Treść głównego artykułu
Abstrakt
This paper is the first part of the topic on the position of women in the judicial process in Poland and Germany. It examines the legal position of women in court in Polish and German legal history from the 16th to the 20th century. The study distinguishes between criminal and civil proceedings, between unmarried and married women and merchant women, and between land, town and village law in Poland and ius commune, special and local law in Germany. While women were treated similarly to men in criminal proceedings at the beginning of the sixteenth century, there were major differences in civil proceedings. In both Poland and Germany, the unequal treatment of men and unmarried women ended around 1800 as a result of European codification. In contrast, married women had to wait until the 20th century for equal rights, even in court.
Słowa kluczowe
Szczegóły artykułu
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Referencje
- Ahrend-Schulte Ingrid, „Hexenprozesse”, [w:] Frauen in der Geschichte des Rechts. Von der Frühen Neuzeit bis zur Gegenwart, red. Ute Gerhard. 199-220. München: C. H. Beck, 1997.
- Allgemeines Landrecht für die Preußischen Staaten von 1794. Mit einer Einführung von Hans Hattenhauer, Dritte, erweiterte Auflage, Berlin: Luchterhand, 1996.
- Bardach Janusz, Bogusław Leśnodorski, Michał Pietrzak. Historia ustroju i prawa polskiego. Warszawa: Lexis Nexis, 2009.
- Chmiel Adam, Sądy ratuszne hetmańskie: kartka z życia mieszczan krakowskich w 16. Wieku. Kraków: nakładem autora, 1907. https://fbc.pionier.net.pl/details/nnqs4mV.
- Cummings Janet Phyllis, The Status of Women in Russia and the USSR 1860’s to 1980’s, Edmonton, Alberta Spring 1993. DOI:10.7939/R31R6N91D.
- Dziadzio Andrzej, Dorota Malec, Historia prawa, proces i wymiar sprawiedliwości w świetle źródeł. Kraków: Księgarnia akademicka, 2000.
- Fleichitz-Doubossarsky Catherine, „Russe. Rapport”, [w:] Women’s Position in the Laws of the Nations. A Compilation of the Laws of different countries, red. International Council of Women. 176-180. Karlsruhe im Breisgau: G. Braunsche Hofdruckerei 1912.
- Fortuna Franciszek Ignacy, „Status prawny i społeczny kobiet w XVII wieku w świetle testamentów szlachty Prus Królewskich” Civitas et Lex, nr 2 (2022): 87-97. doi: https://doi.org/10.31648/cetl.7259.
- Groicki Bartłomiej, „Artykuły prawa majdeburskiego w Koronie Polskiej”, [w:] Artykuły prawa majdeburskiego. Postępek sądów około karania na gardle. Ustawa płacej u sądów, red. Karol Koranyi. Strony. Warszawa: Wydawnictwo prawnicze, 1954.
- Groicki Bartłomiej, Porządek sądów i spraw miejskich prawa majdeburskiego w Koronie Polskiej. Warszawa: Wydawnictwo Prawnicze, 1953.
- Holthöfer Ernst, „Die Geschlechtsvormundschaft. Ein Überblick von der Antike bis ins 19. Jahrhundert“, [w:] Frauen in der Geschichte des Rechts. Von der Frühen Neuzeit bis zur Gegenwart, red. Ute Gerhard. 390-451. München: C. H. Beck, 1997.
- Holthöfer Ernst, „Die Rechtsstellung der Frau im Zivilprozess“, [w:] Frauen in der Geschichte des Rechts. Von der Frühen Neuzeit bis zur Gegenwart, red. Ute Gerhard. 575-599. München: C. H. Beck 1997.
- Janicka Danuta, „Wszczęcie postępowania karnego w świetle trzech rewizji prawa chełmińskiego z XVI wieku” Zeszyty Naukowe UMK. Prawo, nr 35 (1996): 89-114.
- Ketsch Peter, Frauen im Mittelalter, t. II, Frauenbild und Frauenrechte in Kirche und Gesellschaft. Quellen und Materialen, red. Annette Kuhn. Düsseldorf: Schwann 1984.
- Koch Elisabeth Koch, Maior dignitas est in sexu virili. Das weibliche Geschlecht im Normensystem des 16. Jahrhunderts. Frankfurt am Main: Vittorio Klostermann, 1991.
- Koch Elisabeth, „Die Frau im Recht der Frühen Neuzeit. Juristische Lehren und Begründungen“, [w:] Frauen in der Geschichte des Rechts. Von der Frühen Neuzeit bis zur Gegenwart, red. Ute Gerhard. 73-93. München: C. H. Beck, 1997.
