Treść głównego artykułu

Abstrakt

Celami artykułu są: po pierwsze, próba wskazania wybranych problemów prawnych, związanych ze spółdzielniami działającymi w obszarze wsi i rolnictwa, które były przedmiotem orzeczeń Sądu Najwyższego, Naczelnego Sądu Administracyjnego i sądów apelacyjnych; po drugie, określenie czy i w jaki sposób tezy wybranych orzeczeń wpływają na funkcjonowanie spółdzielni albo prawa i obowiązki spółdzielców; po trzecie, biorąc pod uwagę problemy będące przedmiotem orzeczeń sądów, określenie, czy potrzebne są zmiany regulacji prawnych, a jeśli tak to, w jakim zakresie. Rozważania koncentrowały się na rolniczych spółdzielniach produkcyjnych, a szczególnie na  problemie, który był przedmiotem bogatego orzecznictwa. Mianowicie czy praca spółdzielcy w rolniczej spółdzielni produkcyjnej stanowi spółdzielczy stosunek pracy, umowę o pracę z Kodeksu pracy czy też wynika tylko z cywilnoprawnego stosunku członkostwa w spółdzielni. W dalszej części analizowane były orzeczenia sądów dotyczące spółdzielni mleczarskich, spółdzielczych grup producentów rolnych, spółdzielczych organizacji producentów owoców i warzyw. Nawiązano także do wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej dotyczącego podatków w spółdzielniach rolniczych we Włoszech. W podsumowaniu autorka stwierdziła m.in., że znaczna liczba orzeczeń sądowych i zróżnicowane wykładnie skłaniają do wysunięcia wniosków zmiany regulacji prawnych. Zasadne jest przyznanie członkom rolniczych spółdzielni produkcyjnych wykonującym pracę w spółdzielni co najmniej takich samych praw jak pracownikom mającym zawartą umowę o pracę. W tym zakresie warto wprowadzić odpowiednie zmiany do ustawy Prawo spółdzielcze lub Kodeksu pracy. Uzasadnione w opinii autorki jest także rozważenie zawarcia w ustawie Prawo spółdzielcze odrębnych regulacji dotyczących spółdzielni mleczarskiej, w tym definicji takiego podmiotu. Zasadne byłyby także przepisy prawne dotyczące umowy kontraktacji mleka zawieranej przez spółdzielców ze spółdzielnią mleczarską, ogólne zasady dotyczące takiego kontraktu. Obecnie w sądach są rozpatrywane sprawy w zakresie takich umów, w tym zmiany warunków, ustalania regulaminów takich  kontraktów  przez spółdzielnie mleczarskie.

Słowa kluczowe

rolnicza spółdzielnia produkcyjna, spółdzielcza grupa producentów rolnych, spółdzielnia mleczarska, umowa kontraktacji, praca spółdzielcy w rolniczej spółdzielni produkcyjnej, podatek od nieruchomości agricultural production cooperative, agricultural producer cooperative group, dairy cooperative, cultivation contract, work in agricultural production cooperative, property tax

