Pasek boczny artykułu

Przesłane
21 września 2020
Opublikowane
18 stycznia 2021
Pobieranie
PDF
Statystyczny
Read Counter : 369 Pobieranie : 516

Treść głównego artykułu

Abstrakt

W latach 1818- 1820 w warszawskiej kancelarii senatora Nikołaja Nowosilcowa na polecenie cesarza Aleksandra I opracowano, w znacznej mierze wzorowany na ustawie konstytucyjnej Królestwa Polskiego z 1815 roku, projekt karty konstytucyjnej dla Cesarstwa Rosyjskiego, zmieniający znacznie jego strukturę ustrojową. Nie wszedł jednak w życie. W 1831 roku władze powstania listopadowego, po znalezieniu oryginału dokumentu, upubliczniły fakt jego stworzenia, wydając tekst w formie drukowanej broszury. Po zajęciu Warszawy we wrześniu 1831 roku, na osobiste polecenie Mikołaja I próbowano zatrzeć wszelkie ślady tej inicjatywy jego poprzednika, paląc pozyskane egzemplarze na terenie moskiewskiego Kremla.

Szczegóły artykułu

Referencje

  1. Ajrapetow, Oleg. Istorija wnieszniej polityki Rossijskoj impierii 1801-1914. 1801-1825 Wnieszniaja polityka imperatora Aleksandra I. Moskwa: O.O.O. >>Kuczkowo pole<<, 2017.
  2. Akuliszyn, Piotr Władymirowicz. P.A. Wiaziemskij. Włast’ i obszczestwo w doreformennoj Rossiji. Moskwa: Izdatielstwo >>Pamjatniki istoriczeskoj myśli<<, 2001.
  3. Andersson, Ingvar. Dzieje Szwecji. Tłumaczenie Stanisław Piekarczyk. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1967.
  4. Askenazy, Szymon. Rosya-Polska 1815-1830. Lwów, Warszawa: nakładem H. Altenberga; E. Wende i spółka, 1907.
  5. Bartoszewicz, Kazimierz. Utworzenie Królestwa Kongresowego. Kraków: Nakładem Centralnego Biura Wydawnictw N.K.N., 1916.
  6. Barzykowski, Stanisław. Historya powstania listopadowego, t. I. Poznań: Księgarnia Jana Konstantego Żupańskiego, 1883.
  7. Baszkiewicz, Jan. Historia Francji. Wrocław, Warszawa, Kraków: Zakład Narodowy Imienia Ossolińskich, Wydawnictwo, 2003.
  8. Bespałowa, Jelena Konstantinowna, Jewgienija Konstantinowna Rykowa. Simbirskij rod Turgieniewych. Ulianowsk: Ulianowskij gosudarstwiennyj techniczeskij uniwersytet, 2011.
  9. Borodkin, Michaił Michajłowicz. Sprawki o „konstituciji” Finliandii. Sankt-Peterbug: Wojennaja Tipografija, 1900.
  10. Borodkin, Michaił Michajłowicz. Istorija Finliandii. Wriemia imperatora Aleksandra I. Sankt-Peterburg: Gosudarstwiennaja Tipografija, 1909.
  11. Czapliński,Władysław, Adam Galas, Wacław Korta. Historia Niemiec. Wrocław, Warszawa, Kraków: Zakład Narodowy Imienia Ossolińskich, 1990.
  12. Czernow, Siergiej Leonidowicz, Kiryłł Siergiejewicz Czernow. Gosudarstwiennaja Ustawnaja Gramota Rossijskoj Imperii – istocznik dlia izuczenija prawitielstwiennogo konstitucionalizma pierwoj czetwierti XIX wieka. Uczebno-metodiczeskoje posobije. Moskwa: Izdatielstwo >>PULS<<, 2014.
  13. Dusajew, Rostisław Naufaldowicz, Marija Borisowna Rewnowa. Finliandia ot Aleksandra I do Aleksandra III (istoriko-prawowoj oczierk). Sankt-Peterburg: Izdatielstwo Juridiczeskogo instituta, 2012.
  14. Fedorczenko, Walerij Iwanowicz. „Nowosilcow Nikołaj Nikołajewicz, graf …”. W Walerij Iwanowicz Fedorczenko, Senatory Rossijskoj imperii. Encykłopedija biografij, 121-122. Moskwa: t. II, Minuwszyje, 2018.
