Przejdź do głównego menu Przejdź do sekcji głównej Przejdź do stopki

Artykuły

Nr 2 (45) (2023)

Przestępstwo seksualnego wykorzystania niepoczytalności lub bezradności: Uwagi, wnioski i postulaty dotyczące mentis statum victimae

DOI
https://doi.org/10.36128/PRIW.VI45.572
Przesłane
27 listopada 2022
Opublikowane
10.07.2023

Abstrakt

Niniejsze opracowanie jest poświęcone prawnokarnym zagadnieniom szczególnego stanu, w jakim znajduje się osoba, którą sprawca przestępstwa określonego w art. 198 k.k. doprowadza do obcowania płciowego lub do poddania się innej czynności seksualnej albo do wykonania takiej czynności. Jego celem jest wykazanie potrzeby nowelizacji art. 198 k.k. w omawianym względzie. Przemawiają za tym wątpliwości, jakie nasuwa pogłębiona analiza znaczenia obydwu tytułowych stanów. Podniesione zastrzeżenia prowadzą do wniosku, iż aktualne brzmienie tego przepisu nie jest rezultatem przemyślanej decyzji racjonalnego prawodawcy. Dotyczy to zarówno stanu, który ustawodawca karny określa w sposób nakazujący jego pojmowanie przez pryzmat niepoczytalności, o której mowa art. 31 § 1 k.k., jak i znamienia bezradności. Wnioski końcowe, poprzedzone stosownymi wywodami oraz argumentacją odwołującą się również do innych dziedzin wiedzy, pozwalają na wysuniecie stosownych postulatów de lege ferenda w  zakresie pożądanych zmian w art. 198 k.k. Zostaną one wyprowadzone na podstawie przeprowadzonej analizy dogmatycznej przepisu karnego (metoda formalno- dogmatyczna).

