Pasek boczny artykułu

Przesłane
5 maja 2023
Opublikowane
10 lipca 2023
Pobieranie
pdf
Statystyczny
Read Counter : 310 Pobieranie : 443

Treść głównego artykułu

Abstrakt

Zdalne i hybrydowe rozprawy różnią się od tradycyjnych rozpraw odbywających w salach budynków sądowych, kształtują  się na nich  nowe wzorce formalnego postępowania sądu i  profesjonalnych oraz nieprofesjonalnych uczestników procesów. Celem artykułu jest przedstawienie i analiza porównawcza niektórych zmian, które można zaobserwować w zasadach zachowań sądu i przede wszystkim uczestników postępowań związanych głównie z  wejściem uczestników do sądu i do sali rozpraw w e-sądzie. Badania zdalnych rozpraw przeprowadziła latem 2022 roku (czerwiec-październik) w polskich sądach cywilnych prawnicza studencka grupa badawcza.. Były to indywidualne obserwacje uczestniczące (badacze włączali się online w roli publiczności). Wiele z  zachowań  jakie obecnie zaobserwować można na  zdalnych i hybrydowych procesach sądowych narusza  przepisy proceduralne,  normy etykiety i normy organizacyjne oraz techniczne utrwalane przez dziesiątki czy nawet setki lat. Artykuł jest bogato ilustrowany obserwacjami badaczy.

Słowa kluczowe

rozprawy zdalne, obserwacja uczestnicząca podczas zdalnych rozpraw, wejście na e-rozprawę remote hearings, participant observation during remote hearings, entering an e-hearing

Szczegóły artykułu

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.

