Pasek boczny artykułu
Treść głównego artykułu
Abstrakt
Toczony od ponad dwustu lat spór między zwolennikami teorii prawa naturalnego (ius-naturalizmu) i zwolennikami pozytywizmu prawniczego nie doprowadził do żadnych jednoznacznych rozstrzygnięć, a jedynie do uściślenia i nadania bardziej wyrafinowanego kształtu stanowiskom wyjściowym. Jedną z głównych przyczyn tego stanu rzeczy wydaje się być fakt, że zajęcie określonego stanowiska w tym sporze zależy w dużym stopniu od uprzednich rozstrzygnięć innych problemów meta-filozoficznych lub filozoficznych. W artykule ta ogólna teza zostaje rozwinięta na przykładzie sporu o naturę sumienia. Wyróżnione w nim zostają dwa główne ‘typy’ stanowisk w tym sporze – redukcjonistyczne i nie-redukcjonistyczne – i broniona jest w nim teza, że pierwsze prowadzi do przyjęcia pozytywizmu prawniczego, drugie zaś do przyjęcia ius-naturalizmu.
Słowa kluczowe
Szczegóły artykułu
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Referencje
- Augustyn z Hippony, Państwo Boże, przeł. W. Kubicki. Kęty: Wydawnictwo Antyk, 1998.
- Boehm Christopher, Moral Origins: The Evolution of Virtue, Altruism, and Shame. New York: Basic Books, 2012.
- D’Arcy Eric, Conscience and Its Right to Freedom. New York-London: Sheed and Ward, 1961.
- Dyrda Adam, Tomasz Gizbert-Studnicki, Andrzej Grabowski, Metodologiczne dychotomie. Krytyka pozytywistycznych teorii prawa. Warszawa: Wolters Kluwer, 2016.
- Frankl Victor E., „Transcendencja sumienia”, [w:] Victor E. Frankl, Bóg ukryty. W poszukiwaniu ostatecznego sensu, przeł. Aleksandra Wolnicka. 75-82. Warszawa: Wydawnictwo Czarna Owca, 2012.
- Frankl Victor. E, „Egzystencjalna analiza sumienia”, [w:] Victor E. Frankl, Bóg ukryty. W poszukiwaniu ostatecznego sensu, przeł. Aleksandra Wolnicka. 53-60. Warszawa: Wydawnictwo Czarna Owca, 2012.
- Giubilini Alberto, „Conscience”, [w:] The Stanford Encyclopedia of Philosophy,
- https://plato.stanford.edu/archives/spr2021/entriesconscience, 2021.
- Heidegger Martin, Bycie i czas, przeł. Bogdan Baran. Warszawa: PWn, 2004.
- Jan Paweł ii. Evangelium Vitae, 1995. https://www.vatican.va.
- Lewis Clive S., „Conscience and Conscious”, [w:] Clive S. Lewis, Studies in Words. 181-213. Cambridge: Cambridge University Press, 2013.
- Paweł Vi. Gaudium et Spes, 1965. https://www.vatican.va.
- Piechowiak Marek, „Thomas Aquinas – Human Dignity and Conscience as a Basis for Restricting Legal Obligations” Diametros, 47 (2016): 64-83.
- Radbruch Gustav, Filozofia prawa, przeł. Ewa Nowak. Warszawa: PWn, 2009.
- Ratzinger Joseph, „Prawda, wartości, władza”, [w:] Joseph Ratzinger, Uwolnić wolność. 84-126. Lublin: Fundacja Rozwoju kul, 2018.
- Rawls John, Teoria sprawiedliwości, przeł. Maciej Panufnik et al., Warszawa: PWN, 2013.
- Sorabji Richard, Moral Conscience Through the Ages. Oxford: Oxford University Press, 2014.
- Spaemann Robert, Osoby. O różnicy między czymś a kimś, przeł. Jarosław Marecki. Warszawa: Oficyna Naukowa, 2001.
- Tomasz z Akwinu, Summa Theologiae. https://www.corpusthomisticum.org.
- Załuski Wojciech, Tomasz Kwarciński, „The Dualism of Prudence” Prakseologia, t. CLXVI (2019): 271-290.
Referencje
Augustyn z Hippony, Państwo Boże, przeł. W. Kubicki. Kęty: Wydawnictwo Antyk, 1998.
Boehm Christopher, Moral Origins: The Evolution of Virtue, Altruism, and Shame. New York: Basic Books, 2012.
D’Arcy Eric, Conscience and Its Right to Freedom. New York-London: Sheed and Ward, 1961.
Dyrda Adam, Tomasz Gizbert-Studnicki, Andrzej Grabowski, Metodologiczne dychotomie. Krytyka pozytywistycznych teorii prawa. Warszawa: Wolters Kluwer, 2016.
Frankl Victor E., „Transcendencja sumienia”, [w:] Victor E. Frankl, Bóg ukryty. W poszukiwaniu ostatecznego sensu, przeł. Aleksandra Wolnicka. 75-82. Warszawa: Wydawnictwo Czarna Owca, 2012.
Frankl Victor. E, „Egzystencjalna analiza sumienia”, [w:] Victor E. Frankl, Bóg ukryty. W poszukiwaniu ostatecznego sensu, przeł. Aleksandra Wolnicka. 53-60. Warszawa: Wydawnictwo Czarna Owca, 2012.
Giubilini Alberto, „Conscience”, [w:] The Stanford Encyclopedia of Philosophy,
https://plato.stanford.edu/archives/spr2021/entriesconscience, 2021.
Heidegger Martin, Bycie i czas, przeł. Bogdan Baran. Warszawa: PWn, 2004.
Jan Paweł ii. Evangelium Vitae, 1995. https://www.vatican.va.
Lewis Clive S., „Conscience and Conscious”, [w:] Clive S. Lewis, Studies in Words. 181-213. Cambridge: Cambridge University Press, 2013.
Paweł Vi. Gaudium et Spes, 1965. https://www.vatican.va.
Piechowiak Marek, „Thomas Aquinas – Human Dignity and Conscience as a Basis for Restricting Legal Obligations” Diametros, 47 (2016): 64-83.
Radbruch Gustav, Filozofia prawa, przeł. Ewa Nowak. Warszawa: PWn, 2009.
Ratzinger Joseph, „Prawda, wartości, władza”, [w:] Joseph Ratzinger, Uwolnić wolność. 84-126. Lublin: Fundacja Rozwoju kul, 2018.
Rawls John, Teoria sprawiedliwości, przeł. Maciej Panufnik et al., Warszawa: PWN, 2013.
Sorabji Richard, Moral Conscience Through the Ages. Oxford: Oxford University Press, 2014.
Spaemann Robert, Osoby. O różnicy między czymś a kimś, przeł. Jarosław Marecki. Warszawa: Oficyna Naukowa, 2001.
Tomasz z Akwinu, Summa Theologiae. https://www.corpusthomisticum.org.
Załuski Wojciech, Tomasz Kwarciński, „The Dualism of Prudence” Prakseologia, t. CLXVI (2019): 271-290.