Bibliografia

  1. Andrejew Igor, Witold Świda, Władysław Wolter, Kodeks karny z komentarzem. Warszawa: Wydawnictwo Prawnicze, 1973.
    Obejrzyj w Google Scholar -->>
  2. Banaś-Grabek Marta, Bartłomiej Gadecki, Joanna Karnat, Aneta Łyżwa, Rafał Łyżwa Kodeks karny. Część szczególna: art. 148-251. Komentarz. Warszawa: C. H. Beck, 2020.
    Obejrzyj w Google Scholar -->>
  3. Barczyk Angelika, Psychologia, psychiatria i prawo wobec podsądnych zaburzonych psychicznie. Mysłowice: GWSP 2006.
    Obejrzyj w Google Scholar -->>
  4. Cibor Ryszard, „Psychologiczne uwarunkowania poczucia bezradności”, [w:] Bezradność. Interdyscyplinarne studium zjawiska w kontekście zmiany społecznej i edukacyjnej, red. Zenon Gajdzica, Marek Rembierz. 91-97. Katowice Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 2005.
    Obejrzyj w Google Scholar -->>
  5. Colman Andrew, Słownik psychologii. Warszawa: PWN, 2009.
    Obejrzyj w Google Scholar -->>
  6. Czusz Agnieszka, Wojciech Otrębski, „Seksualność osób niepełnosprawnych umysłowo- wyzwanie dla metodologii badań i praktyki psychologicznej”, [w:] Oblicza psychologii klinicznej- pamięci profesora Janusza Kostrzewskiego, red. Ewa Zasępa, Tadeusz Gałkowski. 259-278. Sopot: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, 2014.
    Obejrzyj w Google Scholar -->>
  7. Encyklopedia popularna PWN. Edycja 2011, wyd. 35. Warszawa: PWN, 2011.
    Obejrzyj w Google Scholar -->>
  8. Falicki Zdzisław, Leszek Wandzel, Psychiatria sądowa dla studentów Wydziału Prawa. Białystok: Dział Wydawnictw Fillii uw w Białymstoku, 1990.
    Obejrzyj w Google Scholar -->>
  9. Filar Marian, „Przestępstwa seksualne w nowym Kodeksie karnym” Nowa kodyfikacja karna. Kodeks karny. Krótkie komentarze, z 2 (Warszawa: Ministerstwo Sprawiedliwości, 1997): 7-64.
    Obejrzyj w Google Scholar -->>
  10. Filar Marian, Przestępstwa seksualne w polskim prawie karnym. Toruń: UMK, 1985.
    Obejrzyj w Google Scholar -->>
  11. Gałecki Piotr, Anna Szulc, Psychiatria. Wrocław: Edra Urban & Partner, 2020.
    Obejrzyj w Google Scholar -->>
  12. Gardocki Lech, Prawo karne, wyd. 22. Warszawa: C. H. Beck, 2021.
    Obejrzyj w Google Scholar -->>
  13. Golonka Anna, „Psychologiczne kryteria oceny poczytalności sprawcy czynu zabronionego”, Wojskowy Przegląd Prawniczy, nr 3-4 (2012): 58-75.
    Obejrzyj w Google Scholar -->>
  14. Golonka Anna, Niepoczytalność i poczytalność ograniczona. Warszawa: WKL, 2013.
    Obejrzyj w Google Scholar -->>
  15. Gradziński Tomasz, „Wyuczona bezradność – przegląd koncepcji”, [w:] Bezradność. Interdyscyplinarne studium zjawiska w kontekście zmiany społecznej i edukacyjnej, red. Zenon Gajdzica, Marek Rembierz. 82-90. Katowice Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 2005.
    Obejrzyj w Google Scholar -->>
  16. Habrat Dorota, „Osoba nieporadna jako pokrzywdzona przestępstwem znęcania się” Studia Prawnicze, z. 2 (2018): 115-130.
    Obejrzyj w Google Scholar -->>
  17. doi 10.5281/zenodo.1400073.
    Obejrzyj w Google Scholar -->>
  18. Hajdukiewicz Danuta, Podstawy prawne opiniowania sądowo- psychiatrycznego w postępowaniu karnym, w sprawach o wykroczenia oraz w sprawach nieletnich. wyd. 2. Warszawa: Instytut Psychiatrii i Neurologii, 2007.
    Obejrzyj w Google Scholar -->>
  19. Hajdukiewicz Danuta, Zagadnienia psychiatrii sądowej, cz. 1, Podstawy prawne i medyczne. Warszawa: Instytut Psychiatrii i Neurologii, 2016.
    Obejrzyj w Google Scholar -->>
  20. Heitzman Janusz, Inga Markiewicz, „Niepoczytalność – doktryna, praktyka, skuteczność, alternatywa” Psychiatria po dyplomie, nr 3 (2012): 46-51.
    Obejrzyj w Google Scholar -->>
  21. Jankowiak Agata, Krupiński Ryszard, Słownik psychologiczny. Leksykon ludzkich zachowań. Konin: Psychoskok, 2012.
    Obejrzyj w Google Scholar -->>
  22. Kodeks karny. Część ogólna, t. I, Komentarz do art. 1-116, wyd. 3, red. Andrzej Zoll. Warszawa: WKL, 2007.
    Obejrzyj w Google Scholar -->>
  23. Kodeks karny. Część szczególna, t. II, cz. 1, Komentarz do art. 117-211a, red. Andrzej Zoll, Włodzimierz Wróbel, wyd. 4. Warszawa: WKL, 2017.
    Obejrzyj w Google Scholar -->>
  24. Kodeks karny. Część szczególna. Komentarz do artykułów 117–221, t. I, red. Andrzej Wąsek, Robert Zawłocki, wyd. 4. 902-1165. Warszawa, C. H. Beck, 2010.
    Obejrzyj w Google Scholar -->>
  25. Kodeks karny. Część szczególna. Komentarz, red. Jacek Giezek. Warszawa: WKL 2014.
    Obejrzyj w Google Scholar -->>
  26. Kodeks karny. Komentarz, red. Alicja Grześkowiak, Krzysztof Wiak, wyd. 6. Warszawa: C.H. Beck, 2019.
    Obejrzyj w Google Scholar -->>
  27. Kodeks karny. Komentarz, red. Marian Filar, wyd. 2. Warszawa: Lexis Nexis, 2010.
    Obejrzyj w Google Scholar -->>
  28. Kodeks karny. Komentarz, t. II, art. 117-277, red. Andrzej Zoll. Warszawa: WKL, 2013.
    Obejrzyj w Google Scholar -->>