  15. Fedorczenko, Walerij Iwanowicz. „Wiaziemskij Piotr Andrejewicz, kniaź …”. W Walerij Iwanowicz Fedorczenko, Senatory Rossijskoj Rossijskoj imperii. Encykłopedia biografij, 211-213. Moskwa: t. I, Minuwszyje, 2018.
  16. Gierowski, Józef Andrzej. Historia Włoch. Wrocław, Warszawa, Kraków, Łódź: Zakład Narodowy im. Ossolińskich – Wydawnictwo, 1986.
  17. Gimelson, Maksim Isaakowicz. P.A. Wiaziemskij. Żiźń i tworczestwo. Leningrad: Izdatielswo >>Nauka<<, Leningradskoje otdielenije, 1969.
  18. Gradowskij, Aleksandr Dmitrjewicz. Naczała russkogo gosudarstwiennogo prawa, t. I. O gosudarstwiennom ustrojstwie, red. Władimir Aleksiejewicz Tomsinow. Moskwa: Izdatielstwo >>Ziercało<<, 2006.
  19. Izdebski, Hubert. „Absolutyzm rosyjski w obliczu konstytucjonalizmu w Europie (XVIII-XIX w.). W Adam Bosiacki, Hubert Izdebski, Konstytucjonalizm rosyjski. Historia i współczesność. Kraków: ARCANA, 2013.
  20. Izdebski, Hubert. „Litewskie projekty konstytucyjne z lat 1811–1812 i ich wpływ na Konstytucję Królestwa Polskiego”. Czasopismo Prawno-Historyczne, 24, z. 1, 92-136, 1972.
  21. Izdebski, Hubert. „Ustawa Konstytucyjna Królestwa Polskiego z 1815 roku”. W Konstytucje Polski. Studia monograficzne z dziejów polskiego konstytucjonalizmu, t. 1, red. Marian Kallas, 185-232. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1990.
  22. Jefremowa, Nadieżda Nikołajewna, Siergiej Aleksandrowicz Kołtunajew. „Izmienienia w sudiebnoj systemie pierwej połowiny XIX wieka”. W Istorija suda i prawosudija w Rossiji, t. 3, Sudoustrojstwo i sudoproizwodstwo w period stanowlenija i razwitija absoliutizma (koniec XVII – sieredina XIX wieka), red. Siergiej Aleksandrowicz Kołtunajew. Moskwa: Norma, 2019.
  23. Jussila, Osmo. Wielikoje Kniażestwo Finliandskoje 1809-1917. Tłumaczenie W.M. Awcinow, L.W. Anisimow, S.S. Bieljajew, I.E. Naletowa, red. A.Ju. Rumiancewa. Helsinki: Ruslania, Books Oy, 2009.
  24. Karajew, Nikołaj Iwanowicz. Proischożdienije sowriemiennogo narodno-prawowogo gosudarstwa: istoriczeskij oczerk konstitucionnych uczreżdienij i uczenij do sierediny XIX wieka. Sankt-Peterburg: Tipografija M.[ichaiła] M.[atwiejewicza] Stasiulewicza, 1908.
  25. Klinge, Matti. Impierskaja Finliandia. Tłumaczenie I. Sołomeszcza, W. Musajewa, A. Rupasowa. Sankt-Peterburg: Izdatielskij Dom >>Koło<<, 2005.
  26. Kodan, Siergiej Władimirowicz. „Pierwyj projekt konstitucionnogo akta w Rossij. W Rossijskij konstitucionalizm w kontekste istoriko-prawowych issledowanij, red. Dżenerwa Igorijewna Łukowskaja, Natalia Wiktorowna Dunajewa, 98-110. Sankt-Peterburg: FGBU >>Prezidentskaja biblioteka imieni B.N. Jelcyna<<, 2014.
  27. Korkunow, Nikołaj Michajłowicz. Russkoje gosudarstwiennoje prawo, t. I. Wwiedienije i obszczaja czast’, red. i uzupełnienia Zurab Dawidowicz Awałow (Awiliszwili), Michaił Borysowicz Gorenberg, Konstantin Nikołajewicz Sokołow. Sankt-Peterburg: Tipografija Michaiła Matwiejewicza Stasiulewicza, 1908.
  28. Kudriawcewa, Jelena Pietrowna. Ministerstwo inostrannych dieł Rossiji wo wtoroj czetwierti XIX wieka. Moskwa: Izdatielstwo >>MGIMO-Uniwersitet<<, 2019.
  29. Łotman, Jurij Michajłowicz. „P.A. Wiaziemskij i dwiżenije dekabristow”, Tartu Rikliku Ülikooli Toimetised. Uczonyje zapiski Tartuskogo Gosudarstwiennogo Uniwersiteta, nr 98, 24-142, 1960.
  30. Mitiurin, Dmitrij Wasilewicz. Feldmarszałek Paskiewicz. Historia kariery idealnej. Tłumaczenie Walentyna Mikołajczyk-Trzecińska. Warszawa: EKBIN Studio PR, 2017.