Szczegóły artykułu

Referencje

  1. Boguta, Witold, Zdzisław Gumowski i Krzysztof Lachowski. Organizacja mazowieckiego rynku rolnego poprzez tworzenie grup producentów rolnych na bazie prawa spółdzielczego. Warszawa: Wydawnictwo KRS, 2007.
  2. Bosse-Platière, Hubert, red. Code rural et de la pêche maritime. Paris: Lexis-Nexis, 2012.
  3. Brzozowski, Leszek. „Odpowiedzi na pytania dotyczące niektórych przepisów o nagrodach jubileuszowych”, cz. 1, Służba Pracownicza, nr 9
  4. (1990): 11.
  5. Chômel, Chantal, Francis Declerck, Maryline Filippi, Rene Mauget, Olivier Frey. Les coopératives agricoles. Identité, gouvernance et stratégies. Paris: Larcier, 2013.
  6. Fanfani, Roberto, Elisa Ricci Maccarini, red. The role of cooperatives in the European Agri-Food System. Bolonia: Firenze University Press, 2009.
  7. Kokot, Aleksander. „Normatywne pojęcie działalności pozarolniczej w rolniczych spółdzielniach produkcyjnych”. Prawo Rolne, z. 1 (1991): 37–49.
  8. Małysz, Jerzy. „Integracja pozioma”. W Encyklopedia agrobiznesu, red. Augustyn Woś, 389 i nast. Warszawa: Fundacja Innowacja: Wyższa Szkoła Społeczno-Ekonomiczna, 1998.
  9. Mroczek, Jacek. „Początki rozwoju spółdzielczości w Polsce”. Przegląd Prawniczy, Ekonomiczny i Społeczny, nr 1 (2012).
  10. Monitor Prawniczy, nr 2 (1998): 68
  11. Monitor Prawniczy, nr 14 (2013): 765–766.
  12. Niedbała, Zdzisław. „O kontrowersjach pracowniczego zatrudnienia członków zarządu spółdzielni”. Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny nr 3 (2004): 127.
  13. Perzyna, Andrzej. „Kooperacja w rolnictwie na tle ogólnego pojęcia kooperacji”. Studia Iuridica Agraria, t. 6 (2008): 215 i nast.
  14. Pietrzykowski, Krzysztof. „Pojęcie spółdzielni”. W System Prawa Prywatnego, Prawo rzeczowe 4, red. Edward Gniewek, 308 i nast. Warszawa: C.H. Beck, 2007.
  15. Skoczek, Tadeusz, red. Spółdzielczość w budowie społeczeństwa obywatelskiego: historia i współczesność. Warszawa: Muzeum Niepodległości, 2013.
  16. Staszic, Stanisław. Przestrogi dla Polski. Warszawa, 1960.
  17. Stefaniak, Adam. „Komentarz do art. 158”. W Prawo spółdzielcze. Ustawa o spółdzielniach mieszkaniowych. Komentarz. Warszawa: Wolters Kluwer, 2014, Lex.
  18. Stefaniak, Adam. „Komentarz do art. 155”. W Prawo spółdzielcze. Ustawa o spółdzielniach mieszkaniowych. Komentarz. Warszawa: Wolters Kluwer, 2018, Lex.
  19. Suchoń, Aneta. Prawna koncepcja spółdzielni rolniczych. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM, 2016.
  20. Suchoń, Aneta. „Spółdzielnie jako podmioty istotne dla społeczeństwa oraz gospodarki – aspekty prawne i ekonomiczne”. W Przedsiębiorstwo, Gospodarka i społeczeństwo w kręgu zaintresowania ekonomistów, red. Ryszard Kamiński. Poznań: Polskie Towarzystwo Ekonomiczne, 2020.
  21. Suchoń, Aneta. „Z prawnej problematyki organizacji producentów rolnych – wybrane zagadnienia”. Przegląd Prawno-Ekonomiczny, nr 3 (2020): 81–101.
  22. Suchoń, Aneta. „Z prawno-ekonomicznej problematyki organizacji rynku mleka”. Przegląd Prawa Rolnego, nr 1 (2014): 47–73.
  23. Śmigielska, Dorota. Sytuacja na rynku mleka w Unii Europejskiej. https://pfhb.pl/aktualnosci/sytuacja-na-rynku-mleka-w-unii-europejskiej.
  24. Wodzień-Nowak, Agata. Ponad 180 tys. osób więcej mieszka na wsi. Coraz częściej rzucamy miasto na rzecz domu na terenach wiejskich. https://strefaagro.pl/ponad-180-tys-osob-wiecej-mieszka-na-wsi-coraz-czesciej-rzucamy-miasto-na-rzecz-domu-na-terenach-wiejskich/ar/c8-16310763/.
  25. Wojciechowski, Stanisław. Spółdzielnie rolnicze: jakie być mogą i powinny w Polsce według wzorów zagranicznych. Poznań, Księgarnia św. Wojciecha, 1936.