- Kulejewska-Topolska Zofia, Nowe Lokacje miejskie w Wielkopolsce od XVI do końca XVIII wieku: studium historyczno-prawne. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM, 1964.
- Łaszewski Ryszard, Wymiar sprawiedliwości we wsiach województwa chełmińskiego w XVII i XVIII wieku. Organizacja sądownictwa i postępowanie sądowe. Toruń: Wydawnictwo UMK, 1974.
- Maisel Witold Sądownictwo Miasta Poznania do końca XVI wieku. Poznań: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1961.
- Meder Stephan, Christoph-Eric Mecke, „Einführung“, [w:] Reformforderunngen zum Familienrecht international, t. I, Westeuropa und die USA (1830-1914), red. Stephan Meder, Christoph-Eric Mecke. 11-105. Köln-Weimar-Wien: Böhlau, 2015.
- Meder Stephan, Familienrecht. Von der Antike bis zur Gegenwart. Köln-Weimar-Wien: Böhlau 2013.
- Mikołajczyk, Marian. Proces kryminalny w miastach Małopolski w XVI-XIII wieku. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 2013.
- Moniuszko Adam, Prawo sądowe Rzeczypospolitej szlacheckiej (VVI-XVIII w.): Zarys Wykładu. Warszawa: Campidogio, 2017.
- Naworski Zbigniew, „Kryminalne sprawy małżeńskie w księgach sądowych dawnej Polski”, [w:] Regulacje prawne dotyczące małżeństwa w rozwoju historycznym, red Tomasz Dolata. 81-103. Wrocław: Wrocławskie Wydawnictwo Oświatowe, 2018.
- Rawczyński Paweł, Zdolność procesowa w sądowym postępowaniu rozpoznawczym w sprawach cywilnych, Warszawa: C. H. Beck, 2018.
- Redzik Adam, „Droga kobiet do zawodu adwokata” Głos Prawa Przegląd Prawniczy Allerhanda, nr 1-2 (2018): 164-171. http://cejsh.icm.edu.pl/cejsh/element/bwmeta1.element.desklight-b05de367-a454-4c11-9621-73368dbd1d66.
- Rogge Roswitha, Zwischen Moral und Handelsgeist. Weibliche Handlungsräume und Geschlechterbeziehungen im Spiegel des hamburgischen Stadtrechts vom 13. bis zum 16. Jahrhundert. Frankfurt am Main: Vittorio Klostermann 1998.
- Schnabel-Schüle Helga, „Frauen im Strafrecht vom 16. bis zum 18. Jahrhundert“, [w:] Frauen in der Geschichte des Rechts. Von der Frühen Neuzeit bis zur Gegenwart, red. Ute Gerhard. 185-198. München: C. H. Beck.
- Sondel Janusz. „Prawo rzymskie jako podstawa projektów kodyfikacyjnych w dawnej Polsce” Zeszyty Prawnicze UKSW, 1 (2001): 47-69. https://bazhum.muzhp.pl/media/files/Zeszyty_Prawnicze/Zeszyty_Prawnicze-r2001-t1-n1/Zeszyty_Prawnicze-r2001-t1-n1-s47-69/Zeszyty_Prawnicze-r2001-t1-n1-s47-69.pdf,
- Stites Richard, The Women’s Liberation Movement in Russia. Feminism, Nihilism, and Bolshevism 1860-1930. Princeton-New Jersey: Princeton University Press, 1991.
- Szczerbic Paweł, Speculum saxonum albo Prawo saskie i majdeburskie porządkiem obiecadła z łacińskich i niemieckich egzemplarzów zebrane a na polski język z pilnością i wiernie przełożone, Lwów: kosztem y nakładem […] Pawła Szczerbica,1581): 23 https://www.sbc.org.pl/dlibra/publication/12157/edition/60332/content.
- Weber Marianne, Ehefrau und Mutter in der Rechtsentwicklung. Tübingen: Mohr, 1907.
- William G. Wagner, „Civil law, individual rights, and judicial activism in late Imperial Russia”, [w:] Reforming Justice in Russia, 1864-1996. Power, Culture, and the Limits of Legal Order, red. Peter H. Salomon, Jr. 21-43. New York: M. E. Sharpe, 1997.
- Wunder Heide, Herrschaft und öffentliches Handeln von Frauen in der Gesellschaft, [w:] Frauen in der Geschichte des Rechts. Von der Frühen Neuzeit bis zur Gegenwart, red. Ute Gerhard. 27-54. München: C. H. Beck 1997.
