logo czasopisma

Artykuły

Tom 57 Nr 4 (2025): Prawo i Więź nr 4 (57) 2025

Filozofia wojny Antona Kiersnowskiego

DOI:
https://doi.org/10.36128/PRIW.VI57.1356
Przesłane
19 maja 2025
Opublikowane
06-10-2025

Abstrakt

This paper presents Anton Kiersnowski’s concept of war, as set out in his 1939 work Philosophy of War. In this text, war is analysed as a phenomenon with moral and spiritual dimensions. Kiersnowski emphasises the ethical and religious dimensions of armed conflict, rejecting both pacifism and the theory of total war. He criticises Clausewitz and Lenin as architects of destructive ideologies. He portrays war as an inevitable yet pathological event that must be understood within the context of a Christian conception of justice. The paper calls for the revival of a spiritual Russian military doctrine rooted in pre-revolutionary traditions. The paper examines various historical conflicts, including Polish-Russian relations, through the lens of just war theory, asserting that only wars waged in defense of spiritual values and national-religious unity can be regarded as truly legitimate.

Bibliografia

  1. Ałfawitnyj spiskok dworianskich rodow Bessarabskoj guberni wniesiennym w dworjanskuju rodosłownuju knigu po 1-je janwaria 1901 goda Kiszyniew: Parowaja Tipo-Litografija F.P. Kaszewskawo, 1901.
    Pokaż w Google Scholar
  2. Bartoszewicz, Kazimierz. Dzieje insurekcji kościuszkowskiej. Wiedeń: „Industrie”, Franciszek Bondy, 1913.
    Pokaż w Google Scholar
  3. Baschanow, Michaił Kazbekowicz. Gienerał Łatw Korniłow. London: Skiff Press, 2000.
    Pokaż w Google Scholar
  4. Bazylow, Ludwik. Dzieje Rosji 1801-1917. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1977.
    Pokaż w Google Scholar
  5. Bazylow, Ludwik. Historia nowożytnej kultury rosyjskiej. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1986.
    Pokaż w Google Scholar
  6. Beevor, Antony. Rosja. Rewolucja i wojna domowa 1917-1921, Tłumaczenie Wojciech Czadowski. Kraków: Znak, 2023.
    Pokaż w Google Scholar
  7. Boczarowa, Zoja Siergiejewna. Rossijskoja zarubieżje 1920-1930-ch gg. Kak fenomen Otieczestwiennoj istorii. Moskwa: AIRO-XXI, 2011.
    Pokaż w Google Scholar
  8. Bogajewskij, Afrikan Piotrowicz. Wospominanija gienerała A.P. Bogajewskowo 1918 god. «Liedianoj pochod». New York: Izdanije «Miuzieja Biełowo Dwieżenija» Sojuza Pierwopochodnikow, 1963.
    Pokaż w Google Scholar
  9. Boiowicz, Milosz Michajłowicz. Czlieny Gosudarstwiennoj Dumy (Portriety i biografii. Trietij sozyw 1907-1912 g. Moskwa: Tipografija Towariszczestwa Iwana Dmitrijewicza Sytina, 1913.
    Pokaż w Google Scholar
  10. Boniecki, Adam. Herbarz Polski. cz. I, Wiadomości historyczno-genealogiczne o radach szlacheckich. Warszawa-Kraków: Gebethner i Wolff, 1907.
    Pokaż w Google Scholar
  11. Bryk, Andrzej. Konstytucjonalizm. Od starożytnego Izraela od liberalnego konstytucjonalizmu amerykańskiego. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2013.
    Pokaż w Google Scholar
  12. Błaszczyk, Grzegorz. Herbarz szlachty żmudzkiej, t. III. Warszawa: Wydawnictwo Dilz, 2015.
