowie i dygnitarze Wielkiego Księstwa Litewskiego 1386-1795. Kraków: Drukarnia Wł. L. Anczyca, 1885.
- Zakrzewski Andrzej B., Wielkie Księstwo Litewskie (XVI-XVIII w.). Prawo-ustrój-społeczeństwo. Warszawa: Campidoglio, 2013.
Referencje
Bednaruk Waldemar, „Wokół problematyki składu Trybunału Koronnego i Trybunału Litewskiego od XVI do XVIII wieku” Roczniki Nauk
Prawnych, t. XII, z. 1 (2002): 65-80.
Bednaruk Waldemar, Trybunał Koronny. Szlachecki sąd najwyższy w latach 1578-1794. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, 2008.
Deputaci Trybunału Głównego Wielkiego Księstwa Litewskiego (1697-1794). Spis, red. Andrzej Rachuba. Warszawa: Wydawnictwo DiG, 2004.
Gloger Zygmunt, „Antoni Tyzenhauz podskarbi nadworny litewski (1733-1785)”, [w:] Kwartalnik Kłosów, t. II (1877): 1-44.
Jurgaitis Robertas, Nuo bajoriškosios savivaldos iki parlamentarizmo: Vilniaus seimelio veilka 1717-1795 m. Vilniaus: Parlamentarizmo istorijos tyrimų centras, 2016.
Kanecki Oskar, Sądy kapturowe Wielkiego Księstwa Litewskiego (1572-1764). Sopot: Wydawnictwo Arche Marek Tokarczyk, 2020.
Kąkolewski Igor, „Między korupcją a ksenofobią. Zmiany w postrzeganiu zjawiska korupcji w dawnej Rzeczypospolitej, Zarys problemu” Przegląd Historyczny, t. XCVIII, z. 1 (2007): 11-26.
Stankevič Adam, Lietuvos Vyriausiojo Tribunolo veikla XVIII amžiaus antroje pusėje. Vilnius: Lietuvos istorijos institutas, 2018.
Szcząska Zbigniew, „Sąd sejmowy w Polsce od końca XVI do końca XVIII wieku” Czasopismo Prawno-Historyczne, t. XX, z. 1 (1968): 93-124.
Szwaciński Tomasz, „Tumult wileński 1755 roku i jego reperkusje” Rocznik Lituanistyczny, t. II (2016): 107-126.
Wierzchowiecka Iwona, „Geneza Trybunału Litewskiego i jego reformy w latach 1581–1764” Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego: Roczniki Prawnicze, nr 15 (2004): 71-93.
Wierzchowiecka Iwona, „Organizacja Trybunału Głównego Wielkiego Księstwa Litewskiego (1581-1764). Miejsce, czas, skład sądu”, [w:] Dzieje wymiaru sprawiedliwości, red. Tadeusz Maciejewski, 203-218. Koszalin: Wydawnictwo Uczelniane Bałtyckiej Wyższej Szkoły Humanistycznej, 1999.
Wierzchowiecka Iwona, „Powinności sędziów Trybunału Litewskiego” Czasopismo Prawno-Historyczne, t. LV, z. 1 (2003): 29-42.
Wisner Henryk, Rzeczpospolita Wazów, t. III, Sławne Państwo Wielkie Księstwo Litewskie. Warszawa: Wydawnictwo Neriton, 2008.
Wolff Józef, Senatorowie i dygnitarze Wielkiego Księstwa Litewskiego 1386-1795. Kraków: Drukarnia Wł. L. Anczyca, 1885.
Zakrzewski Andrzej B., Wielkie Księstwo Litewskie (XVI-XVIII w.). Prawo-ustrój-społeczeństwo. Warszawa: Campidoglio, 2013.