  29. Kodeks karny. Komentarz. Część szczególna – art. 117-221, t. I, red. Michał Królikowski, Robert Zawłocki, wyd. 4. Warszawa: C. H. Beck, 2017.
    Obejrzyj w Google Scholar -->>
  30. Królikowski Michał, Robert Zawłocki, Prawo karne, wyd. 4. Warszawa: C. H. Beck, 2020.
    Obejrzyj w Google Scholar -->>
  31. Kulik Marek, Marek Mozgawa, Agnieszka Szczekala, „Przestępstwo uprowadzenia lub zatrzymania małoletniego lub osoby nieporadnej – art. 211 k.k. (ze szczególnym uwzględnieniem tzw. uprowadzeń rodzicielskich)” Prawo w Działaniu, nr 16 (2013): 7-57.
    Obejrzyj w Google Scholar -->>
  32. Kwiecińska-Zdrenka Monika, „Bezradność w ujęciu socjologii i psychologii”, [w:] Bezradność. Interdyscyplinarne studium zjawiska w kontekście zmiany społecznej i edukacyjnej, red. Zenon Gajdzica, Marek Rembierz. 35-60. Katowice Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 2005.
    Obejrzyj w Google Scholar -->>
  33. Leszczyński Juliusz, „Przestępstwa tzw. seksualne w projekcie polskiego kodeksu karnego (wersja z grudnia 1991 r.)” Palestra, nr 9-10 (1992): 30-39.
    Obejrzyj w Google Scholar -->>
  34. Malinowski Adolf, Podstawowe zagadnienia w orzecznictwie sądowo-psychiatrycznym. Kompendium dla lekarzy i prawników. Warszawa: PZWL, 1959.
    Obejrzyj w Google Scholar -->>
  35. Mioduski Kryspin, „Zabójstwo pod wpływem silnego wzruszenia”, Wojskowy Przegląd Prawniczy, nr 1 (1956): 27-36.
    Obejrzyj w Google Scholar -->>
  36. Myśliwiec Hubert, „Seksualne wykorzystanie bezradności lub niepoczytalności innej osoby (art. 198 k.k.)” Czasopismo Prawa Karnego i Nauk Penalnych, z. 2 (2013): 77-121.
    Obejrzyj w Google Scholar -->>
  37. Nawrot Oktawian, Wprowadzenie do logiki dla prawników, wyd. 5. Warszawa: WKL, 2020.
    Obejrzyj w Google Scholar -->>
  38. Patyjewicz Lucyna, „Bezradność człowieka w starości”, [w:] Bezbronność człowieka wobec systemu, red. Jerzy Mirosław Jarosz, Anna Włoszczak-Szubzda, Piotr Dziemidok. 45-56. Lublin: Innovatio Press Wydawnictwo Naukowe Wyższej Szkoły Ekonomii i Innowacji w Lublinie, 2010.
    Obejrzyj w Google Scholar -->>
  39. Petzel Jacek, „Rachunek zdań”, [w:] Logika dla prawników, red. Sławomir Lewandowski. 71-107. Warszawa: WKL, 2022.
    Obejrzyj w Google Scholar -->>
  40. Prawo karne materialne. Część ogólna, red. Marek Mozgawa. Kraków: Zakamycze, 2006.
    Obejrzyj w Google Scholar -->>
  41. Prawo karne materialne. Część ogólna, red. Marek Mozgawa. Warszawa: WKL, 2020.
    Obejrzyj w Google Scholar -->>
  42. Projekt kodeksu karnego Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej i przepisy wprowadzające. Warszawa: Wydawnictwo Prawnicze, 1956.
    Obejrzyj w Google Scholar -->>
  43. Przestępstwa przeciwko dobrom indywidualnym. System Prawa Karnego, t. X, red. Jarosław Warylewski. 613-947. Warszawa: C. H. Beck-Instytut Nauk Prawnych PAN, 2012.
    Obejrzyj w Google Scholar -->>
  44. Pużyński Stanisław, „Choroba psychiczna – problemy z definicją oraz miejscem w diagnostyce i regulacjach prawnych” Psychiatria Polska, nr 3 (2007): 299-308.
    Obejrzyj w Google Scholar -->>
  45. Reber Arthur, Emily Reber, Słownik psychologii. Warszawa: Scholar, 2008.
    Obejrzyj w Google Scholar -->>
  46. Sehn Jan, Karol Spett, „Zmniejszona poczytalność” Państwo i Prawo, nr 2 (1961): 286-294.
    Obejrzyj w Google Scholar -->>
  47. Sędek Grzegorz, „Przegląd badań i modeli teoretycznych zjawiska wyuczonej bezradności” Przegląd Psychologiczny, nr 3 (1983): 587-609.
    Obejrzyj w Google Scholar -->>
  48. Sędek Grzegorz, Mirosław Kofta, „W poszukiwaniu uniwersalnych wyznaczników zjawiska wyuczonej bezradności: Przegląd klasycznych wyników eksperymentalnych i test empiryczny koncepcji egotystycznej”, [w:] Psychologia aktywności: zaangażowanie, sprawstwo, bezradność, red. Mirosław Kofta. 117-145. Poznań: Nakom, 1993.
    Obejrzyj w Google Scholar -->>
  49. Sygit Bogusław, „Recenzja książki M. Tarnawskiego pt. »Zmniejszona poczytalność sprawcy przestępstwa«” Palestra, nr 12 (1977): 102-106.
    Obejrzyj w Google Scholar -->>
  50. Tarnawski Maciej, Zmniejszona poczytalność sprawcy przestępstwa. Warszawa: Wydawnictwo Prawnicze, 1976.
    Obejrzyj w Google Scholar -->>
  51. Warylewski Jarosław, Przestępstwa przeciwko wolności seksualnej i obyczajności. Rozdział XXV kodeksu karnego. Komentarz. Warszawa: C. H. Beck, 2001.
    Obejrzyj w Google Scholar -->>
  52. Wolter Władysław, „Zagadnienia psychiatryczne z punktu widzenia prawa karnego materialnego”, [w:] Marian Cieślak, Karol Spett, Adam Szymusik, Władysław Wolter, Psychiatria w procesie karnym, wyd. 3. 33-36. Warszawa: Wydawnictwo Prawnicze, 1991).
    Obejrzyj w Google Scholar -->>
  53. Wolter Władysław, Nauka o przestępstwie. Warszawa: PWN, 1973.
    Obejrzyj w Google Scholar -->>
  54. Zoll Andrzej, Włodzimierz Wróbel, Polskie prawo karne. Kraków: Znak, 2011.
    Obejrzyj w Google Scholar -->>

Pobrania

Brak dostępnych danych do wyświetlenia.