    Pokaż w Google Scholar
  13. Centek, Jarosław. Reichsheer ery Seeckta (1921-1926). Warszawa: Wydawnictwo TETRAGON. Spółka z o.o., 2010.
    Pokaż w Google Scholar
  14. Ciechanowicz, Jan. Rody szlacheckie Imperium Rosyjskiego pochodzące z Polski. Herbarz polsko-rosyjski, t. I, A-K. Warszawa: Biblioteka Stowarzyszenia Dom Polski SARMACJA, 2005.
    Pokaż w Google Scholar
  15. Ciechanowski, Jan. Rody Rycerskie Wielkiego Księstwa Litewskiego, t. III, E-K. Rzeszów: FOSZE, 2001.
    Pokaż w Google Scholar
  16. Corum, Johannes Sterling. The roots of Blitzkreig. Hans von Seeckt and German military reform. Lawrence: University Press of Kansas, 1992.
    Pokaż w Google Scholar
  17. Cypin, Władysław. Istorija Russkoj prawosławnoj cerkwi. Sinodalnyj i nowiejszij pierody (1700-2005). Moskwa: Izdanije Sretenskowo monastyrieja – Moskowskaja duchownaja akademija, 2006.
    Pokaż w Google Scholar
  18. Demel, Juliusz. Historia Rumunii. Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk-Łódź: Wydawnictwo Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1986.
    Pokaż w Google Scholar
  19. Denikin, Anton. Biała Armia, Tłumaczenie Filip Obara, Warszawa: DeReggio, 2024.
    Pokaż w Google Scholar
  20. Denikin, Anton. “Oczerki russkoj smuty”, [w:] Anton Denikin, Put’ russkowo oficera. 141-635. Moskwa: ZAO “Izdatielstwo «Wagrius»”, 2002.
    Pokaż w Google Scholar
  21. Felczak, Wacław. Tadeusz, Wasilewski. Historia Jugosławii. Wrocław-Warszawa-Kraków-Łódź: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wydawnictwo, 1985.
    Pokaż w Google Scholar
  22. Finkel, Carolina. Istorija Osmanskoj impierii. Widienije Osmana, Tłumaczenie Konstantin Aleksiejew, Jurij Jabłokow. Moskwa: Izdatielstwo ACT; ASTREL, 2012.
    Pokaż w Google Scholar
  23. Gilbert, Martin. Pierwsza wojna światowa, Tłumaczenie Stefan Amsterdamski. Poznań: Zysk i S-ką Wydawnictwo, 2003.
    Pokaż w Google Scholar
  24. Glianko, Oksana Aleksandrowna. „Sudiebnyj sledwatiel w ugołownom sudproizwodstwie Rossijskoj impierii” Trudy Akademii uprawlenijia MWD Rossiji, nr 2 (2016): 74-77.
    Pokaż w Google Scholar
  25. Gosudarstwiennaja Duma Rossijskoj impierii, t. I, 1906-1917, red. Walentin Walentinowicz Szełochajew. Moskwa: «Rossijskaja policzeskaja encykłopedija», 2006.
    Pokaż w Google Scholar
  26. „Gramota na prawa, wolnosti i preimuszcziestwa błogorodnowo Rossijskowo Dworianstwa, 17 apriela [1785]”, [w:] Połnoje Sobranije Zakonow Rossijskoj impierii s 1649 goda, t. XXII, 1784-1788. 344-358. Sankt-Peterburg: Tipografija II Otdielenija Sobstawiennoj Jewo Impieratorskowo Wieliczestwa Kancelarii, 1830.
    Pokaż w Google Scholar
  27. Grant, Michael. Dzieje dawnego Izraela, Tłumaczenie Jerzy Schwakopf. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1991.
    Pokaż w Google Scholar
  28. Hitchins, Keith. Rumania 1866-1947. Oxford: Clarendon Press, 1994.
    Pokaż w Google Scholar
  29. [Iwanow, Razumnik Wasiliewicz] Iwanow-Razumnik. Istorija russkoj obszczestwiennoj mysli: Indywidualizm i mieszczanstwo w ruskoj litieraturie i żizmi XIX w. Sankt-Peterburg; Tipografija Michaiła Matwiejewicza Stasjulewicza, 1911.
