Pasek boczny artykułu

Przesłane
29 sierpnia 2023
Opublikowane
17 listopada 2023
Pobieranie
pdf
Statystyczny
Read Counter : 8 Pobieranie : 7

Treść głównego artykułu

Abstrakt

Artykuł poświęcony jest problematyce recepcji francuskiego kodeksu procedury cywilnej na ziemiach Księstwa Warszawskiego. Opisywany proces odbiegał od wprowadzenia Kodeksu Napoleona. Minister sprawiedliwości Feliks Łubieński bezwzględnie łamał opory polityków i środowiska prawniczego wobec francuskiego kodeksu cywilnego. W stosunku do procedury cywilnej minister zachowywał daleko posunięty pragmatyzm, ponieważ sędziowie dopiero zapoznawali się z jej przepisami, często niejasnymi i wątpliwymi, dającymi się wytłumaczyć tylko poprzez analizę francuskiej tradycji sądowej. F. Łubieński upoważnił sądy Księstwa Warszawskiego do układania dla siebie tak zwanych organizacji wewnętrznych, czyli regulaminów, które dopuszczały często elementy procedury obowiązującej w I Rzeczypospolitej. Stąd z biegiem czasu wielu prawników ciepło wypowiadało się o zasadach procesu francuskiego twierdząc, że są one w istocie bardzo podobne do tych, które obowiązywały w okresie przedrozbiorowym. Nowe przepisy proceduralne doprowadziły również do umocnienia i wzrostu liczby urzędników sądowych, posiadający stały dochód. Tworzyli oni coraz silniejszą grupę inteligencji o wyższych kwalifikacjach.

Słowa kluczowe

procedura cywilna, Kodeks postępowania cywilnego, Kodeks Napoleona, Jean-Baptiste Treilhard, Eustache- Nicolas Pigeau, Antoine-Jean- Armand-Matthieu Séguier, Thomas Berthereau, Feliks Łubieński, Księstwo Warszawskie, Fryderyk August Wettny civil procedure, Code of Civil Procedure, Napoleonic Code, Jean-Baptiste Treilhard, Eustache- Nicolas Pigeau, Antoine-Jean- Armand-Matthieu Séguier, Thomas Berthereau, Feliks Łubieński, Duchy of Warsaw, Fryderyk August Wettny

Szczegóły artykułu

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.