Referencje

  1. Burszta Wojciech J., Antropologia kultury. Poznań: Wydawnictwo Zysk i Ska, 1998.
  2. Camion Clément, Karine Bates, Siena Anstis, Catherine Piché, Mariko Khan, Emily Grant, Judicial Architecture and Rituals. https://lawexplores-com.translate.goog/judicial-architecture-and rituals/?_x_tr_sl=en&_x_tr_tl=pl&_x_tr_hl=pl&_x_tr_pto=op,sc.
  3. Ciołek Tadeusz M., Jacek Olędzki, Anna Zadrożyńska, Wyrzeczysko. O świętowaniu w Polsce. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, 1976.
  4. Conteúdo E., Maioria dos juízes considera que digitalização ampliou acesso à Justiça.
  5. https://www.istoedinheiro.com.br/maioria-dos-juizes-considera-que-digita-lizacao-ampliou-acesso-a-justica.
  6. de Kerckhove Derrick, Powłoka kultury: odkrywanie nowej elektronicznej rzeczywistości, przeł. Wiktor Sikorski, Piotr Nowakowski. Warszawa: Wydawnictwo Mikom, 2001.
  7. E-wymiar sprawiedliwości w aspekcie europejskim, red. Bogusław Śliwczyński, Lucyna Łuczak-Noworolnik. www.ilim.poznan.pl.
  8. Eller Jack D., Antropologia kulturowa. Globalne siły, lokalne światy, przeł. Anna Gąsior-Niemiec. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2012.
  9. Foucault Michel, „O innych przestrzeniach. Heterotopie” Kultura Popularna, nr 2 (2006): 7-13.
  10. van Gennep Arnold, Obrzędy przejścia. Systematyczne studium ceremonii, przeł. Beata Biały. Warszawa: PiW, 2006.
  11. Jabłońska-Bonca Jolanta, „Remote Hearings and Judicial Symbolism. A Draft” Krytyka Prawa, nr 2 (2022): 235-254.
  12. Jabłońska-Bonca Jolanta, Kamil Zeidler, Prawnik a sztuka retoryki i negocjacji. Warszawa: Wolters Kluwer, 2018.
  13. Jabłońska-Bonca Jolanta, O szkolnictwie wyższym i kształceniu prawników. Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Wymiaru Sprawiedliwości, 2020.
  14. Jabłońska-Bonca Jolanta, Prawo w kręgu mitów. Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, 1995.
  15. Kluza Jan, „Zmiany w Kodeksie postępowania karnego na podstawie »ustaw covidowych«”, Studia Prawnoustrojowe, z. 51 (2021): 73-85.
  16. Kurosz Krzysztof, Matysiak Wiktor P., „Refleksje na temat rozprawy zdalnej w postępowaniu cywilnym i zasady suwerenności terytorialnej”, [w:] Nowoczesne technologie. Szansa czy zagrożenie dla funkcjonowania przedsiębiorców w obrocie prawnym i postępowaniach sądowych, red. Andrzej Kidyba, Adam Olejniczak. 103-130. Warszawa: Wolters Kluwer, 2022.
  17. Łazarska Aneta, „Zdalne rozprawy cywilne – wyzwanie czy zagrożenie dla rzetelnego procesu”, [w:] Nowoczesne technologie. Szansa czy zagrożenie dla funkcjonowania przedsiębiorców w obrocie prawnym i postępowaniach sądowych, red. Andrzej Kidyba, Adam Olejniczak. 131-169. Warszawa: Wolters Kluwer, 2022.
  18. Łukasiewicz Agata, „E-rozprawy nie zastąpią tych na Sali” Rzeczpospolita, 2 czerwca 2022.
  19. https://www.rp.pl/sady-i-trybunaly/art36499671-e-rozprawy-nie-zastapia-tych-na-sali.
  20. Methodology Report: Supporting Online Justice Project, red. Anna Tsalapatanis, Linda Mulcahy, Emma Rowden, Oxford: Oxford University Press, 2022.
  21. Nowe technologie. Nowa sprawiedliwość. Nowe pytania. Wdrożenie nowych technologii w wymiarze sprawiedliwości, Warszawa: Helsińska Fundacja Praw Człowieka, 2021.
  22. Opałek Kazimierz, Z teorii dyrektyw i norm. Warszawa: PWN, 1974.
  23. Partyk Aleksandra, E-rozprawy coraz częstsze, ale nadal bywa, że i link zawodzi.
  24. https://www.prawo.pl/prawnicy-sady/e-rozprawy-a-problem-z-linkami/.
  25. Patryk Aleksandra, Na zdalną z togą, bez papierosa i kawy - savoir vivre w dobie nowoczesnych rozpraw.
  26. https://www.prawo.pl/prawnicy-sady/savoir-vivre-na--e-rozprawie,512372.html.
  27. Pietrasz Piotr, „Konstrukcje zdalnej rozprawy w postępowaniu sądowoadministracyjnym” Zeszyty Naukowe Sądownictwa Administracyjnego, nr spec. (2021): 397-409.
  28. Rossner Meredith, Martha McCurdy, Video Hearings Process Evaluation (Phase 2), Final Report. London: London School of Economics, 2020.
  29. Sądy dostępne przez Internet. Lekcje z Polski i 12 krajów świata, red. Bartosz Pilitowski, Bogna Kociołkowicz-Wiśniewska. Toruń: Fundacja Court Watch Polska, 2020.
  30. Sudjic Deyan, Kompleks gmachu. Architektura władzy, przeł. Agnieszka Rasmus-Zgorzelska. Warszawa: Centrum Architektury, 2015.
  31. Susskind Richard, Online Courts and the Future of Justice. Oxford: Oxford University Press, 2019.
  32. Świerczyńska-Głownia Weronika, Komunikowanie z perspektywy sali sądowej. Kraków-Nowy Targ: Instytut Dziennikarstwa, Mediów i Komunikacji Społecznej Uniwersytetu Jagiellońskiego-Wydawnictwo ToC, 2019.
  33. Tomaszewska Katarzyna, „Funkcjonowanie elektronicznych rejestrów państwowych jako przejaw informatyzacji działania organów administracji publicznej” Prawo i Więź, nr 1 (2015): 40-67.
  34. Turner Victor W., „Liminalność i communitas”, przeł. Ewa Dżurak, [w:] Badanie kultury. Elementy teorii antropologicznej. Kontynuacje, red. Marian Kempny, Ewa Nowicka. Warszawa: PWN, 2004.
  35. Turner Victor W., Proces rytualny. Struktura i antystruktura, przeł. Ewa Dżurak. Warszawa: PWN, 2010.
  36. Westman Clinton N., „Contemporary Studies of Ritual in Anthropology and Related Disciplines” Reviews in Anthropology, nr 3 (2011): 210-231.
  37. Wiśniewski Tadeusz, „O niektórych teoretycznych i praktycznych dylematach rozpraw zdalnych w świetle standardów rzetelnego procesu cywilnego” Krytyka Prawa, nr 1 (2023): 34-57.