- Zdrójkowski Zbigniew, „Praktyka kryminalna” Jakuba Czechowicza. Jej źródła i system na tle rozwoju współczesnego prawa karnego zachodniej Europy. Toruń: Towarzystwo Naukowe, 1949. https://kpbc.ukw.edu.pl/dlibra/plain-content?id=26276.
Referencje
Ahrend-Schulte Ingrid, „Hexenprozesse”, [w:] Frauen in der Geschichte des Rechts. Von der Frühen Neuzeit bis zur Gegenwart, red. Ute Gerhard. 199-220. München: C. H. Beck, 1997.
Allgemeines Landrecht für die Preußischen Staaten von 1794. Mit einer Einführung von Hans Hattenhauer, Dritte, erweiterte Auflage, Berlin: Luchterhand, 1996.
Bardach Janusz, Bogusław Leśnodorski, Michał Pietrzak. Historia ustroju i prawa polskiego. Warszawa: Lexis Nexis, 2009.
Chmiel Adam, Sądy ratuszne hetmańskie: kartka z życia mieszczan krakowskich w 16. Wieku. Kraków: nakładem autora, 1907. https://fbc.pionier.net.pl/details/nnqs4mV.
Cummings Janet Phyllis, The Status of Women in Russia and the USSR 1860’s to 1980’s, Edmonton, Alberta Spring 1993. DOI:10.7939/R31R6N91D.
Dziadzio Andrzej, Dorota Malec, Historia prawa, proces i wymiar sprawiedliwości w świetle źródeł. Kraków: Księgarnia akademicka, 2000.
Fleichitz-Doubossarsky Catherine, „Russe. Rapport”, [w:] Women’s Position in the Laws of the Nations. A Compilation of the Laws of different countries, red. International Council of Women. 176-180. Karlsruhe im Breisgau: G. Braunsche Hofdruckerei 1912.
Fortuna Franciszek Ignacy, „Status prawny i społeczny kobiet w XVII wieku w świetle testamentów szlachty Prus Królewskich” Civitas et Lex, nr 2 (2022): 87-97. doi: https://doi.org/10.31648/cetl.7259.
Groicki Bartłomiej, „Artykuły prawa majdeburskiego w Koronie Polskiej”, [w:] Artykuły prawa majdeburskiego. Postępek sądów około karania na gardle. Ustawa płacej u sądów, red. Karol Koranyi. Strony. Warszawa: Wydawnictwo prawnicze, 1954.
Groicki Bartłomiej, Porządek sądów i spraw miejskich prawa majdeburskiego w Koronie Polskiej. Warszawa: Wydawnictwo Prawnicze, 1953.
Holthöfer Ernst, „Die Geschlechtsvormundschaft. Ein Überblick von der Antike bis ins 19. Jahrhundert“, [w:] Frauen in der Geschichte des Rechts. Von der Frühen Neuzeit bis zur Gegenwart, red. Ute Gerhard. 390-451. München: C. H. Beck, 1997.
Holthöfer Ernst, „Die Rechtsstellung der Frau im Zivilprozess“, [w:] Frauen in der Geschichte des Rechts. Von der Frühen Neuzeit bis zur Gegenwart, red. Ute Gerhard. 575-599. München: C. H. Beck 1997.
Janicka Danuta, „Wszczęcie postępowania karnego w świetle trzech rewizji prawa chełmińskiego z XVI wieku” Zeszyty Naukowe UMK. Prawo, nr 35 (1996): 89-114.
Ketsch Peter, Frauen im Mittelalter, t. II, Frauenbild und Frauenrechte in Kirche und Gesellschaft. Quellen und Materialen, red. Annette Kuhn. Düsseldorf: Schwann 1984.
Koch Elisabeth Koch, Maior dignitas est in sexu virili. Das weibliche Geschlecht im Normensystem des 16. Jahrhunderts. Frankfurt am Main: Vittorio Klostermann, 1991.
Koch Elisabeth, „Die Frau im Recht der Frühen Neuzeit. Juristische Lehren und Begründungen“, [w:] Frauen in der Geschichte des Rechts. Von der Frühen Neuzeit bis zur Gegenwart, red. Ute Gerhard. 73-93. München: C. H. Beck, 1997.
Kulejewska-Topolska Zofia, Nowe Lokacje miejskie w Wielkopolsce od XVI do końca XVIII wieku: studium historyczno-prawne. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM, 1964.