Referencje

  1. Cadiet Loïc, „Le nouveau Code de Procédure civile francais, vingt-cinq ansapre’s”. Derecho PUCP, 53 (2000): 669–692.
  2. https://doi.org/10.18800/dere-chopucp.200001.018.
  3. Code de procédure civile, Edition de l’imprimerie ordinaire du Corps législatif., a Paris, Chez Rondonneau,au Dépôt des Lois 1806., 1–198. Source gallica.bnf.fr / BnF.
  4. Dauchy Serge, La conception du procès civil dans le Code de procédure de 1806. 1806–1976–2006. De la commémoration d’un code à l’autre: 200 ans de procédure civile en France, Cour de cassation. Paris: Hal, 2006.
  5. Gałędek Michał, Anna Klimaszewska, Piotr Z. Pomianowski, „Projekt zmiany procedury cywilnej w pracach Komitetu Cywilnego Reformy (1814–1815). Edycja źródłowa – część I (postępowanie zasadnicze)” Krakowskie Studia z Historii Państwa i Prawa, nr 1 (2021): 83–115. doi:10.4467/20844131ks.21.005.13272.
  6. Grochulska Barbara, Księstwo Warszawskie. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1966.
  7. Grodziski Stanisław, „Wpływ »Code civil« oraz innych kodyfikacji napoleońskich na ziemiach polskich (część I)” Czasopismo Prawno-Historyczne, z. 2 (2005): 61–68.
  8. Heylman August, Historia organizacji sądownictwa w Królestwie Polskim, t. i. Warszawa: Drukarnia Banku Polskiego, 1861.
  9. Heylman August, Wykład historyczno-praktyczny porządku i postępowania wewnętrznego w sądzie appellacyjnym i trybunałach cywilnych Królestwa Polskiego. Warszawa: Drukarnia przy ulicy Długiej No 591, 1835.
  10. Heylmann August, O sądownictwie w Królestwie Polskim. Warszawa: Drukarnia przy ul. Długiej No 591, 1834.
  11. Kallas Marian, „Powstanie i ustrój Księstwa Warszawskiego (1807–1815)” Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska Lublin. Polonia. Sectio F, t. lVii (2007): 7–34.
  12. Klimaszewska Anna, „Francuski Kodeks procedury cywilnej z 1806 roku – kodeks Napoleona Bonaparte czy Ludwika XiV?” Czasopismo Prawno-Historyczne, nr 1 (2013): 11–19. https://doi.org/10.14746/cph.2017.1.1.
  13. Konic Henryk, „Napoleon jako budowniczy Państwowości Polskiej” Gazeta Sądowa Warszawska, nr 19–20 (1921): 149–151.
  14. Koredczuk Józef, „Związek reform prawa cywilnego z reformami administracyjnymi w Księstwie Warszawskim”, [w:] Cywilizacja administracji publicznej. Księga jubileuszowa z okazji 80-lecia urodzin prof. nadzw. UWr dra hab. Jana Jeżewskiego, red. Jerzy Korczak. 233–241. Wrocław: Prawnicza i Ekonomiczna Biblioteka Cyfrowa. Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytetu Wrocławskiego, 2018. http://www.bibliotekacyfrowa.pl/publication/95307.
  15. Krzymkowski Marek, „Stosowanie przedrozbiorowego prawa polskiego w Księstwie Warszawskim w świetle orzecznictwa Sądu Kasacyjnego” Z Dziejów Prawa, t. Xiii (2020): 139–149. https://doi.org/10.31261/ zDP.2020.20.11.
  16. Kukiel Marian, Dzieje Polski porozbiorowej 1795–1921. Londyn: B. Świderski, 1961.
  17. Loret Maciej, „Stosunek Kościoła do państwa w Księstwie Warszawskim” Przegląd Narodowy, nr 2 (1914): 124–140.
  18. Loret Maciej, Między Jeną a Tylżą. Warszawa: Druk Piotra Laskauera i s-ki, 1902.
  19. Lutostański Karol, „Znaczenie prawodawstwa Napoleona dla Polski” Gazeta Sądowa Warszawska, nr 19–20 (1921): 147–149.
  20. Mencel Tadeusz, Feliks Łubieński, Minister sprawiedliwości Księstwa Warszawskiego (1758-1848). Warszawa: Nakładem Towarzystwa Naukowego Warszawskiego, 1952.
  21. Pamiętniki Feliksa hr. Łubieńskiego Ministra Sprawiedliwości, skreślił i opracował Władysław Chomętowski. Warszawa: Nakładem Gebethnera i Wolffa, 1876.
  22. Pamiętniki Józefa Wybickiego senatora wojewody Królestwa Polskiego. Lwów: Nakładem Księgarni Gubrynowicza i Schmidta, 1881.
  23. Płaza Stanisław, Historia prawa w Polsce na tle porównawczym, cz. 2. Kraków: Księgarnia Akademicka, 2002.
  24. Pomianowski Piotr, „Z problematyki rozwodów w Księstwie Warszawskim” Czasopismo Prawno-Historyczne, z. 2 (2013): 103–121.
  25. Protokoły Rady Stanu Księstwa Warszawskiego, t. i, cz. 1, wydał Bronisław Pawłowski (Toruń–Łódź–Warszawa: Towarzystwo Naukowe-Polskie Wydawnictwo Naukowe, 1960).
  26. Przygodzki Jacek, Rada Najwyższa Tymczasowa Księstwa Warszawskiego 1813–1815. Organizacja i działalność. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 2002.
  27. Rostworowski Michał, Rada Ministrów i Rada Stanu Księstwa Warszawskiego. Przyczynek do dziejów ich organizacji. Kraków: Drukarnia Uniwersytetu Jagiellońskiego pod zarządem Józefa Filipowskiego, 1911.
  28. Sobociński Władysław, Historia ustroju i prawa Księstwa Warszawskiego. Toruń: Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego w Toruniu, 1964.
  29. Sójka-Zielińska Katarzyna, Historia prawa, wyd. 10. Warszawa: Lexis Nexis, 2005.
  30. Sójka-Zielińska Katarzyna, Wielkie kodyfikacje cywilne XIX wieku. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 1973.
  31. Wijffels Alain, „The Code de procédure civile (1806) in France, Belgium and the Netherlands”, [w:] The French Code of civil procedure (1806) after 200 years: the civil procedure tradition in France and abroad = Le bicentenaire du Code de procédur civile (1806): la tradition de la procédure civile en France et à l’étranger, red. C.H. van Rhee, Dirk Heirbaut, Matthias Storme. 5–73. Mechelen: Wolters Kluwer, 2008), 5–73.
  32. Zamorski Bronisław, „Dzieje dyplomacji po rozbiorze Polski” Postęp. Dwutygodnik Literacko-Polityczny, nr 5 (1864): 54–55.
  33. Zawadzki Stanisław, Prawo cywilne obowiązujące w Królestwie Polskim, t. iii. Warszawa: Drukarnia Karola Kowalewskiego, 1863.