  31. Minajewa, Nina Wasiliewna. Potajennyje konstituciji Rossiji. Moskwa: N.P. Sotrużestwo >>Posew<<, 2010.
  32. Mironienko, Siergiej Władymirowicz. Samodzierżawije i reformy. Politiczeskaja borba w Rissiji w naczale XIX wieka. Moskwa: Izdatielstwo >>Nauka<<, 1989.
  33. Mironienko, Siergiej Władymirowicz. Stranicy tajnoj istorii samodzierżawia. Politiczeskaja istorija Rossiji pierwoj połowiny XIX stoletija. Moskwa: Izdatielstwo >>Mysl<<, 1990.
  34. Murawjew, Władimir. Nikołaj Karamzin. Moskwa: Izdatielstwo >>Izograf<<, Izdatielstwo >>EKSMO<<, 2005.
  35. Okuń, Siemion Bencianowicz. Rossijsko – amerikanskaja kompanija. Moskwa: Konceptuał, 2019.
  36. Ordin, Kesar Filipowicz. Pokorenije Finliandii. Opyt opisanija po nieizdannym istocznikam. Sankt-Peterburg. 2: Tipografija I.N. Skorochodowa, 1889.
  37. Pisarkowa, Lubow Fiedorowna. Gosudarstwiennoje uprawlenije Rossiji w pierwoj czetwierci XIX w.: Zamysły, projekty, wopłoszczenije. Moskwa: Nowyj Chronograf, 2012.
  38. Pisarkowa, Lubiow Fiedorowna. Gosudarstwiennoje uprawlenije Rossiji w pierwoj trieti XIX w.: Stanowlenije ministerskoj sistemy. Moskwa: NP Izdatielstwo >>Nowyj chronograf<<, 2019.
  39. Prokofiew, Wadim Aleksandrowicz. Gercen. Moskwa: >>Mołodaja Gwardija<<, 1987.
  40. Pychałow, Igor. Finłandija. Gosudarstwo iz carskoj probirki. Sankt Peterburg, Moskwa, Jekatierinburg, Woroneż, Niżnij Nowgorod, Rostow-na-Donu, Samara, Mińsk: Izdatielstwo >>Piter<<, 2019.
  41. Rolf, Malte. Polskije ziemli pod włastiju Peterburga. Ot wienskogo kongressa do pierwoj mirowoj. Tłumaczenie Kiriłł Lewinson. Moskwa: Nowoje literaturnoje obozrenije, 2020.
  42. Rayfield, Donald. Edge of Empires. A History of Georgia. London: Reaction Books, Ltd, 2012.
  43. Rey, Marie-Pierre. Aleksandr I. Tłumaczenie A.Ju. Pietrowa, A.Ju. Tereszczenko. Moskwa: Rossijskaja politiczeskaja encykłopedija – ROSSPEN, 2013.
  44. [Romanow], Nikołaj Michajłowicz, wielki książe. Imperator Aleksandr I. Biografija. Moskwa: Zacharow, 2010.
  45. [Sabłukow, Nikołaj Aleksandrowicz]. Zapiski generała N.A. Sabłukowa o wriemienach imperatora Pawła I i o konczinie etogo gosudarja. Moskwa: Fond >>Preobrażenije<<, Obszczestwo sochranienija literaturnogo nalsedija, 2002.
  46. Sarnecki, Paweł. „Wstęp”. W Najstarsze konstytucje. Wybór i tłumaczenie Paweł Sarnecki, 5-9. Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe, 1997.
  47. Skarbek, Fryderyk. Dzieje Polski, cz. II., Królestwo Polskie od epoki początku swego do rewolucyi Listopadowej. Poznań: Nakładem Księgarni J.K. Żupańskiego, 1877.
  48. Starczewskij, Adalbert Wikientjewicz. Nikołaj Michajłowicz Karamzin. Moskwa: OOO >>Kuczkowo pole<<, Fond >>Swjaź epoch<<, 2016.
  49. Szczerbatow, Aleksiej Piotrowicz. Generał-feldmarszał kniaź Paskiewicz. Jewo żiźń i diejatielnost’, t. V. 1832-1847 gg. Sankt-Peterburg: Tipografija Trenke i Fiusno, 1896.
  50. Szilder, Nikołaj Karłowicz. Imperator Aleksandr pierwyj. Jego żiźń i carstwowanije, t. I. Moskwa: OAO >>Moskowskije uczebniki i Kartolitografija<<, 2008.
  51. Szilder, Nikołaj Karłowicz. Imperator Aleksandr pierwyj. Jego żiźń i carstwowanije s ilustracjami. Moskwa: t. III, OAO >>Moskowskije uczebniki i Kartolitografija<<, 2009.