    Pokaż w Google Scholar
  30. Jabłoczkow, Michaił Tichonowicz. Istorija dworianstwa w Rossiji. Moskwa: «ARBIS», 2017.
    Pokaż w Google Scholar
  31. Janczew, Władimir Aleksijewicz. Lebiediewa, Nadieżda Michałowna. Nazarow, Michaił Wiktorowicz, Okorokow, Aleksandr Wasiliewicz. Emigracija i repatrijacija w Rossiji. Moskwa: NO BF «Popieczytielstwo o Nużdach Rossijskich Emigrantow», 2001.
    Pokaż w Google Scholar
  32. Jelavich, Barbara. Historia Bałkanów. Wiek XVIII i XIX, Tłumaczenie Krzysztof Salawa, Jędrzej Polak. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2005.
    Pokaż w Google Scholar
  33. Jelavich, Barbara. Historia Bałkanów. Wiek XX, Tłumaczenie Justyna Hunia, Marek Chojnacki. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2005.
    Pokaż w Google Scholar
  34. Johnston, Robert Harold. “New Mecca, New Babylon”. Paris and the Russian Exiles, 1920-1945. Kingston and Montreal: Mobil-Queen’s University Press, 1988.
    Pokaż w Google Scholar
  35. Jowanowicz, Mirosław. Russkaja emigracja na Bałkanach 1920-1940, Tłumaczenie Aleksiej Jurewicz Timofijew. Moskwa: Bibłoteka- Fonda «Russkoje Zarubieżje», Russkij put’, 2005.
    Pokaż w Google Scholar
  36. Kartaszow, Anton Władimirowicz. Istorija ruskoj Cerkwi. Moskwa: OOO «Izdatielstwo: «EKSMO», 2005.
    Pokaż w Google Scholar
  37. Kiersnowskaja, Jefrosinija. Skolko stoit cziełowiek. Moskwa: OOO «Izdatielskaja Gruppa „Azbuka-Attikus”; Izdatielstwo Kolibri, 2025.
    Pokaż w Google Scholar
  38. Kiersnowski, Anton Antonowicz. Fiłosofija wojny. Moskwa: Izdatielstwo Moskowskoj Patriarchii, 2010.
    Pokaż w Google Scholar
  39. Kiersnowskij, Anton Antonowicz. „Otwiety A. Kiersnowskowo na woprosy P.F. Pietrow - Aleksandrijskomu, mładorosu”, [w:] Anton Antonowicz Kiersnowskij, Istorija Russkoj armii, t. IV, 1915-1917 gg. 336-337. Moskwa: Izdatielstwo «Gołos», 1944.
    Pokaż w Google Scholar
  40. Kostomarow, Nikołaj. Russkaja istorija w żiznieopisanijach jejo gławniejszych diejatielej. Połnoje izdaniji w odnom łomie. Moskwa: Izdatielstwo ALFA-KNIGA, 2017.
    Pokaż w Google Scholar
  41. Kostriukow, Andirej Aleksnadrowicz. Russkaja Zarubieżnaja Cerkow w 1939-1964 gg. Administratiwnoje ustrojstwo i Obnoszenija s Cerkowju w Otiecziestwie. Moskwa: Izdateilstwo Prawasławnowo Swiato-Tichonowskowo gumanitarnowa uniwersiteta, 2015.
    Pokaż w Google Scholar
  42. Kostriukow, Andriej Aleksandrowicz. Russkaja Zarubieżnaja Cerkow w pierwoj połowinie 1920-ch godow. Organizacja cerkowno uprawlenija w emigracji i jewo otnoszenija s Moskowskoj Patriarchiej pri żizni Patriarcha Tichona. Moskwa: Izdatielstwo Prawosławnowo Swiato-Tichonowskowo gumanitarnowo uniwersitieta, 2007.
    Pokaż w Google Scholar
  43. Kozłow, Aleksander Iwanowicz. Anton Iwanowicz Denikin (cziełowiek, połkowodiec, polityk, uczionyj. Moskwa: OOO «Izdatielstwo “Sobranije”», 2004.
    Pokaż w Google Scholar