Łaszewski Ryszard, Wymiar sprawiedliwości we wsiach województwa chełmińskiego w XVII i XVIII wieku. Organizacja sądownictwa i postępowanie sądowe. Toruń: Wydawnictwo UMK, 1974.
Maisel Witold Sądownictwo Miasta Poznania do końca XVI wieku. Poznań: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1961.
Meder Stephan, Christoph-Eric Mecke, „Einführung“, [w:] Reformforderunngen zum Familienrecht international, t. I, Westeuropa und die USA (1830-1914), red. Stephan Meder, Christoph-Eric Mecke. 11-105. Köln-Weimar-Wien: Böhlau, 2015.
Meder Stephan, Familienrecht. Von der Antike bis zur Gegenwart. Köln-Weimar-Wien: Böhlau 2013.
Mikołajczyk, Marian. Proces kryminalny w miastach Małopolski w XVI-XIII wieku. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 2013.
Moniuszko Adam, Prawo sądowe Rzeczypospolitej szlacheckiej (VVI-XVIII w.): Zarys Wykładu. Warszawa: Campidogio, 2017.
Naworski Zbigniew, „Kryminalne sprawy małżeńskie w księgach sądowych dawnej Polski”, [w:] Regulacje prawne dotyczące małżeństwa w rozwoju historycznym, red Tomasz Dolata. 81-103. Wrocław: Wrocławskie Wydawnictwo Oświatowe, 2018.
Rawczyński Paweł, Zdolność procesowa w sądowym postępowaniu rozpoznawczym w sprawach cywilnych, Warszawa: C. H. Beck, 2018.
Redzik Adam, „Droga kobiet do zawodu adwokata” Głos Prawa Przegląd Prawniczy Allerhanda, nr 1-2 (2018): 164-171. http://cejsh.icm.edu.pl/cejsh/element/bwmeta1.element.desklight-b05de367-a454-4c11-9621-73368dbd1d66.
Rogge Roswitha, Zwischen Moral und Handelsgeist. Weibliche Handlungsräume und Geschlechterbeziehungen im Spiegel des hamburgischen Stadtrechts vom 13. bis zum 16. Jahrhundert. Frankfurt am Main: Vittorio Klostermann 1998.
Schnabel-Schüle Helga, „Frauen im Strafrecht vom 16. bis zum 18. Jahrhundert“, [w:] Frauen in der Geschichte des Rechts. Von der Frühen Neuzeit bis zur Gegenwart, red. Ute Gerhard. 185-198. München: C. H. Beck.
Sondel Janusz. „Prawo rzymskie jako podstawa projektów kodyfikacyjnych w dawnej Polsce” Zeszyty Prawnicze UKSW, 1 (2001): 47-69. https://bazhum.muzhp.pl/media/files/Zeszyty_Prawnicze/Zeszyty_Prawnicze-r2001-t1-n1/Zeszyty_Prawnicze-r2001-t1-n1-s47-69/Zeszyty_Prawnicze-r2001-t1-n1-s47-69.pdf,
Stites Richard, The Women’s Liberation Movement in Russia. Feminism, Nihilism, and Bolshevism 1860-1930. Princeton-New Jersey: Princeton University Press, 1991.
Szczerbic Paweł, Speculum saxonum albo Prawo saskie i majdeburskie porządkiem obiecadła z łacińskich i niemieckich egzemplarzów zebrane a na polski język z pilnością i wiernie przełożone, Lwów: kosztem y nakładem […] Pawła Szczerbica,1581): 23 https://www.sbc.org.pl/dlibra/publication/12157/edition/60332/content.
Weber Marianne, Ehefrau und Mutter in der Rechtsentwicklung. Tübingen: Mohr, 1907.
William G. Wagner, „Civil law, individual rights, and judicial activism in late Imperial Russia”, [w:] Reforming Justice in Russia, 1864-1996. Power, Culture, and the Limits of Legal Order, red. Peter H. Salomon, Jr. 21-43. New York: M. E. Sharpe, 1997.
Wunder Heide, Herrschaft und öffentliches Handeln von Frauen in der Gesellschaft, [w:] Frauen in der Geschichte des Rechts. Von der Frühen Neuzeit bis zur Gegenwart, red. Ute Gerhard. 27-54. München: C. H. Beck 1997.
Zdrójkowski Zbigniew, „Praktyka kryminalna” Jakuba Czechowicza. Jej źródła i system na tle rozwoju współczesnego prawa karnego zachodniej Europy. Toruń: Towarzystwo Naukowe, 1949. https://kpbc.ukw.edu.pl/dlibra/plain-content?id=26276.