  52. Szilder, Nikołaj Karłowicz. Imperator Aleksandr pierwyj. Jego żiźń i carstwowanije s ilustracjami. Moskwa: t. IV, OAO >>Moskowskije uczebniki i Kartolitografija<<, 2010.
  53. Sziłow, Denis Nikołajewicz. „Adlerberg Władimir Fiodorowicz …”. W Denis Nikołajewicz Sziłow, Gosudarstwiennyje diejatieli Rossijskoj imperii. Gławy wysszich i centralnych uczreżdienij 1802-1917. Biobibłograficzeskij sprawocznik. Sankt-Peterburg: >>Dmitrij Bułanin<<, Jewropejskij uniwersitet w Sankt-Peterburge, 2001.
  54. Sziłow, Denis Nikołajewicz. „Bałaszow Aleksandr Dmitrijewicz …”. W Denis Nikołajewicz Sziłow, Gosudarstwiennyje diejatieli Rossijskoj imperii. Gławy wysszich i centralnych uczreżdienij 1802-1917. Biobibłograficzeskij sprawocznik, 56-59. S.[ankt]-Peterburg: >>Dmitrij Bułanin<<, Jewropejskij uniwersitet w Sankt-Peterburge, 2001.
  55. Sziłow, Denis Nikołajewicz. „Nowosilcow Nikołaj Nikołajewicz …”. W Denis Nikołajewicz Sziłow, Gosudarstwiennyje diejatieli Rossijskoj impierii. Gławy wysszich i centralnych uczreżdienij 1802-1807. Biobibłograficzeskij sprawownnik, 465-467. S[ankt]-Peterburg: >>Dmitrij Bułanin<<, Jewropejskij uniwersitet w Sankt-Peterburge, 2001.
  56. Sziszow, Aleksiej Wasiliewicz. Generał-feldmarszał Iwan Iwanowicz Dibicz-Zabajkalskij >>… Ja wies’ budu prinadleżat’ Rossiji!<<. Moskwa: >>Akademiczeskij projekt<<, 2018.
  57. Szordykowska, Barbara. Historia Finlandii. Warszawa: Wydawnictwo TRIO, 2011.
  58. Szpoper, Dariusz. „Litewskie koncepcje odbudowy państwowości w sojuszu z Rosją do 1815 roku”. W Doktryny polityczne i prawne u progu XXI wieku, red. Marek Maciejewski, Maciej Marszał, 225-249. Wrocław: Kolonia Limited, 2002.
  59. Szumigorskij, Jewgienij Sewastianowicz. Impierator Paweł I. Żiźń i carstwowanije. Moskwa: Gosudarstwiennaja publicznaja istoriczeskaja biblioteka Rossiji, 2014.
  60. Śliwowska, Wiktoria. Aleksander Hercen. Warszawa: Wydawnictwo Iskry, 2017.
  61. Tereszczuk, Andriej. Paweł I. Żiźń i carstwowanije. Sankt-Peterburg: Vita Nova, 2011.
  62. Tokarz, Wacław. „Wojna polsko-rosyjska 1830 i 1831. Warszawa: Wojskowy Instytut Naukowo-Wydawniczy, 1930.
  63. Wandycz, Piotr. Pod zaborami. Ziemie Rzeczypospolitej w latach 1795-1918. Tłumaczenie Wojciech Zajączkowski. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1994.
  64. Winkler, Heinrich August. Długa droga na Zachód, t. I. Dzieje Niemiec 1806-1933. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 2007.
  65. Witkowski, Wojciech. Historia administracji w Polsce 1764-1989. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2012.
  66. Wernadskij, Gieorgij Władymirowicz. Gosudarstwiennaja ustawnaja gramota Rossijskoj imperii 1820 g. Praga: Tipografija Komiteta po obespieczeniju russkich studentow w Cz.S.R., 1925.
  67. Zajewski, Władysław. „Powstanie listopadowe 1830-1831”. W Stefan Kieniewicz, Andrzej Zahorski, Władysław Zajewski, Trzy powstania narodowe kościuszkowskie, listopadowe, styczniowe, red. Władysław Zajewski, 149-279. Warszawa: Książka i Wiedza, 2000.
  68. Zernack, Klaus. Polska i Rosja. Dwie drogi w dziejach Europy. Tłumaczenie Andrzej Kopacki. Warszawa: Wiedza Powszechna, 2000.
  69. Zins, Henryk. Historia Anglii. Wrocław, Warszawa, Kraków: Zakład Narodowy Imienia Ossolińskich; Wydawnictwo Bellona, 1995.