  44. Liubawskij, Matwiej Kuzmicz. Russkaja istorija s drewnich wriemion do konca XVIII wieka. Moskwa: OOO «Izdatielstwo: Centropoligrf», 2024.
    Pokaż w Google Scholar
  45. Liverani, Mario. Nie tylko Biblia. Historia starożytnego Izraela, Tłumaczenie Jakub Puchalski. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, 2024.
    Pokaż w Google Scholar
  46. Madariaga de, Isabel. Russia in the age of Catherine the Great. New Haven-London: Yale University Press, 1981.
    Pokaż w Google Scholar
  47. Menegaldo, Helene. Russkije w Pariże 1919-1939, Tłumaczenie Natalia Popowa, Igor Popow: Moskwa: Natalia Popowa «Kstati», 2007.
    Pokaż w Google Scholar
  48. Nazarow, Michaił Wiktorowicz. Missija russkoj emigracji, k. I, Stawropol: Izdatielstwo «Kawkazkij kraj», 1992.
    Pokaż w Google Scholar
  49. Niemirowicz-Danczenko, Gieorgij Władimirowicz. W Krymu pri Wrangle. Fakty i itogi. Berlin: Tipografija R.[udolf] Oldenbourg, Berlin-München, 1922.
    Pokaż w Google Scholar
  50. Okorokow, Aleksandr Wasilijewicz. Russkaja emigracja. Policzeskije, wojenno-politiczeskije i woinskije organizacji 1920-1990 gg. Moskwa: OOO «Awuar Konsalting», 2003.
    Pokaż w Google Scholar
  51. Pietruszewskij, Aleksander. Generalissmus kniaź Suworow. Moskwa: Kulturono-Praswietitielnyj Russkij Centr imienii swiatowo Wasilija Wielikowo, 2016.
    Pokaż w Google Scholar
  52. Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu w przekładzie z języków oryginalnych (Biblia Tysiąclecia), wyd. 3, red. Augustyn Jankowski, Lech Stachowiak, Kazimierz Romaniuk. Poznań-Warszawa: Wydawnictwo Pallottinum, 1992.
    Pokaż w Google Scholar
  53. Rakowskij, Grigorij. Koniec Biełych. Ot Dniepra do Bosfora (Wyrożdienije, agonija i likwidacija). Praga: Izdatielstwo „Wolia Rossiji”, 1921.
    Pokaż w Google Scholar
  54. Rappaport, Helen. Russkaja emigracija w Pariże. Ot dinastii Romanowych do Wtoroj mirowoj wojny, Tłumaczenie Irina Dmitrijewna Czołybina. Moskwa: OOO Izdatielstwo «EKSMO», 2024.
    Pokaż w Google Scholar
  55. Romanowskij, Wiaczesław Konstantynowicz. Istorija russkoj emigracji: ucziebnoje posobije/ Moskwa: Izdatielstwo «Prometej», 2022.
    Pokaż w Google Scholar
  56. Sałajczykowa, Janina. Prozaicy pierwszej fali emigracji rosyjskiej 1920-1940. Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, 2003.
    Pokaż w Google Scholar
  57. Sheila, Fitzpatrick. Rewolucja rosyjska, Tłumaczenie. Jakub Bożek. Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej, 2017.
    Pokaż w Google Scholar
  58. Show, Stanford Jay. Show, Eul Kural. Historia Imperium Osmańskiego i Republiki Tureckiej, t. II, 1808-1975. Tłumaczenie Bartłomiej Świetlik. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie DIALOG, 2012.
    Pokaż w Google Scholar
  59. Smirnow, Anatolij Filippowicz. Gosudarstwinnaja Duma Rossijskoj impierii. Istoriko-prawnowoj oczierk. Moskwa: Izdatielstwo ZAO «Kniga i biznes», 1998.
    Pokaż w Google Scholar
  60. Sołowiow, Siergiej Michajłowicz. Istorija Rossiji s drewniejszych wremion. Moskwa: «Izdatielstwo« EKSMO», 2019.
    Pokaż w Google Scholar
  61. Stati, Vasile. Istorija Mołdowy. Kiszyniow: PRO MOLDOVA, 2003.
    Pokaż w Google Scholar
  62. Szewczenko, Maksim Michajłowicz. „Stranica istorii russkoj wojennoj myśli”, [w:] Anton Antonowicz Kiersnowskij, Fiłosofija wojny. 7-26. Moskwa: Izdatielstwo Moskowskoj Patriarchii, 2010.
    Pokaż w Google Scholar
  63. Sziszow, Aleksiej Wasiliewicz. Połkowodcy epochi Jekateriny Wielkoj. Moskwa: OOO «Izdatielstwo» WIECZE, 2023.
    Pokaż w Google Scholar
  64. Szmaglit, Rudolf Grigoriewicz. Biełoje dwiżenije. 900 biografij krupniejszych predstawitielej russkowo wojennowo zarubieżja. Moskwa: Izdatielstwo «Zebra E», 2006.
    Pokaż w Google Scholar
  65. Szpoper, Dariusz. Pomiędzy caratem a snem o Rzeczypospolitej. Mysl polityczna i działalność konserwatystów polskich w guberniach zachodnich Cesarstwa Rosyjskiego w latach 1855-1862. Gdańsk: Arche, 2003.
    Pokaż w Google Scholar
  66. Sztejfon, Boris Aleksandrowicz. „Ob awtorie «Istorii Russkoj armii»”, [w:] Anton Antonowicz Kiersnowskij, Istorija Russkoj armii, t. IV, 1915-1917 gg. 333-336. Moskwa: Izdatielstwo «Gołos», 1994.
    Pokaż w Google Scholar
  67. Szyndler, Bartłomiej. Powstanie kościuszkowskie 1794 rok. Warszawa: Wydawnictwo Anchor, 2001.
    Pokaż w Google Scholar
  68. Słaszczow-Krymskij, Jakow Aleksandrowicz. Białyj Krym. Memuary i dokumenty. Moskwa: Nauka, 1990.
    Pokaż w Google Scholar
  69. Turowierow, Nikołaj Nikołajewicz. „Anton Antonowicz Kiersnowskij”, [w:] Anton Antonowicz Kiersnowskij, Istorija Russkoj armii, t. IV, 1915-1917 gg. 338-339. Moskwa: Izdatielstwo «Gołos», 1994.
    Pokaż w Google Scholar
  70. Uruski, Seweryn. Kosiński, Adam Amilkar. Włodarski, Aleksander. Rodzina. Herbarz szlachty polskiej t. VI, Warszawa: Gebethner i Wolff, 1909.
    Pokaż w Google Scholar
  71. Uturgauri, Swietłana Nikołajewna. Biełyje russkije na Bosforie 1919-1929. Moskwa: Instytut Wostokowiedienija RAN; OOO «Izdatielstwo MBA», 2013.
    Pokaż w Google Scholar
  72. Wierzchoś, Dariusz. Generał Piotr Wrangel Działalność polityczna i wojskowa w latach rewolucji i wojny domowej w Rosji. Kraków: Wydawnictwo Avalon T. Janowski Sp. J., 2008.
    Pokaż w Google Scholar
  73. Willaume, Małgorzata. Rumunia. Warszawa: Wydawnictwo TRIO, 2004.
    Pokaż w Google Scholar
  74. Wolski, Józef. Historia powszechna. Starożytność. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1965.
    Pokaż w Google Scholar
  75. Wrangel, Piotr. Oczierki russko-japonskoj wojny. 1904g. Zapiski nojabr 1916 g. - nojabr’ 1920g. Połnoje izdanije w odnom tomie. Moskwa: «Izdatielstwo ALFA-KNIGA», 2020.
    Pokaż w Google Scholar
  76. Zajewski, Władysław. Powstanie listopadowe 1830-1831. Warszawa: Dom Wydawniczy Bellona, 1998.
    Pokaż w Google Scholar
  77. Zajonczkowskij, Piotr Andriejewicz. Otmiena kriepstnowo prawa w Rossiji. Moskwa: «Proswieszczenije», 1968.
    Pokaż w Google Scholar
  78. Zajonczkowskij, Piotr Andrijewicz. Prowiedienije w żizń kriestianskoj rieformy 1861 g. Moskwa: Izdatielstwo socjalno-ekonomiczneskoj literatury, 1958.
    Pokaż w Google Scholar

Downloads

Download data is not yet available.